 |
| ბენედეტა კრავერის წიგნი მადამ დიუ დეფანი და მისი სამყარო |
მადამ დიუ დეფანი//1697-1780// დაიბადა ლიუდოვიკო მეთოთხმეტის დროს, შემდეგ მან გაიცნო რეგენტობა//1715-1723// და მისი ფუფუნებები. ამ ხანამ შეუწყო ხელი მის შესვლას "დიდ საზოგადოებაში". ის არის მოსწრებული პასუხის, მაგრად დახვედრის, ბრწყინვალე სიძულვილის ხელოვანი.
წმინდა იოსების მონასტრის მისი სალონი მან გადააქცია ადგილად სადაც უნდა იყო.მას სახელი გაუთქვა მიმოწერამ ვოლტერთან, მონტესკიესთან, დალამბერთან. მისი წერილები გამოირჩევა ერთდროულად სასცილო და ბოროტი და ამით ძალიან "თანამედროვე" სტილით. მაგრამ ეს ნიღბავს ღრმა პესიმიზმს,არსებობის მტკივნეულ განცდას. "მთელი ჩემი დაკვირვებები მეუბნება რომ მით უფრო ბედნიერები ვართ რაც უფრო ნაკლებად ვფიქრობთ და ვაზროვნებთ" .მისწერა მან ვოლტერს 1764 წლის 29 მაისს. ის სკეპტიკურად უყურებს ადამიანის ბუნებას: "" გვინდა ადამიანებში კეთილგონიერების, სამართლიანობის, გულკეთილობის და გულწრფელობის დანახვა და ვხედავთ ამათ საწინააღმდეგო მანკიერებებს".// იქვე//. დაბრმავებულ მადამ დიუ დეფანს 70 წლის ასაკში შეუყვარდა ინგლისელი მწერალი ჰორას უოლპოლი. მის ფხიზელ საიდუმლო აღიარებებს დაემატა შეკავებული სიყვარული.
 |
| მადამ დიუ დეფანის |
მადამ დიუ დეფანის წერილები ვოლტერს
განმანათლებელი ქალი ეშაფოტზე:
რევოლუციის დროს ჟირონდელთა ნამდვილი "სული" მადამ როლანი დააპატიმრეს 31 მაისს და უსამართლოდ გასამართლების შემდეგ ის 1793 წლის 8 ნოემბერს აიყვანეს ეშაფოტზე, სიკვდილით დასჯამდე მან მოასწრო და ბრბოს წინაშე იყვირა: " ო თავისუფლებავ,რამდენ დანაშაულს ჩადიან შენი სახელით!"
ამის წაკითხვა შეგიძლიათ ფრანგი ფილოსოფოსი ანდრე გიგოს ახალგაზრდებისთვის განკუთვნილ წიგნაკში "განმანათლებელი ფილოსოფოსები"(André Guigot,Les philosophes des Lumières,ESSENTIELS MILAN,2009,გვ.22).
2
"საკუთარი ცხოვრების ისტორიის დასაწერად ჯერ უნდა იცხოვრო,ამიტომ არ ვწერ ჩემზე",ასე დაიწყო მიუსემ მოთხრობა რომლითაც მას სურდა განკურნება "საშინელი ზნეობრივი ავადმყობისგან",საუკუნის ავადმყოფობისგან რომელიც მის თანამედროვეებს დაემართა 1793 წლის რევოლუციის და 1814 წელს ნაპოლეონის არმიის დამარცხების შემდეგ.
იმპერიის შვილებისთვის და რევოლუციის შვილიშვილებისთვის გაქრა წარსული, მათ დარჩათ მხოლოდ დღევანდელობა,საუკუნის სული,ბინდ-ბუნდის ანგელოზი,შუალედი ღამესა და დღეს შორის"
გაქრა ღვთაებრივი და ადამიანური ძალაუფლების რწმენა. საზოგადოების ცხოვრება გაუფერულდა და არარაობად იქცა, ზნე-ჩვეულებებში გაბატონდა უდიდესი ფარისევლობა და პირფერობა.
უსაქმურობისთვის,უქნარობისთვის და მოწყენილობისთვის განწირული ახალგაზრდობა მოიცვა უიმედობის განცდამ. უიმედობა შეცვალა უგრძნობლობამ.
ეს ჭირი შეეყარა ავტორს და მის მთავარ გმირს, საუკუნის ჭეშმარიტ შვილს,19 წლის ამაყ და პირდაპირ, დიდი იმედებით და გრძნობებით სავსე ოქტავ დე ტ-ს.
მასკარადის შემდეგ დიდებული ვახშმის დროს ის დაიხარა რათა მაგიდის ქვევიდან აეღო ჩანგალი და დაინახა რომ მისი სატრფოს ფეხი არის მისი ერთ-ერთი უახლოესი მეგობრის ფეხზე. მან სეკუნდანტად აიყვანა ადვოკატი დეჟენე და მეტოქე გამოიწვია დუელში. ის მსუბუქად დაიჭრა,დაავადდა ციებ-ცხელებით და მალე კიდევ ერთხელ დარწმუნდა მის წინაშე ყალბი მონანიების გამთამაშებელი სატრფოს ვერაგობაში.
საზოგადოებაში ადგილის და გარკვეული საქმიანობის არმქონე,მაგრამ დროის უქმობაში და სასიყვარულო გატაცებებში გატარებას მიჩვეული ოქტავი დაბნეულია,მან არ იცის თუ როგორ იცხოვროს შემდეგ.
ადვოკატი დეჟენე, ადამიანი რომელსაც არაფრის სჯერა და არაფრის ეშინია შემოდგომის ერთ დაღვრემილ საღამოს გაანდობს მას თავის ცხოვრებისეულ კრედოს:
"სიყვარული არ არსებობს, სრულყოფილება არ არსებობს. აიღეთ სიყვარულისგან ის რასაც ფხიზელი ადამიანი იღებს ღვინისგან..."
განმანათლებელი ქალი ეშაფოტზე:
რევოლუციის დროს ჟირონდელთა ნამდვილი "სული" მადამ როლანი დააპატიმრეს 31 მაისს და უსამართლოდ გასამართლების შემდეგ ის 1793 წლის 8 ნოემბერს აიყვანეს ეშაფოტზე, სიკვდილით დასჯამდე მან მოასწრო და ბრბოს წინაშე იყვირა: " ო თავისუფლებავ,რამდენ დანაშაულს ჩადიან შენი სახელით!"
ამის წაკითხვა შეგიძლიათ ფრანგი ფილოსოფოსი ანდრე გიგოს ახალგაზრდებისთვის განკუთვნილ წიგნაკში "განმანათლებელი ფილოსოფოსები"(André Guigot,Les philosophes des Lumières,ESSENTIELS MILAN,2009,გვ.22).
2
გვიანი რომანტიზმი
საუკუნის შვილის აღსარება, ალფრედ და მიუსე//მოკლე შინაარსი:"საკუთარი ცხოვრების ისტორიის დასაწერად ჯერ უნდა იცხოვრო,ამიტომ არ ვწერ ჩემზე",ასე დაიწყო მიუსემ მოთხრობა რომლითაც მას სურდა განკურნება "საშინელი ზნეობრივი ავადმყობისგან",საუკუნის ავადმყოფობისგან რომელიც მის თანამედროვეებს დაემართა 1793 წლის რევოლუციის და 1814 წელს ნაპოლეონის არმიის დამარცხების შემდეგ.
იმპერიის შვილებისთვის და რევოლუციის შვილიშვილებისთვის გაქრა წარსული, მათ დარჩათ მხოლოდ დღევანდელობა,საუკუნის სული,ბინდ-ბუნდის ანგელოზი,შუალედი ღამესა და დღეს შორის"
გაქრა ღვთაებრივი და ადამიანური ძალაუფლების რწმენა. საზოგადოების ცხოვრება გაუფერულდა და არარაობად იქცა, ზნე-ჩვეულებებში გაბატონდა უდიდესი ფარისევლობა და პირფერობა.
უსაქმურობისთვის,უქნარობისთვის და მოწყენილობისთვის განწირული ახალგაზრდობა მოიცვა უიმედობის განცდამ. უიმედობა შეცვალა უგრძნობლობამ.
ეს ჭირი შეეყარა ავტორს და მის მთავარ გმირს, საუკუნის ჭეშმარიტ შვილს,19 წლის ამაყ და პირდაპირ, დიდი იმედებით და გრძნობებით სავსე ოქტავ დე ტ-ს.
მასკარადის შემდეგ დიდებული ვახშმის დროს ის დაიხარა რათა მაგიდის ქვევიდან აეღო ჩანგალი და დაინახა რომ მისი სატრფოს ფეხი არის მისი ერთ-ერთი უახლოესი მეგობრის ფეხზე. მან სეკუნდანტად აიყვანა ადვოკატი დეჟენე და მეტოქე გამოიწვია დუელში. ის მსუბუქად დაიჭრა,დაავადდა ციებ-ცხელებით და მალე კიდევ ერთხელ დარწმუნდა მის წინაშე ყალბი მონანიების გამთამაშებელი სატრფოს ვერაგობაში.
საზოგადოებაში ადგილის და გარკვეული საქმიანობის არმქონე,მაგრამ დროის უქმობაში და სასიყვარულო გატაცებებში გატარებას მიჩვეული ოქტავი დაბნეულია,მან არ იცის თუ როგორ იცხოვროს შემდეგ.
ადვოკატი დეჟენე, ადამიანი რომელსაც არაფრის სჯერა და არაფრის ეშინია შემოდგომის ერთ დაღვრემილ საღამოს გაანდობს მას თავის ცხოვრებისეულ კრედოს:
"სიყვარული არ არსებობს, სრულყოფილება არ არსებობს. აიღეთ სიყვარულისგან ის რასაც ფხიზელი ადამიანი იღებს ღვინისგან..."
ის მალე ხვდება თავისი ყოფილი შეყვარებულის ერთ-ერთ დაქალს რომელიც მიატოვა შეყვარებულმა და უთანაგრძნობს მას,მაგრამ ხვდება საშინელ ურცხვობას როდესაც ის ცდილობს მის ცდუნებას. " არაფერია ნამდვილი გარყვნილების და ორპირობის გარდა",რწმუნდება ოქტავი და ცდილობს ცხოვრების წესის სრულებით შეცვლას, სეირნობს ქალაქგარეთ,ნადირობს,ფარიკაობს. მაგრამ მას არ სტოვებს უსაშველო დარდი.
ის ხშირად ატარებს ღამეებს თავისი ყოფილი შეყვარებულის ფანჯრებს ქვეშ. ერთხელ მას შეხვდა მთვრალი და ის ცდილობს დარდის მოკვლას ღვინით,მიდის კაბაჩოკში სადაც ხვდება ქუჩის ქალს. ის გაოცებული ქუჩის ქალის მსგავსებით მის ყოფილ შეყვარებულთან,რთავს თავის ოთახს როგორც სასიყვარულო სეხვედრისთვის და მიყავს იქ კახპა. "აი ადამიანის ბედნიერება, აი სიყვარულის გვამი", ფიქრობს იგი.
მეორე დილით დეჟენე და მისი მეგობრები ატყობინებენ ოქტავს რომ მის შეყვარებულს ერთდროულად ჰყავდა სამი საყვარელი და ეს იცოდა მთელმა პარიზმა. ის სიცილით უყვება ამას გარეშეებს რომ ოქტავს ისევ უყვარს ის და დრო გაჰყავს მის კარებთან. ასე ცდილობს დეჟენე ოქტავის განკურნებას სასიყვარულო ავადმყოფობისგან.
შეურაცხყოფილი ოქტავი მეგობრებს აჩვენებს კახპას და პირდება მათ რომ აღარ დაშორდება მათ. ამიერიდან მის ცხოვრება გადის ბალ-მასკარადებზე, ქეიფებში და სათამაშო სახლებში. სტუმართმოყვარე დეჟენე თავის ქალაქგარეთა სახლში კრიბავს ახალგაზრდობას,იწვევს ოქტავსაც.
ერთხელ ოქტავთან ღამით მიდის ნახევრადგახდილი ქალი და უწვდის მას მისი მეგობარი დეჟენეს ბარათს იმ პირობით რომ "ისიც ამით გადაუხდის". ოქტავი ხვდება რომ თავისი საყვარლის მისთვის გაგზავნით მეგობარი მას გაკვეთილს უტარებს. ამით ის ეუბნება რომ შეყვარება არაა საჭირო.
პარიზში დაბრუნებული ოქტავი ზამთარს გართობებში ატარებს და იმსახურებს კარგად გარყვნილი,უგულო უხეში ადამიანის რეპუტაციას.
ამასობაში მის ცხოვრებაში ჩნდება ორი ქალი. ერთია ახალგაზრდა ღარიბი მკერავი რომელიც მალე მიატოვებს ოქტავს. მეორეს,იტალიური თეატრი მარკოს მოცეკვავეს,ოქტავი გაიცნობს მეჯლისზე და იმავე საღამოს მის საძინებელში ის კითხულობს წერილს ქალის დედის გარდაცვალების შესახებ.
მოულოდნელად მსახური ოქტავს ატყობინებს რომ კვდება მამამისი. პარიზთან ახლო სოფელში ჩასული ოქტავი//,ამამისი იქ ცხოვრობდა// მამამის უკვე გარდაცვლილს ნახავს. "მშვიდობით შვილო.მიყვარხარ და ვკვდები",კითხულობს ოქტავი მამამისის უკანასკნელ სიტყვებს მის დღიურში.
ოქტავი სახლდება სოფელში თავის ერთგულ მსახურ ლარივთან ერთად. ზნეობრივად დაცლილი და ქვეყანაზე ყველაფრისადმი გულგრილი ის ეცნობა მამამისის, უშიშარი და უნაკლო მართალი ადამიანის ქაღალდებს. დღიურიდან ის იგებს მამამისის დღის წესრიგს და აპირებს მის შესრულებას უწვრილეს დეტალებშიც.
ერთხელ საღამოს სეირნობისას ოქტავი ხვდება ახალგაზრდა,უბრალოდ ჩაცმულ ქალს. ის ლარივისგან იგებს რომ ეს ქალია ქალბატონი პირსონი,ქვრივი. სოფელში მას უძახიან ბრიგიტა-როზას. ის ცხოვრობს თავის დეიდასთან პატარა სახლში,ცხოვრობს განმარტოებულად და ცნობილია ქველმოქმედებით.
ოქტავი მას გაიცნობს ფერმაზე სადაც ის უვლის ავადმყოფ ქალს და აცილებს მას სახლში. ქალბატონი პირსონი აოცებს მას თავისი განათლებით,ჭკუით და სიცოცხლის სიყვარულით. მაგრამ ოქტავი მის სახეზე ხედავს საიდუმლო ტანჯვის კვალს.
ოქტავი სამი თვის მანძილზე ყოველ დღე ხვდება ქალბატონ პირსონს,ხვდება რომ უყვარს ის მაგრამ მისი პატივისცემა არ აძლევს გრძნობის აღიარების საშუალებას.
ერთხელ ღამით ბრიგიტას ბაღში ოქტავი მაინც აუხსნის მას სიყვარულს.მეორე დღეს ოქტავი ავად ხდება ციებ-ცხელებით,იღებს ბრიგიტას წერილს რომლითაც ის ეუბნება რომ აღარ უნდა მასთან სეხვედრა. შემდეგ ის იგებს რომ ბრიგიტა წავიდა ქალაქში ნ ნათესავებთან.
ერთი კვირა ავადმყოფობის შემდეგ ოქტავი აპირებდა ბრიგიტას თხოვნის შესრულებას მაგრამ მალე წავიდა პირდაპირ ნ-ში. ის იქ შეხვდა ბრიგიტას და ისევ აუხსნა სიყვარული. ის მალე აღადგენს კეთილმეზობლურ ურთიერთობებს მაგრამ ორივე გრძნობს რომ მათ შორის დგას ოქტავის სიყვარული. ოქტავის სახლში ჩნდება მღვდელი მერკანსონი და ოქტავს ატყობინებს ბრიგიტას ავადმყოფობის სესახებ.
შეშფოთებული ოქტავი ცდილობს ამ ვიზიტის და აშკარად ყალბი ავადმყოფობის ნამდვილი მიზეზის გაგებას. ბრიგიტას წერილიდან ჩანს რომ მას ჭორების ეშინია. ოქტავი ძალიან იტანჯება.
ერთხელ ბრიგიტასთან ერთად ცხენებით სეირნობისას ის გადადის შეტევაზე და საპასუხოდ იღებს კოცნას. მალე ოქტავი ხდება ქ-ნი პირსონის საყვარელი მაგრამ მის სულში ხდება ცვლილება. მას ახსოვს გადატანილი ტანჯვა,ყოფილი შეყვარებულის მუხთლობა,ძველი გარყვნილი გარემო,სიყვარულის ზიზღი,იმედგაცრუება და ის გრძნობს უბედურების სიმპტომებს. ის იგონებს ცრუ მიზეზებს ეჭვისთვის. ხდება უსაქმური. ხან ირონიული ხუმრობებით წამლავს ბედნიერების წუთებს და ხან გულწრფელად ინანიებს.
ოქტავს იტაცებს ბოროტი სტიქიები,შეშლილი ეჭვი რომელიც გამოიხატება საყვედურებში და დაცინვაში,ყველაზე ძვირფასის მასხრად აგდებაში.
ბრიგიტა არ საყვედურობს ოქტავს მისი გატანჯვის გამო და უყვება თავისი ცხოვრების ისტორიას. ის გააუპატიურა საქმრომ და სხვა ქალთან ერთად გაიქცა საზღვარგარეთ. ბრიგიტამ დაიფიცა რომ მისი ტანჯვა აღარ უნდა განმეორდეს მაგრამ დაივიწყა ფიცის ოქტავთან სეხვედრის შემდეგ.
სოფელში იწყებენ ჭორაობას იმაზე რომ ბრიგიტამ ცხოვრება დაუკავშირა სასტიკ,საშიშ ადამიანს და ამით დაიღუპა თავი. ბრიგიტაზე ლაპარაკობენ როგორც ქალზე რომელიც არარაფრად აგდებს საზოგადოებრივ აზრს და რომელსაც მომავალში ელის დამსახურებული სასჯელი. ჭორებს ავრცელებს მღვდელი მერკანსონი. მაგრამ ოქტავი და ბრიგიტა გადაწყვეტენ რომ არ მიაქციონ ყურადღება საზოგადოების აზრს.
კვდება ბრიგიტას დეიდა. ბრიგიტა წვავს ვარდების ძველ გვირგვინს რომელიც ინახებოდა პატარა სამლოცველოში. ის იყო სიმბოლო ბრიგიტა-როზასი,რომელიც აღარაა. ოქტავი ისევ ტანჯავს ბრიგიტას ეჭვებით. ის იტმენს დამცინავ შენიშვნებსა და წყენებს რომლებსაც ცვლის სიყვარულის გიჟური აღფრთოვანებები.
ერთხელ ოქტავი ბრიგიტას ოთახში წააწყდება რვეულს წარწერით "ჩემი ანდერძი". ბრიგიტა სიმწარისა და განრისხების გარეშე ყვება იმას თუ რა ტანჯვა გადაიტანა ოქტავთან შეხვედრის შემდეგ,მარტოობის გრძნობაზე და საწამლავით თავის მოკვლის სურვილზე.
ოქტავი გადაწყვეტს დაუყოვნებლივ წასვლას მაგრამ ისინი მიდიან ერთად რათა სამუდამოდ დაემშვიდობონ წარსულს. შეყვარებულები ჩადიან პარიზში და ოცნებობენ შორეულ მოგზაურობაზე.
მალე წასვლის შესახებ ფიქრისას მათი ჩხუბი და დარდი წყდება. ერთხელ მათთან მიდის ახალგაზრდა კაცი რომელიც ბრიგიტას გადასცემს წერილებს ქალაქიდან ნ. ესაა ვიღაც ჯერ ცოცხალი ნათესავების წერილები. მაშინ უკვე ყველაფერი მზადაა შვეიცარიაში გასამგზავრებლად,ბრიგიტა ტირის,მაგრამ ჯიუტად დუმს. ოქტავს არ ესმის თუ რამ შეცვალა ბრიგიტას განწყობა,
თეატრში ის შემთხვევით ხვდება ახალგაზრდა კაცს რომელმაც ბრიგიტას ჩამოუტანა წერილები. ის შეგნებულად არიდებს თავს საუბარს, ბრიგიტა უხალისოდ აჩვენებს ოქტავს ერთ-ერთ წერილს რომელშიც ბრიგიტას სამუდამოდ შერცხვენილ ქალად ჩამთვლელი ნათესავები მოუწოდებენ მას სახლში დაბრუნებისკენ.
ოქტავმა მონახა ბრიგიტასთვის წერილების ცამომტანი ახალგაზრდა,მას ჰქვია სმიტი. ისაა მუსიკოსი. მან უარი თქვა სიყვარულით ქორწილზე რათა არჩინოს დედა და და. უმნიშვნელო თანამდებობის მქონე სმიტი ოქტავის თანატოლია,მაგრამ მათ შორის უზარმაზარი განსხვავებაა. სმიტის არსებობა ზედმიწევნითაა დაგეგმილი და ის ფიქრობს მოყვასის კეთილდღეობაზე.
სმიტი ხშირად დადის ოქტავისა და ბრიგიტას სახლში და პირდება ბრიგიტას რომ არ დაუშვებს მისი და მისი ნათესავების ურთიერთობების მტკივნეულ გაწყვეტას.
ოქტავს აღარა აქვს ავადმყოფური ეჭვები,არაფერი აღარ აყოვნებს მის გამგზავრებას ბრიგიტასთან ერთად,
მაგრამ ხელს უშლის რაღაც გარყვნილი ცნობისმოყვარეობა,საბედისწერო ინსტინქტის გამოვლენა. ის ხვდება რომ არსებობს რაღაც საიდუმლო და მარტო სტოვებს ბრიგიტას სმიტთან. ამ საიდუმლოს გასაგებად ოქტავი ატარებს ექსპერიმენტს.
ოქტავი ამზადებს ცხენებს წასასვლელად და მოულოდნელად ატყობინებს ამის შესახებ ბრიგიტას. ის თანხმდება წასვლაზე,მაგრამ ვერ მალავს დარდს. ხდება ემოციური ახსნა-განმარტება. ოქტავის საყვედურებს და ეჭვებს ბრიგიტა პასუხობს იმის თქმით რომ სიკვდილი ურჩევნია მასთან განშორებას მაგრამ ვეღარ იტანს შეშლილის გააფთრებას რაც მას საფლავისკენ უბიძგებს. გადაქანცული ბრიგიტა იძინებს და ოქტავს კი ესმის რომ მის მიერ ჩადენილი ბროტება გამოუსწორებელია და რომ მან უნდა დატოვოს შეყვარებული, დაასვენოს ის.
მძინარე ბრიგიტას საწოლთან ოქტავი ეძლევა დარდიან ფიქრებს. განგებამ მას არგუნა ბოროტების ჩადენა. ფიქრს თვითმკვლელობაზე მალე ცვლის აზრი რომ ბრიგიტა მალე სხვისი იქნება და ოქტავი უკვე მზადაა ბრიგიტას მოსაკლავად.
მას დანა მიაქვს ბრიგიტას გულთან,მაგრამ მას აჩერებს შავი ხისგან გაკეთებული პატარა ჯვარცმა. ის განიცდის ღრმა სუნანულს და აზრით მიმართავს ღმერთს:
"ო უფალო,შენი იყავი აქ და შენ გადაარჩინე ურჯულო დანაშაულის ჩადენისგან. ჩვენც შენთან მოვყავართ ტანჯვას და მხოლოდ ეკლის გვირგვინით მოვდივართ სენი გამოსახულებისთვის თაყვანის საცემად",ფიქრობს ოქტავი.
ბრიგიტას მაგიდაზე ის პოულობს ბრიგიტას წერილს სმიტისთვის სადაც ის აღიარებს სიყვარულს.
მეორე დღეს ოქტავი და ბრიგიტა ემშვიდობებიან ერთმანეთს სამუდამოდ. ოქტავი აბარება მას სმიტს და სამუდამოდ მიდის პარიზიდან.
მისი გამო ტანჯული სამი ადამიანიდან მხოლოდ ის დარჩა უბედური.
3-პოლ გოგენი-1848-1903).
პოლ გოგენი
«მე მივდივარ სიმშვიდის მოსაპოვებლად, რათა განვთავისუფლდე ცივილიზაციის გავლენისგან », თქვა ტაიტისკენ მიმავალმა გოგენმა 1891 წლის ფაზაფხულზე. «მე მინდა მხოლოდ უბრალო ხელოვნების კეთება.ამისთვის მჭირდება ხელუხლებელ ბუნებაში ამოვლება......"
Краткие содержания произведений
Альфред Де Мюссе - Исповедь Сына Века
«Чтобы написать историю своей жизни, надо сначала прожить эту жизнь, поэтому я пишуне о себе» — таковы вступительные слова автора, задумавшего своим рассказом излечитьсяот «чудовищной нравственной болезни», болезни века, поразившей его современников послеРеволюции 1793 г. и разгрома наполеоновской армии в 1814 году. Для сынов Империи и внуковРеволюции исчезло прошлое, «им оставалось только настоящее, дух века, ангел сумерек —промежуток между ночью и днем». Исчезла вера во власть божественную и человеческую, жизньобщества стала бесцветна и ничтожна, величайшее лицемерие господствовало в нравах,
а молодежь, обреченную на бездействие, праздность и скуку, охватило разочарованиеи чувство безнадежности. На смену отчаянию пришла бесчувственность.Недуг этот настигает автора повествования и его главного героя, истинного сына века,
девятнадцатилетнего Октава де Т., юношу гордого и прямого, исполненного радужных надежди сердечных порывов. Во время роскошного ужина после маскарада, нагнувшись, чтобы поднятьпод столом вилку, он видит, что туфелька его возлюбленной покоится на башмаке одногоиз самых близких его друзей. Взяв в секунданты адвоката Дежене, Октав вызывает соперникана дуэль, получает легкое ранение, заболевает лихорадкой и вскоре лишний раз убеждаетсяв вероломстве возлюбленной, разыгравшей перед ним ложное раскаяние.Лишенный положения в обществе и не имеющий определенных занятий, привыкший, однако,
проводить время в праздности и любовных увлечениях, Октав растерян, не знает, как житьдальше. В один из мрачных осенних вечеров адвокат Дежене, человек, который ни во чтоне верит и ничего не боится, делится с ним своим жизненным кредо: «Любвине существует, совершенства не существует, берите от любви то, что трезвый человекберет от вина…»Встретив вскоре одну из приятельниц своей бывшей возлюбленной, покинутую любимым,
он искренне сопереживает ей, однако вновь сталкивается с чудовищным бесстыдством, когда онапытается его соблазнить. «Нет ничего истинного, кроме распутства, испорченностии лицемерия», — убеждается Октав, стараясь совершенно изменить образ жизни: ездитьна загородные прогулки, охотиться, фехтовать. Но безысходная грусть его не оставляет.
Он часто проводит ночи под окнами бывшей возлюбленной; встретив однажды пьяного, пытаетсяутолить печаль вином и, отправившись в кабачок, встречает там уличную женщину. Его поражаетсходство последней с бывшей возлюбленной, и, украсив свою комнату как для любовного свидания,
Октав приводит туда проститутку. «Вот людское счастье, вот труп любви», — думает он.На следующее утро Дежене и его друзья сообщают Октаву, что у его возлюбленной было трилюбовника одновременно, о чем известно всему Парижу. Она насмешливо рассказывает посторонним,
что Октав по-прежнему её любит и проводит время у её дверей. Так Дежене пытается излечитьОктава от любовного недуга. Оскорбленный Октав показывает друзьям проститутку и обещаетим никогда с ними более не расставаться. Отныне он прожигает жизньна балах-маскарадах, в кутежах и игорных домах.Гостеприимный Дежене собирает в своем загородном доме молодежь, в том числе и Октава.
Однажды ночью к Октаву в комнату входит полураздетая женщина и протягивает ему записку:
«Октаву от его друга Дежене с условием отплатить тем же «. Октав понимает, что урок друга,
посылающего ему свою любовницу, состоит в том, чтобы никогда не влюбляться.Вернувшись в Париж, Октав проводит зиму в увеселениях и завоевывает репутацию заядлогораспутника, человека бесчувственного и черствого. В это время в его жизни появляются двеженщины. Одна из них — молодая бедная швея, которая вскоре бросает Октава. Другая —танцовщица итальянского театра Марко, с которой Октав знакомится на балу и в тот жевечер читает в её спальне письмо, извещающее о смерти её матери.Неожиданно слуга сообщает Октаву, что его собственный отец находится при смерти. Приехавв деревню недалеко от Парижа, где жил отец, Октав застает его мертвым. «Прощай, сын мой,
я люблю тебя и умираю», — читает Октав последние слова отца в его дневнике. Октавпоселяется в деревне с преданным слугой Ларивом. В состоянии нравственного опустошенияи безразличия ко всему на свете он знакомится с бумагами отца, «истинногоправедника, человека без страха и упрека». Узнав из дневника распорядок дня отца,
он собирается следовать ему до малейших деталей.Как-то раз на вечерней прогулке Октав встречает молодую, просто одетую женщину. Он узнаетот Ларива, что это г-жа Пирсон, вдова. В деревне её зовут Бригитта-Роза. Она живет со своейтетушкой в маленьком домике, ведет уединенный образ жизни и известна своейблаготворительностью. Октав знакомится с ней на ферме, где она ухаживает за больнойженщиной, и провожает её домой. Г-жа Пирсон поражает его образованностью, умом и жизнелюбием.
Однако он замечает также печать тайного страдания на её лице. В течение трех месяцев Октавежедневно видится с г-жой Пирсон, сознает, что любит её, но уважение к ней не позволяетему открыться. Оказавшись однажды ночью в саду Бригитты, он все же признаетсяей в любви. На следующий день Октав заболевает лихорадкой, получает от Бригитты письмос просьбой больше с ней не встречаться, а затем узнает, что она уехалак родственникам в город Н. Проболев целую неделю, Октав собирается было выполнить требованиеБригитты, но вскоре направляется прямо в Н. Встретившись там с Бригиттой, он вновьговорит ей о своей любви. Вскоре ему удается восстановить с ней прежние отношения добрыхсоседей. Но оба чувствуют, что любовь Октава стоит между ними.В доме Октава появляется священник Меркансон с известием о болезни Бригитты.
В тревоге Октав пытается добиться ответа относительно истинной причины этого визита и явномнимой болезни. Из письма Бригитты следует, что она опасается сплетен. Октав глубоко страдает.
Во время одной из совместных с Бригиттой прогулок верхом он переходит наконецк решительному объяснению и в ответ получает поцелуй.Вскоре Октав становится любовником г-жи Пирсон, но в его душе происходит перемена.
Он чувствует симптомы несчастья, подобные болезни; помня о перенесенных страданиях,
вероломстве бывшей возлюбленной, о прежней развращенной среде, о своем презрении к любвии разочаровании, он выдумывает ложные причины для ревности. Его охватывает состояниебездеятельности, он то отравляет ироническими шутками счастливые минуты любви,
то предается искреннему раскаянию. Октав находится во власти злобных стихий: безумнойревности, изливающейся в упреках и издевках, и безудержного желания вышучивать все самоедорогое. Бригитта не упрекает Октава за причиняемые ей страдания и рассказывает емуисторию своей жизни. Её обесчестил жених, а затем бежал за границу с другой женщиной.
Бригитта поклялась с тех пор, что её страдания не должны повториться, но забылао клятве, встретив Октава.В деревне начинаются пересуды о том, что Бригитта погубила себя, связав жизнь с жестокими опасным человеком. О ней отзываются как о женщине, переставшей считатьсяс общественным мнением, которую в будущем ожидает заслуженная кара. Сплетни распространяетсвященник Меркансон. Но Октав и Бригитта решают не обращать вниманияна мнение света.Умирает тетушка Бригитты. Бригитта сжигает старый венок из роз, хранившийся в маленькойчасовне. Он символизировал саму Бригитту-Розу, которой больше нет. Октав снова терзает Бригиттуподозрениями, она терпит его презрительные замечания и обиды, чередующиеся с исступленнымивосторгами любви.Однажды Октав натыкается в её комнате на тетрадь с надписью «Мое завещание». Бригиттабез горечи и гнева рассказывает о страданиях, перенесенных с момента встречи с Октавом,
о не покидающем её чувстве одиночества и желании покончить с собой, приняв яд. Октаврешает немедленно уехать: однако они едут вместе, чтобы навсегда распрощаться с прошлым.Возлюбленные приезжают в Париж, мечтая отправиться в дальнее путешествие. При мыслио скором отъезде их ссоры и огорчения прекращаются. Однажды их навещает молодойчеловек, который привозит Бригитте письма из города Н. от единственных оставшихся в живыхродственников. В то время когда все уже готово к отъезду в Швейцарию, Бригитта плачет,
но упорно хранит молчание. Октав теряется в догадках о причинах неожиданной перемены еёнастроения. В театре он случайно встречает молодого человека, привозившего Бригитте письма,
но тот намеренно избегает разговора. Бригитта нехотя показывает Октаву одно из писем,
в котором родственники, считающие её навеки опозоренной, призывают её вернуться домой.Октав разыскивает молодого человека, доставившего письма Бригитте. Его зовут Смит,
он музыкант, отказавшийся от карьеры и брака по любви ради того, чтобы содержать матьи сестру, занимая незначительную должность. Октав — ровесник Смита, но между нимиогромная разница: все существование последнего расчислено в соответствии с размереннымбоем часов, а мысли его — забота о благе ближнего. Смит становится частым гостем в домеОктава и Бригитты и обещает предотвратить её скандальный разрыв с родственниками. Октавапокидают болезненные подозрения. Ничто более не задерживает его отъезд с Бригиттой,
но мешает какое-то извращенное любопытство, проявление рокового инстинкта: он оставляетБригитту наедине со Смитом, угадывая некую тайну. Чтобы узнать её, Октав проводит эксперимент:
готовит лошадей к отъезду и неожиданно сообщает об этом Бригитте. Она соглашается ехать,
но не может скрыть тоски. Между ними происходит бурное объяснение. На упрекии подозрения Октава, желающего раскрыть её тайну, Бригитта отвечает, что она готова скорееумереть, чем расстаться с ним, но не в силах более выносить ярость безумца, толкающегоеё в могилу. Бригитта в изнеможении засыпает, а Октав понимает, что причиненное им злонепоправимо, что ему следует оставить возлюбленную, дать ей покой.У постели спящей Бригитты Октав предается печальным размышлениям: творить зло — таковароль, предназначенная ему провидением. Возникшая было идея о самоубийстве вскоре сменяетсямыслью о том, что Бригитта вскоре будет принадлежать другому. Октав уже готов убить Бригитту,
подносит к её груди нож, но его останавливает маленькое распятие из черного дерева.
Внезапно он испытывает глубокое раскаяние и мысленно возвращается к Богу. «Господи,
ты был тут. Ты спас безбожника от преступления. Нас тоже приводят к тебе страдания,
и лишь в терновом венце мы приходим поклониться твоему изображению», — думает Октав.
На столе Бригитты он находит её прощальное письмо Смиту с признанием в любви.
На следующий день Октав и Бригитта прощаются навеки. Октав поручает её Смиту и навсегдауезжает из Парижа. Из трех человек, страдавших по его вине, только он одиностался несчастным.
« Je pars pour être tranquille, pour être débarrassé de l'influence de la civilisation », déclare Gauguin avant de s'embarquer pour Tahiti, au printemps 1891. « Je ne veux faire que de l'art simple ; pour cela, j'ai besoin de me retremper dans la nature vierge [...] sans autre préoccupation que de rendre, comme le ferait un enfant, les conceptions de mon cerveau avec l'aide seulement des moyens d'art primitifs, les seuls bons, les seuls vrais.
ის ხშირად ატარებს ღამეებს თავისი ყოფილი შეყვარებულის ფანჯრებს ქვეშ. ერთხელ მას შეხვდა მთვრალი და ის ცდილობს დარდის მოკვლას ღვინით,მიდის კაბაჩოკში სადაც ხვდება ქუჩის ქალს. ის გაოცებული ქუჩის ქალის მსგავსებით მის ყოფილ შეყვარებულთან,რთავს თავის ოთახს როგორც სასიყვარულო სეხვედრისთვის და მიყავს იქ კახპა. "აი ადამიანის ბედნიერება, აი სიყვარულის გვამი", ფიქრობს იგი.
მეორე დილით დეჟენე და მისი მეგობრები ატყობინებენ ოქტავს რომ მის შეყვარებულს ერთდროულად ჰყავდა სამი საყვარელი და ეს იცოდა მთელმა პარიზმა. ის სიცილით უყვება ამას გარეშეებს რომ ოქტავს ისევ უყვარს ის და დრო გაჰყავს მის კარებთან. ასე ცდილობს დეჟენე ოქტავის განკურნებას სასიყვარულო ავადმყოფობისგან.
 |
| გვიანდელი რომანტიზმის წარმომადგენელი ალფრედ დე მიუსე, 1810-1857 |
ერთხელ ოქტავთან ღამით მიდის ნახევრადგახდილი ქალი და უწვდის მას მისი მეგობარი დეჟენეს ბარათს იმ პირობით რომ "ისიც ამით გადაუხდის". ოქტავი ხვდება რომ თავისი საყვარლის მისთვის გაგზავნით მეგობარი მას გაკვეთილს უტარებს. ამით ის ეუბნება რომ შეყვარება არაა საჭირო.
პარიზში დაბრუნებული ოქტავი ზამთარს გართობებში ატარებს და იმსახურებს კარგად გარყვნილი,უგულო უხეში ადამიანის რეპუტაციას.
ამასობაში მის ცხოვრებაში ჩნდება ორი ქალი. ერთია ახალგაზრდა ღარიბი მკერავი რომელიც მალე მიატოვებს ოქტავს. მეორეს,იტალიური თეატრი მარკოს მოცეკვავეს,ოქტავი გაიცნობს მეჯლისზე და იმავე საღამოს მის საძინებელში ის კითხულობს წერილს ქალის დედის გარდაცვალების შესახებ.
