«თაღლითი ზის თაღლითზე და მიერეკება თაღლითს - Мошенник на мошеннике сидит и мошенником погоняет».
და რა გასაკვირია რომ ასეთი რუსეთის მომავლის დანახვამ გადარია და შეშალა გოგოლი....
"გარეგნულად მოხელე და სულით არამზადა" //გოგოლის პოემა "მკვდარი სულები"-ს მიხედვით// :
ტიპი. გმირთა დახასიათება: სიცარიელე, უაზრო და საზღვრებს გადაბიჯებული ტლიკინი. ყველაფერი ეს წარმოიქმნა უსაქმურობისგან და მიიღო უაღრესად სასაცილო სახე.
ამ შედევრზე გოგოლი მუშაობდა 17 წლის მანძილზე,თავდაპირველი ჩანაფიქრიდან//1835// უკანასკნელ ფრაგმენტებამდე და შტრიხებამდე//1852//. ამ დროის განმავლობაში მისი ჩანაფიქრი იცვლებოდა და საბოლოო ანგარიშით მწერალი გვიჩვენებს მთელ მის თანამედროვე რუსეთს. მას გამოჰყავს მრავალი სხვადასხვანაირი ტიპი და გვიჩვენებს მე-19 საუკუნის პირველი ნახევრის რუსული საზოგადოების სხვადასხვა ფენის ცხოვრებას.
«მკვდარი სულები» შედგება ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებული სამი კომპოზიციური ნაწილისგან. პირველი ნაწილი ახასიათებს რუს მემამულეებს,მეორე ასახავს საგუბერნიო ქალაქის მოხელეებს, მესამე-მოგვითხრობს ჩიჩიკოვის ცხოვრების შესახებ.
პროვინციულ მოხელეთა ცხოვრება აღწერილია თხზულების 7-10 თავში. მემამულეებზე ლაპარაკისას გოგოლი ცდილობდა ყოველი ტიპის დაწვრილებით აღწერას, ინდივიდუალური ხასიათის გამოყვანას.
მოხელეების აღწერისას მისთვის მნიშვნელოვანი მთლიანობაში წრის აღწერა.
«მკვდარ სულებში» მწერალი ქმნის მოსამსახურეთა გამყიდველი ტომის კოლექტიურ პორტრეტს.
მთავარი ისაა ყველა ამ სახელმწიფო კაცის ხელში გუბერნატორის მეთაურობით არის უზარმაზარი ძალაუფლება. ისინი მართავენ ქვეშევრდომებს მეფის სახელით. მოხელეებს აკისრიათ უზარმაზარი პასუხისმგებლობა და ამიტომ მათ ღირსეულათ უნდა აღასრულონ თავისი მოვალეობა და მოვალეობები.
მაგრამ ნაჩვენებია სინამდვილე რომელსაც გამოხატავს სობაკევიჩის სიტყვები:
«თაღლითი ზის თაღლითზე და მიერეკება თაღლითს - Мошенник на мошеннике сидит и мошенником погоняет».
ქალაქი ნ. თითქოს საგუბერნიო ქალაქია,ის არაა უღრან ტაიგაში,ის ახლოა ორივე "დედაქალაქისგან" . შეიძლებოდა გვეფიქრა რომ პრომ პროვინციული ქალაქისგან განსხვავებით მოხელეები გუბერნატორის მეთაურობით ღირსეულად შეასრულებენ თავის მოვალეობას. მაგრამ ირკვევა რომ მართვა ყველგან ერთნაირია და მიყრუელბულ ქალაქუკაშიც და საგუბერნიო ქალაქშიც მეფობს მოხელეთა უკანონო თვითნებობა.
სახელმწიფო თანამდებობა ქალაქი ნ-ს მოხელეებისთვის არის მხოლოდ უზრუნველი და უდარდელი ცხოვრების საშუალება. სობაკევიჩი ჩიჩიკოვს ურჩევს თავისი გარიგების მოწმეების ძიებას ამ ხალხში: "გააგზავნეთ ეხლა პროკურორთან,ისაა უსაქმური და ალბათ ეხლა ზის სახლში. მის მაგივრად ყველაფერს აკეთებს მსოფლიოში უპირველესი მომხვეჭელი ზოლოტუხა. საექიმო უპრავას ინსპექტორიც უსაქმური ვინმეა და ალბათ სახლშია თუ არ წასულა სადმე კარტის სათამაშოდ..."
მოხელეები სულ მექრთამეები არიან. უმნიშვნელო საქმის გაკეთებაც კი შეუძლებელია "სახელმწიფო მოღვაწისთვის" "საჩუქრის" მირთმევის გარეშე.
ჩიჩიკოვი ცდილობს მნიშვნელოვანი და მიუდგომელი ივან ანტონოვიჩის გულისკენ მიმავალი გზის მონახვას. სინამდვილეში ესაა წვრილი მოხელე მაგრამ მისი მოწონების გარეშე შეუძლებელია საქმის გადაწყვეტა.
ის მკაცრად ეუბნება ჩიჩიკოვს რომ ივან გრიგორიევიჩი არაა მარტო და არიან ხოლმე სხვებიც. თვითონ ყოფილი ჩინოვნიკი პაველ ივანოვიჩი არ იბნევა და ამბობს რომ თვითონაც მსახურობდა და იცის საქმე.
ივან ანტონოვიჩი არაა უბრალო მექრთამე,ის თავისი ხელობის არტისტია. გასაგებია რომ არც მის და არც მის კოლეგების ხელში ვერანაირი საქმე ვერ წყდება მთხოვნელების მიერ პატარა ძღვენის მირთმევის გარეშე.
მოხელეების "გმირობები" სახელმწიფო ასპარეზზე იხსნება მთელი თხზულების მანძილზე. მაგრამ აპოგეას ისინი აღწევენ ნაწარმოების მეცხრე-მეათე თავებში.
ქალაქს თავზარი დასცა საშინელმა ამბავმა. რომელმა? უკანონო მაქინაციებმა მკვდარი სულებით? ქალაქში გამოჩნდა გადაცმული ყაჩაღი? ყალბი ფულის მკეთებელი? არა,მოხელეებს თავზარი დასცა ამბავმა ახალი გენერალ-გუბერნატორის დანიშნვის შესახებ.
მათ სასაწრაფოდ დაიწყეს თავისი ცოდვების გახსენება და "გაშიშვლება" მკითხველის წინაშე. სამკურნალო უპრავას ინსპექტორი აცახცახებული ფიქრობს იმ ბევრ ავადმყოფზე რომლებიც მოკლა ციებ-ცხელებამ ისე რომ მათ საშველად არავის უფიქრია. პალატის თავმჯდომარე ფითრდება იმის გახსენებაზე რომ მან სეადგინა საბუთი მკვდარ სულებზე.
შიშით გადარეული პროკურორი კი მივიდა სახლში და საერთოდ უეცრად მოკვდა. რა ცოდვები ამძიმებდა მის სვინდისს ასე რომ გაუსკდა გული?
პროკურორის სიკვდილი ისეთივე უაზროა როგორც მისი სიცოცხლე. არც მას და არც სხვა მოხელეებს ქალაქისთვის სასიკეთო არაფერი გაუკეთებიათ. ამიტომ პროკურორს მაშინვე დაივიწყებენ ან საუკეთესო შემთხვევაში დაამახსოვრდებათ მისი შავი და ხშირი წარბები.
იგივე ელის პროკურორის კოლეგებსაც. მოხულეთა ცხოვრება ცარიელია,ისინი მხოლოდ აფუჭებენ ჰაერს და ცდოვრებას ხარჯავენ ბოროტების კეთებაში და თაღლითობაში.
ყოველ ფურცელზე იხსნება ქალაქის ნამდვილი მდგომარეობა. ცხოვრება ამ ქალაქში სულ უფრო და უფრო ნაღვლიანი და საშინელია. სიცილის უკან ჩანს მოხელეების თვითნებობის საშინელი სურათი.
ქალაქის მამებს არ ეშინიათ სასჯელისა. მათ ეშინიათ ახალი და კიდევ უფრო დიდი თვითნებობისა. გუბერნატორი ხომ შიშის და დაუსჯელობის სისტემაში მოქმედი იგივე მოხელეა. ის გრძნობს თავის ძალას და მას შეუძლია გუბერნიის მკვიდრთა და პირველ რიგში თავის ხელქვეითთა აბუჩად აგდება.
ამიტომ მოხელეები არა იმდენად იხსენებდნენ თავის ცოდვებს რამდენადაც მკითხაობდნენ იმაზე თუ რა ხელის მოსაჭიდი ექნება ახალ უფროსობას. და თუ ეს მოდება დაიწყება აურზაური და დასჯა-შევიწროება.
ეს უხეთქავს გულს ქალაქი ნ-ს მოხელეებს.
მნიშვნელოვანი ისაა რომ ამ სახელმწიფო მოღვაწეებმა იციან თავისი ყველა ცოდვა,მაგრამ ისინი თავს იმართლებენ იმით რომ მათ უნდა აჭამონ თავის დიდ ოჯახს. ამას გარდა თვითონ მთხოვნელებს მიაქვთ და მიაქვთ: " ყოველ დღე ეშმაკი გხვდება წინ და არ გინდა აღება მაგრამ თვითონ ის გაჩეჩებს".
რუსეთში ქრთამის ამღებმა მოხელეებმაც და ქრთამის მიმცემმა მთხოვნელმა მოქალაქეებმაც შექმნეს მანკიერი სისტემა.
მემამულეებიც და მოხელეებიც განასახიერებენ სოციალურ ბოროტებას რომლის უმაღლესი ხარისხიც ვლინდება მოთხრობაში კაპიტან კოპეიკინზე".
აქ უკვე მოქმედებენ უმაღლესი რანგის პირები,მეფესთან დაახლოებული პირები.
მაგრამ ამ მაღალ წრეშიც მოქმედებენ მდაბალ მოხელეთა კანონები.
შიმშილით კვდება ის ვინც სიცოცხლეს სწირავს სამშობლოს გულისთვის და ეს არავის ადარდებს. მინისტრი კაპიტან კოპეიკინს ეუბნება რომ თვითონ მან უნდა უშველოს თავის თავს.
ის ამბობს: «მე მელის თქვენზე უფრო მნიშვნელოვანი საქმეები».
მაღალი ჩინოვნიკი ამბობს რომ არის მნიშვნელოვანი საჩქარო სახელმწიფო საქმეები და მათთან შედარებით უბრალო ჯარისკაცის ამბავი არაფერია.
სახელმწიფოს ინტერესი ასე ცინიკურად უპირისპირდება ცალკე ადამიანის ინტერესებს. გოგოლი ასკვნის რომ სახელმწიფო ხელისუფლებას სულ არ ადარდებს უბრალო მოქალაქე.
ნაწარმოების მთავარი გმირი პაველ ივანოვიჩ ჩიჩიკოვი თვითონაც დიდხანს იყო მოხელე. მან ბევრი მამაძაღლობა ჩაიდინა მოხელედ ყოფნისას. ის იღებდა ქრთამს,იპარავდა ხაზინის ფულს, ანუ იყენებდა თავის შემოსავლიან ადგილს საკუთარი ჯიბის გასასქელებლად და არა სახელმწიფოსთვის სარგებლობის მოსატანად.
ასე იქცეოდა მის მოძმეთა,კოლეგათა უმეტესობა.
ჩინოვნიკად ყოფნის შემდეგ ჩიჩიკოვს მოუნდა მემამულედ ყოფნა. გოგოლი აჩვენებს რომ მოხელეები და მემამულეები შეადგენენ რუსეთის დამღუპველი უუფლებობის,თვითნებობის და შიშის ერთიან მანკიერ სისტემას.
გოგოლის «მკვდარი სულები» დიდად აქტუალური ნაწარმოებია დღესაც.
უნებლიედ ისმის კითხვა თუ რა შეიცვალა გასული 160 წლის მანძილზე. რუსეთში იცვლებოდა რეჟიმები,იცვლებოდნენ მმართველები,თაღლითი,მამაძაღლი და გაუმაძღარი ბიუროკრატია კი მუდამ ხარობდა და ზეიმობდა. დღესაც ყველგან ბატონობენ კორუმპირებული მოხელეები.
გოგოლს სჯეროდა რომ ვითარება ადრე თუ გვიან უნდა შეიცვალოს. ეს შესაძლებელია. ყველაფერი დამოკიდებულია ადამიანებზე,საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეებზე. მხოლოდ საერთო ძალისხმევით შეიძლება მოისპოს რუსეთში დღესაც გაბატონებული შიშის და თვითნებობის მანკიერი სისტემა.
/ Сочинения / Гоголь Н.В. / Мертвые души / «Чиновник с виду и подлец душой» ( по поэме Н.В. Гоголя «Мертвые души»).
და რა გასაკვირია რომ ასეთი რუსეთის მომავლის დანახვამ გადარია და შეშალა გოგოლი....
"გარეგნულად მოხელე და სულით არამზადა" //გოგოლის პოემა "მკვდარი სულები"-ს მიხედვით// :ტიპი. გმირთა დახასიათება: სიცარიელე, უაზრო და საზღვრებს გადაბიჯებული ტლიკინი. ყველაფერი ეს წარმოიქმნა უსაქმურობისგან და მიიღო უაღრესად სასაცილო სახე.
ამ შედევრზე გოგოლი მუშაობდა 17 წლის მანძილზე,თავდაპირველი ჩანაფიქრიდან//1835// უკანასკნელ ფრაგმენტებამდე და შტრიხებამდე//1852//. ამ დროის განმავლობაში მისი ჩანაფიქრი იცვლებოდა და საბოლოო ანგარიშით მწერალი გვიჩვენებს მთელ მის თანამედროვე რუსეთს. მას გამოჰყავს მრავალი სხვადასხვანაირი ტიპი და გვიჩვენებს მე-19 საუკუნის პირველი ნახევრის რუსული საზოგადოების სხვადასხვა ფენის ცხოვრებას.
«მკვდარი სულები» შედგება ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებული სამი კომპოზიციური ნაწილისგან. პირველი ნაწილი ახასიათებს რუს მემამულეებს,მეორე ასახავს საგუბერნიო ქალაქის მოხელეებს, მესამე-მოგვითხრობს ჩიჩიკოვის ცხოვრების შესახებ.
პროვინციულ მოხელეთა ცხოვრება აღწერილია თხზულების 7-10 თავში. მემამულეებზე ლაპარაკისას გოგოლი ცდილობდა ყოველი ტიპის დაწვრილებით აღწერას, ინდივიდუალური ხასიათის გამოყვანას.
მოხელეების აღწერისას მისთვის მნიშვნელოვანი მთლიანობაში წრის აღწერა.
«მკვდარ სულებში» მწერალი ქმნის მოსამსახურეთა გამყიდველი ტომის კოლექტიურ პორტრეტს.
 |
მაგრამ ნაჩვენებია სინამდვილე რომელსაც გამოხატავს სობაკევიჩის სიტყვები:
«თაღლითი ზის თაღლითზე და მიერეკება თაღლითს - Мошенник на мошеннике сидит и мошенником погоняет».
ქალაქი ნ. თითქოს საგუბერნიო ქალაქია,ის არაა უღრან ტაიგაში,ის ახლოა ორივე "დედაქალაქისგან" . შეიძლებოდა გვეფიქრა რომ პრომ პროვინციული ქალაქისგან განსხვავებით მოხელეები გუბერნატორის მეთაურობით ღირსეულად შეასრულებენ თავის მოვალეობას. მაგრამ ირკვევა რომ მართვა ყველგან ერთნაირია და მიყრუელბულ ქალაქუკაშიც და საგუბერნიო ქალაქშიც მეფობს მოხელეთა უკანონო თვითნებობა.
სახელმწიფო თანამდებობა ქალაქი ნ-ს მოხელეებისთვის არის მხოლოდ უზრუნველი და უდარდელი ცხოვრების საშუალება. სობაკევიჩი ჩიჩიკოვს ურჩევს თავისი გარიგების მოწმეების ძიებას ამ ხალხში: "გააგზავნეთ ეხლა პროკურორთან,ისაა უსაქმური და ალბათ ეხლა ზის სახლში. მის მაგივრად ყველაფერს აკეთებს მსოფლიოში უპირველესი მომხვეჭელი ზოლოტუხა. საექიმო უპრავას ინსპექტორიც უსაქმური ვინმეა და ალბათ სახლშია თუ არ წასულა სადმე კარტის სათამაშოდ..."
მოხელეები სულ მექრთამეები არიან. უმნიშვნელო საქმის გაკეთებაც კი შეუძლებელია "სახელმწიფო მოღვაწისთვის" "საჩუქრის" მირთმევის გარეშე.
ჩიჩიკოვი ცდილობს მნიშვნელოვანი და მიუდგომელი ივან ანტონოვიჩის გულისკენ მიმავალი გზის მონახვას. სინამდვილეში ესაა წვრილი მოხელე მაგრამ მისი მოწონების გარეშე შეუძლებელია საქმის გადაწყვეტა.
ის მკაცრად ეუბნება ჩიჩიკოვს რომ ივან გრიგორიევიჩი არაა მარტო და არიან ხოლმე სხვებიც. თვითონ ყოფილი ჩინოვნიკი პაველ ივანოვიჩი არ იბნევა და ამბობს რომ თვითონაც მსახურობდა და იცის საქმე.
ივან ანტონოვიჩი არაა უბრალო მექრთამე,ის თავისი ხელობის არტისტია. გასაგებია რომ არც მის და არც მის კოლეგების ხელში ვერანაირი საქმე ვერ წყდება მთხოვნელების მიერ პატარა ძღვენის მირთმევის გარეშე.
მოხელეების "გმირობები" სახელმწიფო ასპარეზზე იხსნება მთელი თხზულების მანძილზე. მაგრამ აპოგეას ისინი აღწევენ ნაწარმოების მეცხრე-მეათე თავებში.
ქალაქს თავზარი დასცა საშინელმა ამბავმა. რომელმა? უკანონო მაქინაციებმა მკვდარი სულებით? ქალაქში გამოჩნდა გადაცმული ყაჩაღი? ყალბი ფულის მკეთებელი? არა,მოხელეებს თავზარი დასცა ამბავმა ახალი გენერალ-გუბერნატორის დანიშნვის შესახებ.
მათ სასაწრაფოდ დაიწყეს თავისი ცოდვების გახსენება და "გაშიშვლება" მკითხველის წინაშე. სამკურნალო უპრავას ინსპექტორი აცახცახებული ფიქრობს იმ ბევრ ავადმყოფზე რომლებიც მოკლა ციებ-ცხელებამ ისე რომ მათ საშველად არავის უფიქრია. პალატის თავმჯდომარე ფითრდება იმის გახსენებაზე რომ მან სეადგინა საბუთი მკვდარ სულებზე.
შიშით გადარეული პროკურორი კი მივიდა სახლში და საერთოდ უეცრად მოკვდა. რა ცოდვები ამძიმებდა მის სვინდისს ასე რომ გაუსკდა გული?
პროკურორის სიკვდილი ისეთივე უაზროა როგორც მისი სიცოცხლე. არც მას და არც სხვა მოხელეებს ქალაქისთვის სასიკეთო არაფერი გაუკეთებიათ. ამიტომ პროკურორს მაშინვე დაივიწყებენ ან საუკეთესო შემთხვევაში დაამახსოვრდებათ მისი შავი და ხშირი წარბები.
იგივე ელის პროკურორის კოლეგებსაც. მოხულეთა ცხოვრება ცარიელია,ისინი მხოლოდ აფუჭებენ ჰაერს და ცდოვრებას ხარჯავენ ბოროტების კეთებაში და თაღლითობაში.
ყოველ ფურცელზე იხსნება ქალაქის ნამდვილი მდგომარეობა. ცხოვრება ამ ქალაქში სულ უფრო და უფრო ნაღვლიანი და საშინელია. სიცილის უკან ჩანს მოხელეების თვითნებობის საშინელი სურათი.
ქალაქის მამებს არ ეშინიათ სასჯელისა. მათ ეშინიათ ახალი და კიდევ უფრო დიდი თვითნებობისა. გუბერნატორი ხომ შიშის და დაუსჯელობის სისტემაში მოქმედი იგივე მოხელეა. ის გრძნობს თავის ძალას და მას შეუძლია გუბერნიის მკვიდრთა და პირველ რიგში თავის ხელქვეითთა აბუჩად აგდება.
ამიტომ მოხელეები არა იმდენად იხსენებდნენ თავის ცოდვებს რამდენადაც მკითხაობდნენ იმაზე თუ რა ხელის მოსაჭიდი ექნება ახალ უფროსობას. და თუ ეს მოდება დაიწყება აურზაური და დასჯა-შევიწროება.
ეს უხეთქავს გულს ქალაქი ნ-ს მოხელეებს.
მნიშვნელოვანი ისაა რომ ამ სახელმწიფო მოღვაწეებმა იციან თავისი ყველა ცოდვა,მაგრამ ისინი თავს იმართლებენ იმით რომ მათ უნდა აჭამონ თავის დიდ ოჯახს. ამას გარდა თვითონ მთხოვნელებს მიაქვთ და მიაქვთ: " ყოველ დღე ეშმაკი გხვდება წინ და არ გინდა აღება მაგრამ თვითონ ის გაჩეჩებს".
რუსეთში ქრთამის ამღებმა მოხელეებმაც და ქრთამის მიმცემმა მთხოვნელმა მოქალაქეებმაც შექმნეს მანკიერი სისტემა.
მემამულეებიც და მოხელეებიც განასახიერებენ სოციალურ ბოროტებას რომლის უმაღლესი ხარისხიც ვლინდება მოთხრობაში კაპიტან კოპეიკინზე".
აქ უკვე მოქმედებენ უმაღლესი რანგის პირები,მეფესთან დაახლოებული პირები.
მაგრამ ამ მაღალ წრეშიც მოქმედებენ მდაბალ მოხელეთა კანონები.
შიმშილით კვდება ის ვინც სიცოცხლეს სწირავს სამშობლოს გულისთვის და ეს არავის ადარდებს. მინისტრი კაპიტან კოპეიკინს ეუბნება რომ თვითონ მან უნდა უშველოს თავის თავს.
ის ამბობს: «მე მელის თქვენზე უფრო მნიშვნელოვანი საქმეები».
მაღალი ჩინოვნიკი ამბობს რომ არის მნიშვნელოვანი საჩქარო სახელმწიფო საქმეები და მათთან შედარებით უბრალო ჯარისკაცის ამბავი არაფერია.
სახელმწიფოს ინტერესი ასე ცინიკურად უპირისპირდება ცალკე ადამიანის ინტერესებს. გოგოლი ასკვნის რომ სახელმწიფო ხელისუფლებას სულ არ ადარდებს უბრალო მოქალაქე.
 |
ასე იქცეოდა მის მოძმეთა,კოლეგათა უმეტესობა.
ჩინოვნიკად ყოფნის შემდეგ ჩიჩიკოვს მოუნდა მემამულედ ყოფნა. გოგოლი აჩვენებს რომ მოხელეები და მემამულეები შეადგენენ რუსეთის დამღუპველი უუფლებობის,თვითნებობის და შიშის ერთიან მანკიერ სისტემას.
გოგოლის «მკვდარი სულები» დიდად აქტუალური ნაწარმოებია დღესაც.
უნებლიედ ისმის კითხვა თუ რა შეიცვალა გასული 160 წლის მანძილზე. რუსეთში იცვლებოდა რეჟიმები,იცვლებოდნენ მმართველები,თაღლითი,მამაძაღლი და გაუმაძღარი ბიუროკრატია კი მუდამ ხარობდა და ზეიმობდა. დღესაც ყველგან ბატონობენ კორუმპირებული მოხელეები.
გოგოლს სჯეროდა რომ ვითარება ადრე თუ გვიან უნდა შეიცვალოს. ეს შესაძლებელია. ყველაფერი დამოკიდებულია ადამიანებზე,საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეებზე. მხოლოდ საერთო ძალისხმევით შეიძლება მოისპოს რუსეთში დღესაც გაბატონებული შიშის და თვითნებობის მანკიერი სისტემა.
|
/ Сочинения / Гоголь Н.В. / Мертвые души / «Чиновник с виду и подлец душой» ( по поэме Н.В. Гоголя «Мертвые души»).«Чиновник с виду и подлец душой» ( по поэме Н.В. Гоголя «Мертвые души»).
 |
|||
Тип: Характеристика героев |
|||
Пустота. Пустословие. Сплетни, перешедшие пределы,…все это возникло
из безделья и приняло выражение смешного в высшей степени.
Н.В. Гоголь. Из рукописи «Мертвых душ».
Поэма Н.В. Гоголя «Мертвые души» - одно из величайших произведений в мировой литературе. В. Г. Белинский писал: «Мертвые души» Гоголя – творение столь глубокое по содержанию и великое по творческой концепции и художественному совершенству формы, что одно оно пополнило бы собою отсутствие книг за десять лет…»
Гоголь работал над своею поэмой целых 17 лет: от первоначального замысла (1835) до последних фрагментов и штрихов (1852). На протяжении этого времени его замысел менялся, и в итоге в своем произведении писатель дает возможность увидеть всю, современную ему, Россию. Он выводит множество разнообразных характеров и типов, показывает жизнь разных слоев русского общества первой половины 19 века.
«Мертвые души» состоят из трех композиционных звеньев, тесно связанных между собой. Первое звено дает характеристику российских помещиков, второе изображает чиновников губернского города N, третье – повествует о жизни Чичикова.
Жизнь провинциальных чиновников описывается в 7 – 10 главе поэмы. Если в главах о помещиках Гоголь стремился подробно описать каждый тип, вывести индивидуальный характер, то при описании чиновников для него важно изобразить среду в целом. В «Мертвых душах» писатель создает коллективный портрет продажного племени служащих.
Важно, что все эти «государевы люди» во главе с губернатором наделены огромной властью. Они правят подданными от имени царя. На чиновниках лежит огромная ответственность, поэтому они должны с честью выполнять свой долг, свои обязанности. Но в «Мертвых душах» показано другое, истинное, положение вещей, выраженное в словах Собакевича: «Мошенник на мошеннике сидит и мошенником погоняет».
Казалось бы, город N. – губернский город. Он находится «не в глуши, а, напротив, недалеко от обеих столиц». Можно было подумать, что уж здесь-то, в отличие от уездного города, где происходит действие «Ревизора», чиновники во главе с губернатором будут достойно исполнять свой долг. Но оказывается, что везде управление одинаково: и в захолустном уездном городишке, и в крупном губернском городе творится чиновничий беспредел.
Государственная должность для чиновников города N. – лишь средство беспечной и праздной жизни. Недаром Собакевич советует Чичикову искать свидетелей для своей сделки среди этой братии: «Пошлите теперь же к прокурору, он человек праздный и, верно, сидит теперь дома: за него все делает стряпчий Золотуха, первейший хапуга в мире. Инспектор врачебной управы, он также человек праздный и, верно, дома, если не поехал куда-нибудь играть в карты…»
Чиновничество погрязло во взятках. Даже самого мелкого дела нельзя совершить, не принеся «государственному мужу» «подарка». Так, Чичиков пытается найти доступ к сердцу важного и неприступного Ивана Антоновича - Кувшинное рыло. На самом деле это всего лишь мелкий чиновник крепостной экспедиции. Но без его «одобрения» нельзя было добиться решения дела. Недаром он сурово заявляет Чичикову: «Да ведь Иван Григорьевич не один; бывают и другие». Павел Иванович, сам бывший чиновник, не теряется. «Я сам служил, дело знаю…» - заявляет он.
Кувшинное рыло - не просто взяточник, а многоопытный артист в своем ремесле. Понятно, что ни одно дело не решается у него, впрочем, как и у его коллег, без «небольшого приношения» от просителей.
«Подвиги» чиновников на государственном поприще раскрываются на протяжении всей поэмы, но достигают своего апогея в 9 - 10 главах произведения. Город N. всполошило страшное известие. Какое же? Противозаконные махинации с мертвыми душами? Переодетый разбойник «вроде Ринальда Ринальдина», появившийся в городе? Делатель фальшивых ассигнаций, промышляющий в N.? Нет, чиновников до смерти напугало известие о назначении нового генерал-губернатора.
Мигом они стали вспоминать свои грехи, «обнажаясь» перед читателем. Инспектор врачебной управы лихорадочно думает о больных, умерших в значительном количестве от горячки, против которой не было принято надлежащих мер. Председатель палаты бледнеет от мысли, что он совершил купчую на мертвые крестьянские души. А прокурор вообще пришел домой и внезапно умер. Какие же грехи были за его душой, что он так сильно испугался?
Смерть прокурора так же нелепа и бессмысленна, как и его жизнь. Ничего полезного для города он не сделал, впрочем, как и другие чиновники. Поэтому о прокуроре сразу же забудут. Или, в лучшем случае, будут помнить, что у него были «темные густые брови». Такая же участь ждет и коллег прокурора. Жизнь чиновников пуста, они – просто коптители воздуха, растратившие бесценную жизнь на подличанье и мошенничество.
С каждой страницей раскрывается истинное положение дел в городе. Описание жизни в N. становится все печальнее и страшнее. За смехом вырастает грозная картина произвола чиновничества.
Почему же «отцы города» так боятся нового начальства? Они думают о наказании? Мне кажется, они боятся нового, более крупного, произвола. Ведь губернатор – тоже чиновник, существующий в системе страха и безнаказанности. Он, чувствуя свою власть, сможет куражиться не только над жителями губернии, но, прежде всего, над своими подчиненными. Поэтому чиновники не столько вспоминали свои грехи, сколько гадали, к чему новое начальство может придраться. А уж если это случиться, то начнутся «переборки, распеканья, взбутетенивания, всякие должностные похлебки, которыми угощает начальник своих подчиненных!» Мысли об этом приводят чиновников города N. в ужас.
Важно, что государственные мужи знают за собой все грехи. Но они оправдываются тем, что у них большая семья, которую надо кормить. А, кроме того, сами просители несут и несут: «повадится черт подвертываться каждый день под руку, так что вот и не хочешь брать, а он сам сует». Из этого можно сделать вывод, что в России сложилась порочная система, в которой виноваты не только чиновники, берущие взятки, но и граждане, дающие их.
Как и помещики, чиновники воплощают собой социальное зло, высшая степень которого проявляется в «Повести о капитане Копейкине». Здесь уже действуют служители самых высоких рангов – министры, приближенные к государю. Но и в этой высокой среде действуют «низкие» чиновничьи законы. Человек, жертвующий своей жизнью во имя родины, умирает с голоду. И никому нет до этого дела. Министр рекомендует капитану Копейкину помочь себе самому. Он заявляет: «Меня ждут дела важнее ваших». Высокий чиновник намекает на важные государственные решения, которые не могут подождать, в отличие от простого солдата. Так, с циничной откровенностью интересы государства противопоставляются интересам отдельного человека. Гоголь делает вывод, что заботы о простом гражданине абсолютно чужды государственной власти.
Важно отметить, что и главный герой поэмы – Павел Иванович Чичиков – также долгое время был чиновником. Из истории его жизни мы узнаем, что большинство своих мошенничеств он совершал именно на чиновничьем поприще. Герой брал взятки, воровал казенные деньги, то есть использовал свое «хлебное местечко», чтобы обогатиться самому, а не принести пользу государству. И так поступало большинство его собратьев, коллег.
Примечательно, что, побыв чиновником, Чичиков захотел стать помещиком. Гоголь показывает, что чиновники и помещики составляют единую порочную систему бесправия, произвола и страха, губящую Россию.
«Мертвые души» Н.В. Гоголя – произведение чрезвычайно актуальное и в наши дни. Читая о нравах русского чиновничества, о его моральных принципах, невольно задаешься вопросом: «А что изменилось за прошедшие 160 лет?» В России менялись режимы и правители, но цепкая чиновничья братия всегда радовалась жизни на своих «хлебных местах». До сих пор повсеместно наблюдается засилье чиновничества, об его коррумпированности говорят на каждом шагу.
Гоголь верил, что положение дел рано или поздно должно измениться. Мне также кажется, что это возможно. Все зависит от людей – граждан своей страны. Только общими усилиями, на мой взгляд, возможно разрушить порочную систему страха и произвола, до сих пор во многом царящую в нашей стране.
Н.В. Гоголь. Из рукописи «Мертвых душ».
Поэма Н.В. Гоголя «Мертвые души» - одно из величайших произведений в мировой литературе. В. Г. Белинский писал: «Мертвые души» Гоголя – творение столь глубокое по содержанию и великое по творческой концепции и художественному совершенству формы, что одно оно пополнило бы собою отсутствие книг за десять лет…»
Гоголь работал над своею поэмой целых 17 лет: от первоначального замысла (1835) до последних фрагментов и штрихов (1852). На протяжении этого времени его замысел менялся, и в итоге в своем произведении писатель дает возможность увидеть всю, современную ему, Россию. Он выводит множество разнообразных характеров и типов, показывает жизнь разных слоев русского общества первой половины 19 века.
«Мертвые души» состоят из трех композиционных звеньев, тесно связанных между собой. Первое звено дает характеристику российских помещиков, второе изображает чиновников губернского города N, третье – повествует о жизни Чичикова.
Жизнь провинциальных чиновников описывается в 7 – 10 главе поэмы. Если в главах о помещиках Гоголь стремился подробно описать каждый тип, вывести индивидуальный характер, то при описании чиновников для него важно изобразить среду в целом. В «Мертвых душах» писатель создает коллективный портрет продажного племени служащих.
Важно, что все эти «государевы люди» во главе с губернатором наделены огромной властью. Они правят подданными от имени царя. На чиновниках лежит огромная ответственность, поэтому они должны с честью выполнять свой долг, свои обязанности. Но в «Мертвых душах» показано другое, истинное, положение вещей, выраженное в словах Собакевича: «Мошенник на мошеннике сидит и мошенником погоняет».
Казалось бы, город N. – губернский город. Он находится «не в глуши, а, напротив, недалеко от обеих столиц». Можно было подумать, что уж здесь-то, в отличие от уездного города, где происходит действие «Ревизора», чиновники во главе с губернатором будут достойно исполнять свой долг. Но оказывается, что везде управление одинаково: и в захолустном уездном городишке, и в крупном губернском городе творится чиновничий беспредел.
Государственная должность для чиновников города N. – лишь средство беспечной и праздной жизни. Недаром Собакевич советует Чичикову искать свидетелей для своей сделки среди этой братии: «Пошлите теперь же к прокурору, он человек праздный и, верно, сидит теперь дома: за него все делает стряпчий Золотуха, первейший хапуга в мире. Инспектор врачебной управы, он также человек праздный и, верно, дома, если не поехал куда-нибудь играть в карты…»
Чиновничество погрязло во взятках. Даже самого мелкого дела нельзя совершить, не принеся «государственному мужу» «подарка». Так, Чичиков пытается найти доступ к сердцу важного и неприступного Ивана Антоновича - Кувшинное рыло. На самом деле это всего лишь мелкий чиновник крепостной экспедиции. Но без его «одобрения» нельзя было добиться решения дела. Недаром он сурово заявляет Чичикову: «Да ведь Иван Григорьевич не один; бывают и другие». Павел Иванович, сам бывший чиновник, не теряется. «Я сам служил, дело знаю…» - заявляет он.
Кувшинное рыло - не просто взяточник, а многоопытный артист в своем ремесле. Понятно, что ни одно дело не решается у него, впрочем, как и у его коллег, без «небольшого приношения» от просителей.
«Подвиги» чиновников на государственном поприще раскрываются на протяжении всей поэмы, но достигают своего апогея в 9 - 10 главах произведения. Город N. всполошило страшное известие. Какое же? Противозаконные махинации с мертвыми душами? Переодетый разбойник «вроде Ринальда Ринальдина», появившийся в городе? Делатель фальшивых ассигнаций, промышляющий в N.? Нет, чиновников до смерти напугало известие о назначении нового генерал-губернатора.
Мигом они стали вспоминать свои грехи, «обнажаясь» перед читателем. Инспектор врачебной управы лихорадочно думает о больных, умерших в значительном количестве от горячки, против которой не было принято надлежащих мер. Председатель палаты бледнеет от мысли, что он совершил купчую на мертвые крестьянские души. А прокурор вообще пришел домой и внезапно умер. Какие же грехи были за его душой, что он так сильно испугался?
Смерть прокурора так же нелепа и бессмысленна, как и его жизнь. Ничего полезного для города он не сделал, впрочем, как и другие чиновники. Поэтому о прокуроре сразу же забудут. Или, в лучшем случае, будут помнить, что у него были «темные густые брови». Такая же участь ждет и коллег прокурора. Жизнь чиновников пуста, они – просто коптители воздуха, растратившие бесценную жизнь на подличанье и мошенничество.
С каждой страницей раскрывается истинное положение дел в городе. Описание жизни в N. становится все печальнее и страшнее. За смехом вырастает грозная картина произвола чиновничества.
Почему же «отцы города» так боятся нового начальства? Они думают о наказании? Мне кажется, они боятся нового, более крупного, произвола. Ведь губернатор – тоже чиновник, существующий в системе страха и безнаказанности. Он, чувствуя свою власть, сможет куражиться не только над жителями губернии, но, прежде всего, над своими подчиненными. Поэтому чиновники не столько вспоминали свои грехи, сколько гадали, к чему новое начальство может придраться. А уж если это случиться, то начнутся «переборки, распеканья, взбутетенивания, всякие должностные похлебки, которыми угощает начальник своих подчиненных!» Мысли об этом приводят чиновников города N. в ужас.
Важно, что государственные мужи знают за собой все грехи. Но они оправдываются тем, что у них большая семья, которую надо кормить. А, кроме того, сами просители несут и несут: «повадится черт подвертываться каждый день под руку, так что вот и не хочешь брать, а он сам сует». Из этого можно сделать вывод, что в России сложилась порочная система, в которой виноваты не только чиновники, берущие взятки, но и граждане, дающие их.
Как и помещики, чиновники воплощают собой социальное зло, высшая степень которого проявляется в «Повести о капитане Копейкине». Здесь уже действуют служители самых высоких рангов – министры, приближенные к государю. Но и в этой высокой среде действуют «низкие» чиновничьи законы. Человек, жертвующий своей жизнью во имя родины, умирает с голоду. И никому нет до этого дела. Министр рекомендует капитану Копейкину помочь себе самому. Он заявляет: «Меня ждут дела важнее ваших». Высокий чиновник намекает на важные государственные решения, которые не могут подождать, в отличие от простого солдата. Так, с циничной откровенностью интересы государства противопоставляются интересам отдельного человека. Гоголь делает вывод, что заботы о простом гражданине абсолютно чужды государственной власти.
Важно отметить, что и главный герой поэмы – Павел Иванович Чичиков – также долгое время был чиновником. Из истории его жизни мы узнаем, что большинство своих мошенничеств он совершал именно на чиновничьем поприще. Герой брал взятки, воровал казенные деньги, то есть использовал свое «хлебное местечко», чтобы обогатиться самому, а не принести пользу государству. И так поступало большинство его собратьев, коллег.
Примечательно, что, побыв чиновником, Чичиков захотел стать помещиком. Гоголь показывает, что чиновники и помещики составляют единую порочную систему бесправия, произвола и страха, губящую Россию.
«Мертвые души» Н.В. Гоголя – произведение чрезвычайно актуальное и в наши дни. Читая о нравах русского чиновничества, о его моральных принципах, невольно задаешься вопросом: «А что изменилось за прошедшие 160 лет?» В России менялись режимы и правители, но цепкая чиновничья братия всегда радовалась жизни на своих «хлебных местах». До сих пор повсеместно наблюдается засилье чиновничества, об его коррумпированности говорят на каждом шагу.
Гоголь верил, что положение дел рано или поздно должно измениться. Мне также кажется, что это возможно. Все зависит от людей – граждан своей страны. Только общими усилиями, на мой взгляд, возможно разрушить порочную систему страха и произвола, до сих пор во многом царящую в нашей стране.
No comments:
Post a Comment