4.23.2013

ბიბლიოფილებისთვის - ნორმან დეივისი გამქრალ სამეფოებზე

ცენტრალურ და აღმოსავლეთ ევროპაში, კერძოდ პოლონეთში ცნობილმა ისტორიკოსმა ნორმან დეივისმა დაწერა წიგნი "გამქრალი სამეფოები სანახევროდ დავიწყებული ევროპის ისტორია"  და დაასკვნა რომ  დედამიწის ყველა ამაყი იმპერია მიდის.

მისი თქმით ზოგი სახელმწიფო უფრო უხალისოდ აღიარებს ამას ვიდრე სხვები. ერები და ყოფილი იმპერიები განსაკუთრებით უხალისოდ აღიარებენ იმას რომ სინამდვილე იცვლება სწრაფად.

რატომ კვდებიან სახელმწიფოები?

ნორმან დეივისს მოჰყავს მრავალი სახელმწიფოს არსებობის დასრულების 5 შესაძლებელი "მექანიზმი"  შინაგანი აფეთქება, დაპყრობა, შერწყმა, ლიკვიდაცია და ბავშვთა სიკვდილიანობა. 

 ყოველი  "მექანიზმი" გაანალიზებულია ევროპულ სახელმწიფოთა მაგალითებზე. ზოგი მაგალითი უახლეს ისტორიას ეკუთვნის, სხვები არავის ახსოვს.

ერთის შეხედვით ანალიზისთვის შეჩეულ სახელმწიფოებს არაფერი აქვთ საერთო. მათი არსებობის დრო მოიცავს პერიოდს რომის იმპერიის ხანიდან მეოცე საუკუნემდე. ზოგი, მაგალითად, ბიზანტია, არსებობდა ათასწლეულის მანძილზე, მაშინ როდესაც, მაგალითად, რუტენიის დამოუკიდებლობა გაგრძელდა სულ ორი დღე. 

 1. შინაგანი აფეთქება მოხდა საბჭოთა კავშირი და, ნაკლებად, ავსტრო-უნგრეთში. წიგნის დაწერის ერთ-ერთ მიზეზად იქცა საბჭოთა კავშირის დაშლა. 

მიუხედავად იმისა რომ ავტორმა მრავალი წელი მიუძღვნა ქვეყნის შესწავლას და ბევრი წერა მასზე 1990-ანი წლების მოვლენები მისთვის ისეთივე მოულოდნელობა იყო როგორც სხვებისთვის. 

საბჭოთა კავშირის ისტორია წიგნში განხილულია პატარა ესტონეთის კონტექსტში.

2. სახელმწოფოთა   გარობის ყველაზე გავრცელებული მიზეზია დაპყრობა. ასე მოხდა ტოლოდში, ბურგუნდიაში, ბიზანტიის იმპერიაში, პოლონურ-ლიტვურ თანამეგობრობაში და პრუსიაში.

პოლონურ-ლიტვური თანამეგობრობა დომინირებდა ევროპაში 4 საუკუნის მანძილზე. ის გადაშლილი იყო ბალტიკიდან შავ ზღვამდე, დასავლეთით ოდრიდან აღმოსავლეთით თითქმის სმოლენსკამდე თანამედროვე რუსეთში.

მე-18 საუკუნის ბოლოს იმპერიის შურიანმა მეზობლებმა - რუსეთმა, პრუსიამ და ჰაბსგურგთა იმპერიამ დაგლიჯეს და გაინაწილეს პოლონურ-ლიტვური თანამეგობრობა. 

მათი მეფეების და იმპერატორების აზრით პოლონურ-ლიტვური თანამეგობრობის მრავალფეროვნება და შემწყნარებლობა საშიში იყო და საჭირო იყო ამ თანამეგობრობის თავიდან მოშორება.

3. შერწყმამ სხვა სახელმწიფოების გარდა გააქრო ესპანეთის ნაწილად ქცეული არაგონი და საფრანგეთში და იტალიაში ჩაღვრილი სავუა //სავოია//.

მაგრამ ზოგი შერწყმა არ ხდება სრულად და ამის მაგალითად მოყვანილია ინგლისი და შოტლანდია //1707 წლის შემდეგ//.



4. ავტორი წერს რომ ლიკვიდაციის ცნებას სამართალში იყენებენ იურიდიული პირების მიმართ, მაგრამ ის ანალოგიით შეიძლება იყოს გამოყენებული იმ პირობების მიმართაც როდესაც არსებობას წყვეტს სახელმწიფო წარმონაქმნი თუ პოლიტიკური კომპანია.