მოულოდნელად მსახური ოქტავს ატყობინებს რომ კვდება მამამისი. პარიზთან ახლო სოფელში ჩასული ოქტავი//,ამამისი იქ ცხოვრობდა// მამამის უკვე გარდაცვლილს ნახავს. "მშვიდობით შვილო.მიყვარხარ და ვკვდები",კითხულობს ოქტავი მამამისის უკანასკნელ სიტყვებს მის დღიურში.
ოქტავი სახლდება სოფელში თავის ერთგულ მსახურ ლარივთან ერთად. ზნეობრივად დაცლილი და ქვეყანაზე ყველაფრისადმი გულგრილი ის ეცნობა მამამისის, უშიშარი და უნაკლო მართალი ადამიანის ქაღალდებს. დღიურიდან ის იგებს მამამისის დღის წესრიგს და აპირებს მის შესრულებას უწვრილეს დეტალებშიც.
ერთხელ საღამოს სეირნობისას ოქტავი ხვდება ახალგაზრდა,უბრალოდ ჩაცმულ ქალს. ის ლარივისგან იგებს რომ ეს ქალია ქალბატონი პირსონი,ქვრივი. სოფელში მას უძახიან ბრიგიტა-როზას. ის ცხოვრობს თავის დეიდასთან პატარა სახლში,ცხოვრობს განმარტოებულად და ცნობილია ქველმოქმედებით.
ოქტავი მას გაიცნობს ფერმაზე სადაც ის უვლის ავადმყოფ ქალს და აცილებს მას სახლში. ქალბატონი პირსონი აოცებს მას თავისი განათლებით,ჭკუით და სიცოცხლის სიყვარულით. მაგრამ ოქტავი მის სახეზე ხედავს საიდუმლო ტანჯვის კვალს.
ოქტავი სამი თვის მანძილზე ყოველ დღე ხვდება ქალბატონ პირსონს,ხვდება რომ უყვარს ის მაგრამ მისი პატივისცემა არ აძლევს გრძნობის აღიარების საშუალებას.
ერთხელ ღამით ბრიგიტას ბაღში ოქტავი მაინც აუხსნის მას სიყვარულს.მეორე დღეს ოქტავი ავად ხდება ციებ-ცხელებით,იღებს ბრიგიტას წერილს რომლითაც ის ეუბნება რომ აღარ უნდა მასთან სეხვედრა. შემდეგ ის იგებს რომ ბრიგიტა წავიდა ქალაქში ნ ნათესავებთან.
ერთი კვირა ავადმყოფობის შემდეგ ოქტავი აპირებდა ბრიგიტას თხოვნის შესრულებას მაგრამ მალე წავიდა პირდაპირ ნ-ში. ის იქ შეხვდა ბრიგიტას და ისევ აუხსნა სიყვარული. ის მალე აღადგენს კეთილმეზობლურ ურთიერთობებს მაგრამ ორივე გრძნობს რომ მათ შორის დგას ოქტავის სიყვარული. ოქტავის სახლში ჩნდება მღვდელი მერკანსონი და ოქტავს ატყობინებს ბრიგიტას ავადმყოფობის სესახებ.
შეშფოთებული ოქტავი ცდილობს ამ ვიზიტის და აშკარად ყალბი ავადმყოფობის ნამდვილი მიზეზის გაგებას. ბრიგიტას წერილიდან ჩანს რომ მას ჭორების ეშინია. ოქტავი ძალიან იტანჯება.
ერთხელ ბრიგიტასთან ერთად ცხენებით სეირნობისას ის გადადის შეტევაზე და საპასუხოდ იღებს კოცნას. მალე ოქტავი ხდება ქ-ნი პირსონის საყვარელი მაგრამ მის სულში ხდება ცვლილება. მას ახსოვს გადატანილი ტანჯვა,ყოფილი შეყვარებულის მუხთლობა,ძველი გარყვნილი გარემო,სიყვარულის ზიზღი,იმედგაცრუება და ის გრძნობს უბედურების სიმპტომებს. ის იგონებს ცრუ მიზეზებს ეჭვისთვის. ხდება უსაქმური. ხან ირონიული ხუმრობებით წამლავს ბედნიერების წუთებს და ხან გულწრფელად ინანიებს.
ოქტავს იტაცებს ბოროტი სტიქიები,შეშლილი ეჭვი რომელიც გამოიხატება საყვედურებში და დაცინვაში,ყველაზე ძვირფასის მასხრად აგდებაში.
ბრიგიტა არ საყვედურობს ოქტავს მისი გატანჯვის გამო და უყვება თავისი ცხოვრების ისტორიას. ის გააუპატიურა საქმრომ და სხვა ქალთან ერთად გაიქცა საზღვარგარეთ. ბრიგიტამ დაიფიცა რომ მისი ტანჯვა აღარ უნდა განმეორდეს მაგრამ დაივიწყა ფიცის ოქტავთან სეხვედრის შემდეგ.
სოფელში იწყებენ ჭორაობას იმაზე რომ ბრიგიტამ ცხოვრება დაუკავშირა სასტიკ,საშიშ ადამიანს და ამით დაიღუპა თავი. ბრიგიტაზე ლაპარაკობენ როგორც ქალზე რომელიც არარაფრად აგდებს საზოგადოებრივ აზრს და რომელსაც მომავალში ელის დამსახურებული სასჯელი. ჭორებს ავრცელებს მღვდელი მერკანსონი. მაგრამ ოქტავი და ბრიგიტა გადაწყვეტენ რომ არ მიაქციონ ყურადღება საზოგადოების აზრს.
კვდება ბრიგიტას დეიდა. ბრიგიტა წვავს ვარდების ძველ გვირგვინს რომელიც ინახებოდა პატარა სამლოცველოში. ის იყო სიმბოლო ბრიგიტა-როზასი,რომელიც აღარაა. ოქტავი ისევ ტანჯავს ბრიგიტას ეჭვებით. ის იტმენს დამცინავ შენიშვნებსა და წყენებს რომლებსაც ცვლის სიყვარულის გიჟური აღფრთოვანებები.
ერთხელ ოქტავი ბრიგიტას ოთახში წააწყდება რვეულს წარწერით "ჩემი ანდერძი". ბრიგიტა სიმწარისა და განრისხების გარეშე ყვება იმას თუ რა ტანჯვა გადაიტანა ოქტავთან შეხვედრის შემდეგ,მარტოობის გრძნობაზე და საწამლავით თავის მოკვლის სურვილზე.
ოქტავი გადაწყვეტს დაუყოვნებლივ წასვლას მაგრამ ისინი მიდიან ერთად რათა სამუდამოდ დაემშვიდობონ წარსულს. შეყვარებულები ჩადიან პარიზში და ოცნებობენ შორეულ მოგზაურობაზე.
მალე წასვლის შესახებ ფიქრისას მათი ჩხუბი და დარდი წყდება. ერთხელ მათთან მიდის ახალგაზრდა კაცი რომელიც ბრიგიტას გადასცემს წერილებს ქალაქიდან ნ. ესაა ვიღაც ჯერ ცოცხალი ნათესავების წერილები. მაშინ უკვე ყველაფერი მზადაა შვეიცარიაში გასამგზავრებლად,ბრიგიტა ტირის,მაგრამ ჯიუტად დუმს. ოქტავს არ ესმის თუ რამ შეცვალა ბრიგიტას განწყობა,
თეატრში ის შემთხვევით ხვდება ახალგაზრდა კაცს რომელმაც ბრიგიტას ჩამოუტანა წერილები. ის შეგნებულად არიდებს თავს საუბარს, ბრიგიტა უხალისოდ აჩვენებს ოქტავს ერთ-ერთ წერილს რომელშიც ბრიგიტას სამუდამოდ შერცხვენილ ქალად ჩამთვლელი ნათესავები მოუწოდებენ მას სახლში დაბრუნებისკენ.
ოქტავმა მონახა ბრიგიტასთვის წერილების ცამომტანი ახალგაზრდა,მას ჰქვია სმიტი. ისაა მუსიკოსი. მან უარი თქვა სიყვარულით ქორწილზე რათა არჩინოს დედა და და. უმნიშვნელო თანამდებობის მქონე სმიტი ოქტავის თანატოლია,მაგრამ მათ შორის უზარმაზარი განსხვავებაა. სმიტის არსებობა ზედმიწევნითაა დაგეგმილი და ის ფიქრობს მოყვასის კეთილდღეობაზე.
სმიტი ხშირად დადის ოქტავისა და ბრიგიტას სახლში და პირდება ბრიგიტას რომ არ დაუშვებს მისი და მისი ნათესავების ურთიერთობების მტკივნეულ გაწყვეტას.
ოქტავს აღარა აქვს ავადმყოფური ეჭვები,არაფერი აღარ აყოვნებს მის გამგზავრებას ბრიგიტასთან ერთად,
მაგრამ ხელს უშლის რაღაც გარყვნილი ცნობისმოყვარეობა,საბედისწერო ინსტინქტის გამოვლენა. ის ხვდება რომ არსებობს რაღაც საიდუმლო და მარტო სტოვებს ბრიგიტას სმიტთან. ამ საიდუმლოს გასაგებად ოქტავი ატარებს ექსპერიმენტს.
ოქტავი ამზადებს ცხენებს წასასვლელად და მოულოდნელად ატყობინებს ამის შესახებ ბრიგიტას. ის თანხმდება წასვლაზე,მაგრამ ვერ მალავს დარდს. ხდება ემოციური ახსნა-განმარტება. ოქტავის საყვედურებს და ეჭვებს ბრიგიტა პასუხობს იმის თქმით რომ სიკვდილი ურჩევნია მასთან განშორებას მაგრამ ვეღარ იტანს შეშლილის გააფთრებას რაც მას საფლავისკენ უბიძგებს. გადაქანცული ბრიგიტა იძინებს და ოქტავს კი ესმის რომ მის მიერ ჩადენილი ბროტება გამოუსწორებელია და რომ მან უნდა დატოვოს შეყვარებული, დაასვენოს ის.
მძინარე ბრიგიტას საწოლთან ოქტავი ეძლევა დარდიან ფიქრებს. განგებამ მას არგუნა ბოროტების ჩადენა. ფიქრს თვითმკვლელობაზე მალე ცვლის აზრი რომ ბრიგიტა მალე სხვისი იქნება და ოქტავი უკვე მზადაა ბრიგიტას მოსაკლავად.
მას დანა მიაქვს ბრიგიტას გულთან,მაგრამ მას აჩერებს შავი ხისგან გაკეთებული პატარა ჯვარცმა. ის განიცდის ღრმა სუნანულს და აზრით მიმართავს ღმერთს:
"ო უფალო,შენი იყავი აქ და შენ გადაარჩინე ურჯულო დანაშაულის ჩადენისგან. ჩვენც შენთან მოვყავართ ტანჯვას და მხოლოდ ეკლის გვირგვინით მოვდივართ სენი გამოსახულებისთვის თაყვანის საცემად",ფიქრობს ოქტავი.
ბრიგიტას მაგიდაზე ის პოულობს ბრიგიტას წერილს სმიტისთვის სადაც ის აღიარებს სიყვარულს.
მეორე დღეს ოქტავი და ბრიგიტა ემშვიდობებიან ერთმანეთს სამუდამოდ. ოქტავი აბარება მას სმიტს და სამუდამოდ მიდის პარიზიდან.
მისი გამო ტანჯული სამი ადამიანიდან მხოლოდ ის დარჩა უბედური.
3-პოლ გოგენი-1848-1903).
პოლ გოგენი
«მე მივდივარ სიმშვიდის მოსაპოვებლად, რათა განვთავისუფლდე ცივილიზაციის გავლენისგან », თქვა ტაიტისკენ მიმავალმა გოგენმა 1891 წლის ფაზაფხულზე. «მე მინდა მხოლოდ უბრალო ხელოვნების კეთება.ამისთვის მჭირდება ხელუხლებელ ბუნებაში ამოვლება......"
Краткие содержания произведений
Альфред Де Мюссе - Исповедь Сына Века
«Чтобы написать историю своей жизни, надо сначала прожить эту жизнь, поэтому я пишуне о себе» — таковы вступительные слова автора, задумавшего своим рассказом излечитьсяот «чудовищной нравственной болезни», болезни века, поразившей его современников послеРеволюции 1793 г. и разгрома наполеоновской армии в 1814 году. Для сынов Империи и внуковРеволюции исчезло прошлое, «им оставалось только настоящее, дух века, ангел сумерек —промежуток между ночью и днем». Исчезла вера во власть божественную и человеческую, жизньобщества стала бесцветна и ничтожна, величайшее лицемерие господствовало в нравах,
а молодежь, обреченную на бездействие, праздность и скуку, охватило разочарованиеи чувство безнадежности. На смену отчаянию пришла бесчувственность.Недуг этот настигает автора повествования и его главного героя, истинного сына века,
девятнадцатилетнего Октава де Т., юношу гордого и прямого, исполненного радужных надежди сердечных порывов. Во время роскошного ужина после маскарада, нагнувшись, чтобы поднятьпод столом вилку, он видит, что туфелька его возлюбленной покоится на башмаке одногоиз самых близких его друзей. Взяв в секунданты адвоката Дежене, Октав вызывает соперникана дуэль, получает легкое ранение, заболевает лихорадкой и вскоре лишний раз убеждаетсяв вероломстве возлюбленной, разыгравшей перед ним ложное раскаяние.Лишенный положения в обществе и не имеющий определенных занятий, привыкший, однако,
проводить время в праздности и любовных увлечениях, Октав растерян, не знает, как житьдальше. В один из мрачных осенних вечеров адвокат Дежене, человек, который ни во чтоне верит и ничего не боится, делится с ним своим жизненным кредо: «Любвине существует, совершенства не существует, берите от любви то, что трезвый человекберет от вина…»Встретив вскоре одну из приятельниц своей бывшей возлюбленной, покинутую любимым,
он искренне сопереживает ей, однако вновь сталкивается с чудовищным бесстыдством, когда онапытается его соблазнить. «Нет ничего истинного, кроме распутства, испорченностии лицемерия», — убеждается Октав, стараясь совершенно изменить образ жизни: ездитьна загородные прогулки, охотиться, фехтовать. Но безысходная грусть его не оставляет.
Он часто проводит ночи под окнами бывшей возлюбленной; встретив однажды пьяного, пытаетсяутолить печаль вином и, отправившись в кабачок, встречает там уличную женщину. Его поражаетсходство последней с бывшей возлюбленной, и, украсив свою комнату как для любовного свидания,
Октав приводит туда проститутку. «Вот людское счастье, вот труп любви», — думает он.На следующее утро Дежене и его друзья сообщают Октаву, что у его возлюбленной было трилюбовника одновременно, о чем известно всему Парижу. Она насмешливо рассказывает посторонним,
что Октав по-прежнему её любит и проводит время у её дверей. Так Дежене пытается излечитьОктава от любовного недуга. Оскорбленный Октав показывает друзьям проститутку и обещаетим никогда с ними более не расставаться. Отныне он прожигает жизньна балах-маскарадах, в кутежах и игорных домах.Гостеприимный Дежене собирает в своем загородном доме молодежь, в том числе и Октава.
Однажды ночью к Октаву в комнату входит полураздетая женщина и протягивает ему записку:
«Октаву от его друга Дежене с условием отплатить тем же «. Октав понимает, что урок друга,
посылающего ему свою любовницу, состоит в том, чтобы никогда не влюбляться.Вернувшись в Париж, Октав проводит зиму в увеселениях и завоевывает репутацию заядлогораспутника, человека бесчувственного и черствого. В это время в его жизни появляются двеженщины. Одна из них — молодая бедная швея, которая вскоре бросает Октава. Другая —танцовщица итальянского театра Марко, с которой Октав знакомится на балу и в тот жевечер читает в её спальне письмо, извещающее о смерти её матери.Неожиданно слуга сообщает Октаву, что его собственный отец находится при смерти. Приехавв деревню недалеко от Парижа, где жил отец, Октав застает его мертвым. «Прощай, сын мой,
я люблю тебя и умираю», — читает Октав последние слова отца в его дневнике. Октавпоселяется в деревне с преданным слугой Ларивом. В состоянии нравственного опустошенияи безразличия ко всему на свете он знакомится с бумагами отца, «истинногоправедника, человека без страха и упрека». Узнав из дневника распорядок дня отца,
он собирается следовать ему до малейших деталей.Как-то раз на вечерней прогулке Октав встречает молодую, просто одетую женщину. Он узнаетот Ларива, что это г-жа Пирсон, вдова. В деревне её зовут Бригитта-Роза. Она живет со своейтетушкой в маленьком домике, ведет уединенный образ жизни и известна своейблаготворительностью. Октав знакомится с ней на ферме, где она ухаживает за больнойженщиной, и провожает её домой. Г-жа Пирсон поражает его образованностью, умом и жизнелюбием.
Однако он замечает также печать тайного страдания на её лице. В течение трех месяцев Октавежедневно видится с г-жой Пирсон, сознает, что любит её, но уважение к ней не позволяетему открыться. Оказавшись однажды ночью в саду Бригитты, он все же признаетсяей в любви. На следующий день Октав заболевает лихорадкой, получает от Бригитты письмос просьбой больше с ней не встречаться, а затем узнает, что она уехалак родственникам в город Н. Проболев целую неделю, Октав собирается было выполнить требованиеБригитты, но вскоре направляется прямо в Н. Встретившись там с Бригиттой, он вновьговорит ей о своей любви. Вскоре ему удается восстановить с ней прежние отношения добрыхсоседей. Но оба чувствуют, что любовь Октава стоит между ними.В доме Октава появляется священник Меркансон с известием о болезни Бригитты.
В тревоге Октав пытается добиться ответа относительно истинной причины этого визита и явномнимой болезни. Из письма Бригитты следует, что она опасается сплетен. Октав глубоко страдает.
Во время одной из совместных с Бригиттой прогулок верхом он переходит наконецк решительному объяснению и в ответ получает поцелуй.Вскоре Октав становится любовником г-жи Пирсон, но в его душе происходит перемена.
Он чувствует симптомы несчастья, подобные болезни; помня о перенесенных страданиях,
вероломстве бывшей возлюбленной, о прежней развращенной среде, о своем презрении к любвии разочаровании, он выдумывает ложные причины для ревности. Его охватывает состояниебездеятельности, он то отравляет ироническими шутками счастливые минуты любви,
то предается искреннему раскаянию. Октав находится во власти злобных стихий: безумнойревности, изливающейся в упреках и издевках, и безудержного желания вышучивать все самоедорогое. Бригитта не упрекает Октава за причиняемые ей страдания и рассказывает емуисторию своей жизни. Её обесчестил жених, а затем бежал за границу с другой женщиной.
Бригитта поклялась с тех пор, что её страдания не должны повториться, но забылао клятве, встретив Октава.В деревне начинаются пересуды о том, что Бригитта погубила себя, связав жизнь с жестокими опасным человеком. О ней отзываются как о женщине, переставшей считатьсяс общественным мнением, которую в будущем ожидает заслуженная кара. Сплетни распространяетсвященник Меркансон. Но Октав и Бригитта решают не обращать вниманияна мнение света.Умирает тетушка Бригитты. Бригитта сжигает старый венок из роз, хранившийся в маленькойчасовне. Он символизировал саму Бригитту-Розу, которой больше нет. Октав снова терзает Бригиттуподозрениями, она терпит его презрительные замечания и обиды, чередующиеся с исступленнымивосторгами любви.Однажды Октав натыкается в её комнате на тетрадь с надписью «Мое завещание». Бригиттабез горечи и гнева рассказывает о страданиях, перенесенных с момента встречи с Октавом,
о не покидающем её чувстве одиночества и желании покончить с собой, приняв яд. Октаврешает немедленно уехать: однако они едут вместе, чтобы навсегда распрощаться с прошлым.Возлюбленные приезжают в Париж, мечтая отправиться в дальнее путешествие. При мыслио скором отъезде их ссоры и огорчения прекращаются. Однажды их навещает молодойчеловек, который привозит Бригитте письма из города Н. от единственных оставшихся в живыхродственников. В то время когда все уже готово к отъезду в Швейцарию, Бригитта плачет,
но упорно хранит молчание. Октав теряется в догадках о причинах неожиданной перемены еёнастроения. В театре он случайно встречает молодого человека, привозившего Бригитте письма,
но тот намеренно избегает разговора. Бригитта нехотя показывает Октаву одно из писем,
в котором родственники, считающие её навеки опозоренной, призывают её вернуться домой.Октав разыскивает молодого человека, доставившего письма Бригитте. Его зовут Смит,
он музыкант, отказавшийся от карьеры и брака по любви ради того, чтобы содержать матьи сестру, занимая незначительную должность. Октав — ровесник Смита, но между нимиогромная разница: все существование последнего расчислено в соответствии с размереннымбоем часов, а мысли его — забота о благе ближнего. Смит становится частым гостем в домеОктава и Бригитты и обещает предотвратить её скандальный разрыв с родственниками. Октавапокидают болезненные подозрения. Ничто более не задерживает его отъезд с Бригиттой,
но мешает какое-то извращенное любопытство, проявление рокового инстинкта: он оставляетБригитту наедине со Смитом, угадывая некую тайну. Чтобы узнать её, Октав проводит эксперимент:
готовит лошадей к отъезду и неожиданно сообщает об этом Бригитте. Она соглашается ехать,
но не может скрыть тоски. Между ними происходит бурное объяснение. На упрекии подозрения Октава, желающего раскрыть её тайну, Бригитта отвечает, что она готова скорееумереть, чем расстаться с ним, но не в силах более выносить ярость безумца, толкающегоеё в могилу. Бригитта в изнеможении засыпает, а Октав понимает, что причиненное им злонепоправимо, что ему следует оставить возлюбленную, дать ей покой.У постели спящей Бригитты Октав предается печальным размышлениям: творить зло — таковароль, предназначенная ему провидением. Возникшая было идея о самоубийстве вскоре сменяетсямыслью о том, что Бригитта вскоре будет принадлежать другому. Октав уже готов убить Бригитту,
подносит к её груди нож, но его останавливает маленькое распятие из черного дерева.
Внезапно он испытывает глубокое раскаяние и мысленно возвращается к Богу. «Господи,
ты был тут. Ты спас безбожника от преступления. Нас тоже приводят к тебе страдания,
и лишь в терновом венце мы приходим поклониться твоему изображению», — думает Октав.
На столе Бригитты он находит её прощальное письмо Смиту с признанием в любви.
На следующий день Октав и Бригитта прощаются навеки. Октав поручает её Смиту и навсегдауезжает из Парижа. Из трех человек, страдавших по его вине, только он одиностался несчастным.
« Je pars pour être tranquille, pour être débarrassé de l'influence de la civilisation », déclare Gauguin avant de s'embarquer pour Tahiti, au printemps 1891. « Je ne veux faire que de l'art simple ; pour cela, j'ai besoin de me retremper dans la nature vierge [...] sans autre préoccupation que de rendre, comme le ferait un enfant, les conceptions de mon cerveau avec l'aide seulement des moyens d'art primitifs, les seuls bons, les seuls vrais.
No comments:
Post a Comment