დიდმა ადამიანებმა დედამიწაზე უნდა იგრძნონ დიდი მწუხარება
//დოსტოევსკი//
კატაკლიზმებით და კონფლიქტებით გაჯიჯგნილი ჩვენი თანამედროვე საზოგადოება,ცხოვრების ცოფიანი რიტმი,სტრესები ხელს უწყობენ ხშირად მკვლელი დეპრესიის განვითარებას.გამოკვლევამ აჩვენა რომ დიდი ბრიტანეთის დიდ მწერალთა 30 პროცენტზე მეტი ადრე დაავადებული იყო დეპრესიით და მკურნალობდა მისგან.
სოკრატეს დემონი:
თავის დიალოგებში პლატონი გვიჩვენებს სოკრატეს რომელსაც მის შიგნით ესმის სვინდისის,მორალური ცნობიერების ხმა//იხ. უარი გაქცევაზე "კრიტონში"//.
ხმა თითქოს დაკავშირებულია დადამბლავების კრიზისებთან.
სოკრატეს კეთილი გენია,დემონი თუ daïmon, ჩნდება როგორც ხმა რომელიც მას ეუბნება თუ რა არ უნდა გააკეთოს...
სოკრატეს დემონი სოკრატეს მიმართ ასრულებს იგივე ფუნქციას რასაც თვითონ სოკრატე ასრულებს მისი თანამოსაუბრეების მიმართ.
ჰეგელის აზრით დემონის არსებობა ნიშნავს იმას რომ ადამიანი მოქმედებს საკუთარი ხედვის და გადაწყვეტილების საფუძველზე.
მაგრამ თუ კი სუბიექტი მართლაც თვითონ წყვეტს თავის შიგნით, გენია კიდევ არის არაცნობიერი,გარეშე ვინც გადაწყვეტს. ის არაა თვითონ სოკრატე,ისაა სოკრატეს მისანი.
სოკრატე არის სულის ბრუნი მის სიღრმეში და დემონს უკავია საშუალო ადგილი მისანს და სულის წმინდა შინაგანობას შორის.
ამას გარდა ის არის რეალური მდგომარეობა იმიტომ რომ შეესაბამება კატალეფსიის კრიზისებს როდესაც სოკრატე განიცდიდა ცნობიერების გაორებას...
მაგრამ სოკრატეს აზროვნებას აქვს ასევე რელიგიური ხასიათი იმდენად რამდენადაც დელფოს მისნის მეშვეობით სოკრატე კისრულობს ცრუ ბრძენთა მხილებას,გამდევნას.
სოკრატე ღრმად რელიგიურია,რამდენადმე მისტიკოსიც.
მას სწამს ღმერთი,აღფრთოვანებულია მისი ქმნილებებით და განგებით. ის, მაშ, მოქმედებს ღვთაებრივი შთაგონებით,მაგრამ მას აქვს პოლიტიკური განზომილებაც ვინაიდან მიზნად ისახავს საზოგადოების გარდაქმნას
//იხ."სოკრატეს აპოლოგია"//.
-"გაიგეთ
მოსამართლეებო რა საოცარი რამ დამემართა. დღემდე ძალიან ხშირად
მაფრთხილებდა ღვთაებრივი სული და მაკავებდა უმნიშვნელო რამეების
კეთებისგანაც მაშინ როდესაც ვაკეთებდი იმას რაც არ იყო კარგი....
მაგრამ ღვთაებრივ სულს მე არ შევუჩერებივარ ამ დილას,როდესაც გამოვდიოდი სახლიდან,არც მაშინ როდესაც მივდიოდი სასამართლოში და არც მაშინ როდესაც ვლაპარაკობდი.
არადა ხშირად ის მაჩუმებდა შუა ლაპარაკის დროსაც. მაგრამ დღეს, საქმის მსვლელობისას ღვთაებრივ სულს ჩემთვის არ დაუშლია რამის თქმა და კეთება.
რას ნიშნავს ეს?
გეტყვით. ღვთაებრივ სულს ჩემთვის ხელი არ შეუშლია უეჭველად იმიტომ რომ რაც შემემთხვა კარგია ჩემთვის და ჩვენ ნამდვილად ვცდებით როდესაც ვფიქრობთ რომ სიკვდილი არის ბოროტება. დიახ.ჩემთვის ეს არის გადამწყვეტი დამამტკიცებელი საბუთი.
ცუდი რამე რომ გამეკეთებინა ჩემი ჩვეულებრივი ნიშანი აუცილებლად გამაჩერებდა."
//პლატონი,"სოკრატეს აპოლოგია"//.
სოკრატეს ჰალუცინაციები ჰქონდა?
სოკრატეს სმენითი ჩვენებები რომლებსაც ის მიაწერდა ღმერთს //აპოლონს// და რომლებიც მას აჩუმებდნენ ან აწყვეტინებდნენ მოქმედებას მე-19 საუკუნის ექიმებისთვის ჰგავდნენ სიგიჟის სიმპტომებს.
მართლაც,მოთხრობები მისი ცხოვრების ზოგი ეპიზოდის შესახებ აღწერენ აუხსნელ ქცევას. მაგალითად მან შეწყვიტა, საუბარი,მოიქცა ისე თითქოს მარტო იყო და შემდეგ განაახლა საუბარი ისე თითქოს არაფერი მომხდარა.
სოკრატე სომნაბულა იყო ?
ცნობილია რომ ჭვრეტით,მედიტაციით შთანთქმული სოკრატე მრავალ საათს ატარებდა უმოძრაოდ. ამას პლატონი აღწერს ბანკეტში. ძველად ამ მდგომარეობას აიგივებდნენ ინტელექტუალურ ექსტაზებთან. მაგრამ ამ ექსტაზთა განსაკუთრებული ხანგრძლივობა//24 საათი პლატონის თანახმად// ექსცესიური ხასიათისა იყო და გვეფიქრებინებს რომ სინამდველეში სოკრატეს შეიძლება ჰქონდა კატალეფსიის//catalepsie,გაშეშების// კრიზისები. ზოგი აღწერა გვიჩვენებს სომნაბულიზმის სიმპტომებსაც:
«სოკრატე ცდილობდა ტანჯვათა წინააღმედ თავის გამოწრთობას სხვადასხვა განსაკუთრებული საშუალებით,მათ შორის როგორც ამბობენ უძრავად ფეხზე დგომით ღამის,დღის მანძილზე,მზიდან მზემდე.თვალის დაუხამხამებლად ერთსა და იმავე ადგილას უძრავად დგომით, ის ერთ მხარეს იყურებოდა და ჩაფლული იყო ღრმა ფიქრებში თითქოს ფიქრით იზოლირებული იყო თავისი სხეულისგან» — Aulu-Gelle, Les Nuits Attiques//ოლუ-გელე-ატიკური ღამეები//.
სოკრატეს ესაუბრება ქურუმი ქალი დიოტიმა //პლატონი,"ნადიმი"//:
ის ასწავლის სოკრატეს:
დიოტიმა - ეს დიდი დემონია სოკრატე, და ყოველი დგას ღმერთებსა და ადამიანებს შორის.
სოკრატე - როგორია დემონის ფუნცია?
დიოტიმა - თარჯიმანი და შუამავალი,მაცნე ადამიანებსა და ღმერთებს შორის. მას ცაში მიაქვს ადამიანთა სურვილები და მსხვერპლი და ადამიანებთან მოაქვს ღმერთების ბრძანებები და ის რასაც ღმერთები ადამიანებს უძღვნიან მათ მიერ გაღებული მსხვერპლის სანაცვლოდ.
დემონები ინარჩუნებენ ამ ორი სფეროს ჰარმონიას. ისინი არიან ძაფი რითიც იკვრება დიდი მთლიანობა. მათგან მომდინარეობს მისნობის მეცნიერება და ქურუმების მსხვერპლთან, ნიციაციებთან, მოხიბვლასთან, წინასწარმეტყველებებთან და მაგიასთან დაკავშირებული ხელოვნება.
თვითონ ღმერთი არ წარუდგება პირისპირ და უშუალოდ ადამიანს. ღმერთები
ადამიანებთან ურთიერთობენ შუამავლების მეშვეობით და ლაპარაკობენ სიფხიზლის
ან ძილის დროს.
ყველაფერი ამის მცოდნე ადამიანი ან შეპყრობილია ან შთაგონებული. და დანარჩენში,ხელოსნობაში და ხელოვნებაში, დაოსტატებული ხელოსნად იწოდება.
დემონები ბევრნაირები არიან და სიყვარული ერთ-ერთი დემონია.
სოკრატე - მაგრამ,დიოტიმა,ვინ არიან,მაშ,ფილოსოფოსები,თუ კი ისინი არ არიან არც ბრძენნი და არც უმეცარნი?
დიოტიმა - ყველაფერი ბავშვისთვისაც იოლია, სიყვარული არის იმათგან ვისაც უკავია საშუალო ადგილი,ვინც დგას შუაში. სიბრძნე არის სამყაროს ერთ-ერთი ულამაზესი რამ. არა და სიყვარულს უყვარს მშვენიერი, აქედან გამომდინარე სიყვარულს უყვარს სიბრძნე. ესე იგი არის ფილოსოფოსი. ის არის ბრძენსა და ყოველივე ამის უმეცარს შორის. მისი მამაა სიუხვეში მცხოვრები ბრძენი და დედა არაა არც ერთი და არც მეორე.
ასეთია ჩემო სოკრატე ამ დემონის ბუნება....
-------------------------------------------------------------------------------------
დეპრესია ჰგავს შაოსან ქალს,თუ კი მოვიდა არ გააგდო, მიიპატიჟე სუფრასთან როგორც სტუმარი და მოუსმინე იმას რისი თქმაც უნდა მას" //კარლ გუსტავ იუნგი//.
ეს ხალხი მათთვის საბედნიეროდ არ ყოფილა საბჭოთა არტილერიით და საბჭოთა მაფიის მიერ ლამაზი ქვეყნების ასე ვთქვათ დემოკრატიზაციის მოწმე,მაგრამ მათი გამოცდილებაც საინტერესოა.
უამრავ გენიოსს
მთელი ცხოვრება ტანჯავდა დეპრესიის შეტევები.აქ ლაპარაკია იმათზე ვინც
მიდრეკილი იყო დეპრესიისკენ.,მაგრამ შესძლო ამ ავადმყოფობის დამარცხება.
გენიოსი რა თქმა უნდა გენიოსი და განსაკუთრებული ადამიანია. მაგრამ გენიოსობა არ იცავს ადამიანს დეპრესიისგან. პირიქით სწორედ გენია აჩვენებს ხოლმე გენიოსს იმას რასაც ჩვეულებრივი მოკვდავი ვერ ხედავს და ამიტომ პირველ რიგში გენიოსს სტანჯავს დეპრესია.
დეპრესია სტანჯავდა ლინკოლნს,ჩერჩილს, ჰემინგუეის,გოგოლს,აინშტაინს,ბეთჰოვენს და მრავალ სხვას.
პირველად არისტოტელემ //ძვ.წ.384-322// მიაქცია ყურადღება იმას რომ მელანქოლია დაკავშირებულია გენიალობასთან.
მან ორ ათას წელზე მეტი ხნის წინ «Problemata»-ში დასვა შემდეგი კითხვა:
"რატომ იყვნენ მელანქოლიკოსები ისინი ვისი ნიჭიც ბრწყინავდა ფილოსოფიის, სახელმწიფოს მართვის,პოეზიის თუ ხელოვნების სხვა სფეროებში?
ზოგ მათგანს,მაგალითად გმირებს შორის ჰერაკლეს, სტანჯავდა ნაღველის დაღვრა. ამბობენ რომ ჰერაკლეს ჰქონდა სწორედ ასეთი მელანქოლიური ბუნება.
ძველებმა წმინდა ავადმყოფობას სახელად უწოდეს ჰერაკლეს ავადმყოფობა.
სხვა გმირებსაც სტანჯავდა იგივე ავადმყოფობა...გვიან ხანაში იგივე უბედურება სჭირდათ ემპედოკლეს, სოკრატეს, პლატონს და სხვა შესანიშნავ ადამიანებს".
გავიდა საუკუნეები მაგრამ არაფერი შეცვლილა. ამას ადასტურებს ბოლო დროინდელი გამოკვლევები.
მკვლევარებმა შეარჩიეს 30 ადამიანისგან შემდგარი ორი ჯგუფი. პირველი ჯგუფი შედგებოდა ლიტერატურული სტუდიის წევრებისგან. ისინი დაკავებული იყვნენ შემოქმედებითი შრომით. მეორე ჯგუფში იყვნენ ისინი ვისი სამუშაოც არ ყოფილა დაკავშირებული შემოქმედებასთან.
პირველ ჯგუფში დეპრესია სჭირდა წევრთა დაახლოებით 80 პროცენტს. მეორე ჯგუფში კი მხოლოდ 30 პროცენტს.
სხვა გამოკვლევამ აჩვენა რომ დიდი ბრიტანეთის დიდ მწერალთა 30 პროცენტზე მეტი ადრე დაავადებული იყო დეპრესიით და მკურნალობდა მისგან.
ცარიელი სიტყვებით რომ არ შემოვიფარგლოთ მოვიყვანთ რამოდენიმე სტრიქონს დღიურებიდან:
"მთელი ცხოვრება თან მახლდა დარდი,სევდა... მე არა ერთხელ მიგვრძვნია დარდი ცხოვრების იმ წუთებში რომლებიც ითვლება სასიხარულოო წუთებად. მტანჯველი კონტრასტია მოცემული სასიხარულო წამსა და მთლიანად ცხოვრების ტრაღიზმს შორის"//ნიკოლაი ბერდიაევი//.
თითქოს ფსიქიურად ჯანმრთელი ვარ. მართალია რომ დიდად არ მინდა ცხოვრება, მაგრამ ეს ჯერ არაა ავადმყოფობა ამ სიტყვის ნამდვილი მნიშვნელობით. ეს ალბათ არის რაღაც გარდამავალი და ყოფითი თვალსაზრისით ბუნებრივი //ანტონ ჩეხოვი//.
"ჩემგან თითქოს ამოტუმბეს ჰაერი. მე მძინავს თორმეტამდე და ოთახში მუდამ ბნელა,და ქუჩაში მუდამ ბნელა....მე არ ვიცი თუ როგორ გამოიყურება ზამთარი. შემოდგომაზე ვფიქრობდი რომ მექნებოდა თხილამურები. ამის მაგივრად არ მაქვს არხიდან სადოვაიამდე მისვლის ძალა. დღეს ღამე არ მიძინია ორი საათი და მე გამტანჯა საშინელმა აზრებმა...აზრები სიცოცხლეზე ნამდვილად მტანჯველია ღამით,როდესაც ვერაფერს გააკეთებ"//ლიდია გინზბურგი//.
"შენ ვერ წარმოიდგენ თუ რა ცუდად ვიყავი მაშინ და დიდხანს მის შემდეგ...ასე იყო დაახლოებით 5 თვე. 12 წელი არ მინახია ჩემი მოხუცები და გავიარე ისე რომ არ ვნახე ისინი. არ მქონდა შენი ანაბეჭდები და არ წამიკითხავს ისინი. რაღაც უცნობი ძალის მოქმედება წყევლის რეგულარულობით ამოკლებდა ჩემს ძილს..."//ბორის პასტერნაკი//.
მე ვარ ყველაზე ბეჩავი ცოცხალთა შორის. რასაც ვგრძნობ ის რომ გავუყო მთელ კაცობრიობას არ დარჩება არც ერთი ღიმილი. არ ვიცი გავხდები თუ არა უკეთესი. ვშიშობ რომ არა და ეს საშინელებაა. როგორიც ვარ ისეთად დარჩენა შეუძლებელია. უნდა მოვკვდე ან უკეთესი უნდა გავხდე //ავრაამ ლინკოლნი//.
ბორის პასტერნაკს ძირითადად უყვარდა და უხაროდა ცხოვრება. ბერდიაევი მუდამ ცხოვრობდა და წერდა გარემოებათა საწინააღმდეგოდ მაშინაც კი როდესაც მის სახლთან ფეთქდებოდა ჭურვები.
უკვე უმძიმესად ავადმყოფი და მომაკვდავი ჩეხოვი ჩვეულებრივად აგრძელებდა ცხოვრებას.
ლიდია გინზბურგმა გაიარა ბლოკადაში მოქცეული ლენინიგრადის ჯოჯოხეთი და გახდა მისი მიუკერძოებელი მემატიანე.
აბრაამ ლინკოლნი გამოირჩეოდა საკვირველი სიმამაცით და მიზანდასახულობით.
ეს ხალხი თავისი შეგრძნებებით გადმოგვცემდა სიცოცხლის განუმეორებლობას და სილამაზეს,მაგრამ როდესაც მოდიოდა დეპრესია მათი სიცოცხლე ხდებოდა უაზრო და ცარიელი. ისინი იტანჯებოდნენ,იბრძოდნენ,აგრძელებდნენ ცხოვრებას და მოღვაწეობას. მაგრამ ზოგი ამას ვერ უძლებდა...
გენიოსთა ცხოვრების ზედაპირული გაცნობითაც ვხედავთ რომ მრავალ მათგანს სტანჯავდა ავადმყოფობა რომელსაც თანამედროვე ფსიქიატრია უძახის მანიაკო-დეპრესიულ ფსიქოზს //შემოკლებით მდფ//.
ამ ავადმყოფობას ახასიათებს ორი მკვეთრად გამოკვეთილი ფაზა-დეპრესია და მანია. ეს ფაზები პერიოდულად ცვლიან ერთმანეთს.
ერთის შეხედვით მანია მშვენიერი მდგომარეობაა,რომლის დროსაც ყოველთვის ბევრია ენერგია და ძალა. მაგრამ უმრავლეს შემთხვევაში მანიაკალური ფაზა ისევე დამანგრეველია თვითონ ადამიანისთვის და მის ირგვლივ მყოფებისთვის როგორც დეპრესიული.
მანიაკალურ ფაზაში მყოფი და ბევრი ენერგიის და ძალის მქონე ადამიანი ხშირად უაზროდ და უსარგებლოდ ხარჯავს ამ ძალას და ენერგიას იმიტომ რომ მას არ შეუძლია თავისი ქცევის მთლიანად გაკონტროლება.
მაგრამ ხშირად დეპრესია იცვლება არა მანიით არამედ ე.წ. ჰიპომანიით.
ჰიპომანიის დროს ისევე როგორც მანიის დროს მკვეთრად იზრდება ენერგიის დონე,პროცესები ჩქარდება,აზროვნება ხდება ნათელი და ცხადი.
მაგრამ ჰიპომანიის დროს ადამიანს შეუძლია თავისი ქცევის გაკონტროლება და თავისი ენერგიის და ძალების მოქცევა საჭირო კალაპოტში.
ჩვეულებრივ ეს ძალიან კარგად გამოსდით ნიჭიერ ადამიანებს და ამის შედეგად ჩნდება ნაწარმოებები რომელთა შექმნაც არ ძალუძს უბრალო, ასეთ აღზევებებს ნოკლებულ ადამიანს.
მაგრამ ნუ გშურთ ასეთი მდგომარეობებისა. მანიის თუ ჰიპომანიის ფაზა ხშირად იცვლება დეპრესიის ასევე მკვეთრად გამოხატული ფაზით.
ნიჭის მძიმე საფასურია ენერგიის დაკარგვა,დამუხრუჭებულობა,ცხოვრების აზრის დაკარგვა,ფიქრები თვითმკვლელობაზე.
მდგომარეობა რომელიც შეიძლება დახასიათდეს როგორც მანიაკურ-დეპრესიული ფსიქოზი დროდადრო ჰქონდათ ა.ს.პუშკინს, ზ.ფროიდს, ე.ჰემინგუეის, უ.ჩერჩილს, ა.შოპენჰაუერს, ვან გოგს, მ.ლუთერს, ნ.გოგოლს, რ.შუმანს, ჩ.დიკენსს, ი.ვ.გოეთეს, ტ.ტასსოს, ჯ.სვიფტს, ა.რესკინს, კ.ლინეის, უ.პიტტ უფროსს, რ.კლაივს, ვ.კოუპერს, გ.ლ.ბლიუხერს, ვ.ალფიერის, ა.სენ-სიმონს, ს.კოლრიჯს, ო.კონტს, ფ.გრილპარცერს, ლორდ კესტლრის, ჟ.დე ნერვალს, რ.მეიერს, კ.ფ.მეიერს, გ.ი.უსპენსკის, ნ.ვ.უსპენსკის, დ.ი.პისარევს, ლ.ბოლცმანს, ვ.ე.ბერინგს, ვ.გარშინს, ტ.რუზველტს, რ.დიზელს, გ.ვოლფს, ლ.დრუდეს, პ.ერენფესტს, ვ.ვულფს, ჯ.პატტონს და სხვ.
ყველა გენიოსს აქვს თუ არა აღმავლობის და დაცემის ეს ფაზები და არის თუ არა ეს გენიოსობის ნიშანი? სწორედ ეს კითხვა დაისვა დიდი გამოკვლევისას როდესაც გააანალიზეს ბევრი გენიოსის ცხოვრება.
გამოკლევის შედეგები ერთმნიშვნელოვანი იყო. გაირკვა რომ ყოველთვის არის სიმპტომთა სიმბიოზი. ერთის მხრივაა არაჩვეულებრივი ნაყოფიერების სიმპტომები და მეორეს მხრივაა სულერთია როგორი ფორმის ანორმალურობის სიმპტომები.
სხვა
დასკვნა ეხებოდა ფსიქიური დაავადებების მემკვიდრეობით გადაცემას. ნორმალურ
ხალხში ის 60 შემთხვევაში ჩანს, სულიერად ავადმყოფებში-70
შემთხვევაში,გენიოსებში კი ას შემთხვევაში.
და ბოლოს საბოლოო დასკვნა: "გენიოსი ან შესანიშნავი ადამიანი არის ორი საგვარეული ხაზის შეერთების შედეგი. ერთია პოტენციური ნიჭიერების ხაზი,მეორე კი არის მემკვიდრეობითი ფსიქიური პათოლოგიის მატარებელი".ეს მტკიცდება ფაქტიური მასალის უზარმაზარი რაოდენობით.
"დეპრესია ჰგავს შაოსან ქალს, თუ კი მოვიდა არ გააგდო, მიიპატიჟე სუფრასთან როგორც სტუმარი და მოუსმინე იმას რისი თქმაც უნდა მას"//კარლ გუსტავ იუნგი//.
რახმანინოვი
მისი დაბადებიდან 140 წელი შესრულდა და იმიტომ სორი...
სერგეი რახმანინოვის დეპრესიები:
1897 წელს პეტერბურგში შედგა პირველი სიმფონიის პრემიერა. ახალგაზრდა კომპოზიტორი დიდ იმედებს ამყარებდა მასზე,მაგრამ კრიტიკოსებმა და საზოგადოებამ ვერ გაიგეს ავტორის ნოვატორული იდეები და სიმფონიას მტრულად შეხვდნენ.
რახმანინოვმა ეს საშინლად განიცადა და ჩავარდა მძიმე დეპრესიაში. შემდეგი 3 წლის მანძილზე მან ვერ დაწერა ვერც ერთი ნაწარმოები.
დეპრესია გააძლიერა ვერა სკალონის მოულოდნელმა გათხოვებამ. ის ძალიან უყვარდა ახალგაზრდა კომპოზიტორს.
რახმანინოვი ვერ მოერია ამ მდგომარეობას დამოუკიდებლად და მან მიმართა მაშინ ცნობილ ჰიპნოთერაპევტ ნ.ა.დალს. მუსიკის დიდ მოყვარულ დალს უყვარდა ახალგაზრდა კომპოზიტორის შემოქმედებაც.
თავისი სეანსების დროს დალი ბევრჯერ იმეორებდა: "თქვენ ახალგაზრდა ხართ და უნდა იმუშაოთ". ის იყენებდა მეთოდს რომელსაც თანამედროვე ფსიქოთერაპია დაუძახებდა შემოქმედი ვიზუალიზაციის მეთოდს.
დალი შთააგონებდა რახმანინოვს: "თქვენ მუდამ უნდა წარმოიდგინოთ და იფიქროთ რომ თქვენ ახალ ნაწარმოებს ექნება უზარმაზარი წარმატება".
სწორედ მაშინ დაწერა რახმანინოვმა თავისი სახელგანთქმული მეორე საფორტეპიანო კონცერტი რომლის მეორე და მესამე ნაწილები მან მიუძღვნა დალს. კონცერტის ფინალი იქცა სიხარულის და სიცოცხლის სიყვარულის აპოთეოზად. კონცერტი დასრულდა და პირველად შესრულდა 1901 წელს.
შემდეგი 16 წელი არის რახმანინოვის შემოქმედების ყველაზე ნაყოფიერი პერიოდი. ის შეწყვიტა 1917 წლის ბოლშევიკურმა გადატრიალებამ.
კომპოზიტორი იძულებული იყო წასულიყო ემიგრაციაში. მან რამოდენიმე თვე გაატარა სკანდინავიის ქვეყნებში და 1918 წლის შემოდგომაზე გადავიდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში სადაც დარჩა სიცოცხლის ბოლომდე.
ამერიკაში რახმანინოვი ისევ ჩაეფლო დეპრესიაში რომელიც არ ყოფილა ისეთი ძლიერი როგორიც იყო მისი ახალგაზრდული დეპრესია,მაგრამ ძალიან ხანგრძლივი იყო.
მან დაწერა სულ 6 ორიგინალური თხზულება,მათ შორის მესამე სიმფონია და რაფსოდია პაგანინის თემაზე.
თვითონ კომპოზიტორი ამბობდა: "რუსეთიდან წასვლის შემდეგ მე დავკარგე შეთხზვის სურვილი,მე დავკარგე საკუთარი თავი.
დევნილს რომელმაც დაკარგა მუსიკალური ფესვები, ტრადიციები და მშობლიური ნიადაგი დასამშვიდებლად რჩება მხოლოდ უძრავ მოგონებათა ურყევი დუმილი".
ჰემინგუეის წიგნებს უწოდებენ ცხოვრების
სახელმძღვანელოებს მამაკაცებისთვის.მწერლის ერთ-ერთ უძლიერეს ნაწარმოებად
სამართლიანად ითვლება მოთხრობა "მოხუცი და ზღვა".მასში ჯიუტად ისმის
მოწოდება არ დანებდე,მიდი ბოლომდე, გაიმარჯვე.
თვითონ ავტორის სახე წარმოდგება როგორც გადამდები ენერგიის მუხტი რომელიც ყოფნიდა როგორც შემოქმედებას ის სხვადასხვანაირ გართობას.
მაგრამ ჰემინგუეის შემოქმედება იყო საკმაოდ არათანაბარი და გართობები მთავრდებოდა იმედგაცრუებებით.
ჰემინგუეი მთელი ცხოვრება ატარებდა ნიღაბს რომლის უკანაც იმალებოდა ბობოქარი,მაგრამ დათრგუნული და ავადმყოფური სული რომელიც შეპყრობილი იყო მისწრაფებით დაღუპვისკენ.
ამ სულთან შეხებამ ბედნიერება არ მოუტანა მწერლის არც ერთ ცოლს //მას ოთხი ცოლი ჰყავდა//.
ცხოვრების ბოლო წლებში ჰემინგუეის მუდამ თრგუნავდა აზრი რომ ის ვეღარ შესძლებს წერას, წერის გარეშე კი მას ცხოვრება უაზრო და შეუძლებელ რამედ წარმოუდგებოდა.
მისი შიშები არ ყოფილა უსაფუძვლო. როდესაც ნობელის პრემიის ლაურეატს სთხოვეს დაეწერა სურვილი აშშ-ს პრეზიდენტი ჯონ კენედის ინაუგურაციისთვის მან ერთი კვირის მანძილზე შვა მხოლოდ 4 ბანალური სტრიქონი.
ცოტა ხნით ადრე საბედისწერო გასროლამდე ჰემინგუეიმ უცნაური კითხვით მიმართა ერთ-ერთ უახლოეს მეგობარს:
"რა ემართება ადამიანს როდესაც ის უცბად აღმოაჩენს რომ ის ვეღარ დაწერს წიგნებს მაშინ როდესაც მან დადო ფიცი რომ დაწერდა მათ?"
ჰემინგუეიმ არაერთხელ სცადა თავის მოკვლა. ორჯერ ნახეს რომ მწერალი ტენიდა თოფს რომლის კონდახზეც იყო სიკვდილისწინა ბარათი.
ჰემინგუეის სტანჯავდა დეპრესია და ელექტროშოკით სამკურნალოდ ის გაფრინდა მინესოტაში //იქ იყო მეიოს კლინიკა//. თვითმფრინავში მან სცადა ლუკის გახსნა და გადახტომა.
მიწაზე დროებით ყოფნისას ჰემინგუეი ძლივს გამოათრიეს მბრუნავი პროპელერისგან.
ელექტროშოკით თერაპიის შემდეგ კლინიკის ექიმებმა დაასკვნეს რომ ჰემინგუეი ჯანმრთელია და გაუშვეს ის სახლში.
გარეგნულად,მაგრამ მხოლოდ გარეგნულად,ჰემინგუეი სრულებით ნორმალურ ადამიანად ჩანდა. ის დამშვიდდა და ყურადღებას იჩენდა ახლობლების მიმართ.
თავის მოკვლის წინა დღეს დაწვა ადრე. დილით სანამ მეუღლეს ეძინა მწერალი ადგა,გავიდა იმ ოთახში სადაც ინახებოდა სანადირო თოფები. შეარჩია თავისი საყვარელი თოფი "აბერკრომბი და ფინჩი",ჩადო ტყვიები ორივე ლულაში,ჩაიდო ლულა პირში და დააჭირა ჩახმახებს ფეხის ცერი. თვითმკვლელობის მიზეზების ამხსნელი ბარათი ვერ იპოვეს.
ჰემინგუეის მემკვიდრეობითმა აურამ დამღუპველი გავლენა იქონია მისი შთამომავლების ბედზე.
პმისი პირველი შვილი გრეგორი იქცა ტრანსვესტიტად. თავისი მამაკაცურობისთვის მუდამ ხაზის გამსმელი ჰემინგუეისთვის ეს იქცა ნამდვილ ტრაღედიად. მან შვილს დააძალა ელექტროკრუნჩხვითი თერაპიის 98 სეანსის გავლა. მაგრამ ამან არ უშველა.
გრეგორი შიშველა სიარულისთვის ჩასვეს კამერაში სადაც გარდაიცვალა გულის შეტევით.
ჰემინგუეის მეორე შვილი პატრიკი 18 წლის ასაკში დაავადდა შიზოფრენიით, მაგრამ შესძლო განკურნება. ის წავიდა აფრიკაში და გახდა საფარის პროფესიული გამყოლი.
მწერალზე 16 წლით უფრო ახალგაზრდა ძმა ლესტერი ბავშვობიდან აღმერთებდა მწერალს და ყველაფერში ბაძავდა მას. ისიც გაიტაცა ნადირობამ და თევზაობამ. ერნის თვითმკვლელობის შემდეგ მან დაწერა ბესტსელერად ქცეული წიგნი "ჩემი ძმა ერნესტ ჰემინგუეი". ის ბოლომდე მივიდა მიბაძვაში და 1982 წელს მანაც მოიკლა თავი თოფით.
ცნობილმა ამერიკელმა მწერალმა ჯეკ ლონდონმა თავი 39 წლისამ მოიკლა. მისი სიკვდილი არაბუნებრივად და უაზროდ გამოიყურება. ლონდონის შემოქმედებაში გარკვევით ისმის სიცოცხლის საგალობელი. მისი მოთხრობების და რომენების გმრები ძლიერი ნებისყოფის და არაჩვეულებრივი სიძნელეების
გადამლახავი ადამიანები არიან. ისინი მიზანს ისახავენ,შეუპოვრად მიდიან
მიზნისკენ და მუდამ სძლევენ დაბრკოლებებს. მისი წიგნების შემდეგ გინდება
ცხოვრება. ყველაფრის მიუხედავად ძლიერად ცხოვრება. მასალას თავისი
შემოქმედებისთვის მწერალი იღებდა თავისი ცხოვრებიდან-მისი ბიოგრაფია
იკითხება ერთი ამოსუნთქვით,როგორც საინტერესო სათავგადასავლო რომანი.
მწერლის ცხოვრება ძალიამ ძნელი იყო. მან შეიცვალა მრავალი პროფესია,მოიარა მთელი ქვეყანა. იყო ხამანწკების პირატი,მეზღვაური,მაწანწალა,ფოსტალიონი. ბედის სხვა მაძიებლებთან ერთად გაქანდა ალიასკაში ოქროს საძიებლად. ის ბერჯერ შეხვედრია სიკვდილს მაგრამ მხოლოდ ხატხარებდა და აფურთხებდა მას სახეში. პირველი მოთხრობის გამოქვეყნებამდე მან დახარჯა იმდენი ძალა რაც ეყოფოდა რამოდენიმე სიცოცხლეს.
ერთხელ, სასოწარკვეთილმა, მან გადაწყვიტა თავის მოკვლა და დაჯდა დასამშვიდოებებელი წერილების საწერად. ბედზე მას მიადგა ცხოვრებისგან დაღლილი და მომავლის არმქონე მეგობარი. მაშინ კვირში შვიდჯერ 14-საათიანი სრომა და და ხელფასად გროშები ნორმა იყო. ბრწყივალე არგუმენტაციის მქონე ჯეკმა გადააფიქრებინა მას თავის მოკვლა და ბარემ თვითონაც გადაიფიქრა ამის გაკეთება.
ჯეკს ბავშვობიდანვე სტანჯავდა დეპრესიები,მაგრამ არავინ იცოდა ამის შესახებ. ის მუდამ იყო სავსე მჩქეფარე ენერგიით და სიცოცხლით. ცხოვრების უმძიმეს წუთებშიც იღიმოდა და ამხნევებდა სხვებს.
მარტო ძლიერი ნება ეხმარებოდა მწერალს დარდების დაძლევაში. ჯეკის შრომისუნარიანობა აოცებდა მის ნაცნობებს. ხშირად ის დღეში 17-19 საათს მუშაობდა. 15 წლის მანძილზე მან დაწერა იმდენი რამდენსაც ბევრი ვერ წერდა მთელი ცხოვრების მანძილზე. მწერლის თხზულებათა სრული კრებული შეადგენს 40 ტომს.
რასაც აკეთებდა,აკეთებდა სრული ძალ-ღონით, მუშაობდა დაუძლურებამდე,ქმნიდა დიდი და ძლიერი მონასმებით,ხარხარებდა დაცემამდე და ახარხარებდა სხვებს. ის ცხოვრობდა კალიფორნიის თავისუფალ და უხვ ბუნებაში და თვითონ მუდამ თავისუფალი და გულუხვი იყო ირგვლივ მყოფთა მიმართ. მას გულწრფელად უყვარდა ადამიანები და გულწრფელად სჯეროდა მათი პატიოსნებისა. თავისი უშიშრობით,ამტანობით და სიცოცხლისუნარიანობით ის ჰგავდა შტატის დროშაზე გამოსახულ დათვ გრიზლის.
1913 წლისთვის ის გახდა მსოფლიოში ყველაზე სახელგანთქმული და ყველაზე დიდი ანაზღაურების მქონე მწერალი. საუკუნის დასაწყისში მან დაიკავა კიპლინგის ადგილი. ამავე დროისთვის დასრულდა მწერლის ცხოვრების ყველაზე გრანდიოზული არალიტერატურული პროექტი.
ჯეკმა იყიდა მიწის უზარმაზარი ნაკვეთი და გადაწყვიტა იქ ცხოვრების მეორე ნახევრის გატარება. იქვე იგებოდა მგლის სახლად წოდებული უზარმაზარი სახლი. დაირგო 140 000 ევკალიპტი.
მგლის სახლი იყო ჯეკ ლონდონის მთელი ცხოვრების ოცნება. მის აშენებას დასჭირდა რამოდენიმე წლის შრომა და 80 000 დოლარი,იმ დროისთვის ფანტასტიური თანხა.
მაგრამ გადასვლის წინ ბოროტმოქმედებმა სახლს რამოდენიმე მხრიდან წაუკიდეს ცეცხლი. ჯეკ დარჩენოდა მხოლოდ ყურება იმისა თუ როგორ ჭამდა ცეცხლი იმას რასაც მან სესწირა ამდენი შრომა და სული.
დილით ყველაფერი დაიწვა და ჯეკ ლონდონმა მშვიდად თქვა: "ხვალე დავიწყებთ შენებას თავიდან. მაგრამ სახლი ვერ იგო. იმ ღამეს სამუდამოდ დაიწვა ჯეკ ლონდონის გული".
მიუხედავად ამისა ეს წელი ყველაზე ნაყოფიერი იყო ჯეკ ლონდონის ცხოვრებაში. ამ დაიწერა მისი საუკეთესო რომანები "ჯონი ქერის მარცვალი" და "მთვარის ველი". მაგრამ მწერლის სულს თანდათანობით ავსებდა ნაღველი. მას როგორც ყოველთვის შველოდა შრომა. ამ დროს ლონდონმა დაწერა თავისი ალბათ ყველაზე არაჩვეულებრივი რომანი "ვარსკვლავთშორის მოხეტიალე".ესაა ადამიანისადმი თანაგრძნობით სავსე მუსიკალური რომანი რომელიც ახალისებს ცხოვრებას ყველაფრის მიუხედავად//იმათ ვისთვისაც დეპრესია არაა უაზრო სიტყვა დაბეჯითებით ვურჩევთ ამ რომანის წაკითხვას//.
ჯეკ ლონდონს სულ უფრო და უფრო უტევს უიმედობის განცდა. მან დაკარგა თავისი ბრწყინვალე ნებისყოფა და სიცოცხლის სიყვარული და თანდათანობით დაიწყო სმა. სულ ერთი წლის წინ,გემით ჰორნის კონცხიდან დაბრუნებისას მან მოგზაურობაში წაიღო ათასი წიგნი და წიგნაკი და 40 გალონი ვისკი. მან დადო პირობა რომ სიეტლში ჩასვლისას ან წაკითხული იქება ათასი წიგნი ან გაქრება ეს 40 გალონი. მოგზაურობის დასარულისას წიგნები წაკითხული იქნა და ვისკი დარჩა ხელუხლებელი. მაგრამ ეხლა ყველაფერი შეიცვალა და დროის მოსაკლავად საჭირო იყო ვისკი.
ჩანდა ისე თითქოს გაქრა ყველაფერი-ახალგაზრდობა,ჯანმრთელობა,გონების სიცხადე. ავადმყოფობა უბიძგებდა თრობისკენ გულიხ გადასაყოლებლად,მაგრამ დილით და ყველაფერი თავიდან იწყებოდა.
ჯეკ ლონდონს სულ უფრო და უფრო უცრუვდებოდა გული მის ირგვლივ მყოფ ადამიანებზე. მას თან სდევდა წარუმატებლობები. უცბად საჭირო აღარ აღმოჩნდა 140 000 ევკალიპტი რომელთაც 20 წლის შემდეგ უნდა მოეტანათ დიდი სიმდიდრე-გაქრა ინტერსები ჩერქეზული კაკლის მიმართ. წარუმატებელი იყო სოფლის მეურნეობასთან დაკავშირებული სხვა წამოწყებებიც. გადუჭდა ურთიერთობები ქალიშვილთან.
ჯეკ ლონდონი მთელი ცხოვრება ეჯახებოდა სიძნელეებს და იოლად სძლევდა მათ,მას უხაროდა კიდეც სიძნელეებთან დაპირისპირება რაც ცხოვრებას აძლევდა რაღაც სურნელს. მაგრამ ის დაღალა ცხოვრებამ.
რანჩოს შენახვას სჭირდებოდა ფული და დიდი ფული. ამიტომ მას უნდა ეწერა. ყოველ დღე უნდა ეჭერა ათასი სიტყვა. ადრე ჯეკ ლონდონი წერდა იმიტომ რომ არ შეეძლო არსებობა წერის გარეშე. ეხლა ეს იქცა მძიმე მოვალეობად.
ჯეკ ლონდონი ჩაიკეტა თავის კაბინეტში სადაც კითხულობდა ბრაზიან წერილებს-მისი ბოლო რომანი პატარა სახლის დიასახლისი არ მოსწონდათ როგორც კრიტიკოსებს ისე ერთგულ მკითხველებს.
ჯეკ ლოდნონს გაუჩნდა შიში,გაგიჟების შიში. ის გადაქანცული იყო და ვერ უძლებდა დამქანცველ შრომას,მაგრამ იძულებული იყო ყოველ დღე ეწერა.
ჯეკ ლონდონს ეშინოდა გაგიჟებისა და ევედრებოდა მამინაცვლის ქალიშვილ ელოიზას: "თუ გავგიჟდები დამპირდი რომ არ დამამწყვდევ საგიჟეთი,დამპირდი".
ჯეკ ლონდონს ესმოდა რომ მან თავი შეაგდო ჩიხში და ის ცდილობდა მისთვის ჩვეული სიცოცხლის წყურვილის დაბრუნებას. იმ იმედით რომ მზე მოარჩენს მის შავ დეპრესიას ის მეუღლესთან ერთად წავიდა ჰავაიებზე,მაგრამ ამაოდ,არაფერი შველოდა.რჩებოდა სმა,სმა,სმა.მუდამ ბიჭური გარეგნობის მქონე ჯეკ ლონდონი გასუქდა, მას სახე შეუსივდა,თვალები ჩაუქრა. დაბრუნების შემდეგ ის მეგობრებმა ვერ იცვნეს.ის ბევრად უფრო მოხუცი ჩანდა ვიდრე იყო სინამდვილეში.
წასვლამდე მან დაწერა ორი შესანიშნავი მოთხრობა: "როგორც არგონავტები ძველად" ალიასკაზე და "პრინცესა", გზაზე რომლისაც მას მუდამ სჯეროდა და რომელიც მას აბრუნებდა წლებთან როდესაც ყველაფერი ჯერ წინ იყო.
1916 წლის 22 ნოემბერს ღამით ჯეკ ლონდონმა მოიკლა თავი. გულწასული ჯეკ ლონდონი დილით იპოვეს ვერანდაზე. გვერდით ეყარა ორი ცარიელი ფლაკონი მორფიუმით და ატროპინით და ციფრებით სავსე ბლოკნოტიი,შხამის მომაკვდინებელი დოზის გამოთვლა.
კრემაციის შემდეგ ურნა ჯეკ ლონდონის ფერლით დაკრძალეს იქ სადაც მწერალი ოცნებობდა ცხოვრების მეორე ნახევრის გატარებას შრომაში და დიდებაში, სილამაზის რანჩოს მაღალ ცხოველხატულ ბორცვზე. მან იპოვა სიმშვიდე რომელიც არ ჰქონია ცხოვრებაში.
კანტი
კანტს ახალგაზრდობაში სტანჯავდა მრავალი ავადმყოფობა, ნერვული შეტევები და დეპრესიები.
დეპრესიას მაშინ მელანქოლიას უძახოდნენ მაგრამ ეს საქმეს არ შველოდა. ბიოგრაფები წერენ რომ კანტი იყო სუსტი ბიჭუნა უძლური აღნაგობით, ბრტყელი, შეჭყლეტილი მკერდით,სუსტი ჯანმრთელობით შეწუხებული ადამიანი რაც მას აწუხებდა და ხელს უშლიდა გონებრივ მუშაობაში.
თვითონ კანტი წერდა რომ მას ჰქონდა მიდრეკილება იპოხონდრიისკენ, თითქმის ბეზრდებოდა ცხოვრება.
მიუხედავად ამისა კანტმა მიზნად დაისახა ფიზიკური და ფსიქიური ჯანმრთელობის მიღწევა და 40 წლისთვის მიაღწია ამ მიზანს.
ამის შემდეგ მისი ჯანმრთელობა სულ უფრო და უფრო უმჯობესდებოდა და მას სიცოცხლის ბოლო ორ წლამდე არ სცოდნია ავადმყოფობები.
თავის ცხოვრებას და მის ხანგრძლივობას კანტი თვლიდა თავისი ხელების ნაყოფად.
ის საგანგებოდ იწერდა ადრე გარდაცვლილ ადამიანებს და ყოველწლიურად სწავლობდა სიკვდილიანობის ტაბულებს რომლებსაც მას უგზავნიდა კიონიგსბერგის პოლიცია.
მისი მთელი ცხოვრება გაზომილი და გათვლილი იყო. ის თვლიდა რომ თუ კი მისი ავადმყოფობების მიზეზია ძველი ჩვევები ის უარყოფს მათ და შეიმუშავებს ახალ ჩვევებს რომლებიც მას ბოლოს და ბოლოს მიიყვანენ ფსიქიურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობამდე.
30 წლის მანძილზე ის მუდამ წვებოდა ზუსტად ღამის ათ საათზე,დგებოდა დილის ხუთ საათზე. ზუსტად შვიდ საათზე გადიოდა სასეირნოდ და კიონიგსბერგის მცხოვრებლები მასზე ამოწმებდნენ თავის საათებს.
მან სრულყოფილად შეისწავლა თავისი ორგანიზმი და გონებით შესძლო მისი მართვა.მაგალითად ნებისყოფის დაძაბვით მას შეეძლო გაციების და სურდოს შეჩერება.
ლევ ტოლსტოი
ამ სახელის წარმოთქმისას წარმოგვიდგება ძლიერი,ნებისყოფიანი,ჯანმრთელი ადამიანი. მაგრამ ეს სულაც არ ყოფილა ყოველთვის ასე. ახალგაზრდობაში ტოლსტოის სტანჯავდა ფილტვების ავადმყოფობები და ის მკურნალობდა ჭლექის საწყისი ფორმისგან.
40 წლის შემდეგ მას სტანჯავდნენ ღრმა და ხანგრძლივი დეპრესიები რომელთაც ახლდა სრუსლი სულიერი და ფიზიკური დაცემა.
ლევ ტოლსტოი მრავალი წლის მანძილზე ებრძოდა დეპრესიას და უნდა ითქვას რომ ეს ბრძოლა წარმატებული იყო.
ავადმყოფობის გამწვავების დროს ტოლსტოი თავის მდგომარეობაზე სწერდა მეგობრებს და ნათესავებს.
ასე მაგალითად 1869 წელს ის თავის მეუღლეს სწერდა რომ არზამასში ღამის ორ საათზე მას უცბად თავზარი დაეცა, მას ძალიან შეეშინდა,ის გასტანჯა საშინელმა დარდმა მაგრამ დილით ჯანმრთელი იყო.
მაგრამ 75 წლის ტოლსტოიმ ისწავლა ველოსიპედით სეირნობა,80 წლის ტოლსტოი დააჭენებდა ცხენს... ის თავს არ ანებებდა ლიტერატურულ შრომას თუმცა ესმოდა რომ ეს მას დაღუპავდა.
ამავე დროს სწავლობდა ბერძნულს და ივრიტს,მისდევდა მეურნეობას,დაინტერესებული იყო ყოველი წვრილმანით,ადგენდა ანბანს გლეხებისთვის,სწავლობდა ფილოსოფიას,წერდა წერილებს რელიგიურ და ზნეობრივ საკითხებზე.
ტოლსტოის ესმოდა რომ გაჩერების შემთხვევაში მას სწრაფად მოკლავდა ავადმყოფობა და ამიტომ შეიმუშავა თავისი მხსნელი ფილოსოფია.
ეს ფილოსოფია ჰგავს ცხოვრების სახელმძღვანელოს რომელიც გასწავლის თუ რა უნდა აკეთო ამა თუ იმ მდგომარეობაში.
ცხოვრებისეულ ფილოსოფიათა უმრავლესობის მსგავსად ეს ფილოსოფია კარგად უხდებოდა მხოლოდ მის ავტორს.
მერლის რჩევების ბრმად მიმდევარმა ადამიანებმა სამწუხაროდ ცუდად დაამთავრეს. შეიძლება გავიხსენოთ ტოლსტოველთა რამოდენიმე თვითმკვლელობა.
მაგრამ თვითონ ტოლსტოიმ გაიმარჯვა,დაიბრუნა დაკარგული ჯანმრთელობა ,სემოქმედებითი უნარი და თითქმის სიკვდილამდე ინარჩუნებდა სულიერ მხნეობას.სენეკა (ძვ.წ.4 – ა.წ.65 .)
სახელგანთქმულმა სტოიკოსმა,მწერალმა და ფილოსოსმა გაატარა ხანგრძლივი და საინტერესო ცხოვრება, მან გამოავლინა არაჩვეულებრივი სიმამაცე,სრული ზიზღი სიკვდილის მიმართ.
მაგრამ ბევრმა არ იცის რო მისი ცხოვრების დასაწყისი სულ სხვანაირი იყო. სენეკას სტანჯავდა ღრმა დეპრესიები,იპოხონდრია და კუჭის ნევროზი. ახალგაზრდობაში ის იმდენად ავად იყო სულიერად და ფიზიკურად რომ ორჯერ სცადა თავის მოკვლა.
თავის მოკვლის მცდელობები მან მხოლოდ იმიტომ შეწყვიტა რომ ეცოდებოდა თავისი მამა.
ახალგაზრდა ფილოსოფოსმა განარისხა კალიგულა რომელსაც შურდა სენეკას მჭერმეტყველობისა და ჭკუისა. კალიგულამ გადაწყვიტა თავისი შურის მიზეზის მოსპობა და ბრძანა ფილოსოფოსის დაუყოვნებლივ მოკვლა.
მაგრამ იმპერატორის ახლობლებმა ის დაარწმუნეს იმაში რომ ფილოსოფოსს მაინც მალე მოკლავს ავადმყოფობები და მისი მოკვლა საჭირო არაა.იმპერატორმა კალიგულამ გააუქმა თავის ბრძანება და ყველაფერი დაუთმო ბუნებას.
მაგრამ ფილოსოფოსი არ მოკვდა,და,მეტიც,ძლიერი ნებისყოფის წყალობით ის რამოდენიმე წელიწადში განთავისუფლდა სულიერი და ფიზიკური ავადმყოფობებისგან. მან შესძლო ჯანმრთელობის აღდგენა.
ეს იყო უზარმაზარი მუშაობა საკუთარ თავზე. ერთ-ერთ წერილში მან დაწერა რომ რომ ადამიანის ცხოვრების ხანგრძლივობა ადამიანის ხელშია.
იმპერატორებმა კალიგულამ,კლავდიუსმა და ნერონმა სცადეს სენეკას თავიდან მოშორება. კლავდიუსის დროს 40 წლის სენეკა გადაასახლეს კორიკაზე სადაც მან დევნილობაში გაატარა 8 წელი.
ამას ის არ გაუტეხია, პირიქით, ამან კიდევ უფრო გაამაგრა მისი სული და ჯანმრთელობა.
ტახტზე ნერონის ასვლის სემდეგ სენეკა დააბრუნეს გადასახლებიდან და დანიშნეს მომავალი იმპერატორის აღმზრდელად.
სულიერი სიმტკიცის შემნარჩუნებელი სენეკა 70 წლისა გარდაიცვალა.
მას მეტ ხანს შეეძლო ცხოვრება მაგრამ ნერონმა მას მიუსაჯა სიკვდილი თვითმკვლელობით.
სენეკამ აუღელვებლად გადაიჭრა ვენები ხელებზე და ფეხებზე. მოხუცი სხეულიდან სისხლი ნელა მოდიოდა და მან ფეხები ჩაყო თბილ წყალში მაშინ როდესაც მონები იწერდნენ ფილოსოფოსის უკანასკნელ სიტყვებს.
სენეკა ლაპარაკობდა მანამდე სანამ ის სიკვდილმა არ წაიყვანა.
თანამედროვე საზოგადოების უბედურება-დეპრესია:
ყველაფერი გივარდებათ ხელიდან? მოგბეზრდათ მუდმივი ფინანსური პრობლემები? გაღიზიანებთ მუდამ უკმაყოფილო და მაჩხუბარა უფროსობა? აღარ გაინტერესებთ თქვენი შვილების წარმატებები? მუდამ ეჩხუბებით ცოლს? აღარ გაქვთ მადა? დილაობით ისევ გეძინებათ,დამტვრეული ხართ და ღამ-ღამობით გტანჯავთ უძილობა? საშინელი მდგომარეობაა,არა? თქვენ გაქვთ დეპრესიის ყველა სიმპტომი!
ის რასაც ადრე პოეტურად უძახოდნენ მელანქოლიას თუ ხანდრას სინამდვილეში არის დეპრესია.
კატაკლიზმებით და კონფლიქტებით გაჯიჯგნილი ჩვენი თანამედროვე საზოგადოება,ცხოვრების ცოფიანი რიტმი,სტრესები ხელს უწყობენ დეპრესიის განვითარებას.
ჩვენ გვამსხვრევს სამსახურში კონფლიქტურ და სტრესულ ვითარებებში ყოფნა,დასასვებელად და გონზე მოსასვლელად სახლში მისულები კი ხშირად ვეჯახებით ოჯახურ კონფლიქტებს,გაუგებრობას და ტელევიზიით ნაჩვენებ საზიზღრობებს.
დეპრესიის გაჩენის ძირითადი მიზეზია სტრესები. სტრესების მიზეზები ყოველ ადამიანს თავისი აქვს. ესაა გაუზიარებელი სიყვარული და უფულობა,კონფლიქტები სამსახურში. ჩვენ ხშირად არ ვზრუნავთ ჩვენს ჯანმრთელობაზე,კვებაზე, ვიძირებით ცხოვრების მონოტონურ ერთფეროვნებაში და ყველაფერი ეს ღრღნის და აზიანებს ადამიანის ფსიქიკას,იწვევს დეპრესიას.
დეპრესიის უყურადღებოდ დატოვება და მიშვება დაუშვებელია. დეპრესიის მძიმე შემთხვევები იწვებს ფსიქიკის გამოუსწორებელ ცვლილებებს და ზოგჯერ ადამიანები თვითმკვლელობამდე მიჰყავს.
არსებობს დეპრესიის მკურნალობისთვის ხელის შემწყობი მრავალი ანტიდეპრესანტი,მაგრამ ამ უბედურებისგან მთლიანად გასანთავისუფლებლად უნდა ვისწავლოთ ჩვენი ფსიქოლოგიური ტონუსის შენარჩუნება.
პირველ რიგში ისწავლეთ სტრესებთან ბრძოლა. თავი აარიდეთ კონფლიქტებს ან შეარბილეთ კონფლიქტური სიტუაციები. გულთან ახლოს ნუ მიიტანთ თქვენს წარუმატებლობებს, უთხარით თქვენს თავს რომ ყველაფერს გამოასწორებთ და მიზანს მიაღწევთ.
დეპრესიის მორევაში დაგეხმარებათ ატმოსფეროს,გარემოს შეცვლა,ყურადღების გადატანა, ერთი კვირით შვებულების აღება და დასვენება,განმუხტვა. კარგად ძილი,რაციონის და ირგვლივ მყოფი საზოგადოების შეცვლა. სცადეთ თქვენი სახლის ინტერიერის შეცვლა,შეცვალეთ შპალერი,ადგილი შეუცვალეთ ავეჯს.
იფიქრეთ თქვენი როგორც წესი მონოტონური ცხოვრების გამრავალფეროვნებაზე. მისდიეთ სპორტს,ირბინეთ ძუნძულით, დეპრესიასთან ბრძოლაში დაგეხმარებათ კინო,კარგი კომედიის ნახვა.
ამაში დიდ როლს ასრულებს თქვენი კვება. დაგჭირდებად ორგანიზმში განწყობის გამაუმჯობესებელი ნივთიერებები ენდორფინების გამომუშავებისთვის ხელის შემწყობი საკვები. ასეთ პროდუქტებს განეკუთვნება ბანანები და შოკოლადი. შვრიის ფაფა, წიწიბურა, კაკალი, პარკოსნები ორგანიზმს ამარაგებენ ვიტამინით ბ 1 რომელიც ხელს უწყობს ნერვიული სისტემის მოქმედებას.
დეპრესიას ძალიან ხშირად იწვევენ ამა თუ იმ ავადმყოფობის წინააღმდეგ ჩვენს მიერ მიღებული წამლები. ამიტომ საჭიროა საშინაო აფთიაქის გადასინჯვა. საჭიროა წამლის მოქმედების ირიბი და გაუთვალისწინებელი შედეგების უფრო ზუსტად გაცნობა. თუ ნახავთ რომ წამალი ირიბად იწვევს დეპრესიას მოისროლეთ ის ან შეამცირეთ მიღების დოზა.
სცადეთ გამოძინება. ხშირად დეპრესიის ერთ-ერთ სიმპტომად ითვლება უძილობა. გახსოვდეთ რომ საუკეთესო მკურნალია ძილი. არ დაგავიწყდეთ საძინებელი ოთახის განიავება. სუფთა ჰაერი ხელს უწყობს მაგარ ჯანმრთელ ძილს.
დეპრესიის მორევას ხშირად ხელს უწყობს კარგი საზოგადოება. შეიძლება თქვენ გჭირდებოდეთ მეგობრისთვის გულის გადაშლა,გულწრფელად საუბარი,შეჩივლება,რამაც შეიძლება განმუხტოს მძიმე სტრესული მდგომარეობა.
უსმინეთ საყვარელ მუსიკას, უყურეთ გამრთობ გადაცემებს, იკითხეთ კარგი წიგნები, იპოვეთ თქვენთვის საინტერესო საქმე რომელიც გაგიტაცებთ და თქვენს ყურადღებას აბეზარი ყოველდღიურობიდან გადაიტანს უფრო სასიამოვნო რამეებზე. ეს დაგეხმარებათ დეპრესიის დამარცხებაში.
----------------------------------------------------------------------------------------
Депрессия - бич современного общества
ლევ ტოლსტოი
и произнесении этого имени перед глазами сразу встает образ могучего, волевого человека, обладающего крепким здоровьем. Но так было далеко не всегда. В молодости Толстой страдал от болезней легких, и даже лечился от начинающегося туберкулеза. После сорока лет его мучили глубокие и продолжительные депрессии, которые сопровождались полным упадком сил и духа. С депрессией он упорно боролся в течение многих лет и, нужно сказать, что эта борьба была успешной.
В периоды, когда болезнь обострялась, Толстой писал о своем состоянии друзьям и родным. Из писем к Фету: «...Я был нездоров и не в духе и теперь так же. Нынче чувствую себя совсем больным...», «...Не сплю, как надо, и потому нервы слабы и голова, и не могу работать, писать». Из писем к жене (1869): «Третьего дня я ночевал в Арзамасе... Было два часа ночи. Я устал страшно, хотелось спать, ничего не болело. Но вдруг на меня напала тоска, страх, ужас - такие, каких я никогда не испытывал. Я вскочил, велел закладывать. Пока закладывали, я заснул и проснулся здоровым».
Характерен отрывок из письма С.А. Толстой к Т.А. Кузьминской, описывающий депрессивное состояние Толстого: "Завтра месяц как мы тут, и я никому ни слова не писала. Первые две недели я ежедневно плакала, потому что Левочка впал не только в уныние, но и в какую-то отчаянную апатию. Он не спал, не ел, сам плакал иногда... Потом он поехал в Тверскую губернию, виделся там со старыми знакомыми Бакуниными, потом ездил также в деревню к какому-то раскольнику-христианину и когда вернулся, тоска его стала меньше". Подобных отрывков из писем, показывающих, что писатель страдал от депрессии, но вместе с тем не сидел сложа руки, а действовал, можно привести очень много.
В старости, когда жизнь многих людей катится под уклон, Толстой продолжал жить полноценной жизнью. В 75 лет он научился ездить на велосипеде, в 80 лет гарцевал на лошади и делал на ней рысью по двадцать верст. Он не бросал литературный труд, понимая, что это его погубит, но вместе с тем умел переключаться. Изучал греческий и иврит, занимался хозяйством, вникая в каждую мелочь, составлял азбуку для крестьян, изучал философию, писал статьи по религиозным и нравственным вопросам.
Толстой понимал, что если он остановится, то болезнь быстро его убьет, и поэтому создал собственную философию, позволяющую выжить. Эта философия напоминает учебник по жизни, указывающий, что нужно делать в той или иной ситуации. Как и большинство жизненных философий, толстовская хорошо подходила только самому автору. К сожалению люди, которые слепо следовали советам писателя, кончили не очень хорошо - можно вспомнить несколько самоубийств толстовцев.
Но как бы там ни было – сам Толстой одержал победу и вернул свое потерянное здоровье, способность к творчеству и почти до конца своих дней сохранял бодрость духа.
Известный всему миру представитель стоицизма, писатель и философ
прожил длинную и интересную жизнь. Он проявил необычайное мужество,
высказав полное презрение к смерти.
Но не все знают, что начало его жизни было совсем другим - Сенека страдал от глубоких депрессий, ипохондрии и невроза желудка. В юности его психическое и физическое здоровье было настолько плохим, что Сенека пытался дважды покончить с собою. Он прекратил попытки самоубийства только из жалости к своему отцу.
Юный философ навлек на себя гнев Калигулы, который завидовал красноречию и уму Сенеки. Калигула решил устранить причину своей зависти и отдал приказ немедленно убить философа. Однако приближенные императора убедили его не убивать философа, так как Сенека все равно в ближайшее время умрет от болезней. Император отменил свое решение, предоставив дело природе.
Но философ не умер. Более того – благодаря сильной воле, через несколько лет он смог полностью избавиться от душевных и телесных заболеваний и восстановить свое здоровье. Это была огромная работа над собой. И философ не без основания написал в одном из своих писем: «Прожить сколько нужно - всегда в нашей власти».
Три императора (Калигула, Клавдий и Нерон) пытались убрать его со своего пути. При Клавдии сорокалетний Сенека был сослан на остров Корсику, где провел в изгнании 8 лет. Это не сломило, а напротив - еще более укрепило его дух и здоровье. Когда на престол взошел Нерон, Сенеку вернули из ссылки и назначили воспитателем будущего императора.
Сенека умер, когда ему было около 70 лет, сохраняя твердость духа. Он мог прожить дольше, но Нерон приговорил его к смерти через самоубийство. Сенека хладнокровно вскрыл себе вены на руках и ногах. Поскольку кровь из старческого тела вытекала медленно, он опустил ноги в теплую воду, в то время как рабы записывали последние слова философа. Он говорил до тех пор, пока смерть не унесла его.
http://www.reflecritiques.com/2011/10/le-daimon-de-socrate.html
À lire une explication sur le Daïmon donnée à Socrate par la pretresse Diotime " Le Banquet de Platon " :
კატაკლიზმებით და კონფლიქტებით გაჯიჯგნილი ჩვენი თანამედროვე საზოგადოება,ცხოვრების ცოფიანი რიტმი,სტრესები ხელს უწყობენ ხშირად მკვლელი დეპრესიის განვითარებას.გამოკვლევამ აჩვენა რომ დიდი ბრიტანეთის დიდ მწერალთა 30 პროცენტზე მეტი ადრე დაავადებული იყო დეპრესიით და მკურნალობდა მისგან.
 |
| სოკრატე მოწაფეებთან, შუა საუკუნეების არაბული მინიატურა |
თავის დიალოგებში პლატონი გვიჩვენებს სოკრატეს რომელსაც მის შიგნით ესმის სვინდისის,მორალური ცნობიერების ხმა//იხ. უარი გაქცევაზე "კრიტონში"//.
ხმა თითქოს დაკავშირებულია დადამბლავების კრიზისებთან.
სოკრატეს კეთილი გენია,დემონი თუ daïmon, ჩნდება როგორც ხმა რომელიც მას ეუბნება თუ რა არ უნდა გააკეთოს...
სოკრატეს დემონი სოკრატეს მიმართ ასრულებს იგივე ფუნქციას რასაც თვითონ სოკრატე ასრულებს მისი თანამოსაუბრეების მიმართ.
ჰეგელის აზრით დემონის არსებობა ნიშნავს იმას რომ ადამიანი მოქმედებს საკუთარი ხედვის და გადაწყვეტილების საფუძველზე.
მაგრამ თუ კი სუბიექტი მართლაც თვითონ წყვეტს თავის შიგნით, გენია კიდევ არის არაცნობიერი,გარეშე ვინც გადაწყვეტს. ის არაა თვითონ სოკრატე,ისაა სოკრატეს მისანი.
სოკრატე არის სულის ბრუნი მის სიღრმეში და დემონს უკავია საშუალო ადგილი მისანს და სულის წმინდა შინაგანობას შორის.
ამას გარდა ის არის რეალური მდგომარეობა იმიტომ რომ შეესაბამება კატალეფსიის კრიზისებს როდესაც სოკრატე განიცდიდა ცნობიერების გაორებას...
მაგრამ სოკრატეს აზროვნებას აქვს ასევე რელიგიური ხასიათი იმდენად რამდენადაც დელფოს მისნის მეშვეობით სოკრატე კისრულობს ცრუ ბრძენთა მხილებას,გამდევნას.
სოკრატე ღრმად რელიგიურია,რამდენადმე მისტიკოსიც.
მას სწამს ღმერთი,აღფრთოვანებულია მისი ქმნილებებით და განგებით. ის, მაშ, მოქმედებს ღვთაებრივი შთაგონებით,მაგრამ მას აქვს პოლიტიკური განზომილებაც ვინაიდან მიზნად ისახავს საზოგადოების გარდაქმნას
//იხ."სოკრატეს აპოლოგია"//.
-"ესაა
რაღაცა რაც დაიწყო ჩემი ბავშვობიდან,ხმა,რომელიც როცა ისმის მაწყვეტინებს
იმის კეთებას რასაც ვაკეთებდი ,მაგრამ არასოდეს მიბიძგებს რაღაცის
კეთებისკენ. აი რა არ მაძლევს მე პოლიტიკაში ჩარევის
უფლებას//პლატონი,სოკრატეს აპოლოგია//.
მისთვის სიკვდილის მისჯის შემდეგ:
 |
მაგრამ ღვთაებრივ სულს მე არ შევუჩერებივარ ამ დილას,როდესაც გამოვდიოდი სახლიდან,არც მაშინ როდესაც მივდიოდი სასამართლოში და არც მაშინ როდესაც ვლაპარაკობდი.
არადა ხშირად ის მაჩუმებდა შუა ლაპარაკის დროსაც. მაგრამ დღეს, საქმის მსვლელობისას ღვთაებრივ სულს ჩემთვის არ დაუშლია რამის თქმა და კეთება.
რას ნიშნავს ეს?
გეტყვით. ღვთაებრივ სულს ჩემთვის ხელი არ შეუშლია უეჭველად იმიტომ რომ რაც შემემთხვა კარგია ჩემთვის და ჩვენ ნამდვილად ვცდებით როდესაც ვფიქრობთ რომ სიკვდილი არის ბოროტება. დიახ.ჩემთვის ეს არის გადამწყვეტი დამამტკიცებელი საბუთი.
ცუდი რამე რომ გამეკეთებინა ჩემი ჩვეულებრივი ნიშანი აუცილებლად გამაჩერებდა."
//პლატონი,"სოკრატეს აპოლოგია"//.
სოკრატეს ჰალუცინაციები ჰქონდა?
სოკრატეს სმენითი ჩვენებები რომლებსაც ის მიაწერდა ღმერთს //აპოლონს// და რომლებიც მას აჩუმებდნენ ან აწყვეტინებდნენ მოქმედებას მე-19 საუკუნის ექიმებისთვის ჰგავდნენ სიგიჟის სიმპტომებს.
მართლაც,მოთხრობები მისი ცხოვრების ზოგი ეპიზოდის შესახებ აღწერენ აუხსნელ ქცევას. მაგალითად მან შეწყვიტა, საუბარი,მოიქცა ისე თითქოს მარტო იყო და შემდეგ განაახლა საუბარი ისე თითქოს არაფერი მომხდარა.
ცნობილია რომ ჭვრეტით,მედიტაციით შთანთქმული სოკრატე მრავალ საათს ატარებდა უმოძრაოდ. ამას პლატონი აღწერს ბანკეტში. ძველად ამ მდგომარეობას აიგივებდნენ ინტელექტუალურ ექსტაზებთან. მაგრამ ამ ექსტაზთა განსაკუთრებული ხანგრძლივობა//24 საათი პლატონის თანახმად// ექსცესიური ხასიათისა იყო და გვეფიქრებინებს რომ სინამდველეში სოკრატეს შეიძლება ჰქონდა კატალეფსიის//catalepsie,გაშეშების// კრიზისები. ზოგი აღწერა გვიჩვენებს სომნაბულიზმის სიმპტომებსაც:
«სოკრატე ცდილობდა ტანჯვათა წინააღმედ თავის გამოწრთობას სხვადასხვა განსაკუთრებული საშუალებით,მათ შორის როგორც ამბობენ უძრავად ფეხზე დგომით ღამის,დღის მანძილზე,მზიდან მზემდე.თვალის დაუხამხამებლად ერთსა და იმავე ადგილას უძრავად დგომით, ის ერთ მხარეს იყურებოდა და ჩაფლული იყო ღრმა ფიქრებში თითქოს ფიქრით იზოლირებული იყო თავისი სხეულისგან» — Aulu-Gelle, Les Nuits Attiques//ოლუ-გელე-ატიკური ღამეები//.
სოკრატეს ესაუბრება ქურუმი ქალი დიოტიმა //პლატონი,"ნადიმი"//:
ის ასწავლის სოკრატეს:
დიოტიმა - ეს დიდი დემონია სოკრატე, და ყოველი დგას ღმერთებსა და ადამიანებს შორის.
სოკრატე - როგორია დემონის ფუნცია?
დიოტიმა - თარჯიმანი და შუამავალი,მაცნე ადამიანებსა და ღმერთებს შორის. მას ცაში მიაქვს ადამიანთა სურვილები და მსხვერპლი და ადამიანებთან მოაქვს ღმერთების ბრძანებები და ის რასაც ღმერთები ადამიანებს უძღვნიან მათ მიერ გაღებული მსხვერპლის სანაცვლოდ.
დემონები ინარჩუნებენ ამ ორი სფეროს ჰარმონიას. ისინი არიან ძაფი რითიც იკვრება დიდი მთლიანობა. მათგან მომდინარეობს მისნობის მეცნიერება და ქურუმების მსხვერპლთან, ნიციაციებთან, მოხიბვლასთან, წინასწარმეტყველებებთან და მაგიასთან დაკავშირებული ხელოვნება.
 |
ყველაფერი ამის მცოდნე ადამიანი ან შეპყრობილია ან შთაგონებული. და დანარჩენში,ხელოსნობაში და ხელოვნებაში, დაოსტატებული ხელოსნად იწოდება.
დემონები ბევრნაირები არიან და სიყვარული ერთ-ერთი დემონია.
სოკრატე - მაგრამ,დიოტიმა,ვინ არიან,მაშ,ფილოსოფოსები,თუ კი ისინი არ არიან არც ბრძენნი და არც უმეცარნი?
დიოტიმა - ყველაფერი ბავშვისთვისაც იოლია, სიყვარული არის იმათგან ვისაც უკავია საშუალო ადგილი,ვინც დგას შუაში. სიბრძნე არის სამყაროს ერთ-ერთი ულამაზესი რამ. არა და სიყვარულს უყვარს მშვენიერი, აქედან გამომდინარე სიყვარულს უყვარს სიბრძნე. ესე იგი არის ფილოსოფოსი. ის არის ბრძენსა და ყოველივე ამის უმეცარს შორის. მისი მამაა სიუხვეში მცხოვრები ბრძენი და დედა არაა არც ერთი და არც მეორე.
ასეთია ჩემო სოკრატე ამ დემონის ბუნება....
-------------------------------------------------------------------------------------
დეპრესია ჰგავს შაოსან ქალს,თუ კი მოვიდა არ გააგდო, მიიპატიჟე სუფრასთან როგორც სტუმარი და მოუსმინე იმას რისი თქმაც უნდა მას" //კარლ გუსტავ იუნგი//.
ეს ხალხი მათთვის საბედნიეროდ არ ყოფილა საბჭოთა არტილერიით და საბჭოთა მაფიის მიერ ლამაზი ქვეყნების ასე ვთქვათ დემოკრატიზაციის მოწმე,მაგრამ მათი გამოცდილებაც საინტერესოა.
 |
გენიოსი რა თქმა უნდა გენიოსი და განსაკუთრებული ადამიანია. მაგრამ გენიოსობა არ იცავს ადამიანს დეპრესიისგან. პირიქით სწორედ გენია აჩვენებს ხოლმე გენიოსს იმას რასაც ჩვეულებრივი მოკვდავი ვერ ხედავს და ამიტომ პირველ რიგში გენიოსს სტანჯავს დეპრესია.
დეპრესია სტანჯავდა ლინკოლნს,ჩერჩილს, ჰემინგუეის,გოგოლს,აინშტაინს,ბეთჰოვენს და მრავალ სხვას.
პირველად არისტოტელემ //ძვ.წ.384-322// მიაქცია ყურადღება იმას რომ მელანქოლია დაკავშირებულია გენიალობასთან.
მან ორ ათას წელზე მეტი ხნის წინ «Problemata»-ში დასვა შემდეგი კითხვა:
"რატომ იყვნენ მელანქოლიკოსები ისინი ვისი ნიჭიც ბრწყინავდა ფილოსოფიის, სახელმწიფოს მართვის,პოეზიის თუ ხელოვნების სხვა სფეროებში?
ზოგ მათგანს,მაგალითად გმირებს შორის ჰერაკლეს, სტანჯავდა ნაღველის დაღვრა. ამბობენ რომ ჰერაკლეს ჰქონდა სწორედ ასეთი მელანქოლიური ბუნება.
ძველებმა წმინდა ავადმყოფობას სახელად უწოდეს ჰერაკლეს ავადმყოფობა.
სხვა გმირებსაც სტანჯავდა იგივე ავადმყოფობა...გვიან ხანაში იგივე უბედურება სჭირდათ ემპედოკლეს, სოკრატეს, პლატონს და სხვა შესანიშნავ ადამიანებს".
გავიდა საუკუნეები მაგრამ არაფერი შეცვლილა. ამას ადასტურებს ბოლო დროინდელი გამოკვლევები.
მკვლევარებმა შეარჩიეს 30 ადამიანისგან შემდგარი ორი ჯგუფი. პირველი ჯგუფი შედგებოდა ლიტერატურული სტუდიის წევრებისგან. ისინი დაკავებული იყვნენ შემოქმედებითი შრომით. მეორე ჯგუფში იყვნენ ისინი ვისი სამუშაოც არ ყოფილა დაკავშირებული შემოქმედებასთან.
პირველ ჯგუფში დეპრესია სჭირდა წევრთა დაახლოებით 80 პროცენტს. მეორე ჯგუფში კი მხოლოდ 30 პროცენტს.
სხვა გამოკვლევამ აჩვენა რომ დიდი ბრიტანეთის დიდ მწერალთა 30 პროცენტზე მეტი ადრე დაავადებული იყო დეპრესიით და მკურნალობდა მისგან.
ცარიელი სიტყვებით რომ არ შემოვიფარგლოთ მოვიყვანთ რამოდენიმე სტრიქონს დღიურებიდან:
"მთელი ცხოვრება თან მახლდა დარდი,სევდა... მე არა ერთხელ მიგვრძვნია დარდი ცხოვრების იმ წუთებში რომლებიც ითვლება სასიხარულოო წუთებად. მტანჯველი კონტრასტია მოცემული სასიხარულო წამსა და მთლიანად ცხოვრების ტრაღიზმს შორის"//ნიკოლაი ბერდიაევი//.
თითქოს ფსიქიურად ჯანმრთელი ვარ. მართალია რომ დიდად არ მინდა ცხოვრება, მაგრამ ეს ჯერ არაა ავადმყოფობა ამ სიტყვის ნამდვილი მნიშვნელობით. ეს ალბათ არის რაღაც გარდამავალი და ყოფითი თვალსაზრისით ბუნებრივი //ანტონ ჩეხოვი//.
"ჩემგან თითქოს ამოტუმბეს ჰაერი. მე მძინავს თორმეტამდე და ოთახში მუდამ ბნელა,და ქუჩაში მუდამ ბნელა....მე არ ვიცი თუ როგორ გამოიყურება ზამთარი. შემოდგომაზე ვფიქრობდი რომ მექნებოდა თხილამურები. ამის მაგივრად არ მაქვს არხიდან სადოვაიამდე მისვლის ძალა. დღეს ღამე არ მიძინია ორი საათი და მე გამტანჯა საშინელმა აზრებმა...აზრები სიცოცხლეზე ნამდვილად მტანჯველია ღამით,როდესაც ვერაფერს გააკეთებ"//ლიდია გინზბურგი//.
"შენ ვერ წარმოიდგენ თუ რა ცუდად ვიყავი მაშინ და დიდხანს მის შემდეგ...ასე იყო დაახლოებით 5 თვე. 12 წელი არ მინახია ჩემი მოხუცები და გავიარე ისე რომ არ ვნახე ისინი. არ მქონდა შენი ანაბეჭდები და არ წამიკითხავს ისინი. რაღაც უცნობი ძალის მოქმედება წყევლის რეგულარულობით ამოკლებდა ჩემს ძილს..."//ბორის პასტერნაკი//.
მე ვარ ყველაზე ბეჩავი ცოცხალთა შორის. რასაც ვგრძნობ ის რომ გავუყო მთელ კაცობრიობას არ დარჩება არც ერთი ღიმილი. არ ვიცი გავხდები თუ არა უკეთესი. ვშიშობ რომ არა და ეს საშინელებაა. როგორიც ვარ ისეთად დარჩენა შეუძლებელია. უნდა მოვკვდე ან უკეთესი უნდა გავხდე //ავრაამ ლინკოლნი//.
ბორის პასტერნაკს ძირითადად უყვარდა და უხაროდა ცხოვრება. ბერდიაევი მუდამ ცხოვრობდა და წერდა გარემოებათა საწინააღმდეგოდ მაშინაც კი როდესაც მის სახლთან ფეთქდებოდა ჭურვები.
უკვე უმძიმესად ავადმყოფი და მომაკვდავი ჩეხოვი ჩვეულებრივად აგრძელებდა ცხოვრებას.
ლიდია გინზბურგმა გაიარა ბლოკადაში მოქცეული ლენინიგრადის ჯოჯოხეთი და გახდა მისი მიუკერძოებელი მემატიანე.
აბრაამ ლინკოლნი გამოირჩეოდა საკვირველი სიმამაცით და მიზანდასახულობით.
ეს ხალხი თავისი შეგრძნებებით გადმოგვცემდა სიცოცხლის განუმეორებლობას და სილამაზეს,მაგრამ როდესაც მოდიოდა დეპრესია მათი სიცოცხლე ხდებოდა უაზრო და ცარიელი. ისინი იტანჯებოდნენ,იბრძოდნენ,აგრძელებდნენ ცხოვრებას და მოღვაწეობას. მაგრამ ზოგი ამას ვერ უძლებდა...
გენიოსთა ცხოვრების ზედაპირული გაცნობითაც ვხედავთ რომ მრავალ მათგანს სტანჯავდა ავადმყოფობა რომელსაც თანამედროვე ფსიქიატრია უძახის მანიაკო-დეპრესიულ ფსიქოზს //შემოკლებით მდფ//.
ამ ავადმყოფობას ახასიათებს ორი მკვეთრად გამოკვეთილი ფაზა-დეპრესია და მანია. ეს ფაზები პერიოდულად ცვლიან ერთმანეთს.
ერთის შეხედვით მანია მშვენიერი მდგომარეობაა,რომლის დროსაც ყოველთვის ბევრია ენერგია და ძალა. მაგრამ უმრავლეს შემთხვევაში მანიაკალური ფაზა ისევე დამანგრეველია თვითონ ადამიანისთვის და მის ირგვლივ მყოფებისთვის როგორც დეპრესიული.
მანიაკალურ ფაზაში მყოფი და ბევრი ენერგიის და ძალის მქონე ადამიანი ხშირად უაზროდ და უსარგებლოდ ხარჯავს ამ ძალას და ენერგიას იმიტომ რომ მას არ შეუძლია თავისი ქცევის მთლიანად გაკონტროლება.
მაგრამ ხშირად დეპრესია იცვლება არა მანიით არამედ ე.წ. ჰიპომანიით.
ჰიპომანიის დროს ისევე როგორც მანიის დროს მკვეთრად იზრდება ენერგიის დონე,პროცესები ჩქარდება,აზროვნება ხდება ნათელი და ცხადი.
მაგრამ ჰიპომანიის დროს ადამიანს შეუძლია თავისი ქცევის გაკონტროლება და თავისი ენერგიის და ძალების მოქცევა საჭირო კალაპოტში.
ჩვეულებრივ ეს ძალიან კარგად გამოსდით ნიჭიერ ადამიანებს და ამის შედეგად ჩნდება ნაწარმოებები რომელთა შექმნაც არ ძალუძს უბრალო, ასეთ აღზევებებს ნოკლებულ ადამიანს.
მაგრამ ნუ გშურთ ასეთი მდგომარეობებისა. მანიის თუ ჰიპომანიის ფაზა ხშირად იცვლება დეპრესიის ასევე მკვეთრად გამოხატული ფაზით.
ნიჭის მძიმე საფასურია ენერგიის დაკარგვა,დამუხრუჭებულობა,ცხოვრების აზრის დაკარგვა,ფიქრები თვითმკვლელობაზე.
მდგომარეობა რომელიც შეიძლება დახასიათდეს როგორც მანიაკურ-დეპრესიული ფსიქოზი დროდადრო ჰქონდათ ა.ს.პუშკინს, ზ.ფროიდს, ე.ჰემინგუეის, უ.ჩერჩილს, ა.შოპენჰაუერს, ვან გოგს, მ.ლუთერს, ნ.გოგოლს, რ.შუმანს, ჩ.დიკენსს, ი.ვ.გოეთეს, ტ.ტასსოს, ჯ.სვიფტს, ა.რესკინს, კ.ლინეის, უ.პიტტ უფროსს, რ.კლაივს, ვ.კოუპერს, გ.ლ.ბლიუხერს, ვ.ალფიერის, ა.სენ-სიმონს, ს.კოლრიჯს, ო.კონტს, ფ.გრილპარცერს, ლორდ კესტლრის, ჟ.დე ნერვალს, რ.მეიერს, კ.ფ.მეიერს, გ.ი.უსპენსკის, ნ.ვ.უსპენსკის, დ.ი.პისარევს, ლ.ბოლცმანს, ვ.ე.ბერინგს, ვ.გარშინს, ტ.რუზველტს, რ.დიზელს, გ.ვოლფს, ლ.დრუდეს, პ.ერენფესტს, ვ.ვულფს, ჯ.პატტონს და სხვ.
ყველა გენიოსს აქვს თუ არა აღმავლობის და დაცემის ეს ფაზები და არის თუ არა ეს გენიოსობის ნიშანი? სწორედ ეს კითხვა დაისვა დიდი გამოკვლევისას როდესაც გააანალიზეს ბევრი გენიოსის ცხოვრება.
გამოკლევის შედეგები ერთმნიშვნელოვანი იყო. გაირკვა რომ ყოველთვის არის სიმპტომთა სიმბიოზი. ერთის მხრივაა არაჩვეულებრივი ნაყოფიერების სიმპტომები და მეორეს მხრივაა სულერთია როგორი ფორმის ანორმალურობის სიმპტომები.
 |
და ბოლოს საბოლოო დასკვნა: "გენიოსი ან შესანიშნავი ადამიანი არის ორი საგვარეული ხაზის შეერთების შედეგი. ერთია პოტენციური ნიჭიერების ხაზი,მეორე კი არის მემკვიდრეობითი ფსიქიური პათოლოგიის მატარებელი".ეს მტკიცდება ფაქტიური მასალის უზარმაზარი რაოდენობით.
| P.S. მე არ მაქვს პრეტენზია გენიალურობაზე,მაგრამ
ჩემი დიაგნოზია მანიაკო-დეპრესიული ფსიქოზი. მანიაკალური ფაზის დროს ჩემი
ტვინი იწყებს სწრაფად და ზუსტად მუშაობას,აზროვნება ხდება ხატოვანი და
ნათელი. ამიტომ მე ბევრ რამეს უფრო სწრაფად ვაკეთებ ვიდრე ნორმალური
ადამიანები. ცხოვრებისეული გეგმის უდიდესი ნაწილი გაკეთებულია ჰიპომანიის
პერიოდებში,მაგრამ ამ პერიოდებს ცვლის დეპრესიული პერიოდები. დღეს ვერ
ვიტყვით დანამდვილებით რომ დეპრესია არის მანიის შედეგი. მე ბევრი
ესპერიმენტი ჩამიტარებია მათ შორის სხვადასხვა პრეპარატით. მაგალითად,ჩემს შემთხვევაში ნორმოტიმიკების //აღგზნებისა და დეპრესიის მანიველირებელი პრეპარატების// მოქმედება მხოლოდ ცალმხრივი იყო. მათ მომაშორეს აღგზნებ-აღმავლობის მომენტები მაგრამ მათ სულაც არ შეუმცირებიათ დეპრესიების სიღრმე და ძალა რაც საინტერესო შეიძლებოდა ყოფილიყო ფარმაკოლოგიური სტატისტიკისთვის და არა შემოქმედებისთვის. |
"დეპრესია ჰგავს შაოსან ქალს, თუ კი მოვიდა არ გააგდო, მიიპატიჟე სუფრასთან როგორც სტუმარი და მოუსმინე იმას რისი თქმაც უნდა მას"//კარლ გუსტავ იუნგი//.
 |
მისი დაბადებიდან 140 წელი შესრულდა და იმიტომ სორი...
სერგეი რახმანინოვის დეპრესიები:
1897 წელს პეტერბურგში შედგა პირველი სიმფონიის პრემიერა. ახალგაზრდა კომპოზიტორი დიდ იმედებს ამყარებდა მასზე,მაგრამ კრიტიკოსებმა და საზოგადოებამ ვერ გაიგეს ავტორის ნოვატორული იდეები და სიმფონიას მტრულად შეხვდნენ.
რახმანინოვმა ეს საშინლად განიცადა და ჩავარდა მძიმე დეპრესიაში. შემდეგი 3 წლის მანძილზე მან ვერ დაწერა ვერც ერთი ნაწარმოები.
დეპრესია გააძლიერა ვერა სკალონის მოულოდნელმა გათხოვებამ. ის ძალიან უყვარდა ახალგაზრდა კომპოზიტორს.
რახმანინოვი ვერ მოერია ამ მდგომარეობას დამოუკიდებლად და მან მიმართა მაშინ ცნობილ ჰიპნოთერაპევტ ნ.ა.დალს. მუსიკის დიდ მოყვარულ დალს უყვარდა ახალგაზრდა კომპოზიტორის შემოქმედებაც.
თავისი სეანსების დროს დალი ბევრჯერ იმეორებდა: "თქვენ ახალგაზრდა ხართ და უნდა იმუშაოთ". ის იყენებდა მეთოდს რომელსაც თანამედროვე ფსიქოთერაპია დაუძახებდა შემოქმედი ვიზუალიზაციის მეთოდს.
დალი შთააგონებდა რახმანინოვს: "თქვენ მუდამ უნდა წარმოიდგინოთ და იფიქროთ რომ თქვენ ახალ ნაწარმოებს ექნება უზარმაზარი წარმატება".
სწორედ მაშინ დაწერა რახმანინოვმა თავისი სახელგანთქმული მეორე საფორტეპიანო კონცერტი რომლის მეორე და მესამე ნაწილები მან მიუძღვნა დალს. კონცერტის ფინალი იქცა სიხარულის და სიცოცხლის სიყვარულის აპოთეოზად. კონცერტი დასრულდა და პირველად შესრულდა 1901 წელს.
შემდეგი 16 წელი არის რახმანინოვის შემოქმედების ყველაზე ნაყოფიერი პერიოდი. ის შეწყვიტა 1917 წლის ბოლშევიკურმა გადატრიალებამ.
 |
| რახმანინოვი //1873-1943// |
ამერიკაში რახმანინოვი ისევ ჩაეფლო დეპრესიაში რომელიც არ ყოფილა ისეთი ძლიერი როგორიც იყო მისი ახალგაზრდული დეპრესია,მაგრამ ძალიან ხანგრძლივი იყო.
მან დაწერა სულ 6 ორიგინალური თხზულება,მათ შორის მესამე სიმფონია და რაფსოდია პაგანინის თემაზე.
თვითონ კომპოზიტორი ამბობდა: "რუსეთიდან წასვლის შემდეგ მე დავკარგე შეთხზვის სურვილი,მე დავკარგე საკუთარი თავი.
დევნილს რომელმაც დაკარგა მუსიკალური ფესვები, ტრადიციები და მშობლიური ნიადაგი დასამშვიდებლად რჩება მხოლოდ უძრავ მოგონებათა ურყევი დუმილი".
რობერტ შუმანი //1810-1856// გენიალური გერმანელი კომპოზიტორი, მრავალი ცნობილი ნაწარმოების ავტორი. ყველაზე შთამბეჭდავად ითვლება "სიყვარულის ზმანებები".
მასაც გოგოლის მსგავსად სჭირდა მანიაკალურ-დეპრესიული ფსიქოზი რომელსაც ახასიათებს მანიის და დეპრესიის ფაზათა მონაცვლეობა. 30 წლის ასაკიდან მოყოლებული ავადმყოფობა სულ უფრო და უფრო ძლიერ გავლენას ახდენს კომპოზიტორის შემოქმედებაზე. მისი მეუღლე,ნიჭიერი პიანისტი,დათრგუნულია ქმრის მდგომარეობით და სულ უფრო და უფრო იშვიათად გამოდის. ამავე დროს ეშინია თავისი მეუღლის ნაწარმოებთა შესრულება. ასევე იქცეოდა ფერენც ლისტი, რომელიც ახდენდა შუმანის "დოზირებას". მას თითქოს ეშინოდა შუმანის მელოდიებში ჩადებული შეშლილი,დამანგრეველი ძალისა. ავადმყოფობის მიუხედავად შუმანი აგრძელებდა მუსიკის წერას. თავისი სახელგანთქმული სადორტეპიანო კონცერტი A-moll მან დაწერა სწორედ ავადმყოფობის გამწვავებისას. ამავე დროს ის მუშაობს მეორე სიმფონიაზე რომელიც განწყობით არის კონცერტის სრულიად საწინააღმდეგო რამ. ამ მუსიკის მოსმენისას შეიძლება ვიგრძნოთ რომ კომპოზიტორი განიცდის ავადმყოფობის გავლენას,მაგრამ მთელი ძალით ებრძვის ავადმყოფობას. შუმანის თქმით სწორე ეს ორი ნაწარმოები ასახვს ავადმყოფობისადმი მისი შინაგანი წინააღმდეგობის არსს. მეორე სიმფონიის მუსიკაში ჟღერს ღრმა სასოწარკვეთილების,ტანჯვის დაძლევის,სიცოცხლესთან დაბრუნების თემა. შუმანის მდგომარეობა უარესდება. 1854 წლის თებერვალში მას მოესმა უცნაური გაწელილი ხმა, გაისმა მუსიკა რაღაც არამიწიერი ინსტრუმენტების შესრულებით, შემდეგ კი ყველაფერი დაემხო და დარჩა მხოლოდ შიში. 27 თებერვალს მან სცადა თავის მოკვლა, გადახტა რაინში,მაგრამ ის ამოიყვანეს წყლიდან. კომპოზიტორმა უთხრა მეუღლეს რომ ის უკვე ვეღარ იკავებს თავს და საჭიროა მისი ფსიქიატრიულ კლინიკაში მოთავსება.... აირჩიეს ერთ-ერთი საუკეთესო ფსიქიატრიული კლინიკა ბონთან ახლოს. ავადმყოფისთვის შექმნეს საუკეთესო პირობები. ის შიშით მიუშვეს ფორტეპიანოსთან რომელზეც ის ზოგჯერ ოთხ ხელში უკრავდა იოჰანეს ბრამსთან ერთად. ბრამსი ავადმყოფი შუმანის გვერდით იყო მისი ცხოვრების ბოლო თვეებში. შუმანს პათოლოგიურად ეშინოდა საწამლავისა და ის არ ეკარებოდა საჭმელს. ზოგჯერ ჭამდა ხილის ჟელეს და სვამდა ღვინის ყლუპს. მიუხედავად ამისა შუმანმა გადაიტანა კიდევ რამოდენიმე ძლიერი შეტევა და იცხოვრა კიდევ ერთი წელი. ის წავიდა 1856 წლის 29 ივლისს... ნ.ვ. გოგოლი გოგოლს მთელი ცხოვრება სტანჯავდა მანიაკალურ-დეპრესიული ფსიქოზი. მანიის დროს მწერალს ჰქონდა დიდი ენერგია.შემოქმედებითი იდეები,რომლებიც ხორციელდებოდა მის შთამბეჭდავ ნაწარმოებებში.
ექიმები გოგოლს ხვევდნენ სველ ზეწარში და მისი მოძღვარი ცდილობდა მის განკურნება მკაცრი მარხვით. მაგრამ ამან არ შეამსუბუქა მწერლის სულიერი ტანჯვა. 31 წლის გოგოლმა პირველი დეპრესიული შეტევა გადაიტანა რომში 1840 წელს. თავის მდგომარეობას ის შემდეგნაირად აღწერს : 'მზე, ცა, არაფერი მსიამოვნებს, საწყალი ჩემი სული, მისთვის არაა აქ თავშესაფარი. ეხლა უფრო მონასტრისთვის ვვარგივარ ვიდრე საერო ცხოვრებისთვის." მაგრამ 1841 წელს მისი წერილების განწყობა სულ საწინააღმდეგოთი იცვლება: "კი, ჩემო მეგობარო, მე დიდად ბედნიერი ვარ, მე განვიცდი საოცარ წუთებს, საოცარი რან ხდება ჩემს სულში: ჩემი შრომა დიდია. ჩემი გმირობა-მხსნელი: ო, დაუჯერე ჩემს სიტყვებს, უმაღლესი ძალითაა ამიერიდან მოსილი ჩემი სიტყვა." ეს სტრიქონები ზუსტად აღწერენ ორ ურთიერთსაწინააღმდეგო მდგომარეობას რომლებიც ახასიათებს მანიაკალურ-დეპრესიული ფსიქი=ოზის მიმდინარეობას, დეპრესიის და მანიის მდგომარეობებს. 1842 წელს, დეპრესიის ახალი შეტევის დროს, ის წერდა: "მე შემიპყრო უკვე ჩვეულებრივმა პერიოდულმა ავადმყოფობამ რომლის დროსაც თითქმის უძრავად ვრჩები ოთახში ზოგჯერ 2-3 კვირის მანძილზე. ჩემი თავი გახევდა. დაწყდა საზოგადოებასთან ჩემი დამაკავშირებელი უკანასკნელი ძაფები. არაა ბერზე უფრო მაღალი წოდება".
დროთა მანძილზე დეპრესიული ეპიზოდები ხშირდება და სულ უფრო და უფრო მძიმე ხდება. ჟუკოვსკისადმი მიწერილ წერილში გოგოლი წერს: "რა მემართება სიბერე თუ დროებით დავუძლურდი თუ 42 წლის ასაკში მართლაც დავბერდი? ვერ ვიგებ თუ რატომ გავშეშდი ასე. რომ იცოდეთ თუ რა გადატრიალებები ხდება ჩემში,რა ძლიერადაა დაგლეჯილი ჩემს შიგნით ყველაფერო. ღმერთო, რამდენი გადავიტანე, რემდენი ვიტანჯე". ავადმყოფობის ბოლო შეტევის დროს //1851 წლის დეკემბერი-1852 წლის თებერვალი// გოგოლმა ორი დღე გაატარა უჭმელმა და წყლის გარეშე. ის მუხლებზე იდგა ხატების წინაშე. მას ეშინოდა "მკვდარი სულების" მეორე ტომის გამო და ამიტომ მან სცადა ხელნაწერის მიცემა გრაფი ტოლსტოისთვის,მაგრამ მან უარი თქვს იმიტომ რომ გოგოლს არ ეგრძნო რომ მას არ ენდობიან. მაგრამ გოგოლის შიშები გამართლებული იყო. მან 11-12 თებერვალს დაწვა თხზულების მეორე ტომის ყველა ხელნაწერი. ხელნაწერების გაქრობასთან ერთად ქრება როგორც შემოქმედების ისე ცხოვრების აზრი და მომდევნო 10 დღე გოგლი კვდებოდა ისე რომ ცარიელი თავლებით იყურებოდა არსაით და სიკვდილამდე არ დალაპარაკებია არავის. გოგოლი ფანატიკური ქრისტიანი იყო და ამიტომ მან შეარჩია სიკვდილის ყველაზე უსაფრთხო და მშვიდი ხეხი-მან თავი მოიკლა შიმშილით და სიკვდილმა ბოლოს და ბოლოს მოიტანა სასურველი სიმშვიდე,რასაც ადასტურებს უკანასკნელი წერილების სტრიქონები: "ხო უნდა მოვკვდე,მე უკვე მზად ვარ,და მოვკვდები..." "რა ტკბილია სიკვდილი..." ერნესტ ჰემინგუეი (1899 – 1961) |
 |
| ერნესტ ჰემინგუეი |
მაგრამ ჰემინგუეის შემოქმედება იყო საკმაოდ არათანაბარი და გართობები მთავრდებოდა იმედგაცრუებებით.
ჰემინგუეი მთელი ცხოვრება ატარებდა ნიღაბს რომლის უკანაც იმალებოდა ბობოქარი,მაგრამ დათრგუნული და ავადმყოფური სული რომელიც შეპყრობილი იყო მისწრაფებით დაღუპვისკენ.
ამ სულთან შეხებამ ბედნიერება არ მოუტანა მწერლის არც ერთ ცოლს //მას ოთხი ცოლი ჰყავდა//.
ცხოვრების ბოლო წლებში ჰემინგუეის მუდამ თრგუნავდა აზრი რომ ის ვეღარ შესძლებს წერას, წერის გარეშე კი მას ცხოვრება უაზრო და შეუძლებელ რამედ წარმოუდგებოდა.
მისი შიშები არ ყოფილა უსაფუძვლო. როდესაც ნობელის პრემიის ლაურეატს სთხოვეს დაეწერა სურვილი აშშ-ს პრეზიდენტი ჯონ კენედის ინაუგურაციისთვის მან ერთი კვირის მანძილზე შვა მხოლოდ 4 ბანალური სტრიქონი.
ცოტა ხნით ადრე საბედისწერო გასროლამდე ჰემინგუეიმ უცნაური კითხვით მიმართა ერთ-ერთ უახლოეს მეგობარს:
"რა ემართება ადამიანს როდესაც ის უცბად აღმოაჩენს რომ ის ვეღარ დაწერს წიგნებს მაშინ როდესაც მან დადო ფიცი რომ დაწერდა მათ?"
ჰემინგუეიმ არაერთხელ სცადა თავის მოკვლა. ორჯერ ნახეს რომ მწერალი ტენიდა თოფს რომლის კონდახზეც იყო სიკვდილისწინა ბარათი.
ჰემინგუეის სტანჯავდა დეპრესია და ელექტროშოკით სამკურნალოდ ის გაფრინდა მინესოტაში //იქ იყო მეიოს კლინიკა//. თვითმფრინავში მან სცადა ლუკის გახსნა და გადახტომა.
მიწაზე დროებით ყოფნისას ჰემინგუეი ძლივს გამოათრიეს მბრუნავი პროპელერისგან.
ელექტროშოკით თერაპიის შემდეგ კლინიკის ექიმებმა დაასკვნეს რომ ჰემინგუეი ჯანმრთელია და გაუშვეს ის სახლში.
გარეგნულად,მაგრამ მხოლოდ გარეგნულად,ჰემინგუეი სრულებით ნორმალურ ადამიანად ჩანდა. ის დამშვიდდა და ყურადღებას იჩენდა ახლობლების მიმართ.
თავის მოკვლის წინა დღეს დაწვა ადრე. დილით სანამ მეუღლეს ეძინა მწერალი ადგა,გავიდა იმ ოთახში სადაც ინახებოდა სანადირო თოფები. შეარჩია თავისი საყვარელი თოფი "აბერკრომბი და ფინჩი",ჩადო ტყვიები ორივე ლულაში,ჩაიდო ლულა პირში და დააჭირა ჩახმახებს ფეხის ცერი. თვითმკვლელობის მიზეზების ამხსნელი ბარათი ვერ იპოვეს.
 |
| ერნესტ ჰემინგუეი (1899 – 1961) |
პმისი პირველი შვილი გრეგორი იქცა ტრანსვესტიტად. თავისი მამაკაცურობისთვის მუდამ ხაზის გამსმელი ჰემინგუეისთვის ეს იქცა ნამდვილ ტრაღედიად. მან შვილს დააძალა ელექტროკრუნჩხვითი თერაპიის 98 სეანსის გავლა. მაგრამ ამან არ უშველა.
გრეგორი შიშველა სიარულისთვის ჩასვეს კამერაში სადაც გარდაიცვალა გულის შეტევით.
ჰემინგუეის მეორე შვილი პატრიკი 18 წლის ასაკში დაავადდა შიზოფრენიით, მაგრამ შესძლო განკურნება. ის წავიდა აფრიკაში და გახდა საფარის პროფესიული გამყოლი.
მწერალზე 16 წლით უფრო ახალგაზრდა ძმა ლესტერი ბავშვობიდან აღმერთებდა მწერალს და ყველაფერში ბაძავდა მას. ისიც გაიტაცა ნადირობამ და თევზაობამ. ერნის თვითმკვლელობის შემდეგ მან დაწერა ბესტსელერად ქცეული წიგნი "ჩემი ძმა ერნესტ ჰემინგუეი". ის ბოლომდე მივიდა მიბაძვაში და 1982 წელს მანაც მოიკლა თავი თოფით.
გავიდა ზუსტად 35 წელი მწერლის თვითმკვლელობიდან და თავი მოიკლა მისმა შვილიშვილმა მარგომ.
ჰოლივუდის ვარსკვლავის გარეგნობის მქონე მარგო იქცა ამერიკის ყველაზე მაღალხელფასიან მოდელად. ის გადაიღეს რამოდენიმე ფილმში.
1996
წელს 45 წლის მარგო აღარ იყო ლამაზი. თავისი საქმე გააკეთეს მრავალწლიანმა
ლოთობამ,ბულიმიამ და მძიმე ფსიქიურ ავადმყოფობასთან მოსაზღვრე დეპრესიამ.
მან გადაწყვითა თავის მოკვლა. მარგოს არ უყვარდა სისხლი და იარაღად
შეარჩია ძლიერი დამაძინებელი საშუალება.
მაგრამ
პირველი თვითმკვლელი თვითმკვლელობათა ამ ჯაჭვში იყოო არა ერნესტ
ჰემინგუეი,არამედ მისი ბაბუა დედის ხაზით. ის ცდილობდა თავის
მოკვლას.საბედნიეროდ წარუმატებლად. 1928 წელს თავი მოიკლა მწერლის მამამ.
დედის თქმით მას თვითმკვლელობის უბიძგეს აკვიატებულმა აზრებმა ავადმყოფობის
შესახებ და დიდმა ვალებმა.
ჰემინგუეის
მუდამ სურდა რომ ადამიანებს ის დახსომებოდათ როგორც მწერალი და არა ომში
ნამყოფი ლოთი და კაბაკების დებოშირი. ამ არაჩვეულებრივ ადამიანს ესმოდა რომ
მან გაფლანგა ძალები და ნიჭის დიდი ნაწილი.
ალბათ სწორედ მწარე სიმართლის გაცნობიერებამ უბიძგა მას თვითმკვლელობისკენ. გასროლის ხმა გაიგო მთელმა მკითხველმა პლანეტამ.
ჯეკ ლონდონი (1876 – 1916)
Jack London
John Griffith Chaney
Jack London
John Griffith Chaney
ცნობილმა ამერიკელმა მწერალმა ჯეკ ლონდონმა თავი 39 წლისამ მოიკლა. მისი სიკვდილი არაბუნებრივად და უაზროდ გამოიყურება. ლონდონის შემოქმედებაში გარკვევით ისმის სიცოცხლის საგალობელი. მისი მოთხრობების და რომენების გმრები ძლიერი ნებისყოფის და არაჩვეულებრივი სიძნელეების
 |
ჯეკ ლონდონი
|
მწერლის ცხოვრება ძალიამ ძნელი იყო. მან შეიცვალა მრავალი პროფესია,მოიარა მთელი ქვეყანა. იყო ხამანწკების პირატი,მეზღვაური,მაწანწალა,ფოსტალიონი. ბედის სხვა მაძიებლებთან ერთად გაქანდა ალიასკაში ოქროს საძიებლად. ის ბერჯერ შეხვედრია სიკვდილს მაგრამ მხოლოდ ხატხარებდა და აფურთხებდა მას სახეში. პირველი მოთხრობის გამოქვეყნებამდე მან დახარჯა იმდენი ძალა რაც ეყოფოდა რამოდენიმე სიცოცხლეს.
ერთხელ, სასოწარკვეთილმა, მან გადაწყვიტა თავის მოკვლა და დაჯდა დასამშვიდოებებელი წერილების საწერად. ბედზე მას მიადგა ცხოვრებისგან დაღლილი და მომავლის არმქონე მეგობარი. მაშინ კვირში შვიდჯერ 14-საათიანი სრომა და და ხელფასად გროშები ნორმა იყო. ბრწყივალე არგუმენტაციის მქონე ჯეკმა გადააფიქრებინა მას თავის მოკვლა და ბარემ თვითონაც გადაიფიქრა ამის გაკეთება.
ჯეკს ბავშვობიდანვე სტანჯავდა დეპრესიები,მაგრამ არავინ იცოდა ამის შესახებ. ის მუდამ იყო სავსე მჩქეფარე ენერგიით და სიცოცხლით. ცხოვრების უმძიმეს წუთებშიც იღიმოდა და ამხნევებდა სხვებს.
მარტო ძლიერი ნება ეხმარებოდა მწერალს დარდების დაძლევაში. ჯეკის შრომისუნარიანობა აოცებდა მის ნაცნობებს. ხშირად ის დღეში 17-19 საათს მუშაობდა. 15 წლის მანძილზე მან დაწერა იმდენი რამდენსაც ბევრი ვერ წერდა მთელი ცხოვრების მანძილზე. მწერლის თხზულებათა სრული კრებული შეადგენს 40 ტომს.
რასაც აკეთებდა,აკეთებდა სრული ძალ-ღონით, მუშაობდა დაუძლურებამდე,ქმნიდა დიდი და ძლიერი მონასმებით,ხარხარებდა დაცემამდე და ახარხარებდა სხვებს. ის ცხოვრობდა კალიფორნიის თავისუფალ და უხვ ბუნებაში და თვითონ მუდამ თავისუფალი და გულუხვი იყო ირგვლივ მყოფთა მიმართ. მას გულწრფელად უყვარდა ადამიანები და გულწრფელად სჯეროდა მათი პატიოსნებისა. თავისი უშიშრობით,ამტანობით და სიცოცხლისუნარიანობით ის ჰგავდა შტატის დროშაზე გამოსახულ დათვ გრიზლის.
1913 წლისთვის ის გახდა მსოფლიოში ყველაზე სახელგანთქმული და ყველაზე დიდი ანაზღაურების მქონე მწერალი. საუკუნის დასაწყისში მან დაიკავა კიპლინგის ადგილი. ამავე დროისთვის დასრულდა მწერლის ცხოვრების ყველაზე გრანდიოზული არალიტერატურული პროექტი.
ჯეკმა იყიდა მიწის უზარმაზარი ნაკვეთი და გადაწყვიტა იქ ცხოვრების მეორე ნახევრის გატარება. იქვე იგებოდა მგლის სახლად წოდებული უზარმაზარი სახლი. დაირგო 140 000 ევკალიპტი.
მგლის სახლი იყო ჯეკ ლონდონის მთელი ცხოვრების ოცნება. მის აშენებას დასჭირდა რამოდენიმე წლის შრომა და 80 000 დოლარი,იმ დროისთვის ფანტასტიური თანხა.
მაგრამ გადასვლის წინ ბოროტმოქმედებმა სახლს რამოდენიმე მხრიდან წაუკიდეს ცეცხლი. ჯეკ დარჩენოდა მხოლოდ ყურება იმისა თუ როგორ ჭამდა ცეცხლი იმას რასაც მან სესწირა ამდენი შრომა და სული.
დილით ყველაფერი დაიწვა და ჯეკ ლონდონმა მშვიდად თქვა: "ხვალე დავიწყებთ შენებას თავიდან. მაგრამ სახლი ვერ იგო. იმ ღამეს სამუდამოდ დაიწვა ჯეკ ლონდონის გული".
მიუხედავად ამისა ეს წელი ყველაზე ნაყოფიერი იყო ჯეკ ლონდონის ცხოვრებაში. ამ დაიწერა მისი საუკეთესო რომანები "ჯონი ქერის მარცვალი" და "მთვარის ველი". მაგრამ მწერლის სულს თანდათანობით ავსებდა ნაღველი. მას როგორც ყოველთვის შველოდა შრომა. ამ დროს ლონდონმა დაწერა თავისი ალბათ ყველაზე არაჩვეულებრივი რომანი "ვარსკვლავთშორის მოხეტიალე".ესაა ადამიანისადმი თანაგრძნობით სავსე მუსიკალური რომანი რომელიც ახალისებს ცხოვრებას ყველაფრის მიუხედავად//იმათ ვისთვისაც დეპრესია არაა უაზრო სიტყვა დაბეჯითებით ვურჩევთ ამ რომანის წაკითხვას//.
ჯეკ ლონდონს სულ უფრო და უფრო უტევს უიმედობის განცდა. მან დაკარგა თავისი ბრწყინვალე ნებისყოფა და სიცოცხლის სიყვარული და თანდათანობით დაიწყო სმა. სულ ერთი წლის წინ,გემით ჰორნის კონცხიდან დაბრუნებისას მან მოგზაურობაში წაიღო ათასი წიგნი და წიგნაკი და 40 გალონი ვისკი. მან დადო პირობა რომ სიეტლში ჩასვლისას ან წაკითხული იქება ათასი წიგნი ან გაქრება ეს 40 გალონი. მოგზაურობის დასარულისას წიგნები წაკითხული იქნა და ვისკი დარჩა ხელუხლებელი. მაგრამ ეხლა ყველაფერი შეიცვალა და დროის მოსაკლავად საჭირო იყო ვისკი.
ჩანდა ისე თითქოს გაქრა ყველაფერი-ახალგაზრდობა,ჯანმრთელობა,გონების სიცხადე. ავადმყოფობა უბიძგებდა თრობისკენ გულიხ გადასაყოლებლად,მაგრამ დილით და ყველაფერი თავიდან იწყებოდა.
ჯეკ ლონდონს სულ უფრო და უფრო უცრუვდებოდა გული მის ირგვლივ მყოფ ადამიანებზე. მას თან სდევდა წარუმატებლობები. უცბად საჭირო აღარ აღმოჩნდა 140 000 ევკალიპტი რომელთაც 20 წლის შემდეგ უნდა მოეტანათ დიდი სიმდიდრე-გაქრა ინტერსები ჩერქეზული კაკლის მიმართ. წარუმატებელი იყო სოფლის მეურნეობასთან დაკავშირებული სხვა წამოწყებებიც. გადუჭდა ურთიერთობები ქალიშვილთან.
ჯეკ ლონდონი მთელი ცხოვრება ეჯახებოდა სიძნელეებს და იოლად სძლევდა მათ,მას უხაროდა კიდეც სიძნელეებთან დაპირისპირება რაც ცხოვრებას აძლევდა რაღაც სურნელს. მაგრამ ის დაღალა ცხოვრებამ.
რანჩოს შენახვას სჭირდებოდა ფული და დიდი ფული. ამიტომ მას უნდა ეწერა. ყოველ დღე უნდა ეჭერა ათასი სიტყვა. ადრე ჯეკ ლონდონი წერდა იმიტომ რომ არ შეეძლო არსებობა წერის გარეშე. ეხლა ეს იქცა მძიმე მოვალეობად.
ჯეკ ლონდონი ჩაიკეტა თავის კაბინეტში სადაც კითხულობდა ბრაზიან წერილებს-მისი ბოლო რომანი პატარა სახლის დიასახლისი არ მოსწონდათ როგორც კრიტიკოსებს ისე ერთგულ მკითხველებს.
ჯეკ ლოდნონს გაუჩნდა შიში,გაგიჟების შიში. ის გადაქანცული იყო და ვერ უძლებდა დამქანცველ შრომას,მაგრამ იძულებული იყო ყოველ დღე ეწერა.
ჯეკ ლონდონს ეშინოდა გაგიჟებისა და ევედრებოდა მამინაცვლის ქალიშვილ ელოიზას: "თუ გავგიჟდები დამპირდი რომ არ დამამწყვდევ საგიჟეთი,დამპირდი".
ჯეკ ლონდონს ესმოდა რომ მან თავი შეაგდო ჩიხში და ის ცდილობდა მისთვის ჩვეული სიცოცხლის წყურვილის დაბრუნებას. იმ იმედით რომ მზე მოარჩენს მის შავ დეპრესიას ის მეუღლესთან ერთად წავიდა ჰავაიებზე,მაგრამ ამაოდ,არაფერი შველოდა.რჩებოდა სმა,სმა,სმა.მუდამ ბიჭური გარეგნობის მქონე ჯეკ ლონდონი გასუქდა, მას სახე შეუსივდა,თვალები ჩაუქრა. დაბრუნების შემდეგ ის მეგობრებმა ვერ იცვნეს.ის ბევრად უფრო მოხუცი ჩანდა ვიდრე იყო სინამდვილეში.
წასვლამდე მან დაწერა ორი შესანიშნავი მოთხრობა: "როგორც არგონავტები ძველად" ალიასკაზე და "პრინცესა", გზაზე რომლისაც მას მუდამ სჯეროდა და რომელიც მას აბრუნებდა წლებთან როდესაც ყველაფერი ჯერ წინ იყო.
1916 წლის 22 ნოემბერს ღამით ჯეკ ლონდონმა მოიკლა თავი. გულწასული ჯეკ ლონდონი დილით იპოვეს ვერანდაზე. გვერდით ეყარა ორი ცარიელი ფლაკონი მორფიუმით და ატროპინით და ციფრებით სავსე ბლოკნოტიი,შხამის მომაკვდინებელი დოზის გამოთვლა.
კრემაციის შემდეგ ურნა ჯეკ ლონდონის ფერლით დაკრძალეს იქ სადაც მწერალი ოცნებობდა ცხოვრების მეორე ნახევრის გატარებას შრომაში და დიდებაში, სილამაზის რანჩოს მაღალ ცხოველხატულ ბორცვზე. მან იპოვა სიმშვიდე რომელიც არ ჰქონია ცხოვრებაში.
კანტი
კანტს ახალგაზრდობაში სტანჯავდა მრავალი ავადმყოფობა, ნერვული შეტევები და დეპრესიები.
დეპრესიას მაშინ მელანქოლიას უძახოდნენ მაგრამ ეს საქმეს არ შველოდა. ბიოგრაფები წერენ რომ კანტი იყო სუსტი ბიჭუნა უძლური აღნაგობით, ბრტყელი, შეჭყლეტილი მკერდით,სუსტი ჯანმრთელობით შეწუხებული ადამიანი რაც მას აწუხებდა და ხელს უშლიდა გონებრივ მუშაობაში.
 |
მიუხედავად ამისა კანტმა მიზნად დაისახა ფიზიკური და ფსიქიური ჯანმრთელობის მიღწევა და 40 წლისთვის მიაღწია ამ მიზანს.
ამის შემდეგ მისი ჯანმრთელობა სულ უფრო და უფრო უმჯობესდებოდა და მას სიცოცხლის ბოლო ორ წლამდე არ სცოდნია ავადმყოფობები.
თავის ცხოვრებას და მის ხანგრძლივობას კანტი თვლიდა თავისი ხელების ნაყოფად.
ის საგანგებოდ იწერდა ადრე გარდაცვლილ ადამიანებს და ყოველწლიურად სწავლობდა სიკვდილიანობის ტაბულებს რომლებსაც მას უგზავნიდა კიონიგსბერგის პოლიცია.
მისი მთელი ცხოვრება გაზომილი და გათვლილი იყო. ის თვლიდა რომ თუ კი მისი ავადმყოფობების მიზეზია ძველი ჩვევები ის უარყოფს მათ და შეიმუშავებს ახალ ჩვევებს რომლებიც მას ბოლოს და ბოლოს მიიყვანენ ფსიქიურ და ფიზიკურ ჯანმრთელობამდე.
30 წლის მანძილზე ის მუდამ წვებოდა ზუსტად ღამის ათ საათზე,დგებოდა დილის ხუთ საათზე. ზუსტად შვიდ საათზე გადიოდა სასეირნოდ და კიონიგსბერგის მცხოვრებლები მასზე ამოწმებდნენ თავის საათებს.
მან სრულყოფილად შეისწავლა თავისი ორგანიზმი და გონებით შესძლო მისი მართვა.მაგალითად ნებისყოფის დაძაბვით მას შეეძლო გაციების და სურდოს შეჩერება.
ლევ ტოლსტოი
ამ სახელის წარმოთქმისას წარმოგვიდგება ძლიერი,ნებისყოფიანი,ჯანმრთელი ადამიანი. მაგრამ ეს სულაც არ ყოფილა ყოველთვის ასე. ახალგაზრდობაში ტოლსტოის სტანჯავდა ფილტვების ავადმყოფობები და ის მკურნალობდა ჭლექის საწყისი ფორმისგან.
 |
ლევ ტოლსტოი მრავალი წლის მანძილზე ებრძოდა დეპრესიას და უნდა ითქვას რომ ეს ბრძოლა წარმატებული იყო.
ავადმყოფობის გამწვავების დროს ტოლსტოი თავის მდგომარეობაზე სწერდა მეგობრებს და ნათესავებს.
ასე მაგალითად 1869 წელს ის თავის მეუღლეს სწერდა რომ არზამასში ღამის ორ საათზე მას უცბად თავზარი დაეცა, მას ძალიან შეეშინდა,ის გასტანჯა საშინელმა დარდმა მაგრამ დილით ჯანმრთელი იყო.
მაგრამ 75 წლის ტოლსტოიმ ისწავლა ველოსიპედით სეირნობა,80 წლის ტოლსტოი დააჭენებდა ცხენს... ის თავს არ ანებებდა ლიტერატურულ შრომას თუმცა ესმოდა რომ ეს მას დაღუპავდა.
ამავე დროს სწავლობდა ბერძნულს და ივრიტს,მისდევდა მეურნეობას,დაინტერესებული იყო ყოველი წვრილმანით,ადგენდა ანბანს გლეხებისთვის,სწავლობდა ფილოსოფიას,წერდა წერილებს რელიგიურ და ზნეობრივ საკითხებზე.
ტოლსტოის ესმოდა რომ გაჩერების შემთხვევაში მას სწრაფად მოკლავდა ავადმყოფობა და ამიტომ შეიმუშავა თავისი მხსნელი ფილოსოფია.
ეს ფილოსოფია ჰგავს ცხოვრების სახელმძღვანელოს რომელიც გასწავლის თუ რა უნდა აკეთო ამა თუ იმ მდგომარეობაში.
ცხოვრებისეულ ფილოსოფიათა უმრავლესობის მსგავსად ეს ფილოსოფია კარგად უხდებოდა მხოლოდ მის ავტორს.
მერლის რჩევების ბრმად მიმდევარმა ადამიანებმა სამწუხაროდ ცუდად დაამთავრეს. შეიძლება გავიხსენოთ ტოლსტოველთა რამოდენიმე თვითმკვლელობა.
მაგრამ თვითონ ტოლსტოიმ გაიმარჯვა,დაიბრუნა დაკარგული ჯანმრთელობა ,სემოქმედებითი უნარი და თითქმის სიკვდილამდე ინარჩუნებდა სულიერ მხნეობას.სენეკა (ძვ.წ.4 – ა.წ.65 .)
სახელგანთქმულმა სტოიკოსმა,მწერალმა და ფილოსოსმა გაატარა ხანგრძლივი და საინტერესო ცხოვრება, მან გამოავლინა არაჩვეულებრივი სიმამაცე,სრული ზიზღი სიკვდილის მიმართ.
|
თავის მოკვლის მცდელობები მან მხოლოდ იმიტომ შეწყვიტა რომ ეცოდებოდა თავისი მამა.
ახალგაზრდა ფილოსოფოსმა განარისხა კალიგულა რომელსაც შურდა სენეკას მჭერმეტყველობისა და ჭკუისა. კალიგულამ გადაწყვიტა თავისი შურის მიზეზის მოსპობა და ბრძანა ფილოსოფოსის დაუყოვნებლივ მოკვლა.
მაგრამ იმპერატორის ახლობლებმა ის დაარწმუნეს იმაში რომ ფილოსოფოსს მაინც მალე მოკლავს ავადმყოფობები და მისი მოკვლა საჭირო არაა.იმპერატორმა კალიგულამ გააუქმა თავის ბრძანება და ყველაფერი დაუთმო ბუნებას.
მაგრამ ფილოსოფოსი არ მოკვდა,და,მეტიც,ძლიერი ნებისყოფის წყალობით ის რამოდენიმე წელიწადში განთავისუფლდა სულიერი და ფიზიკური ავადმყოფობებისგან. მან შესძლო ჯანმრთელობის აღდგენა.
ეს იყო უზარმაზარი მუშაობა საკუთარ თავზე. ერთ-ერთ წერილში მან დაწერა რომ რომ ადამიანის ცხოვრების ხანგრძლივობა ადამიანის ხელშია.
იმპერატორებმა კალიგულამ,კლავდიუსმა და ნერონმა სცადეს სენეკას თავიდან მოშორება. კლავდიუსის დროს 40 წლის სენეკა გადაასახლეს კორიკაზე სადაც მან დევნილობაში გაატარა 8 წელი.
ამას ის არ გაუტეხია, პირიქით, ამან კიდევ უფრო გაამაგრა მისი სული და ჯანმრთელობა.
ტახტზე ნერონის ასვლის სემდეგ სენეკა დააბრუნეს გადასახლებიდან და დანიშნეს მომავალი იმპერატორის აღმზრდელად.
სულიერი სიმტკიცის შემნარჩუნებელი სენეკა 70 წლისა გარდაიცვალა.
მას მეტ ხანს შეეძლო ცხოვრება მაგრამ ნერონმა მას მიუსაჯა სიკვდილი თვითმკვლელობით.
სენეკამ აუღელვებლად გადაიჭრა ვენები ხელებზე და ფეხებზე. მოხუცი სხეულიდან სისხლი ნელა მოდიოდა და მან ფეხები ჩაყო თბილ წყალში მაშინ როდესაც მონები იწერდნენ ფილოსოფოსის უკანასკნელ სიტყვებს.
სენეკა ლაპარაკობდა მანამდე სანამ ის სიკვდილმა არ წაიყვანა.
თანამედროვე საზოგადოების უბედურება-დეპრესია:
ყველაფერი გივარდებათ ხელიდან? მოგბეზრდათ მუდმივი ფინანსური პრობლემები? გაღიზიანებთ მუდამ უკმაყოფილო და მაჩხუბარა უფროსობა? აღარ გაინტერესებთ თქვენი შვილების წარმატებები? მუდამ ეჩხუბებით ცოლს? აღარ გაქვთ მადა? დილაობით ისევ გეძინებათ,დამტვრეული ხართ და ღამ-ღამობით გტანჯავთ უძილობა? საშინელი მდგომარეობაა,არა? თქვენ გაქვთ დეპრესიის ყველა სიმპტომი!
ის რასაც ადრე პოეტურად უძახოდნენ მელანქოლიას თუ ხანდრას სინამდვილეში არის დეპრესია.
კატაკლიზმებით და კონფლიქტებით გაჯიჯგნილი ჩვენი თანამედროვე საზოგადოება,ცხოვრების ცოფიანი რიტმი,სტრესები ხელს უწყობენ დეპრესიის განვითარებას.
ჩვენ გვამსხვრევს სამსახურში კონფლიქტურ და სტრესულ ვითარებებში ყოფნა,დასასვებელად და გონზე მოსასვლელად სახლში მისულები კი ხშირად ვეჯახებით ოჯახურ კონფლიქტებს,გაუგებრობას და ტელევიზიით ნაჩვენებ საზიზღრობებს.
დეპრესიის გაჩენის ძირითადი მიზეზია სტრესები. სტრესების მიზეზები ყოველ ადამიანს თავისი აქვს. ესაა გაუზიარებელი სიყვარული და უფულობა,კონფლიქტები სამსახურში. ჩვენ ხშირად არ ვზრუნავთ ჩვენს ჯანმრთელობაზე,კვებაზე, ვიძირებით ცხოვრების მონოტონურ ერთფეროვნებაში და ყველაფერი ეს ღრღნის და აზიანებს ადამიანის ფსიქიკას,იწვევს დეპრესიას.
დეპრესიის უყურადღებოდ დატოვება და მიშვება დაუშვებელია. დეპრესიის მძიმე შემთხვევები იწვებს ფსიქიკის გამოუსწორებელ ცვლილებებს და ზოგჯერ ადამიანები თვითმკვლელობამდე მიჰყავს.
არსებობს დეპრესიის მკურნალობისთვის ხელის შემწყობი მრავალი ანტიდეპრესანტი,მაგრამ ამ უბედურებისგან მთლიანად გასანთავისუფლებლად უნდა ვისწავლოთ ჩვენი ფსიქოლოგიური ტონუსის შენარჩუნება.
პირველ რიგში ისწავლეთ სტრესებთან ბრძოლა. თავი აარიდეთ კონფლიქტებს ან შეარბილეთ კონფლიქტური სიტუაციები. გულთან ახლოს ნუ მიიტანთ თქვენს წარუმატებლობებს, უთხარით თქვენს თავს რომ ყველაფერს გამოასწორებთ და მიზანს მიაღწევთ.
დეპრესიის მორევაში დაგეხმარებათ ატმოსფეროს,გარემოს შეცვლა,ყურადღების გადატანა, ერთი კვირით შვებულების აღება და დასვენება,განმუხტვა. კარგად ძილი,რაციონის და ირგვლივ მყოფი საზოგადოების შეცვლა. სცადეთ თქვენი სახლის ინტერიერის შეცვლა,შეცვალეთ შპალერი,ადგილი შეუცვალეთ ავეჯს.
იფიქრეთ თქვენი როგორც წესი მონოტონური ცხოვრების გამრავალფეროვნებაზე. მისდიეთ სპორტს,ირბინეთ ძუნძულით, დეპრესიასთან ბრძოლაში დაგეხმარებათ კინო,კარგი კომედიის ნახვა.
ამაში დიდ როლს ასრულებს თქვენი კვება. დაგჭირდებად ორგანიზმში განწყობის გამაუმჯობესებელი ნივთიერებები ენდორფინების გამომუშავებისთვის ხელის შემწყობი საკვები. ასეთ პროდუქტებს განეკუთვნება ბანანები და შოკოლადი. შვრიის ფაფა, წიწიბურა, კაკალი, პარკოსნები ორგანიზმს ამარაგებენ ვიტამინით ბ 1 რომელიც ხელს უწყობს ნერვიული სისტემის მოქმედებას.
დეპრესიას ძალიან ხშირად იწვევენ ამა თუ იმ ავადმყოფობის წინააღმდეგ ჩვენს მიერ მიღებული წამლები. ამიტომ საჭიროა საშინაო აფთიაქის გადასინჯვა. საჭიროა წამლის მოქმედების ირიბი და გაუთვალისწინებელი შედეგების უფრო ზუსტად გაცნობა. თუ ნახავთ რომ წამალი ირიბად იწვევს დეპრესიას მოისროლეთ ის ან შეამცირეთ მიღების დოზა.
სცადეთ გამოძინება. ხშირად დეპრესიის ერთ-ერთ სიმპტომად ითვლება უძილობა. გახსოვდეთ რომ საუკეთესო მკურნალია ძილი. არ დაგავიწყდეთ საძინებელი ოთახის განიავება. სუფთა ჰაერი ხელს უწყობს მაგარ ჯანმრთელ ძილს.
დეპრესიის მორევას ხშირად ხელს უწყობს კარგი საზოგადოება. შეიძლება თქვენ გჭირდებოდეთ მეგობრისთვის გულის გადაშლა,გულწრფელად საუბარი,შეჩივლება,რამაც შეიძლება განმუხტოს მძიმე სტრესული მდგომარეობა.
უსმინეთ საყვარელ მუსიკას, უყურეთ გამრთობ გადაცემებს, იკითხეთ კარგი წიგნები, იპოვეთ თქვენთვის საინტერესო საქმე რომელიც გაგიტაცებთ და თქვენს ყურადღებას აბეზარი ყოველდღიურობიდან გადაიტანს უფრო სასიამოვნო რამეებზე. ეს დაგეხმარებათ დეპრესიის დამარცხებაში.
----------------------------------------------------------------------------------------
Депрессия - бич современного общества
У
вас все валится из рук? Вам надоели эти постоянные финансовые проблемы?
Раздражает вечно орущее начальство? Вы перестали интересоваться
успехами своих детишек? Постоянно ругаетесь с женой? У вас пропал
аппетит? По утрам вы чувствуете себя сонным и разбитым, а ночью вас
мучает бессонница?
Отвратительное состояние неправда ли? У вас, все симптомы депрессии!
То, что раньше поэтически называлось меланхолией или хандрой, на самом деле имеет довольно жесткое определение – депрессия.
Наше современное общество, раздираемое катаклизмами и конфликтами и,
бешеный ритм жизни, стрессы, все способствует развитию депрессии. Нас
разбивает загруженность, конфликтные и стрессовые ситуации на работе, а
приходя домой, в место где нужно отдыхать и отвлекаться от всего
гнетущего, часто сталкиваемся с внутрисемейными конфликтами,
непониманием и «чернухой» по телевизору.
Основная причина появления депрессии это стрессы, причины которых у
каждого индивидуальны - это и неразделенная любовь и безденежье, и
конфликты на работе. Да и сами даем почву для появления депрессии, не
следя за своим здоровьем, за питанием, утонув в монотонном однообразии
жизни. Все эти «червячки» подтачивают психику человека.
Она, в конце концов, дает сбой, приводя к депрессии.
Запускать депрессию нельзя ни в коем случае. Тяжелые случаи
депрессивного состоянии приводят к непоправимым изменениям в психике и
даже суицидам. Существует множество антидепрессантов помогающих в
лечении депрессии, но чтобы полностью избавиться от такого недуга, нужно
научиться поддерживать свой психологический тонус.
В первую очередь научитесь бороться со стрессами. Избегайте конфликтов
или сглаживайте конфликтные ситуации. Не принимайте близко к сердцу ваши
неудачи, лучше скажите себе, что обязательно все исправите и всего
добьетесь.
Хорошо помогает справиться с депрессией смена обстановки. Вам нужно
развеяться, в идеале взять отпуск и недельку другую посвятить себе.
Самое важное в этом, сломать свой постоянный ритм жизни, позволить себе
спать вдоволь, сменить рацион, обстановку, окружающих вас людей. Если же
не поучается с отпуском - попробуйте сменить интерьер дома, переклейте
обои или переставьте мебель.
Подумайте, как вы можете разнообразить свою обычно монотонную жизнь.
Займитесь спортом, бег трусцой отлично поможет справиться с депрессией,
сходите в кино, выбрав сеанс с хорошей жизнерадостной комедией.
Очень большую роль в этом играет ваше питание. Вам понадобится пища,
которая способствует выработке в организме эндорфинов - веществ
поднимающих настроение. К таким продуктам относятся бананы и шоколад. А
овсянка, гречка, орехи, бобовые снабжают организм витамином В1,
поддерживающим работу нервной системы.
Очень часто депрессию вызывают лекарственные препараты, принимаемые вами
от той либо другой болезни. Поэтому вам нужно провести ревизию вашей
домашней аптечки, перечитать инструкцию по применению, а конкретнее -
побочные действия препарата. И если в них вы найдете слово «депрессия»
немедленно исключите их из применения либо посоветуйтесь с врачом по
поводу смены препарата или уменьшения дозы.
Постарайтесь высыпаться. Часто одним из симптомов депрессии является
бессонница. Помните что сон - лучший лекарь. Не забывайте проветривать
спальное помещение, ведь свежий воздух способствует крепкому здоровому
сну.
С депрессией часто помогает справиться хорошая компания. Возможно, вам
нужно открыться своему другу, пооткровенничать, «поплакаться в жилетку»
чтобы снять гнетущее, стрессовое состояние.
Слушайте любимую музыку, смотрите развлекательные телепередачи, читайте
хорошие книги, и найдите себе занятие по душе, которое увлечет вас,
отвлечет от насущных проблем и поможет справиться с депрессией.
Jack London
John Griffith Chaney
Известный американский писатель, покончивший с собой на сороковом
году жизни. Его смерть кажется неестественной и нелепой. В творчестве
Лондона ярко и отчетливо звучит гимн жизни. Герои его рассказов и
романов – волевые и сильные люди, преодолевающие невероятные трудности.
Они ставят цели, настойчиво идут к ним и всегда побеждают вопреки
обстоятельствам. После его книг хочется жить. Жить сильно, не смотря ни
на что. Материал для своего творчества писатель черпал из своей жизни –
его биография читается на одном дыхании, как увлекательный
приключенческий роман.
Жизнь писателя была очень нелегкой - в молодости он сменил множество
профессий, исколесив всю страну. Он был устричным пиратом, моряком,
бродягой, почтальоном, вместе с другими искателями счастья ринулся на
Аляску в поисках золота. Он
много раз сталкивался со смертью, но только громко смеялся и плевал ей в
лицо. Прежде чем первый рассказ будущего писателя был принят к печати
ему пришлось потратить столько сил, что хватило бы на несколько жизней.
Однажды он совсем отчаялся и, задумав покончить с собой,
сел писать прощальные письма. По счастливой случайности в это время
пришел
его друг, уставший от жизни, не имеющей будущего - в то время тяжелый
четырнадцатичасовой труд семь раз в неделю, за который платили гроши,
был нормой. Джеку, который обладал великолепной аргументацией, удалось
уговорить его
отказаться от самоубийства, и вместе с ним, видимо, и себя.
С детства Джек был подвержен приступам депрессии, но никто из
многочисленных друзей и товарищей не знал об этом. Он всегда был полон
кипучей энергии и жизни, даже в самые тяжелые моменты жизни улыбался и
подбадривал других. Только сильная воля помогла писателю справляться с
приступами уныния,
и он никогда не сидел, сложа руки. Работоспособность Джека поражала
всех, кто его знал – зачастую он работал по 17-19 часов в сутки. За
пятнадцать лет он написал столько, сколько многие не написали и за всю
жизнь – полное собрание сочинений писателя составляет 40 томов.
Все что он делал, он делал в полную силу: работал – до седьмого
пота, творил – сильными и крупными мазками, смеялся громко, до
изнеможения, заражая остальных. Он жил среди вольной и щедрой природы
Калифорнии и сам всю жизнь был вольным и щедрым по отношению к
окружающим. Он по-настоящему любил людей и искренне верил в их честность
и доброту. Своим бесстрашием, выносливостью и живучестью он напоминал
медведя гризли – эмблему, изображенную на флаге штата.
К весне 1913 года он стал самым знаменитым и высокооплачиваемым
писателем в мире, заняв место, принадлежащее Киплингу на заре столетия. В
то же время был закончен самый грандиозный нелитературный проект в
жизни писателя
- Джек купил огромный участок земли, решив провести здесь вторую
половину жизни.
Здесь же строился большой дом, названный Домом Волка, было посажено 140
тысяч эвкалиптов.
Дом Волка был мечтой всей его жизни, на строительство его было
затрачено несколько лет труда и 80 000 долларов – сумма по тем временам
фантастическая. Но в ночь перед переездом случилось непоправимое – дом
был подожжен недоброжелателями сразу с нескольких сторон. Джеку
оставалось только смотреть, как огонь пожирает то, во что было вложено
столько труда и души. На рассвете, когда все что могло сгореть –
сгорело, он спокойно сказал: «Завтра начнем строить заново». Но дому не
суждено было вновь появиться на месте пепелища – в эту ночь что-то
сгорело в его сердце. Навсегда.
Тем не менее, этот год был одним из самых плодотворных в его
творчестве. В это время
были написаны одни из лучших его романов «Джон ячменное зерно» и
«Лунная
долина», но постепенно уныние все больше и больше заполняло душу
писателя.
Как всегда работа помогала ему. В это время Лондон написал, наверное,
свой самый необычный роман «Межзвездный скиталец». Проникнутый глубоким
состраданием к человеку, тонкий и музыкальный, заставляющий жить
несмотря ни на что. Бороться и всегда выходить победителем. (Тем, для
кого слово «депрессия» не пустой звук настоятельно рекомендуется
прочитать этот роман).
Все чаще наступают приступы безысходности, когда его великолепная
воля и жизнелюбие полностью его покидают. Он стал помногу пить. Всего
год назад, возвращаясь на пароходе с мыса Горн с востока, он взял с
собой в путешествие кроме тысячи книг и брошюр, которые ему надо было
проштудировать, сорок галлонов виски. «Когда мы пристанем
в Сиэтле, либо будет прочитана тысяча книг, либо исчезнут эти сорок
галлонов». По окончанию путешествия, все
книги были прочитаны, а виски остался нетронутым. Но теперь все
изменилось: виски было необходим, для того чтобы убить время. Казалось,
ушло все – молодость, здоровье, ясность мысли. Болезнь заставляла его
напиваться, чтобы забыться, но утром он просыпался, и все начиналось
сначала.
Джек все больше разочаровывался в людях, которые его окружали.
Неудачи продолжали преследовать его – внезапно оказались ненужными 140
000 эвкалиптовых деревьев, которые должны были через двадцать лет
принести целое состояние – интерес к черкесскому ореху исчез. Рушились и
другие начинания, связанные с сельским хозяйством, обострились
отношения с дочерью. Всю жизнь он сталкивался с трудностями, но легко
преодолевал их, они даже доставляли ему радость, придавая жизни некий
аромат. Но он устал от жизни.
На содержание ранчо требовались деньги и деньги большие. Для этого
он должен был писать, выжимать из себя ежедневную порцию – тысячу слов.
Раньше он писал, потому что не мог не писать, сейчас это стало тяжкой
повинностью. «Необходимость – вот что заставляет меня писать.
Необходимость. Иначе я никогда больше не написал бы ни строчки. Так-то
вот». Он скрылся в стенах своего кабинета, читая огорченные и сердитые
письма – его последним романом «Хозяйка маленького дома» были недовольны
как критики, так и преданные читатели. Появился страх. Страх сойти с
ума. Мозг был истощен и не выдерживал изнуряющей работы,
но он был вынужден писать каждый день. Он боялся сойти с ума и молил
дочь отчима Элоизу: «Если я потеряю рассудок, обещай, что не отправишь
меня в больницу. Обещай».
Лондон понимал, что загнал себя в тупик и пытался вернуть себе ту
неутомимую волю к жизни, которая всегда пылала в его глазах. В надежде,
что солнце вылечит его черную депрессию, в июле 1916 года Джек с женой
отправился на Гавайи. Но все было тщетно
- ничего не помогало. Оставалось одно – пить, пить и пить. Когда он
вернулся, друзья не узнали его – он разжирел, лицо отекло, глаза
потухли. Он, всегда имевший мальчишеский вид, выглядел гораздо старше
своих лет.
Перед тем как уйти, он написал два прекрасных рассказа «Как
аргонавты в старину» об Аляске и «Принцесса» - о Дороге, в которую он
всегда верил, которая вновь возвращала его к годам, когда все еще было
впереди. В ночь на 22 ноября 1916 года Джек покончил с собой. Утром его
нашли на веранде в глубоком обмороке. Рядом валялись два пустых флакона с
морфием и атропином и блокнот, весь исписанный цифрами – с вычислениями
смертельной дозы яда. Врачи тщетно боролись за его жизнь, и около семи
вечера его не стало.
Его тело кремировали, а урну с прахом предали земле в том месте, где
Джек мечтал в труде и славе провести вторую половину своей жизни - на
высоком и живописном холме на Ранчо Красоты. Он обрел покой, которого не
имел при жизни. Уже навсегда. Так-то вот.
-------------------------------------------------------------------
и произнесении этого имени перед глазами сразу встает образ
могучего, волевого человека, обладающего крепким здоровьем. Но так было
далеко не всегда. В молодости
Толстой страдал от болезней легких, и даже лечился от начинающегося
туберкулеза.
После сорока лет его мучили глубокие и продолжительные депрессии,
которые сопровождались полным упадком сил и духа. С депрессией он упорно
боролся в течение многих лет и, нужно сказать, что эта борьба была
успешной.
В периоды, когда болезнь обострялась, Толстой писал о своем
состоянии друзьям и родным. Из писем к Фету: «...Я был нездоров и не в
духе и теперь так же. Нынче чувствую себя совсем больным...», «...Не
сплю, как надо, и потому нервы слабы и голова, и не могу работать,
писать». Из писем к жене (1869): «Третьего дня я ночевал в Арзамасе...
Было два часа ночи. Я устал страшно, хотелось спать, ничего не болело.
Но вдруг на меня напала тоска, страх, ужас - такие, каких я никогда не
испытывал. Я вскочил, велел закладывать. Пока закладывали, я заснул и
проснулся здоровым».
Характерен отрывок из письма С.А. Толстой к Т.А. Кузьминской,
описывающий депрессивное состояние Толстого: "Завтра месяц как мы тут, и
я никому ни слова не писала. Первые две недели я ежедневно плакала,
потому что Левочка впал не только в уныние, но и в какую-то отчаянную
апатию. Он не спал, не ел, сам плакал иногда... Потом он поехал в
Тверскую губернию, виделся там со старыми знакомыми Бакуниными, потом
ездил также в деревню к какому-то раскольнику-христианину и когда
вернулся, тоска его стала меньше".
Подобных отрывков из писем, показывающих, что писатель страдал от
депрессии, но вместе с тем
не сидел сложа руки, а действовал, можно привести очень много.
В старости, когда жизнь многих людей катится под уклон, Толстой
продолжал жить
полноценной жизнью. В 75 лет он научился ездить на велосипеде, в 80 лет
гарцевал на лошади и делал на ней рысью по двадцать верст. Он не бросал
литературный труд, понимая, что это его погубит, но вместе с тем умел
переключаться. Изучал греческий и иврит, занимался хозяйством, вникая в
каждую мелочь, составлял азбуку для крестьян,
изучал философию, писал статьи по религиозным и нравственным вопросам.
Толстой понимал, что если он остановится, то болезнь быстро его убьет, и поэтому
создал собственную философию, позволяющую выжить. Эта философия напоминает учебник по жизни,
указывающий, что нужно делать в той или иной ситуации. Как и большинство
жизненных философий, толстовская хорошо подходила только самому
автору. К сожалению люди, которые слепо следовали советам писателя, кончили
не очень хорошо - можно вспомнить несколько самоубийств толстовцев.
Но как бы там ни было – сам Толстой одержал победу и вернул свое
потерянное здоровье, способность к творчеству и почти до конца своих
дней сохранял бодрость духа.
სენეკა (ძვ.წ.4 – ა.წ.65 .)
Известный всему миру представитель стоицизма, писатель и философ
прожил длинную и интересную жизнь. Он проявил необычайное мужество,
высказав полное презрение к смерти.
Но не все знают, что начало его жизни было совсем другим - Сенека страдал от
глубоких депрессий, ипохондрии и невроза желудка. В юности его психическое и физическое здоровье было
настолько плохим, что Сенека пытался дважды покончить с собою. Он прекратил попытки
самоубийства только из жалости к своему отцу.
Юный философ навлек на себя гнев Калигулы, который завидовал красноречию и
уму Сенеки. Калигула решил устранить причину своей зависти и отдал приказ
немедленно убить философа. Однако приближенные императора убедили его не
убивать философа, так как Сенека все равно в ближайшее время умрет от болезней.
Император отменил свое решение, предоставив дело природе.
Но философ не умер. Более того – благодаря сильной воле, через
несколько лет он смог полностью избавиться от душевных и телесных
заболеваний и восстановить свое здоровье. Это была огромная работа над
собой. И философ не без основания
написал в одном из своих писем: «Прожить сколько нужно - всегда в нашей
власти».
Три императора (Калигула, Клавдий и Нерон) пытались убрать его со своего пути.
При Клавдии сорокалетний Сенека был сослан на остров Корсику, где провел в изгнании
8 лет. Это не сломило,
а напротив - еще более укрепило его дух и здоровье. Когда на престол взошел
Нерон, Сенеку вернули из ссылки и назначили воспитателем будущего
императора.
Сенека умер, когда ему было около 70 лет, сохраняя твердость духа.
Он мог прожить дольше, но Нерон приговорил его к смерти
через самоубийство. Сенека хладнокровно вскрыл себе вены на руках и
ногах. Поскольку кровь
из старческого тела вытекала медленно, он
опустил ноги в теплую воду, в то время как рабы записывали последние
слова философа. Он говорил до тех пор, пока смерть не унесла его.
Депрессия - бич современного общества
У
вас все валится из рук? Вам надоели эти постоянные финансовые проблемы?
Раздражает вечно орущее начальство? Вы перестали интересоваться
успехами своих детишек? Постоянно ругаетесь с женой? У вас пропал
аппетит? По утрам вы чувствуете себя сонным и разбитым, а ночью вас
мучает бессонница?
Отвратительное состояние неправда ли? У вас, все симптомы депрессии!
То, что раньше поэтически называлось меланхолией или хандрой, на самом деле имеет довольно жесткое определение – депрессия.
Наше современное общество, раздираемое катаклизмами и конфликтами и,
бешеный ритм жизни, стрессы, все способствует развитию депрессии. Нас
разбивает загруженность, конфликтные и стрессовые ситуации на работе, а
приходя домой, в место где нужно отдыхать и отвлекаться от всего
гнетущего, часто сталкиваемся с внутрисемейными конфликтами,
непониманием и «чернухой» по телевизору.
Основная причина появления депрессии это стрессы, причины которых у
каждого индивидуальны - это и неразделенная любовь и безденежье, и
конфликты на работе. Да и сами даем почву для появления депрессии, не
следя за своим здоровьем, за питанием, утонув в монотонном однообразии
жизни. Все эти «червячки» подтачивают психику человека.
Она, в конце концов, дает сбой, приводя к депрессии.
Запускать депрессию нельзя ни в коем случае. Тяжелые случаи
депрессивного состоянии приводят к непоправимым изменениям в психике и
даже суицидам. Существует множество антидепрессантов помогающих в
лечении депрессии, но чтобы полностью избавиться от такого недуга, нужно
научиться поддерживать свой психологический тонус.
В первую очередь научитесь бороться со стрессами. Избегайте конфликтов
или сглаживайте конфликтные ситуации. Не принимайте близко к сердцу ваши
неудачи, лучше скажите себе, что обязательно все исправите и всего
добьетесь.
Хорошо помогает справиться с депрессией смена обстановки. Вам нужно
развеяться, в идеале взять отпуск и недельку другую посвятить себе.
Самое важное в этом, сломать свой постоянный ритм жизни, позволить себе
спать вдоволь, сменить рацион, обстановку, окружающих вас людей. Если же
не поучается с отпуском - попробуйте сменить интерьер дома, переклейте
обои или переставьте мебель.
Подумайте, как вы можете разнообразить свою обычно монотонную жизнь.
Займитесь спортом, бег трусцой отлично поможет справиться с депрессией,
сходите в кино, выбрав сеанс с хорошей жизнерадостной комедией.
Очень большую роль в этом играет ваше питание. Вам понадобится пища,
которая способствует выработке в организме эндорфинов - веществ
поднимающих настроение. К таким продуктам относятся бананы и шоколад. А
овсянка, гречка, орехи, бобовые снабжают организм витамином В1,
поддерживающим работу нервной системы.
Очень часто депрессию вызывают лекарственные препараты, принимаемые вами
от той либо другой болезни. Поэтому вам нужно провести ревизию вашей
домашней аптечки, перечитать инструкцию по применению, а конкретнее -
побочные действия препарата. И если в них вы найдете слово «депрессия»
немедленно исключите их из применения либо посоветуйтесь с врачом по
поводу смены препарата или уменьшения дозы.
Постарайтесь высыпаться. Часто одним из симптомов депрессии является
бессонница. Помните что сон - лучший лекарь. Не забывайте проветривать
спальное помещение, ведь свежий воздух способствует крепкому здоровому
сну.
С депрессией часто помогает справиться хорошая компания. Возможно, вам
нужно открыться своему другу, пооткровенничать, «поплакаться в жилетку»
чтобы снять гнетущее, стрессовое состояние.
Слушайте любимую музыку, смотрите развлекательные телепередачи, читайте
хорошие книги, и найдите себе занятие по душе, которое увлечет вас,
отвлечет от насущных проблем и поможет справиться с депрессией.
В юности Кант
страдал от многочисленных болезней, нервных припадков и депрессии,
которая тогда называлась меланхолией, но от этого легче не становилось.
Биографы пишут: «Это был слабенький мальчик, с нежным, бессильным
телосложением, с плоской, вдавленной грудью», «человек со слабым
здоровьем, причинявшим ему всякого рода беспокойства и затруднения при
умственной работе». Сам Кант писал: «У меня имелась наклонность к
ипохондрии, граничащая с пресыщением жизнью».
Несмотря на это, Кант поставил перед собой цель, добиться как
физического, так
и психического здоровья, и к сорока годам достиг своей цели. После
этого его
здоровье укрепляется все больше и больше, и до последних двух лет своей
жизни он не знал никаких болезней.
Свою жизнь, и ее продолжительность он считал делом своих рук. Он вел
специальную запись рано умерших людей и ежегодно изучал таблицы
смертности, которые по его просьбе всегда присылались ему кенигсбергской
полицией.
Вся его жизнь была размерена и высчитана. Он считал, что если его
заболевания вызваны старыми привычками, то он откажется от них и создаст
новые, которые, в конце концов, приведут к психическому и физическому
здоровью. На протяжении 30 лет он всегда ложился ровно в десять часов
вечера, а вставал в пять часов утра. Ровно в семь часов он выходил на
прогулку,
и жители Кенигсберга проверяли по нему свои часы.
Он в совершенстве изучил свой организм и с помощью разума смог им управлять.
Например, силой воли приостановить наступающую простуду и насморк.
и произнесении этого имени перед глазами сразу встает образ могучего, волевого человека, обладающего крепким здоровьем. Но так было далеко не всегда. В молодости Толстой страдал от болезней легких, и даже лечился от начинающегося туберкулеза. После сорока лет его мучили глубокие и продолжительные депрессии, которые сопровождались полным упадком сил и духа. С депрессией он упорно боролся в течение многих лет и, нужно сказать, что эта борьба была успешной.
В периоды, когда болезнь обострялась, Толстой писал о своем состоянии друзьям и родным. Из писем к Фету: «...Я был нездоров и не в духе и теперь так же. Нынче чувствую себя совсем больным...», «...Не сплю, как надо, и потому нервы слабы и голова, и не могу работать, писать». Из писем к жене (1869): «Третьего дня я ночевал в Арзамасе... Было два часа ночи. Я устал страшно, хотелось спать, ничего не болело. Но вдруг на меня напала тоска, страх, ужас - такие, каких я никогда не испытывал. Я вскочил, велел закладывать. Пока закладывали, я заснул и проснулся здоровым».
Характерен отрывок из письма С.А. Толстой к Т.А. Кузьминской, описывающий депрессивное состояние Толстого: "Завтра месяц как мы тут, и я никому ни слова не писала. Первые две недели я ежедневно плакала, потому что Левочка впал не только в уныние, но и в какую-то отчаянную апатию. Он не спал, не ел, сам плакал иногда... Потом он поехал в Тверскую губернию, виделся там со старыми знакомыми Бакуниными, потом ездил также в деревню к какому-то раскольнику-христианину и когда вернулся, тоска его стала меньше". Подобных отрывков из писем, показывающих, что писатель страдал от депрессии, но вместе с тем не сидел сложа руки, а действовал, можно привести очень много.
В старости, когда жизнь многих людей катится под уклон, Толстой продолжал жить полноценной жизнью. В 75 лет он научился ездить на велосипеде, в 80 лет гарцевал на лошади и делал на ней рысью по двадцать верст. Он не бросал литературный труд, понимая, что это его погубит, но вместе с тем умел переключаться. Изучал греческий и иврит, занимался хозяйством, вникая в каждую мелочь, составлял азбуку для крестьян, изучал философию, писал статьи по религиозным и нравственным вопросам.
Толстой понимал, что если он остановится, то болезнь быстро его убьет, и поэтому создал собственную философию, позволяющую выжить. Эта философия напоминает учебник по жизни, указывающий, что нужно делать в той или иной ситуации. Как и большинство жизненных философий, толстовская хорошо подходила только самому автору. К сожалению люди, которые слепо следовали советам писателя, кончили не очень хорошо - можно вспомнить несколько самоубийств толстовцев.
Но как бы там ни было – сам Толстой одержал победу и вернул свое потерянное здоровье, способность к творчеству и почти до конца своих дней сохранял бодрость духа.
სენეკა (ძვ.წ.4 – ა.წ.65 .)
Но не все знают, что начало его жизни было совсем другим - Сенека страдал от глубоких депрессий, ипохондрии и невроза желудка. В юности его психическое и физическое здоровье было настолько плохим, что Сенека пытался дважды покончить с собою. Он прекратил попытки самоубийства только из жалости к своему отцу.
Юный философ навлек на себя гнев Калигулы, который завидовал красноречию и уму Сенеки. Калигула решил устранить причину своей зависти и отдал приказ немедленно убить философа. Однако приближенные императора убедили его не убивать философа, так как Сенека все равно в ближайшее время умрет от болезней. Император отменил свое решение, предоставив дело природе.
Но философ не умер. Более того – благодаря сильной воле, через несколько лет он смог полностью избавиться от душевных и телесных заболеваний и восстановить свое здоровье. Это была огромная работа над собой. И философ не без основания написал в одном из своих писем: «Прожить сколько нужно - всегда в нашей власти».
Три императора (Калигула, Клавдий и Нерон) пытались убрать его со своего пути. При Клавдии сорокалетний Сенека был сослан на остров Корсику, где провел в изгнании 8 лет. Это не сломило, а напротив - еще более укрепило его дух и здоровье. Когда на престол взошел Нерон, Сенеку вернули из ссылки и назначили воспитателем будущего императора.
Сенека умер, когда ему было около 70 лет, сохраняя твердость духа. Он мог прожить дольше, но Нерон приговорил его к смерти через самоубийство. Сенека хладнокровно вскрыл себе вены на руках и ногах. Поскольку кровь из старческого тела вытекала медленно, он опустил ноги в теплую воду, в то время как рабы записывали последние слова философа. Он говорил до тех пор, пока смерть не унесла его.
Д
http://www.reflecritiques.com/2011/10/le-daimon-de-socrate.html
jeudi 20 octobre 2011
Le Daïmon de Socrate
Dans
ses dialogues, Platon montre un Socrate qui entend une voix en
lui-même, la voix de la conscience morale (cf. l’épisode du refus de
s’évader dans le Criton) qui apparaît liée aux crises de
paralysie. Le bon génie, Démon ou daïmon, de Socrate apparaît comme la
voix qui lui disait ce qu’il ne devait pas faire, elle n’est donc pas
protreptique mais aprotreptique. Le Daïmon de Socrate a donc la même
fonction vis-à-vis de Socrate que Socrate lui-même vis-à-vis de ses
interlocuteurs.
Pour
Hegel, l’existence du Daïmon signifie que c’est par son propre
discernement que l’homme se décide. Toutefois, si le sujet décide bien
par lui-même dans son intériorité, le génie est encore le non-conscient,
un extérieur qui se décide, il n’est pas Socrate lui-même : il est son
oracle. En tant que Socrate est ce tournant de l’esprit dans son
intériorité, le Daïmon occupe précisément le « milieu entre
l’extériorité de l’oracle et la pure intériorité de l’esprit » puisqu’il
s’agit, à partir de Socrate, pour l’esprit des individus de se
substituer aux oracles. Il est, de plus, un état réel, puisque
correspondant à des crises de catalepsie où Socrate connaît un
dédoublement de la conscience. Le Daïmon excède la conscience de soi
tout en la provoquant, il reste atopique car s’il est propre à Socrate,
ce dernier ne saurait se l’approprier.
Mais
la pensée socratique a aussi un caractère religieux, dans la mesure où
par l’oracle de Delphes, Socrate se donne la mission de débusquer les
faux sages. Socrate est profondément religieux, voire quelque peu
mystique ; on peut parler de foi en un dieu, de l’admiration de ses
œuvres et de sa providence. Son œuvre est donc d’inspiration divine,
mais elle a en outre une dimension politique qui vise à réformer la Cité
(cf. Apologie de Socrate).
-"C'est quelque chose qui a commencé dès mon enfance, une certaine voix qui, lorsqu'elle se fait entendre, me détourne de ce que j'allais faire, sans jamais me pousser à agir. Voilà ce qui s'oppose à ce que je me mêle de politique"Platon, Apologie de Socrate 31d(après sa condamnation à mort)-"Apprenez, juges, une chose merveilleuse qui m'est advenue. Mon avertissement coutumier, celui de l'esprit divin ,se faisait entendre à moi très fréquemment jusqu'à ce jour et me retenait, même à propos d'actions de peu d'importance, au moment où j'allais faire ce qui n'était pas bon.Or [...] ni ce matin, quand je sortais de chez moi, la voix divine ne m'a retenu, ni à l'instant où je montais au tribunal, ni pendant que je parlais, en prévenant ce que j'allais dire.Bien souvent pourtant elle m'a fait taire, au beau milieu de mon propos. Mais aujourd'hui, au cours de l'affaire, pas un instant elle ne m'a empêché de faire ou de dire quoi que ce soit. A quoi dois-je l'attribuer ?Je vais vous le dire. C'est que, sans doute, ce qui m'arrive est bon pour moi et bien certainement c'est nous qui nous trompons lorsque nous nous figurons que la mort est un mal. Oui, ceci en est pour moi une preuve décisive. Il n'est pas admissible que mon signe ordinaire ne m'eût pas arrêté si ce que j'allais faire n'eût pas été bon".Platon, Apologie de Socrate 40a-c
Était-il halluciné?
Les
hallucinations auditives de Socrate, que ce dernier attribuait à un
dieu (Apollon) et qui l’interrompent dans ses paroles ou dans ses actes,
ressemblent, pour les médecins du XIXe siècle, à des
symptômes d’aliénation mentale. En effet, les récits sur certains
épisodes de sa vie décrivent des comportements inexplicables, tels le
fait d’interrompre une discussion, d’agir comme s’il était seul, puis de
reprendre la conversation comme si rien ne s’était passé.
Était-il somnambule ?
Était-il somnambule ?
On sait que Socrate
passait à certaines occasions plusieurs heures immobile, absorbé dans
une méditation. Platon en a fait une description dans Le Banquet. On a
pu assimiler ces états à des extases intellectuelles (c’était l’avis des
Anciens), mais la durée exceptionnelle de ces extases (vingt-quatre
heures selon Platon) avaient un caractère excessif qui suggérerait que
Socrate traversait en réalité des crises de catalepsie. Certaines
descriptions révéleraient ainsi les symptômes du somnambulisme :
« Parmi les
travaux et les exercices volontaires par lesquels Socrate cherchait à
s’aguerrir contre la souffrance, voici, dit-on, une des épreuves
singulières qu’il s’imposa maintes fois : on prétend que souvent il
restait debout dans la même attitude, la nuit, le jour, d’un soleil à
l’autre, sans remuer les paupières, immobile à la même place, les
regards dirigés vers le même point, plongé dans des pensées profondes,
comme isolé de son corps par la méditation. » — Aulu-Gelle, Les Nuits Attiques
Références :
Platon, Apologie de Socrate
L.F. Lélut, Du démon de Socrate : spécimen d’une application de la science psychologique à celle de l’histoire, Librairie de l'Académie Impériale de médecine, 1856.
***********************************************************************************
 |
À lire une explication sur le Daïmon donnée à Socrate par la pretresse Diotime " Le Banquet de Platon " :
La prêtresse Diotime, instruit Socrate
Diotime - C'est un grand démon, Socrate, et tout démon tient le milieu [202e] entre les dieux et les hommes.
Socrate - Quelle est, lui demandai-je , la fonction d'un démon?
Diotime
- D'être l'interprète et l'entremetteur entre les dieux et les hommes
apportant au ciel les vœux et les sacrifices des hommes, et rapportant
aux hommes les ordres des dieux et les récompenses qu'ils leur accordent
pour leurs sacrifices. Les démons entretiennent l'harmonie de ces deux
sphères : ils sont le lien qui unit le grand tout. C'est d'eux que
procède toute la science divinatoire et l'art des prêtres relativement
aux sacrifices, aux initiations, [203a] aux enchantements, aux
prophéties et à la magie. Dieu ne se manifeste point immédiatement à
l'homme, et c'est par l'intermédiaire des démons que les dieux
commercent avec les hommes et leur parlent, soit pendant la veille soit
pendant lé sommeil. Celui qui est savant dans toutes ces choses est un
homme démoniaque ou inspiré; et celui qui excelle dans le reste, dans
les arts et métiers, est appelé manœuvre. Les démons sont en grand
nombre, et de plusieurs sortes; et l'Amour est l'un d'eux. […]
Socrate
- Mais, Diotime, lui dis-je, quels sont donc les gens qui font de la
philosophie, si ce ne sont ni les sages ni les ignorants ?
Diotime [204b]
— Il est tout simple, même pour un enfant, répondit-elle, que ce sont
ceux qui tiennent le milieu entre les uns et les .autres, et l'Amour est
de ce nombre. La sagesse est une des plus belles choses du monde, or
l'Amour est amoureux de ce qui est beau, d'où il suit que l'Amour est
amoureux de la sagesse, c'est-à-dire philosophe, et qu'à ce titre il
tient le milieu entre sage et ignorant tout cela, par le fait de sa
naissance : car il vient d'un père sage et qui est dans l'abondance, et
d'une mère qui n'est ni l'un ni l'autre. Telle est, mon cher Socrate, la
nature de ce démon. [204c] Quant à l'idée que tu t'en formais,
elle ne me surprend point. Tu te figurais, si j'ai bien saisi le sens de
tes paroles, que l'Amour est l'objet aimé, non le sujet aimant; et
c'est, je pense, pour cela que l'Amour t'a semblé si beau; car tout
objet aimable est par cela même beau, charmant, accompli, céleste; mais
ce qui aime doit être conçu autrement, et je l'ai peint sous ses vraies
couleurs.
Note :
Le mot grec que je traduis par "quasi divin" est daimonion, adjectif construit sur le nom daimôn, qui a donné en français le mot démon, mais qui n'a pas en grec le sens négatif qu'il a pris en français dans la tradition chrétienne. Le terme grec daimôn
désigne à l'origine un dieu ou une déesse sans restriction et en est
venu après Homère à désigner une divinité inférieure, mais une divinité
quand même.
Référence :
Platon Le banquet , traduction : Victor Cousin
No comments:
Post a Comment