მაგრამ ავტორის თქმით ზოგ შემთხვევაში ლიკვიდაცია შეთანხმებულია და ზოგ შემთხვევაში - არა. 

ასე მაგალითად ხავერდოვანი გაყრა, რომელმაც 1993 წელს გამოიწვია ჩეხოსლოვაკიის დაშლა მხოლოდ პოლიტიკოსებმა შეათანხმეს ერთმანეთთან და არც ერთ პოლიტიკოსს არ უკითხავს ხალხისთვის უნდოდა თუ არა ამ ხალხს სახელმწიფო ჩეხოსლოვაკიის გაქრობა მსოფლიო რუკიდან

ბალტიისპირეთის სახელმწიფოების ლიკვიდაციისთვის საბჭოთა კავშირმა 1940 წელს ჩაატარა რეფერენდუმები მაგრამ ეს უფრო იყო პოლიციური ტერორი და ტყუილი.

//არ შეიძლება არ ითქვას რომ ჩეხოსლოვაკიის ლიკვიდაციას დიდად შეუწყო ხელი თუ საერთოდ არ დაგეგმა ეს შესანიშნავი მოვლენა ანდროპოვ-გორბაჩოვ-შევარდნაძის ბრწყინვალე საბჭოთა დემოკრატიამ

1989 წლის ცხელი ნოემბრის დღეებში პრაღაში ჩასული იყო საბჭოთა კავშირის სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტი სუკი-კგბს  ორი უმაღლესი მრჩეველი.  

სტუდენტური დემონსტრაციის დარბევა-გარეკვის შტაბში ბრძანდებოდა გენერალ-ლეიტენანტი გენადი ტესლენკო. მისი მეთვალყურეობით და დირიჟორობით ჩატარებული ოპერაციის შედეგად  43 კაცი დაიჭრა და 100-ზე მეტი დაიჭირეს. 

კიდევ უფრო საინტერესო ფიგურაა  სსრკ კგბს თავმჯდომარის მოადგილე ღენერალ-პოლკოვნიკი ვიქტორ გრუშკო რომელიც 1989 წლის 18 ნოემბერს ბრძანდებოდა პრაღაში. 

როგორც ჩანს ის ატარებდა მოლაპარაკებებს ჩეხოსლოვაკიის სახელმწიფო უშიშროების უმაღლეს თანამდებობის პირებთან, რაც აიხსნება მისი საქმიანობის ბუნებით.

აი ასეთი მოლაპარაკებების და დირიჟორობის შედეგად აღზევდა პრეზიდენტად ბატონიჰაველი და მოხდა ლამაზი ევროპული სახელმწიფო ჩეხოსლოვაკიის ლიკვიდაცია. ანუ საბჭოთა დემოკრატიამ ყველაფერ ოხრობასთან ერთად მოკლა ლამაზი ევროპული ქვეყანა, გ.მ.//.

5. «ბავშვთა სიკვდილიანობა» - ნორმან დეივისის აზრით ზოგი სახელმწიფო მკვდრადშობილია. ამის მაგალითია კარპატების უკრაინა. სხვები კვდებიან როგორც კი წყდება მშობელთა მფარველობა. ასეთები არიან მაგალითად სამეფო ეტრურია და ნაპოლეონის ყველა სხვა წარმონაქმნი.

ზოგი იხრჩობა და იგუდება დაბადებისთანავე. ასეთები არიან, მაგალითად, რუსეთის ირგვლივ სამოქალაქო ომის შემდეგ გაჩენილი ზოგი დამოუკიდებელი რესპუბლიკა რომელთაც იარსებეს მანამდე სანამ ისინი არ დაიპყრეს ბოლშევიკებმა. 


კონტრასტისთვის, გალიციის და ლოდომერიის სამეფოებს არ უარსებიათ არც ჩანასახის სახით. მათი ინსტიტუტები იყო დამპყრობლების მიერ შექმნილი ლამაზი და უძლური ხელოვნური პროცედურები რომელთაც არ ქონიათ საკუთარი გადაწყვეტილებების მიღების შესაძლებლობა და მეტი არაფერი.


არაფერი ქრება უკვალოდ

წიგნის ავტორი ასკვნის რომ სახელმწიფოები უნდა მოკვდნენ მაგრამ მათთან ერთად არ უნდა მოკვდეს სიმართლე მათზე და მათ ქვეშევრდომებზე.


ადამიანთა ცხოვრება გრძელდება დაცემულ ქალაქთა ნანგრევებზე და ხდება ამ ცხოვრების უსასრულო ადაპტაცია. 


 ევროპის წარსულში და მომავალში,ისევე როგორც დანარჩენ მსოფლიოში,

ყველაფერი მიდის მაგრამ არაფერი ქრება უკვალოდ.
-----------------------------------------------------------------------------


http://referatcity.ru/mezhdunarodnye_ekonomicheskie_i_valyutno-kreditnye_otnosheniya/rossiiskoslovackie_otnosheniya__na__sovremennom_etape/index-17.html

Город бешаных рефератиков                            
.
РАЗДЕЛЫ

    >Студенческие новости
    >Студенческие статьи
    >Студенческие знакомства
    >Интересное для студентов
    >Контакты

РЕКОМЕНДУЕМ
           
КАТАЛОГ РЕФЕРАТОВ
Реферат РОССИЙСКО-СЛОВАЦКИЕ ОТНОШЕНИЯ НА СОВРЕМЕННОМ ЭТАПЕ

Разумеется, сюда приезжали некоторые "верные друзья", умолявшие оказать "братскую помощь" (согласно повторяющимся сообщениям, которые, однако, не было возможности подтвердить, таким посетителем стал, например, Васил Биляк, бывший главный идеолог КПЧ, одна из ключевых фигур нормализаторов). Но год был уже не 1968-й.
До сегодняшнего дня остается неподтвержденным и то, что советские представители как-то "повинны" в нерешительном поведении чехословацких коммунистов, не использовавших даже те силы, которые имелись в их распоряжении, то есть армию и внутренние войска. На заседании ЦК КПЧ 24 ноября 1989 г. министр обороны Милан Вацлавик выступил с предложением применить для подавления демонстрации в Праге силовые методы. Если дословно, то он сказал: "Было бы достаточно, чтобы над Летенской площадью, где через день будет проходить самый крупный митинг, пролетели низко над землей два истребителя и включили форсаж". Как считал Вацлавик, у находящихся на земле людей из-за сильного рева должна была политься кровь из носа и ушей, начаться сильные головные боли, после чего у них тут же пропало бы желание участвовать в каких-либо демонстрациях. К этому же периоду относятся планы, разработанные сотрудниками органов чехословацкой госбезопасности. Они предлагали разместить пулеметные гнезда на крыше министерства внутренних дел, находящегося в непосредственной близости с Летенской площадью.
И сегодня по-прежнему остается неясным вопрос - почему партийное руководство все же не использовало в ноябре 1989 г. силу. Согласно преобладающему взгляду, большая часть коммунистов понимала, что настал конец режима и была готова смириться с этим. Сторонники же теорий мятежа, напротив, усматривают в пассивности властных структур самое большое доказательство закулисной игры. Общепринятым, однако, считается факт, что Кремль не хотел допустить какого-либо кровопролития на улицах Праги. Горбачевское руководство не делало абсолютно никакой тайны из упомянутой позиции. Все же другие позиции этого руководства, повторюсь, уже никого не интересовали.
К проблеме официального влияния Москвы относится и пример двух высших советников из органов безопасности СССР, которые были в эти ноябрьские дни 1989 г. в Праге. Политическим наблюдателям удалось установить факт присутствия советского советника 17 ноября в штабе операции по разгону студенческой демонстрации. Генерал-лейтенант Геннадий Тесленко, офицер связи в чехословацком министерстве внутренних дел, провел среди начальства федеральной госбезопасности пять часов. Во время беседы с ним в Москве весной 1990 г. он категорически отрицал какое-либо участие в руководстве акцией устрашения, в результате которой 143 человек получили ранения, свыше 100 были арестованы.
Более интересной фигурой является генерал-полковник Виктор Грушко, заместитель председателя КГБ СССР, находившийся 14-18 ноября 1989 г. с визитом в Праге. Сторонники теорий конспирации, разумеется, сделают из этого вывод, что целью его приезда был контроль над процессом устранения Якеша. Видимо, он вел переговоры в Праге с высшими чинами чехословацкой госбезопасности, но это объясняется родом его деятельности.
Размер шрифта

В этой книге Норман Дейвис выступает в качестве ученого-«судмедэксперта» и устанавливает несколько «научных» причин смерти государств, пишет Нил Ашерсон в литературном обзоре книги, опубликованном в «Лондон ревью оф букс».

Историк Норман Дейвис известен своими работами в Восточной и Центральной Европе, в частности, в Польше. Ранее в эпоху холодной войны он противопоставлял свои работы «ленивой, стереотипной историографии».
Картина таджикского художника - "Народ и СССР!" . Иллюстративное фото.

В книге «Исчезнувшие королевства: история наполовину забытой Европы» делается вывод, что все «гордые империи на земле уходят».

"Некоторые государства более неохотно признают это, чем другие, - цитирует автора Нил Ашерсон. – Нации и бывшие империи особенно неохотно признают, как быстро меняется реальность".

ПОЧЕМУ УМИРАЮТ ГОСУДАРСТВА?

Норман Дейвис приводит пять возможных «механизмов» окончания существования многих стран: внутренний взрыв, завоевание, слияние, ликвидация и «детская смертность».
Каждый из этих механизмов анализируется на примерах европейских государств, одни из которых относятся к новейшей истории, а другие уже мало кто помнит.

На первый взгляд, государства, выбранные для анализа, не имеют ничего общего. Время их существования простирается от римского периода до ХХ века. Некоторые, к примеру Византия, существовали на протяжении тысячелетия, тогда как независимость, к примеру, Рутении длилась не более двух дней.

ВНУТРЕННИЙ ВЗРЫВ
Внутренний взрыв произошел в Советском Союзе, а также, в меньшей степени, в Австро-Венгрии. Распад Советского Союза послужил одной из причин написания книги.

"Несмотря на то, что автор посвятил много лет изучению страны и много писал о ней, события 1990-х годов стали для него таким же сюрпризом, как и для остальных, - пишет Нил Ашерсон. -История Советского Союза в книге рассматривается в контексте маленькой Эстонии".

ЗАВОЕВАНИЕ

Завоевание – гораздо более распространенная причина исчезновения государств. Такое явление  имело место в Толосе, Бургундии, Византийской империи, Польско-литовском содружестве и Пруссии.
Польско-литовское содружество доминировало в Европе в течение четырех веков и протянулось от Балтики до берегов Черного моря, от Одра на западе почти до Смоленска на территории современной России.

В конце ХVIII века ревнивые соседние империи – Россия, Пруссия и империя Габсбургов разорвали его на части и разделили их.
Для их королей и императоров многообразие и толерантность содружества считались заразными болезнями, от которых нужно было избавляться, - пишет автор.

СЛИЯНИЕ
Слияние с другими государствами привело к исчезновению Арагона, ставшего частью Испании, и Савойи, влившейся во Францию и Италию. Некоторые слияния, однако, происходят не полностью (в качестве примера приводится Англия и Шотландия после 1707 года).

ЛИКВИДАЦИЯ

Ликвидация, как пишет автор книги, - это «понятие, применяемое в отрасли права о юридических лицах, и нет причины, по которой оно не может быть также применено по аналогии к определенным обстоятельствам, при которых государственное образование, или «политическая компания», прекращает существование».
Однако, по его мнению, в одних случаях ликвидации согласовываются, в других - нет.
Празднование Пасхи. Прага, апрель 2011 года.
Празднование Пасхи. Прага, апрель 2011 года.

Так, «бархатный развод», приведший к распаду Чехословакии в 1993 году, был согласованным, по крайней мере, среди политиков. Никто не спросил у народа, хотел ли он этого?
Для легитимации ликвидации прибалтийских государств Советским Союзом в 1940 году были проведены референдумы, однако это были, скорее, полицейский террор и обман.

«ДЕТСКАЯ СМЕРТНОСТЬ»

По мнению Нормана Дейвиса, некоторые государства являются мертворожденными. Без развитых органов, к примеру, Карпатская Украина. Другие умирают, как только прекращается «родительское» покровительство, к примеру королевство Этрурия и все другие наполеоновские образования.

Некоторые задыхаются сразу после рождения. Как например, ряд независимых республик вокруг России, образовавшихся после гражданской войны и просуществовавших до завоевания большевиками.
Для контраста, королевства Галиции и Лодомерии никогда на самом деле не существовали даже в качестве эмбриона. Их институты были не более чем красивые искусственные процедуры, установленные завоевателями, не имеющие никакой власти или возможности принятия собственных решений.

НИЧТО НЕ ИСЧЕЗАЕТ БЕССЛЕДНО

"Государства должны умереть, но правда о них и их подданных не должна уходить с ними в могилу, - приводит Нил Ашерсон выводы автора книги. – Человеческая жизнь  продолжается на развалинах павших городов, бесконечно адаптируясь. В прошлом и будущем Европы, так же как и во всем остальном мире, все проходит, но ничего не исчезает бесследно".

No comments: