2.01.2013

სჟერარ დე ნერვალი (1808-1855), დიდი ევროპელი ვისთვისაც აღმოსავლეთში მოგზაურობა მკურნალობა იყო!

"ჩემი ერთადერთი ვარსკვლავია სიკვდილი და ვარსკვლავებით შემკული ჩემი ბარბითი ატარებს მელანქოლიის შავ მზეს", თქვა ერთ სონეტში პოსტრევოლუციური; თავისებური პერესტროიკის შემდგომი  ხანით ტრავმირებულმა, ახალგაზრდობაში მხიარულმა ჟერარ დე  ნერვალმა.

მელანქოლია
«Моя единственная звезда это смерть», - сказано в одном сонете Нерваля.
Моя единственная звезда это смерть, и моя украшенная звездами лютня
Несет черное солнце Меланхолии.

სჟერარ დე ნერვალი (1808-1855), დიდი ევროპელი ვისთვისაც აღმოსავლეთში მოგზაურობა მკურნალობა იყო!

ჟერარ დე ნერვალის შემოქმედების ერთ-ერთი მთავარი გასაღებია ქალი ჟენი კოლო è( Jenny Colon, ორელია, Aurélia), ორჯერ გათხოვილი და ვიღაც ჰოლანდიელი ბანკირის საყვარელი მოკრძალებული მსახიობი.მასში გაგიჟებით შეყვარებულმა ჟერარ დე ნერვალმა ის მოაქცია თავისი შემოქმედების ცენტრში და გადააქცია ის მითად.

 ნერვალი ჟენი კოლოს შეხვდა 1833 წელს,მაგრამ მათი ურთიერთობა მისთვის იყო უკმაყოფილების და ტანჯვის წყარო. პოეტმა ტანჯვის შემსუბუქება სცადა მრავალი მოგზაურობით გერმანიაში, იტალიაში, საშუალო აღმოსავლეთში.

1841 წელს მას დაემართა სიგიჟის პირველი შეტევა, მომასწავებელი ნიშანი ფსიქიური ავადმყოფობისა რომელიც მას გასტანჯავს სიცოცხლის ბოლომდე. ახალი კრიზისები მას დაემართება 1849 და 1852 წელს.


თხზულება «ორელიას» («Aurélia» ) საბოლოო ტექსტს ის დასწერს 1854 წელს და გამოაქვეყნებს 1855 წელს.

ნერვალი მაშინ დიდი გაჭირვებით ცხოვრობდა და ის ერთხელ აღმოაჩინეს ჩამომხრჩვალი ღობეზე ძველი სანათურის ქუჩაზე შატლესთან პარიზში rue Vieille Lanterne, პrès du Châtelet à Paris).

აღმოსავლეთი იყო ნერვალის თერაპიულ-სამკურნალო და ლიტერატურული მოგზაურობის პირველი ეტაპი (მოგზაურობა აღმოსავლეთში;1851). ნერვალის მიერ აგებული ქალის მითი განსახიერებულია სხვა ნახევრადრეალური მითით,მარადიული ქალწულის სიმბოლო ეგვიპტური ღვთაება,ყოველგვარი ეჭვის მიუხედავად საყვარელი იზისით.



თხზულებებში «სილვია» (1853) და «ცეცხლის ასულები» გამოვლენილია სიყვარულის ზმანების უდიდესი სისუსტე. ამ ზმანებას ემუქრება დროის მდინარება.

პოეტი ხედავს რომ სინამდვილე დამანგრეველია, ვერაა ზმანების სიმაღლეზე და მას ურჩევნია ილუზიებთან დაკავშირება. «ორელია»,რომელიც წარმოადგენს «მისი ზმანებების ქალღმერთს», არის დიდი და სიზმრის,ბოდვის მსგავსი პოემა რომელშიც პოეტი თავის ცხოვრებას წარმოიდგენს დაკარგული სამოთხის ძიებად.

განკურნების,მკურნალობის მცდელობად წარმოდგენილი მწერლობა არის ზმანების და სინამდვილის ნარევი ვინაიდან საკუთარი წარმოსახვის გაკონტროლება და დამორჩილება ნერვალისთვის ნიშნავს თავისი არსის ერთიანობის დაბრუნებას.

ზმანება ნერვალისთვის არის წარსულის თანამედროვეობასთან გაერთიანების საშუალება. ეს მეტ სიღრმეს აძლევს აწმყოს. წარსულის გმირის ინკარნაცია არის დროსითვის ,ეტი სუბსტანციის,მეტი არსის მიცემა.

გახსენება, ისევე როგორც პრუსტთან, არის ზმანების კატალიზატორი და
ძველ მედ და დღევანდელ მედ დაყოფილი მთლიანი მეობის აღდგენა. მწერალი აერთებს დაყოფილი პიროვნების დაშლილი მეობის ფრაგმენტებს და გახსენება შლის განსხვავებას ზმანებასა და რეალობას შორის.

ამას გარდა,გახსენება იძლევა დროის დამორჩილების საშუალებას და მოგზაურობა იძლევა სივრცის დამორჩილების საშუალებას.

ზმანება, გახსენება,მოგზაურობა: სამი ასპექტი ექსპერიმენტისა რომელიც ცდილობს ადგილების და ეპოქების, ერთი კაცის(ნერვალის) და კაცობრიობის ისტორიის ზედდების საშუალებას.
მწერლობა ახორციელებს «სიზმრის გადმოღვრას რეალურ ცხოვრებაში».

ზმანებას და სინამდვილეს შორის თავისი ძიებებით ჟერარ დე ნერვალი წინ უსწრებდა ბოდლერს,მალარმეს და სიურეალისტებს. ის წინ უსწრებს მრავალ მომავალ ძიებას,განსაკუთრებით ფსიქოანალიზის მიერ არაცნობიერის ძიებას. ფსიქოანალიზის აზრითაც ადამიანის მეობას ქმნის ბუნდოვან ,ოგონებათა და გახსენებათა უფსკრულები.

ნერვალის წვლილი თანამედროვე ლიტერატურაში უზომოა. მას ფსიქიური და შემაშფოთებელი მე შეჰყავს აგებული ლიტერატურის რაციონალურ სამყაროში.

«მე არ ვთხოვ ღმერთს რამის შეცვლას მოვლენებში. მე ვთხოვ მე შემცვალოს მოვლენების მიმართ. მომცეს ჩემს ირგვლივ ჩემი საკუთარი სამყაროს შექმნის ძალა და შესაძლებლობა. მომცეს ჩემი ზმანების მართვის და არა მისით გატანჯვის უნარი. მაშინ მე ნამდვილად ვიქნები ღმერთი»( პარადოქსი და ჭეშმარიტება, Paradoxe et Vérité).

ჟერარ დე ნერვალი;ჟერარ ლაბრუნის ფსევდონიმი (1808 წლის 22 მაისი-1855 წლის 26 იანვარი). ფრანგი პოეტი,პროზაიკოსი,დრამატურგი,მთარგმნელი არაბულიდან და გერმანულიდან. ალექსანდრე დიუმა-მამას ერთ-ერთი თანაავტორი,რომანტიკოსი.

ნაპოლეონის არმიის ქირურგის შვილმა,მან განათლება მიიღო პარიზის კარლოს დიდის ლიცეუმში,სადაც გაიცნო 30-ანი წლების მრავალი მწერალი-რომანტიკოსი. მან ლიბერალურ-ბონაპარტისტულ კრებულში «ეროვნული ელეგიები და პოლიტიკური სატირები» ხარკი გადაუხადა კლასიციზმს და გახდა რომანტიზმის ბელადი ვიქტორ ჰიუგოს თაყვანისმცემელი.

ნერვალი მიესალმა ივლისის რევოლუციას და უმღერა მას (ოდა «ხალხი»,1830; პოლიტიკური სატირები,1831). მაგრამ მალე გაუცრუვდა იმედები მასში.

რეაქციის დადგომისას ნერვალი მოექცა ტეოფილ გოტიეს «გალანტური» თუ «ოქროს» ბოჰემის გავლენის ქვეშ.

ამ ბოჰემის დევიზი იყო «ხელოვნება ხელოვნებისთვის».

1830-ანი წლების ბოლოს ნერვალმა დაასკვნა რომ სოციალურ-პოლიტიკური ბრძოლა სრულებით უნაყოფო იყო და თავი ჩამოიხრჩო პარიზის ერთ ერთ უბანში.

ნერვალმა დატოვა ლექსების რამოდენიმე კრებული («გერმანული ლექსები»,1830; «გალანტური ბოჰემა»,1855), რამოდენიმე ისტორიული დრამა და ოპერების ლიბრეტოები («ფქუსტის დაგმობა»,1846),რამოდენიმე მოთხრობა (კრებული «ცეცხლის ასულები»,1854).

ნერვალმა გერმანელ რომანტიკოსთა გავლენით განავითარა ეროტიზმი, ფანტასტიკა და ხელოვნების კულტი რაც იყო მიწიური სინამდვილის უარყოფის ფორმა.

ნერვალს ახასიათებს სრუმყოფილი ქალის მისტიკური ძიება,რაც გამოიხატა მოთხრობაში «ოცნება და სინამდვილე»,1855. პოეტმა იმავე წელს ჩამოიხრჩო თავი.

Добавьте подпись
ნერვალის მოგზაურობები აღმოსავლეთში და გერმანიაში აღწერილია წიგნებში «აღმოსავლური ცხოვრების სცენები»,1848; «მოგზაურობა აღმოსავლეთში»,1851; «ლორელეა»,1852.

თვითონ გოეთემ შეაქო ნერვალის მიერ ახალგაზრდობაში თარგმნილი «ფაუსტი».

ნერვალი ასევე თარგმნიდა შილერს, კლოპშტოკს, ბიურგერს,და,განსაკუთრებით,ჰაინეს. მან დაწერა ისტორიულ-ლიტერატურული წერილების რამოდენიმე კრებული («ნარკვევები გერმანელ პოეტებზე»,1830).

თავისი შემოქმედებით ნერვალი არის ფრანგი სიმბოლისტების

წინმორბედი, მას დიდად აფასებდნენ სიურეალისტები.
-------------------------------------------------------

 La réappropriation du mythe

    L'une des clés principales de l’oeuvre de Gérard de Nerval est une femme, Jenny Colon (Aurélia), une modeste actrice mariée deux fois, et l’amante d’un banquier hollandais. Nerval, pris d’un amour fou envers cette femme, la place au centre de ses écrits en la transposant en mythe.

    Nerval rencontre Jenny Colon en 1833, mais leur liaison est pour Nerval une source de frustration et de souffrance, que le poète essaie de compenser par de nombreux voyages (Allemagne, Italie et Moyen-Orient) jusqu’en 1841, date de sa première crise de démence qui annonce la maladie mentale qui ne le lâchera plus. De nouvelles crises interviendront en 1849 et 1852. Il rédige le manuscrit définitif d’Aurélia en 1854, qui est publié un an plus tard. Nerval connaît alors une vie des plus misérables. On le retrouve un jour pendu à une grille, rue Vieille Lanterne, près du Châtelet à Paris.

     L’Orient constitue une première étape dans le parcours thérapeutique et littéraire de Nerval (Voyage en Orient, 1851). Le mythe féminin que construit Nerval est incarné par un autre mythe, à moitié réel, celui de la divinité égyptienne Isis, qui symbolise la vierge éternelle, l’être à aimer au-delà du doute. Dans Sylvie (1853) et Les filles du feu (1854), est révélé l’extrême fragilité du rêve d’amour, contrôlé et menacé par la marche du temps. C’est pourquoi le poète préfère s’attacher à des illusions, car la réalité, qui est destructrice, n’est pas à la hauteur du rêve. Aurélia, qui représente "la divinité de ses rêves", est un vaste poème onirique où Nerval considère sa vie comme une quête du paradis perdu.

    L’écriture, vue comme une tentative de guérison, est une fusion du rêve et de la réalité, car pour Nerval, contrôler et maîtriser son imagination signifie retrouver l’unité de son être. Le rêve, pour Nerval, représente la possibilité d’unifier le passé au présent, pour finalement donner plus de profondeur au présent. Incarner un héros du passé, c’est donner de la substance au temps. Le souvenir, comme chez Proust, est le catalyseur principal du rêve et de la reconstitution du moi entier, partagé entre celui d’autrefois et celui d’aujourd’hui. Le narrateur réunit les fragments du moi dissocié, de la personne partagée, et ainsi le souvenir efface la dissemblance entre rêve et réalité. Par ailleurs, si le souvenir permet de prendre possession du temps, le voyage permet l’appropriation de l’espace. Rêve, souvenir, voyage : trois aspects d’une expérience qui tente de superposer les lieux et les époques, l’histoire d’un homme (Nerval) et celle de l’humanité. En mêlant rêve et réalité, l’écriture réalise "un épanchement du songe dans la vie réelle."

