ცოტაც და ევროკავშირის ადგილას ერთი დიდი ოსეთი შეიძლებოდა გაჩენილიყო:

 

ვანდალებისა და
ალანების მეფე გეიზერიხი

   ტადეუშ სულიმირსკი, სამხრეთ რუსეთის ძველი ხალხი სარმატები. ალანები ცენტრალურ და დასავლეთ ევროპაში . //ფრაგმენტი//.:

 ...ჯერ კიდევ ჰუნთა შემოსევამდე ალანებმა და გოთებმა გადაიღეს ერთმანეთისგან ზოგი სამკაულის და სხვა საგნის სტილი. ეს ნიშნავს იმას რომ ამ ხალხთა მატერიალურმა კულტურებმა შეიძინეს საერთო ნიშნები და ამიტომ ალანთა სამარხების გარჩევა გოთთა სამარხებისგან ხშირად ძნელია. მეტიც, იმიტომ რომ ალანები მოკვეთილები იყვნენ მათი არსებობის ტრადიციული გარემოსგან,ტრამალებისგან,მათმა კულტურამ განიცადა მნიშვნელოვანი ცვლილებები.

მაგრამ არის რამოდენიმე სპეციფიური საგანი რომელთა არსებობაც სამარხში შეიძლება იყოს მასში დამარულის სარმატულ-ალანური წარმომავლობის მკაფიო ნიშანი.

ამ საგნებს შორისაა ბრინჯაოს პატარა სარკეები და სამოსზე მიკერებული ოქროს ფირფიტები სახასიატო ორნამენტით. ალანებმა ასევე გოთებისგან გადაიღეს "გოთური ფიბულები" და გოთების შესევის სემდეგ მათ გოთებთან ერთად გაავრცელეს ტევტონ ტომებში ამ ფიბულების მეტ-ნაკლებად შეცვლილი ფორმა.
"გოთურ ფიბულათა" უმეტესობას მიაწერენ გოთებს, იმათაც კი რომლებიც ნაპოვნი იყო ჩრდილოეთ საფრანგეთში სადაც არაა დაფიქსირებული არც ოსტგოთების და არც ვესტგოთების ყოფნა, და მიუხედავად იმისა რომ მაპოვნი თარიღდება საფრანგეთში გოტების გამოჩენაზე უფრო ადრეული ხანით.

ცენტრალური ევროპის მრავალ სამარხში ნაპოვნი დასავლური "გოთური ფიბულები" და მსგავსი ტიპის სხვა ფუბულების შეიძლება მიეკუთვნოს ჰუნების ზეწოლით უკანდახეულ ალანებს....

 377 წელს ალანების საკმაოდ მრავალრიცხოვანი ჯგუფი გადავიდა დუნაიზე და ჰუნთა რაზმთან ერთად შეუერთდა ბალკანებზე რომის იმპერიის ტერიტორიების მაოხრებელ და მჭარცველ ვესტგოტებსა და ოსტგოთებს.


 380 წელს ალანთა ეს ჯგუფი ოსტგოთებთან და ჰუნებთან ერთად გადავიდა ჩრდილოეთით და დამკვიდრდა პანონიაში. 20 წლის შემდეგ ეს ალანები ვანდალებთან ერთად შეესივნენ პანონიას მეზობელ რომაულ პროვინცია ნორიკს.  


იქ მათ წინააღმდეგობას უწევდნენ რომაელები სტილიხონის სარდლობით. სტილიხონმა შესთავაზა მათ რომის მოკავშირეებად გახდომა და სამაგიეროდ დაპირდა მიწას. 


402-408 წლებში ალანები იბრძოდნენ რომის არმიაში ვესტგოთების წინააღმდეგ. 

მაგრამ 406 წელს ალანებმა ვანდალებთან და სვევებთან ერთად სცადეს გალიაში//ძველ საფრანგეთში// შეჭრა.


მეფე რესპენდიალის წინამძღოლობით ისინი გადავიდნენ რაინზე მაინცთან და დაამარცხეს ფრანკები. 


ალანთა ნაწილი ემსახურებოდა რომაელთა მხარეს გადასულ მეფე გოარს, მათი უმრავლესობა კი რესპენდიალის ხალხთან ერთად გატაცებით აოხრებდა და აუდაბურებდა საფრანგეთს. მათ ააოხრეს საფრანგეთის ქალაქები და სოფლები. 


მათ წინააღმდეგობა არ შეხვედრიათ და გაიარეს ტრირი, რეიმსი, არასი, ამიენი, ისინი მიადგნენ პარიზს, ორლეანს,ტურს,ბორდოს,
ტულუზას.


408 წელს, საფრანგეთის ორწლიანი აოხრებით დაქანცული ალანები თავის მოკავშირეებთან ერთად დაიძრნენ ესპანეთისკენ და ნახევარკუნძულის მოსპობის შემდეგ დამკვიდრდნენ ლუზიტანიაში //თანამედროვე ლუზიტანიის და ესპანეთის ტერიტორიები მადრიდის ჩრდილოეთით//.  


418 წელს ალანები სასტიკად დაამარცხეს ვესტგოთებმა რომლებიც რომის იმპერატორმა დაიქირავა "ბარბაროსთა" დასაწყნარებლად. ალანთა მეფე ადცაკი დაიღუპა ბრძოლაში და ხალხის ნაშთები გაიქცა გალისიაში სადაც შეერივნენ ვანდალებს. 


ვანდალთა მეფემ წოდებად მიიღო Rex Vandalorum et Alanorum //ვანდალთა და ალანთა მეფე//. ეს წოდება მისმა მემკვიდრეებმა შეინარჩუნეს 533 წელს ვანდალთა სამეფოს დამხობამდე. 


ასე დასრულდა ალანთა ამ შტოს დამოუკიდებელი არსებობა. მაგრამ მაშინაც არ დამთავრებულა მათი ხეტიალი.


422 წელს მათ ვანდალებთან ერთად დატოვეს გალისია და გადაბარგდნენ სამხრეთ ესპანეთში საიდანაც 429 წელს გადაბარგდნენ აფრიკაში სადაც გაითქვიფნენ ვანდალებში. 


ალანთა მეორე ჯგუფმაც მიაღწია საფრანგეთამდე. გოარის მეფობაში ალანები სხვადასხვა დროს ამყარებდნენ კავშირებს ვესტგოთებთან და რომაელებთან.


ეს ალბათ სწორედ ის ალანები არიან რომლებიც 416 წელს იყვნენ ნარბონში და შემდეგ ორლეანში. ისინი როგორც ჩანს არ შეჯახებიან ჰუნებს 451 წელს, მაგრამ 452 წელს ისინი დაიპყრეს ვესტგოთებმა. 


სხვა ალანი მეფები მონაწილეობდნენ ადრეული შუა საუკუნეებისთვის ესოდენ დამახასიათებელ რთულ კონფლიქტებში.  


ბოლოს და ბოლოს ალანები შეერწყნენ საფრანგეთის მკვიდრ მოსახლეობას და მათზე უნდა ლაპარაკობდეს 30-ზე მეტი ფრანგული ტოპონიმი. 


მათ შორისაა ქალაქი ალანსონის სახელი. 


მათი შთამომავლები შეიძლება იყვნენ ორლეანის ისტორიული ოლქის პროვინცია ბოსის მცხოვრებნი.


მომთაბარე სარმატ-ალანთა ჯგუფებს უნდა ეკუთვნოდეს დასავლეთ უნგრეთში ნაპოვნი ზოგი არქეოლოგიური ნაშთი. მათვე უნდა ეკუთვნოდეს ვენასთან ახლოს უნტერზიბენბრუნში და ნორმანდიაში, ერანში  ნაპოვნი სამარხები. ისინი დახლოებით 400 წლით თარირდება...


მეხუთე საუკუნე უკანასკნელ საუკუნედ იქცა უნგრეთის სარმატებისთვის. 405 წელს უნგრეთამდე მიაღწიეს ჰუნებმა რომელთაც დაიმონეს იქ მცხოვრები ხალხები და დაიპყრეს ქვეყნის ტერიტორიის უდიდესი ნაწილი. 


ჰუნებს ცენტრალურ ევროპაში მიჰყვა აღმოსავლეთ ალანთა დიდი კონტინგენტი. სტრასბურგთან ნაპოვნია ჰუნთა სამსახურში მდგომი სარმატის სამარხი... 


ატილას სიკვდილის შემდეგ სარმატები განთავისუფლდნენ ჰუნთა უღლისგან, მაგრამ 472 წელს ისინი დაამარცხა ვესტგოთთა მეფე თეოდორიხმა. ამ ბრძოლაში დაეცა სარმატთა ორი მეფე //ბუკა და ბანაი//. ამის შემდეგ მათი ტერიტორიები დაიპყრეს გეპიდებმა და ეს როგორც ჩანს არის წერილობით წყაროებში უნგრეთის სარმატთა უკანასკნელი ხსენება. 


რომაელები სარმატებს უწოდებდნენ Latrunculi //ყაჩაღები, მძარცველები. 


მასთან რომაელებს ისინი იმდენად საშინელ მოწინააღმდეგეებად წარმოედგინათ რომ  რომის ექვსმა იმპერატორმა მათი დამარცხების შემდეგ საპატიოდ ჩათვალეს წოდება სარმატული. ამ გამარჯვებების აღსანიშნავად ფულიც მოჭრეს. 

ჰუნების სამსახურში მდგარი აღმოსავლეთი ალანების დასახლებები დაკავშირებულია თანამედროვე სლავ ხალხთა სახელებთან.

ასე მაგალითად სიტყვა "სერბი" არასლავური ძირისაა. მას ა.წ.პირველ საუკუნეში აპლინიუს უფროსი და მესამე საუკუნეში პტოლემე ახსენებენ როგორც აზოვის ზღვის ჩრდილო-აღმოსავლეთით ტრამალებსი ბინადარი ერთ-ერთი აღმოსავლურ ალანური ტომის სახელს.

მეოთხე საუკუნეში ისინი როგორც ჩანს დაიპყრეს ჰუნებმა. მეხუთე საუკუნეში ვიბიუს სეკვესტრი წერდა რომ ელბა სვევებს გამოყოფს სერბებისგან.

შუა საუკუნეებში ქვეყანას თეთრი სერბეთი ეკავა თანამედროვე საქსონიის და ტიურინგიის ტერიტორიები. ეს ოლქები ადრე შედიოდა ჰუნთა იმპერიაში.            
ჰუნთა არმიის ამ რეგიონის მაკონტროლებელი ნაწილი შედგებოდა აღმოსავლეთალანელ სერბებისგან რომლებმაც ატილას სიკვდილის შემდეგ მოიპოვეს დამოუკიდებლობა.

ზაალესგან დასავლეთით მცხოვრებმა ძირეულმა გერმანელმა ხალხებმა როგორც ჩანს თავიდან მოიშორეს ალანები, მაგრამ მდინარისგან აღმოსავლეთით მცხოვრებმა სლავებმა ეს ვერ შესძლეს. საინტერესოა რომ მეხუთე საუკუნის დამახინჯებული თავისქალიანი სამარხების უდიდესი კონცენტრაცია სწორედ ამ რაიონშია.

ეს გვაფიქრებინებს რომ ალანი სერბები ბოლოს და ბოლოს გაითქვიფნენ მკვიდრ სლავებში და მათი იქ ყოფნის ერთადერთი კვალია სორბები, სამხრეთ-აღმოსავლეთ გერმანიის პაწაწინა სლავი ხალხი რომელთაც ვენეტებსაც უწოდებენ.

უნდა ვიფიქროთ რომ იგივე პროცესი ხდებოდა სერბეთშიც. იქ დქბინავდა ალან სერბთა სხვა შტო ან, რაც უფრო სარწმუნო შეიძლება იყოს, უკვე გასლავებული ალანი სერბების წინამძღოლობით ია ჩრდილოეთიდან გადასახლდა სლავთა სხვა ჯგუფი.

მსგავსი ისტორია აქვს სიტყვასაც "ხორვატი". ბერძნული სიტყვა Horoathos იპოვეს დონის შესართავის ძველი ქალაქი ტანაისის ქვის ფირფიტებზე. ბიზანტიის იმპერატორი კონსტანტინე პორფიროგენეტის //912-925// თანახმად სლავი ხალხი თეთრი ხორვატები ცხოვრობს ვისლას ზემო დინებაში და ჩრდილოეთ ბოჰემიაში.

მეათე საუკუნის არაბი მოგზაურების თანახმად ამ ხორვატებს აქვთ სარმატული ნიშნები. მეფის გარდა ყოველ ოლქში იყო მამასახლისი ჟუპანი //არასლავური წარმომავლობის სიტყვა//. მეფეს კვებავდნენ ფაშატის რძით. მოსახლეობაში გავრცელებული იყო თავის ქალების დეფორმაცია-დამახინჯების ჩვეულება და უმაღლეს არისტოკრატიას ერქვა არასლავური სახელები.

კამათი მიმდინარეობს იმის გამო სახელი ხორვატი ირანული წარმოშობისაა თუ სლავურის, მაგრამ უფრო დამაჯერებელი არგუმენტების თანახმად ამ სახელის მატარებელი ხალხი ირანული წარმოშობისა იყო.

აქ ჩვენ აგრეთვე შეიძლება ვივარაუდოთ რომ ხორვატებადაც წოდებულ აღმოსავლეთ ალანებს ჰუნებმა დაავალეს კარპატების და სუდეტების მთების ჩრდილოეთიტ მდებარე ოლქების გაკონტროლება. ბელორუსიაში, უკრაინაში, პოლონეთში, უნგრეთში და გერმანიაში გვხვდება ალანური წარმომავლობის ტოპონიმები //ხოტინეც, ხოტიმსკ, ხოტენ. ხოტინ, კეტენ და სხვ.//. 

ჰუნების იმპერიის დაშლის შემდეგ ისინი ალბათ დამოუკიდებლად მართავდნენ ქვეყანას ვინაიდან არ ყოფილა მათი უღლის თავიდან მომშორებელი ორგანიზებული ძალა. 


 ბოლოს და ბოლოს მათ მიიღეს სლავური კულტურა და დაპყრობილ ხალხს დაერქვა მათი სახელი თეთრი ხორვატები. ისევე როგორც სერბებს საქსონიაში ერქვათ თეთრი სერბები. 


სამხრეთ პოლონეთს ჰუნების სახელით მართავდნენ დასავლეთი ალანები, რასაც ადასტურებს მეხუთე საუკუნის მდიდრულ სამარხთა არსებობა...


პოლონეთში ალანების ყოფნაზე მიუთითებს აგრეთვე ძველი სიმაგრეების ისეთი სახელები როგორიცაა ხოტინი. პოლონეთში ასევე არის რამოდენიმე ტოპონიმი რომლებიც სერბთა ტომისგან წარმოშობილად ითვლება.

На присутствие сарматов в Польше указывают также названия древних крепостей типа Хотин, а также несколько топонимов, связанных с хорватами. В Польше есть также несколько топонимов, считающихся производными от названия племени сербов. 

После смерти Аттилы венгерские сарматы освободились от власти гуннов, но только затем, чтобы в 472 году н. э. потерпеть поражение от короля вестготов, Теодориха. В этой битве пали два сарматских царя — Бука и Банай. Вскоре после этого их земли были захвачены гепидами, и это, похоже, последнее упоминание о венгерских сарматах в письменных источниках. Римляне именовали сарматов Latrunculi (разбойники, грабители), но при этом они представлялись им столь грозными противниками, что шесть римских императоров, одержав победу над таким врагом, сочли титул Сарматский достаточно почетным. В честь этих побед были также отчеканены монеты.

Можно проследить связь между поселениями, основанными восточными аланами на службе у гуннов, и названиями современных славянских народов. Так, например, слово «серб» неславянского корня. Оно упоминается Плинием Старшим в I веке н. э. и встречается у Птолемея в III веке как название одного из племен восточных аланов, обитавших в степях к северо-востоку от Азовского моря. В IV веке н. э. они предположительно попали под власть гуннов. В начале V века н. э. Вибий Секвестр писал, что «Эльба отделяет свевов от сербов»; и в Средние века страна под названием Белая Сербия занимала территории современных Саксонии и Тюрингии, то есть области, ранее относившиеся к Гуннской империи. Вероятнее всего, подразделение гуннской армии, контролировавшее данный регион, состояло в основном из восточноаланских сербов, которые после смерти Аттилы получили независимость. Коренные германские народы, жившие к западу от Заале, по-видимому, сбросили аланское ярмо, но славянам, жившим к востоку от реки, это не удалось. Интересно заметить, что самая большая концентрация захоронений конца V века н. э. с искусственно деформированными черепами приходится как раз на этот район.

Это заставляет предположить, что аланские сербы в конце концов растворились среди покоренного славянского населения, и единственный след их пребывания там — это сорбы, крошечный славянский народ Юго-Восточной Германии, также известный под именем венды. Тот же самый процесс предположительно происходил в Сербии. Здесь нашла себе пристанище другая ветвь аланских сербов, либо, что более вероятно, сюда с севера переселилась другая группа славян под предводительством уже славянизированных аланских сербов.

Рис. 71. Топонимы, связанные с сарматами-аланами, сражавшимися в войсках гуннов в V веке, и распространение богатых княжеских захоронений в Центральной и Восточной Европе. Точки — топонимы аланского происхождения типа Хотин, Кетен и т. д., произошедшие от сарматского слова, обозначающего крепость или укрепленное поселение; квадратики — топонимы типа Клваты, Харватце, связанные с поселениями хорватов; крестики — богатые захоронения гуннских правителей начала V века н. э. в Центральной и Восточной Европе

Слово «хорват» имеет похожую историю. Греческое слово Horoathos было найдено на каменных табличках в Танаисе — древнем городе в устье Дона. Согласно византийскому императору Константину Багрянородному (912—925 гг. н. э.), белые хорваты — славянский народ, населявший верховья Вислы и север Богемии. Арабские путешественники середины X века отмечают у них наличие некоторых сарматских черт: кроме царя у них в каждой области был старшина — жупан (слово неславянского происхождения); царя кормили молоком кобылы; среди населения был распространен обычай деформации черепа и высшая знать носила неславянские имена. Существуют разные мнения относительно этимологии слова «хорват»: иранского оно происхождения или славянского, но аргументы в пользу того, что народ, носивший это название, был иранского происхождения, представляются более убедительными.

Рис. 72. Меч и золотой лук (атрибут правителя) из погребения гуннского вождя в Якушовице

Здесь мы также можем предположить, что гунны поручили восточным аланам, именовавшимся также хорватами, контролировать области, расположенные к северу от Карпатских и Судетских гор. Топонимы аланского происхождения (Хотынец, Хотимск, Хотень, Хотин, Кетен и др.) можно найти на территории Белоруссии, Украины, Польши, Венгрии и Германии. После распада империи гуннов они, возможно, управляли страной самостоятельно, поскольку не существовало организованной силы, способной свергнуть их господство. В конце концов они восприняли славянскую культуру, и их название перешло на покоренный народ, который стал называться «белые хорваты», аналогично тому, как сербы в Саксонии назывались «белые сербы».

Присутствие западных аланов, правивших Южной Польшей от имени гуннов, подтверждается наличием богатых захоронений начала V века н. э. Одно из них, принадлежащее гуннскому правителю, погребенному со своим конем и золотым луком — атрибутом власти, было найдено в Якушовице около Кракова. Другое богатое погребение — Ендрыховице, около Вроцлава. Среди погребального инвентаря — отлитый из бронзы котел и золотая диадема, инкрустированная гранатами. Оба погребения — гуннские, но головные украшения похожи на те, что носили алане кие женщины. Другие захоронения с востока на запад: Большой Каменец около Курска; Новогиреевка на Конке; Мелитополь, Тилигульский лиман; Кончести, Бессарабия; Апахида около Клужа; Сегед на Тисе; Чорна; Страже в Словакии; Пжемечаны к северу от Кракова; Вольфсхайм около Висбадена; Альтлусхайм около Майнца; Флонхайм около Бориса; Мундельсхайм около Страсбурга. На присутствие сарматов в Польше указывают также названия древних крепостей типа Хотин, а также несколько топонимов, связанных с хорватами. В Польше есть также несколько топонимов, считающихся производными от названия племени сербов. 

http://admw.ru/books/Tadeush-Sulimirskiy_Sarmaty--Drevniy-narod-yuga-Rossii/53