   Gérard de Nerval, par sa recherche entre rêve et réalité, précède Baudelaire et Mallarmé, puis les surréalistes. Il annonce de nombreuses explorations futures, notamment celle de l’inconscient par la psychanalyse, qui considère le moi comme formé par les aLa réappropriation du mythe

L'une des clés principales de l’oeuvre de Gérard de Nerval est une femme, Jenny Colon (Aurélia), une modeste actrice mariée deux fois, et l’amante d’un banquier hollandais. Nerval, pris d’un amour fou envers cette femme, la place au centre de ses écrits en la transposant en mythe.

Nerval rencontre Jenny Colon en 1833, mais leur liaison est pour Nerval une source de frustration et de souffrance, que le poète essaie de compenser par de nombreux voyages

 (Allemagne, Italie et Moyen-Orient) jusqu’en 1841, date de sa première crise de démence qui annonce la maladie mentale qui ne le lâchera plus. De nouvelles crises interviendront en 1849 et 1852. Il rédige le manuscrit définitif d’Aurélia en 1854, qui est publié un an plus tard. Nerval connaît alors une vie des plus misérables. On le retrouve un jour pendu à une grille, rue Vieille Lanterne, près du Châtelet à Paris.bîmes de la réminiscence et du souvenir. La contribution de Nerval à la littérature moderne est immense, il introduit le moi psychique et inquiétant dans le monde rationnel de la littérature construite.

    "Je ne demande pas à Dieu de rien changer aux événements, mais de me changer relativement aux choses; de me laisser le pouvoir de créer autour de moi un univers qui m’appartienne, de diriger mon rêve éternel au lieu de le subir. Alors, il est vrai, je serai Dieu." (Paradoxe et Vérité).

 ерар де Нерваль ( фр. G?rard de Nerval ) Псевдоним Жерара Лабрюни (Labrunie). * 22 мая 1808, Париж - 26 января 1855, Париж) - французский поэт, прозаик, драматург, переводчик с арабского и немецкого, один из соавторов Александра Дюма-отца, романтик.

1. Биография и творчество

Отец - хирург наполеоновской армии. Образование получил в парижском лицее Карла Великого, где познакомился со многими писателями-романтиками 30-х годов. Отдав дань некоторым традициям классицизма в либерально-бонапартистской сборнике "Национальные элегии и политические сатиры" (?l?gies nationales et satires politiques, 1 827), Нерваль стал поклоняться Гюго - вождю романтизма.
 Нерваль приветствовал и воспел Июльской революции (ода "Народ", 1830; политические сатиры, 1831), но быстро разочаровался в ней. С наступлением реакции Нерваль подпал под влияние "галантной" или "золотой" богемы Теофиля Готье, которая провозгласила лозунг: "Искусство для искусства". В конце 1830-х гг Нерваль пришел к мысли о полной бесплодие социально-политической борьбы (драма "L?o Burckart", 1839). Последние годы Нерваля были омрачены нуждой и психическим недугом. Нерваль кончил жизнь самоубийством, повесившись в одном из парижских проблем.

 Нерваль оставил несколько сборников стихов ("Немецкие стихи" - "Po?sies allemandes", 1830, "Галантная богема" - "La boh?me galante", 1855), ряд исторических драм и оперных либретто ("Осуждение Фауста" - "La damnation de Faust", одна тысяча восемьсот сорок шесть), несколько повестей (сборник "Девы огня" - "Les filles de feu", 1854). Эротизм, фантастика и культ искусства для искусства галантной богемы, характерные для Нерваля, развились под сильным влиянием немецких романтиков, и были формой отказа от земной действительности. Для Нерваля характерно мистическое поиски образа совершенной женщины, что нашло свое изощренное выражение в повести "Мечта и действительность" (Le r?ve et la vie, 1 855). В том же году поэт повесился.

Путешествия Нерваля на Восток и Германии описаны в ряде книг: "Сцены восточной жизни" (Sc?nes de la vie orientale, 1848), "Путешествие на Восток" (Voyage en Orient, 1 851), "Лорелея" (Loreley, +1852) . Высоко ценится перевод " Фауста ", сделанный Нерваль еще в юности, заслужил похвалу самого Гете.

 Из других немецких писателей Нерваль переводил Шиллера, Клопштока, Бюргера и особенно Гейне. Нерваль оставил несколько сборников историко-литературных статей ("Этюды о немецких поэтов" - "?tudes sur les po?tes allemands", 1830). В своем творчестве Нерваль является предшественником французских символистов, ониричний характер его творчества высоко ценили сюрреалисты.

No comments: