„მე აფხაზი ვარ და ამაყად ვამბობ, რომ ჩემი საქართველო აფხაზეთიდან იწყება.“
„ჩვენ ღმერთმა და ბედმა გვარგუნა ერთად ცხოვრება, ერთ მიწაზე, ერთი ცის ქვეშ მშვიდობიანად, მეგობრულად და ნათესაური სიყვარულით, ამიტომ მე ვიქნები იქ, სადაც ჩემი შრომა, ძალა და ენერგია გამოადგება ჩემს სამშობლოს: მე ჩემი ერის და საქართველოს ღვიძლი შვილი ვარ.“//ლორიკ მარშანია//.
ესაა გამოსვლა ჟენევაში //შვეიცარია// პრეს-კონფერენციაზე //15.10.08//. ჟენევის მოლაპარაკებათა პირველი რაუნდი ჩაშალა რუსეთის მხარემ და გაჭიმული აფხაზები და ოსებიც არ გამოცხადნენ.
"მე, ვინც აფხაზეთი დავტოვე პირადად ექს-პრეზიდენტი არძინბას მხრიდან დევნის გამო. მე, უძველესი აფხაზური საგვარეულოს ერთ-ერთ წარმომადგენელს მთელი ჩემი შეგნებული ცხოვრება მაწუხებდა აფხაზური ეთნოსის ბედი.
ისტორიის მანძილზე აფხაზური ეთნოსი მუდამ დევნილი იყო, და უპირველეს ყოვლისა დევნილი იყო რუსეთის მიერ.
მე-19 საუკუნის შუა ხანებში ჩვენ მოგვიწყვეს მახაჯირობა. გენერალი მურავიოვის ხელმძღვანელობით "ურჩი მთიელი" აფხაზები განდევნეს თურქულ-ოსმალურ იმპერიაში. 1937-1950 წლებში საბჭოთა კავშირის და ყველა ხალხის ბელადის ხელმძღვანელობით მოსპეს აფხაზი ერის საუკეთესო ნაწილი, დახურეს აფხაზური სკოლები, აკრძალეს მშობლიური ენა და ა.შ. ცნობილია რომ ასეთი ტრაღიკული ხვედრი ერგო ჩრდილოეთი კავკასიის მცირერიცხოვან ხალხებს, მათ შორის საქართველოს ხალხებსაც.
ერთ დროს აფხაზები შიშობდნენ აფხაზეთში ქართველების ინტენსიურად გადასახლების გამო. მათ ეშინოდათ დემოგრაფიული დისბალანსისა. ყველაფერი ეს იყო და ამ ფაქტების აღიარების დროა.
მაგრამ ამ ტრაღიკული მოვლენების მიუხედავად ჩვენ, აფხაზებმა, სწორედ საქართველოს შემადგენლობაში შევინარჩუნეთ ჩვენი სახე, ავტონომია, ლიტერატურა, ენა, ეროვნული აფხაზური სკოლები, სახელმწიფო უნივერსიტეტი და მრავალი სხვა. ამაზე ვლაპარაკობ ათი წლის წინ გამოსულ ჩემს წიგნში "სიმართლე აფხაზეთის ტრაღედიის შესახებ".
ამას გარდა ძირითადი თანამდებობები რესპუბლიკის ხელმძღვანელობაში ეკავათ აფხაზებს.
ჩვენ გვირჩევდნენ აფხაზეთის, საქართველოს, საბჭოთა კავშირის პარლამენტებში. ათობით აფხაზს მაღალი თანამდებობები ეკავა საქართველოს ხელმძღვანელობაში.
ქართველებთან ერთად ხანგრძლივი თანაცხოვრების გამო აფხაზეთის მოსახლეობის 40 პროცენტს შეადგენდნენ შერეული აფხაზურ-ქართული ოჯახები აბსოლუტურად ერთნაირი ყოფით, წეს-ჩვეულებებით და ტრადიციებით.
აფხაზეთი არის ერთადერთი ავტონომიური რესპუბლიკა ყოფილ საბჭოთა კავშირში რომლის კონსტიტუციაშიც არის მუხლი აფხაზური ენის როგორც სახელმწიფო ენის შესახებ.
ამავე დროს გავიხსენოთ რომ კომუნისტური სისტემა ინტენსიურად არუსებდა რუსეთის ფედერაციის ეროვნულ ოლქებს და ავტონომიებს. ხდებოდა ყაბარდო-ბალყარეთის, ჩრდილო ოსეთის, ჩეჩნეთ-ინგუშეთის, ყარაჩაი-ჩერქეზეთის, დაღესტანის ინტენსიური ასიმილაცია. ძირეული ხალხების ბავშვებს არ ჰქონდათ მშობლიურ ენაზე სწავლის საშუალება.
ასიმილაციისა დარუსიფიკაციის მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ ყარაჩაი-ჩერქეზეთი. 1974 წელს იქ მოეწყო აფხაზეთის დღეები.
ამ ავტონომიური ოლქის მთელ ხელმძღვანელობაში იყო ადგილობრივი ეროვნების ერთადერთი კადრი, ბატონი რემ ტატარშაო-აღმასრულებელი ხელისუფლების თავმჯდომარის მოადგილე. ყველა დანარჩენი ხელმძღვანელი ლოკალური კომპარტიის პირველი მდივანი მურახოვსკის მეთაურობით რუსი იყო.
სამწუხაროდ ეს პროცესები უკვე იწყება აფხაზეთშიც.
დღეს უნდა გავიხსენოთ ისიც რომ რუსეთის ხელისუფლება დიდი ხანია რაც მიაშტერდა აფხაზეთს.
ჯერ კიდევ 1945 წელს აფხაზეთში დასასვენებლად მყოფმა საბჭოთა კომპარტიის ყოფილმა მდივანმა სუსლოვმა უთხრა ადგილობრივ ხელმძღვანელებს: "არის აფხაზეთის და სოჭის კურირტების გაერთიანების და შავი ზღვის სანაპიროზე მოსკოვს დაქვემდებარებული ერთიანი საკურორტო ოლქის შექმნის აზრი".
1948 წელს სტალინის თანაშემწე პოსკრებიშევმა განაცხადა: "როგორ შეხედავენ აფხაზი და ქართველი ამხანაგები სოხუმის,ახალი ათონის,გუდაუთის და გაგრას გაერთიანებას მოსკოვს დაქვემდებარებულ ერთიან საკურორტო ოლქად?"//ამაზე კნავილსაც ვერ გაბედავდა ის სტალინის ნებართვის ან დავალების გარეშე, გ.მ.//.
უკვე აფხაზეთში ტრაღიკული მოვლენების შემდეგ რუსეთის სახელმწიფო დუმაში მორიგ მოლაპარაკებებზე დეპუტატმა ტიხონოვმა პირდაპირ თქვა:
"შტერმა ხრუშჩოვმა ყირიმი მისცა უკრაინას, რატომ არ წავართვათ აფხაზეთი საქართველოს!"
ასეთი იყო და არის მცირერიცხოვანი ხალხების ბედი.
ამ ფონზე ჩნდება კანონზომიერი კითხვა: რა გველის ჩვენ, ეთნიკურ აფხაზებს პუტინის რუსეთის ჩექმის ქვეშ?
16 წლის მანძილზე სუვერენული სახელმწიფოებრიობის ძიების დროს ჩვენ,აფხაზებმა, დავკარგეთ უმთავრესი-ეთნოსი.
1992 წელს თვითონ აფხაზეთში იყო 90 ათასი აფხაზი. ეხლა ამ რაოდენობამ ორჯერ იკლო.
დღეს აფხაზეთის მოსახლეობის უმეტესობას შეადგენდნენ მოსულები 1992 წლის ტრაღიკული ამბების შემდეგ. ესენი ძირითადად არიან სხვადასხვა დანაშაულის ჩადენის გამო თავის საკუთარ სამშობლოებში რომ დაეძებენ ისეთი კრიმინალები და ნარკომანები მთელი მსოფლიოდან.
ცხელ წერტილებში მუდამ იკრიბებიან ყვავები რომლებსაც უნდათ რეჟიმისთვის სამსახურის გაწევა იარაღით ხელში.
აი ამ კრიმინალებს და ნარკომანებს მისცა სუვერენიტეტი დ.მედვედევმა და არა აფხაზებს!
ამასთან მან რატომღაც დაივიწყა სხვადასხვა ერის განდევნილი 400 ათასი კაცი, ნათ შორის 30 ათასი აფხაზი.
მათი ბედი არავის აწუხებს.
დღეს რუსეთის ხელისუფლება უბოდიშოდ და თავხედურად არღვევს ყველა წესსა და კანონს.
ის იყენებს თავის საყვარელ პრინციპებს "გათიშე და იბატონე" და "თუ ძალა გაქვს ტვინი რათ გინდა" და აქტიურად და აგრესიულად ითვისებს აფხაზების ხელით აფხაზეთის სიმდიდრეს რუსეთის სახელმწიფოს სასარგებლოდ.
რუსეთმა დაუყოვნებლივ უნდა შეასრულოს თავისი ვალდებულებები.
მივმართავ აფხაზეთის დელეგაციის ხელმძღვანელ სერგეი მირონის ძე შამბას, მთელ აფხაზ ხალხს: უნდა გადავარჩინოთ აფხაზი ხალხი ჩვენი საერთო ძალისხმევით. ესაა ჩვენი წმინდა მოვალეობა წარსულის და მომავლის წინაშე....ჩვენ პასუხს ვაგებთ აფხაზეთის და აფხაზი ხალხის მომავალზე!
საჭიროა ორმხრივი აფხაზურ-ქართული დიალოგი რომელმაც უნდა მიგვიყვანოს ურთიერთნდობამდე და კონსენსუსამდე.
მხოლოდ ასე შეიძლება გადარჩეს და აღორძინდეს აფხაზი ეთნოსი მის ისტორიულ სამშობლო აფხაზეთში.
რესურსები ინტერნეტში
არასამთავრობო მძრაობა მშვიდობა და აფხაზეთის აღორძინება-ს კოორდინატორი, პროფესორი ლორიკ მარშანია.
ლორიკ მარშანია (დ. 24 იანვარი, 1932, ოჩამჩირე — გ. 13 აგვისტო, 2010, თბილისი), ეროვნებით აფხაზი, ქართველი პოლიტიკოსი, აფხაზეთის ლეგიტიმური უმაღლესი საბჭოს მრჩეველი, მოძრაობა „მშვიდობიანი აფხაზეთის“ კოორდინატორი, ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალერი; ლორიკ მარშანია იყო საქართველოს აგრარულ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი, მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრი, გიორგი შარვაშიძის სახელობის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი.
//საბჭოთა დემოკრატიის მოქმედების ზონაში ასეთი აფხაზები ან იღუპებიან ავტოავარიებში ან მათ პირდაპირ ხოცავენ როგორც დახოცეს ქალბატონი ლუიზა //ჯუხუ// ანჩაბაძე,ქალბატონი ნელი ეშბას ძმა,ზურაბ აჩბა და სხვები. ასე კლავს საბჭოთა დემოკრატია გიორგი შარვაშიძის და არზაყან ემუხვარის აფხაზეთს,გ.მ.//.
ლორიკ ბესარიონის ძე მარშანია დაიბადა 1932 წლის 24 იანვარს ქ. ოჩამჩირეში, მარშანიების თავადური საგვარეულოს შთამომავლთა ოჯახში. დაამთავრა ქ. სოხუმის მე-4 საშუალო სკოლა;
1957 წელს დაამთავრა მოსკოვის სახელმწიფო ეკონომიკური ინსტიტუტი;
1957-1959 წლებში მუშაობდა აფხაზეთის ა. რ. საგეგმო კომიტეტში;
1959-1963 წლებში მოსკოვის სახელმწიფო ეკონომიკური ინსტიტუტის ასპირანტია;
1963 წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია;
1963-1964 წლებში მუშაობდა გულიას სახ. საკვლევ ინსტიტუტში, ხოლო 1964-1973 წლებში - საქართველოს სუბტროპიკულ ინსტიტუტში ჯერ დოცენტის თანამდებობაზე, შემდეგ კი პრორექტორად სამეცნიერო დარგში;
1973-1975 წლებში ლორიკ მარშანია აფხაზეთის ავტ. რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილეა;
1978-1980 წლებში არჩეულ იქნა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კომპარტიის საოლქო კომიტეტის მდივნად;
1980-1985 წლებში ლორიკ მარშანია საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის სასოფლო-სამეურნეო განყოფილების გამგის მოადგილეა;
1985-1991 წლებში საქართველოს სახალხო მეურნეობის მართვის ინსტიტუტის რექტორია;
1988 წელს ლორიკ მარშანიამ დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია, ამავე წელს მას მიენიჭა პროფესორის წოდება;
1992-2002 წლამდე ლორიკ მარშანია აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილეა, ხოლო 2002 წლიდან გარდაცვალებამდე – უმაღლესი საბჭოს მრჩეველი;
1995 წელს ლორიკ მარშანია არჩეულ იქნა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად;
ლორიკ მარშანია 250-ზე მეტი ნაშრომის ავტორია, მათ შორის არის მრავალი მონოგრაფიის ავტორთა ხელმძღვანელი;
ლორიკ მარშანია ტრაგიკულად დაიღუპა 2010 წლის 13 აგვისტოს, თბილისში ავტოავარიის შედეგად. ლორიკ მარშანიას მანქანა ფონიჭალაში მაშინ დაეჯახა, როცა ის ქუჩაზე გადადიოდა. იგი მძიმე მდგომარეობაში, თბილისის პირველ კლინიკური საავადმყოფოს რეანიმაციულ განყოფილებაში იქნა მოთავსებული და იქვე გარდაიცვალა;
ეთნიკურად აფხაზი ლორიკ მარშანია იმ მცირერიცხოვან აფხაზ მოღვაწეთა შორის იყო, ვინც გასული საუკუნის 90-იან წლებში ღიად დაუპირისპირდა სეპარატისტთა ლიდერს ვლადისლავ არძინბას. ლორიკ მარშანია ასევე მონაწილეობას იღებდა ჟენევის მოლაპარაკებებში, სადაც საქართველოს ინტერესებს იცავდა;
ლორიკ მარშანია თბილისში, ლისის ტბასთან მდებარე დევნილთა სასაფლაოზე მეუღლის გვერდით დაკრძალეს, დაკრძალვის ხარჯები სახელმწიფომ გაიღო. დაკრძალვას ხელისუფლების და ოპოზიციის წარმომადგენლებიც ესწრებოდნენ. ლორიკ მარშანიას სულის მოსახსენიებელი პანაშვიდი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა, უწმინდესმა და უნეტარესმა ილია მეორემ სამების საკათედრო ტაძარში გადაიხადა
Nе озвученное обращение Лорика Маршания к абхазам на Женевских переговорах
„ჩვენ ღმერთმა და ბედმა გვარგუნა ერთად ცხოვრება, ერთ მიწაზე, ერთი ცის ქვეშ მშვიდობიანად, მეგობრულად და ნათესაური სიყვარულით, ამიტომ მე ვიქნები იქ, სადაც ჩემი შრომა, ძალა და ენერგია გამოადგება ჩემს სამშობლოს: მე ჩემი ერის და საქართველოს ღვიძლი შვილი ვარ.“//ლორიკ მარშანია//.
 |
"მე, ვინც აფხაზეთი დავტოვე პირადად ექს-პრეზიდენტი არძინბას მხრიდან დევნის გამო. მე, უძველესი აფხაზური საგვარეულოს ერთ-ერთ წარმომადგენელს მთელი ჩემი შეგნებული ცხოვრება მაწუხებდა აფხაზური ეთნოსის ბედი.
ისტორიის მანძილზე აფხაზური ეთნოსი მუდამ დევნილი იყო, და უპირველეს ყოვლისა დევნილი იყო რუსეთის მიერ.
მე-19 საუკუნის შუა ხანებში ჩვენ მოგვიწყვეს მახაჯირობა. გენერალი მურავიოვის ხელმძღვანელობით "ურჩი მთიელი" აფხაზები განდევნეს თურქულ-ოსმალურ იმპერიაში. 1937-1950 წლებში საბჭოთა კავშირის და ყველა ხალხის ბელადის ხელმძღვანელობით მოსპეს აფხაზი ერის საუკეთესო ნაწილი, დახურეს აფხაზური სკოლები, აკრძალეს მშობლიური ენა და ა.შ. ცნობილია რომ ასეთი ტრაღიკული ხვედრი ერგო ჩრდილოეთი კავკასიის მცირერიცხოვან ხალხებს, მათ შორის საქართველოს ხალხებსაც.
ერთ დროს აფხაზები შიშობდნენ აფხაზეთში ქართველების ინტენსიურად გადასახლების გამო. მათ ეშინოდათ დემოგრაფიული დისბალანსისა. ყველაფერი ეს იყო და ამ ფაქტების აღიარების დროა.
მაგრამ ამ ტრაღიკული მოვლენების მიუხედავად ჩვენ, აფხაზებმა, სწორედ საქართველოს შემადგენლობაში შევინარჩუნეთ ჩვენი სახე, ავტონომია, ლიტერატურა, ენა, ეროვნული აფხაზური სკოლები, სახელმწიფო უნივერსიტეტი და მრავალი სხვა. ამაზე ვლაპარაკობ ათი წლის წინ გამოსულ ჩემს წიგნში "სიმართლე აფხაზეთის ტრაღედიის შესახებ".
ამას გარდა ძირითადი თანამდებობები რესპუბლიკის ხელმძღვანელობაში ეკავათ აფხაზებს.
ჩვენ გვირჩევდნენ აფხაზეთის, საქართველოს, საბჭოთა კავშირის პარლამენტებში. ათობით აფხაზს მაღალი თანამდებობები ეკავა საქართველოს ხელმძღვანელობაში.
ქართველებთან ერთად ხანგრძლივი თანაცხოვრების გამო აფხაზეთის მოსახლეობის 40 პროცენტს შეადგენდნენ შერეული აფხაზურ-ქართული ოჯახები აბსოლუტურად ერთნაირი ყოფით, წეს-ჩვეულებებით და ტრადიციებით.
აფხაზეთი არის ერთადერთი ავტონომიური რესპუბლიკა ყოფილ საბჭოთა კავშირში რომლის კონსტიტუციაშიც არის მუხლი აფხაზური ენის როგორც სახელმწიფო ენის შესახებ.
ამავე დროს გავიხსენოთ რომ კომუნისტური სისტემა ინტენსიურად არუსებდა რუსეთის ფედერაციის ეროვნულ ოლქებს და ავტონომიებს. ხდებოდა ყაბარდო-ბალყარეთის, ჩრდილო ოსეთის, ჩეჩნეთ-ინგუშეთის, ყარაჩაი-ჩერქეზეთის, დაღესტანის ინტენსიური ასიმილაცია. ძირეული ხალხების ბავშვებს არ ჰქონდათ მშობლიურ ენაზე სწავლის საშუალება.
ასიმილაციისა დარუსიფიკაციის მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ ყარაჩაი-ჩერქეზეთი. 1974 წელს იქ მოეწყო აფხაზეთის დღეები.
ამ ავტონომიური ოლქის მთელ ხელმძღვანელობაში იყო ადგილობრივი ეროვნების ერთადერთი კადრი, ბატონი რემ ტატარშაო-აღმასრულებელი ხელისუფლების თავმჯდომარის მოადგილე. ყველა დანარჩენი ხელმძღვანელი ლოკალური კომპარტიის პირველი მდივანი მურახოვსკის მეთაურობით რუსი იყო.
სამწუხაროდ ეს პროცესები უკვე იწყება აფხაზეთშიც.
დღეს უნდა გავიხსენოთ ისიც რომ რუსეთის ხელისუფლება დიდი ხანია რაც მიაშტერდა აფხაზეთს.
ჯერ კიდევ 1945 წელს აფხაზეთში დასასვენებლად მყოფმა საბჭოთა კომპარტიის ყოფილმა მდივანმა სუსლოვმა უთხრა ადგილობრივ ხელმძღვანელებს: "არის აფხაზეთის და სოჭის კურირტების გაერთიანების და შავი ზღვის სანაპიროზე მოსკოვს დაქვემდებარებული ერთიანი საკურორტო ოლქის შექმნის აზრი".
1948 წელს სტალინის თანაშემწე პოსკრებიშევმა განაცხადა: "როგორ შეხედავენ აფხაზი და ქართველი ამხანაგები სოხუმის,ახალი ათონის,გუდაუთის და გაგრას გაერთიანებას მოსკოვს დაქვემდებარებულ ერთიან საკურორტო ოლქად?"//ამაზე კნავილსაც ვერ გაბედავდა ის სტალინის ნებართვის ან დავალების გარეშე, გ.მ.//.
უკვე აფხაზეთში ტრაღიკული მოვლენების შემდეგ რუსეთის სახელმწიფო დუმაში მორიგ მოლაპარაკებებზე დეპუტატმა ტიხონოვმა პირდაპირ თქვა:
"შტერმა ხრუშჩოვმა ყირიმი მისცა უკრაინას, რატომ არ წავართვათ აფხაზეთი საქართველოს!"
ასეთი იყო და არის მცირერიცხოვანი ხალხების ბედი.
ამ ფონზე ჩნდება კანონზომიერი კითხვა: რა გველის ჩვენ, ეთნიკურ აფხაზებს პუტინის რუსეთის ჩექმის ქვეშ?
16 წლის მანძილზე სუვერენული სახელმწიფოებრიობის ძიების დროს ჩვენ,აფხაზებმა, დავკარგეთ უმთავრესი-ეთნოსი.
1992 წელს თვითონ აფხაზეთში იყო 90 ათასი აფხაზი. ეხლა ამ რაოდენობამ ორჯერ იკლო.
დღეს აფხაზეთის მოსახლეობის უმეტესობას შეადგენდნენ მოსულები 1992 წლის ტრაღიკული ამბების შემდეგ. ესენი ძირითადად არიან სხვადასხვა დანაშაულის ჩადენის გამო თავის საკუთარ სამშობლოებში რომ დაეძებენ ისეთი კრიმინალები და ნარკომანები მთელი მსოფლიოდან.
ცხელ წერტილებში მუდამ იკრიბებიან ყვავები რომლებსაც უნდათ რეჟიმისთვის სამსახურის გაწევა იარაღით ხელში.
აი ამ კრიმინალებს და ნარკომანებს მისცა სუვერენიტეტი დ.მედვედევმა და არა აფხაზებს!
ამასთან მან რატომღაც დაივიწყა სხვადასხვა ერის განდევნილი 400 ათასი კაცი, ნათ შორის 30 ათასი აფხაზი.
მათი ბედი არავის აწუხებს.
დღეს რუსეთის ხელისუფლება უბოდიშოდ და თავხედურად არღვევს ყველა წესსა და კანონს.
ის იყენებს თავის საყვარელ პრინციპებს "გათიშე და იბატონე" და "თუ ძალა გაქვს ტვინი რათ გინდა" და აქტიურად და აგრესიულად ითვისებს აფხაზების ხელით აფხაზეთის სიმდიდრეს რუსეთის სახელმწიფოს სასარგებლოდ.
რუსეთმა დაუყოვნებლივ უნდა შეასრულოს თავისი ვალდებულებები.
მივმართავ აფხაზეთის დელეგაციის ხელმძღვანელ სერგეი მირონის ძე შამბას, მთელ აფხაზ ხალხს: უნდა გადავარჩინოთ აფხაზი ხალხი ჩვენი საერთო ძალისხმევით. ესაა ჩვენი წმინდა მოვალეობა წარსულის და მომავლის წინაშე....ჩვენ პასუხს ვაგებთ აფხაზეთის და აფხაზი ხალხის მომავალზე!
საჭიროა ორმხრივი აფხაზურ-ქართული დიალოგი რომელმაც უნდა მიგვიყვანოს ურთიერთნდობამდე და კონსენსუსამდე.
მხოლოდ ასე შეიძლება გადარჩეს და აღორძინდეს აფხაზი ეთნოსი მის ისტორიულ სამშობლო აფხაზეთში.
რესურსები ინტერნეტში
არასამთავრობო მძრაობა მშვიდობა და აფხაზეთის აღორძინება-ს კოორდინატორი, პროფესორი ლორიკ მარშანია.
ლორიკ მარშანია (დ. 24 იანვარი, 1932, ოჩამჩირე — გ. 13 აგვისტო, 2010, თბილისი), ეროვნებით აფხაზი, ქართველი პოლიტიკოსი, აფხაზეთის ლეგიტიმური უმაღლესი საბჭოს მრჩეველი, მოძრაობა „მშვიდობიანი აფხაზეთის“ კოორდინატორი, ვახტანგ გორგასლის I ხარისხის ორდენის კავალერი; ლორიკ მარშანია იყო საქართველოს აგრარულ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი, ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი, მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე, აფხაზეთის მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრი, გიორგი შარვაშიძის სახელობის სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი.
//საბჭოთა დემოკრატიის მოქმედების ზონაში ასეთი აფხაზები ან იღუპებიან ავტოავარიებში ან მათ პირდაპირ ხოცავენ როგორც დახოცეს ქალბატონი ლუიზა //ჯუხუ// ანჩაბაძე,ქალბატონი ნელი ეშბას ძმა,ზურაბ აჩბა და სხვები. ასე კლავს საბჭოთა დემოკრატია გიორგი შარვაშიძის და არზაყან ემუხვარის აფხაზეთს,გ.მ.//.
ლორიკ ბესარიონის ძე მარშანია დაიბადა 1932 წლის 24 იანვარს ქ. ოჩამჩირეში, მარშანიების თავადური საგვარეულოს შთამომავლთა ოჯახში. დაამთავრა ქ. სოხუმის მე-4 საშუალო სკოლა;
1957 წელს დაამთავრა მოსკოვის სახელმწიფო ეკონომიკური ინსტიტუტი;
1957-1959 წლებში მუშაობდა აფხაზეთის ა. რ. საგეგმო კომიტეტში;
1959-1963 წლებში მოსკოვის სახელმწიფო ეკონომიკური ინსტიტუტის ასპირანტია;
1963 წელს დაიცვა საკანდიდატო დისერტაცია;
1963-1964 წლებში მუშაობდა გულიას სახ. საკვლევ ინსტიტუტში, ხოლო 1964-1973 წლებში - საქართველოს სუბტროპიკულ ინსტიტუტში ჯერ დოცენტის თანამდებობაზე, შემდეგ კი პრორექტორად სამეცნიერო დარგში;
1973-1975 წლებში ლორიკ მარშანია აფხაზეთის ავტ. რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარის პირველი მოადგილეა;
1978-1980 წლებში არჩეულ იქნა აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის კომპარტიის საოლქო კომიტეტის მდივნად;
1980-1985 წლებში ლორიკ მარშანია საქართველოს კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის სასოფლო-სამეურნეო განყოფილების გამგის მოადგილეა;
1985-1991 წლებში საქართველოს სახალხო მეურნეობის მართვის ინსტიტუტის რექტორია;
1988 წელს ლორიკ მარშანიამ დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია, ამავე წელს მას მიენიჭა პროფესორის წოდება;
1992-2002 წლამდე ლორიკ მარშანია აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის პირველი მოადგილეა, ხოლო 2002 წლიდან გარდაცვალებამდე – უმაღლესი საბჭოს მრჩეველი;
1995 წელს ლორიკ მარშანია არჩეულ იქნა საქართველოს სოფლის მეურნეობის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსად;
ლორიკ მარშანია 250-ზე მეტი ნაშრომის ავტორია, მათ შორის არის მრავალი მონოგრაფიის ავტორთა ხელმძღვანელი;
ლორიკ მარშანია ტრაგიკულად დაიღუპა 2010 წლის 13 აგვისტოს, თბილისში ავტოავარიის შედეგად. ლორიკ მარშანიას მანქანა ფონიჭალაში მაშინ დაეჯახა, როცა ის ქუჩაზე გადადიოდა. იგი მძიმე მდგომარეობაში, თბილისის პირველ კლინიკური საავადმყოფოს რეანიმაციულ განყოფილებაში იქნა მოთავსებული და იქვე გარდაიცვალა;
ეთნიკურად აფხაზი ლორიკ მარშანია იმ მცირერიცხოვან აფხაზ მოღვაწეთა შორის იყო, ვინც გასული საუკუნის 90-იან წლებში ღიად დაუპირისპირდა სეპარატისტთა ლიდერს ვლადისლავ არძინბას. ლორიკ მარშანია ასევე მონაწილეობას იღებდა ჟენევის მოლაპარაკებებში, სადაც საქართველოს ინტერესებს იცავდა;
ლორიკ მარშანია თბილისში, ლისის ტბასთან მდებარე დევნილთა სასაფლაოზე მეუღლის გვერდით დაკრძალეს, დაკრძალვის ხარჯები სახელმწიფომ გაიღო. დაკრძალვას ხელისუფლების და ოპოზიციის წარმომადგენლებიც ესწრებოდნენ. ლორიკ მარშანიას სულის მოსახსენიებელი პანაშვიდი სრულიად საქართველოს კათოლიკოს-პატრიარქმა, უწმინდესმა და უნეტარესმა ილია მეორემ სამების საკათედრო ტაძარში გადაიხადა
Nе озвученное обращение Лорика Маршания к абхазам на Женевских переговорах
Дата: 21/10/2008
http://abkhazeti.info/society/EkkuVlulZAufTpimGU.php
Всю свою сознательную жизнь меня беспокоила
судьба абхазского этноса, к которому я принадлежу, как один из
представителей древнейшего абхазского рода, вынужденного покинуть
Абхазию из-за политических гонений лично со стороны экс-президента В.
Ардзинба.
На протяжении истории абхазский этнос постоянно преследовался и, прежде всего, со стороны России. Так, в середине XIX века нам было устроено махаджирство, когда под руководством генерала Муравьева абхазов - «непокорных горцев» выслали в турецко-османскую империю. В 1937-1950 годы под руководством вождя Советского Союза и всех народов был истреблен весь цвет абхазской нации, закрытие абхазских школ, запрет на родной язык и т.п. Известно, что такая трагическая судьба постигла также малочисленные народы Северного Кавказа, Закавказья, в том числе Грузии.
Был и такой период в нашей истории, когда абхазы высказывали серьезное недовольство интенсивным переселением в Абхазию грузин с ее восточных регионов, опасаясь демографического дисбаланса. Все это было и пора признать эти факты.
Однако, несмотря на все эти трагические перипетии прошлого именно в составе Грузии мы, абхазы сохранили свое лицо – автономию национальную самобытность, традиции, культуру, литературу, язык, национальные абхазские школы, государственный университет и многое другое (подробно об этом сказано в моей книге «Правда о трагедии Абхазии», вышедшей десять лет тому назад). Более того, основные должности в руководстве республикой занимали кадры абхазской национальности, мы избирались во всех трех парламентах - Абхазии, Грузии, Советского Союза. Десятки абхазов занимали высокие должности в руководящем составе Грузии.
В результате долгой совместной с грузинами жизни 40 процентов населения Абхазии составили смешанные абхазо-грузинские браки, с абсолютно идентичными бытом обычаями и традициями.
Абхазия - единственная автономная республика в бывшем СССР, Конституция которой содержит статью об абхазском языке, как Государственном.
В то же время вспомним, как при коммунистической системе шла интенсивная ассимиляция и обрусение национальных областей и автономий, входящих в состав Российской Федерации - Кабардино-Балкарии, Северной Осетии, Чечено-Ингушетии, Карачаево-Черкесии, Дагестана. Дети, представители коренных национальностей, были лишены возможности учиться на родном языке.
Как пример ассимиляции и русификации можно привести Карачаево-Черкесию. В 1974 году здесь проводились дни культуры Абхазии. Во всем руководстве этой автономной области работал один единственный кадр местной национальности г-н Рем Татаршао - зам. председателя исполнительной власти. А все остальные верхушки были русскими во главе с первым секретарем Мураховским. К сожалению, те же процессы уже начинаются и в Абхазии.
Сегодня нельзя не вспомнить и о том, что руководство России давно положило глаз на Абхазию. Еще в 1945 г. бывший секретарь ЦКВКП (б) Суслов, будучи на отдыхе в Абхазии заявил местным властям: «Есть мнение объединить курорты Абхазии и Сочи и образовать единый курортный округ на черноморском побережье с непосредственным подчинением его Москвы».
В 1948 г. помощник И. Сталина Поскребышев заявил: «Как посмотрят абхазские и грузинские товарищи, если объединить Сухуми, Новый Афон, Гудаута и Гагра с Сочи и создать единый курортный округ с подчинением Москвы.
А уже после трагических событий в Абхазии на очередных переговорах в Москве в Госдуме России один из депутатов (Тихонов) прямо заявил: «Этот чудак Н. Хрущев отдал Крым Украине, а почему бы нам, не оттяпать Абхазию у Грузии!».
Такова была и есть сегодня судьба малочисленных народов.
На этом фоне встает вполне закономерный вопрос. Какая перспектива ждет нас этнических абхазов под сапогом путинской России?
Уже ясно, что за 16 лет поиска суверенной государственности, мы – абхазы потеряли самое главное - этнос. Если в 1992 г. нас было в самой Абхазии более 90 тысяч, то эта цифра сократилась на половину. Сегодня большинство населения Абхазии составляют пришельцы, появившиеся в Абхазии после трагических событий 1992 г. Это в основном сброд чуть ли не со всего мира - криминалы, наркоманы, преследуемые на своей родине за разного рода преступления. Как известно, всегда в горячих точках собирается воронья стая, готовая служить режиму с оружием в руках. Вот им и дал суверенитет Д. Медведев, а не абхазам! При этом, почему-то он забыл о 400 тысячах изгнанного многонационального населения Абхазии, в том числе 30 тысяч абхазов. Их судьба никого не беспокоит.
Сегодня российское руководство беспардонно и нагло перешло все границы дозволенного. Руководствуясь своим излюбленными принципами «разделяй и властвуй», «сила есть, ума не надо» активно и агрессивно осваивает богатства Абхазии руками ее народа на благо российского государства.
Россия обязана немедленно выполнить свои обязательства из шести пунктов, в пределах статуса КВО.
Я обращаюсь к главе делегации Абхазии - Сергей Мироновичу Шамба, ко всему абхазскому народу: Надо спасать абхазский этнос нашими общими усилиями от интенсивного нашествия России. Это наш святой долг перед прошлым и будущем. В данном случае неуместно считать себя большим католиком, чем Папа Римский. Мы все в ответе за будущее Абхазии и абхазский народа!
Нужен двухсторонний абхазо-грузинский диалог, который должен привести к взаимному доверию, взаимопониманию и консенсусу.
Только этим путем можно спасти и возродить абхазский этнос на своей исторической Родине Абхазии.
Лорик Маршания,
координатор неправительственного движения
«Мир и возрождение Абхазии»,
профессор
Данное выступление сделано на пресс-конференции международного СМИ в г. Женеве (Швейцария) 15.10.08. В связи с тем, что абхазская делегация не явилась двухстороннюю встречу. Как известно, первый раунд Женевских переговоров был сорван российской, абхазской и осетинской сторонами.
На протяжении истории абхазский этнос постоянно преследовался и, прежде всего, со стороны России. Так, в середине XIX века нам было устроено махаджирство, когда под руководством генерала Муравьева абхазов - «непокорных горцев» выслали в турецко-османскую империю. В 1937-1950 годы под руководством вождя Советского Союза и всех народов был истреблен весь цвет абхазской нации, закрытие абхазских школ, запрет на родной язык и т.п. Известно, что такая трагическая судьба постигла также малочисленные народы Северного Кавказа, Закавказья, в том числе Грузии.
Был и такой период в нашей истории, когда абхазы высказывали серьезное недовольство интенсивным переселением в Абхазию грузин с ее восточных регионов, опасаясь демографического дисбаланса. Все это было и пора признать эти факты.
Однако, несмотря на все эти трагические перипетии прошлого именно в составе Грузии мы, абхазы сохранили свое лицо – автономию национальную самобытность, традиции, культуру, литературу, язык, национальные абхазские школы, государственный университет и многое другое (подробно об этом сказано в моей книге «Правда о трагедии Абхазии», вышедшей десять лет тому назад). Более того, основные должности в руководстве республикой занимали кадры абхазской национальности, мы избирались во всех трех парламентах - Абхазии, Грузии, Советского Союза. Десятки абхазов занимали высокие должности в руководящем составе Грузии.
В результате долгой совместной с грузинами жизни 40 процентов населения Абхазии составили смешанные абхазо-грузинские браки, с абсолютно идентичными бытом обычаями и традициями.
Абхазия - единственная автономная республика в бывшем СССР, Конституция которой содержит статью об абхазском языке, как Государственном.
В то же время вспомним, как при коммунистической системе шла интенсивная ассимиляция и обрусение национальных областей и автономий, входящих в состав Российской Федерации - Кабардино-Балкарии, Северной Осетии, Чечено-Ингушетии, Карачаево-Черкесии, Дагестана. Дети, представители коренных национальностей, были лишены возможности учиться на родном языке.
Как пример ассимиляции и русификации можно привести Карачаево-Черкесию. В 1974 году здесь проводились дни культуры Абхазии. Во всем руководстве этой автономной области работал один единственный кадр местной национальности г-н Рем Татаршао - зам. председателя исполнительной власти. А все остальные верхушки были русскими во главе с первым секретарем Мураховским. К сожалению, те же процессы уже начинаются и в Абхазии.
Сегодня нельзя не вспомнить и о том, что руководство России давно положило глаз на Абхазию. Еще в 1945 г. бывший секретарь ЦКВКП (б) Суслов, будучи на отдыхе в Абхазии заявил местным властям: «Есть мнение объединить курорты Абхазии и Сочи и образовать единый курортный округ на черноморском побережье с непосредственным подчинением его Москвы».
В 1948 г. помощник И. Сталина Поскребышев заявил: «Как посмотрят абхазские и грузинские товарищи, если объединить Сухуми, Новый Афон, Гудаута и Гагра с Сочи и создать единый курортный округ с подчинением Москвы.
А уже после трагических событий в Абхазии на очередных переговорах в Москве в Госдуме России один из депутатов (Тихонов) прямо заявил: «Этот чудак Н. Хрущев отдал Крым Украине, а почему бы нам, не оттяпать Абхазию у Грузии!».
Такова была и есть сегодня судьба малочисленных народов.
На этом фоне встает вполне закономерный вопрос. Какая перспектива ждет нас этнических абхазов под сапогом путинской России?
Уже ясно, что за 16 лет поиска суверенной государственности, мы – абхазы потеряли самое главное - этнос. Если в 1992 г. нас было в самой Абхазии более 90 тысяч, то эта цифра сократилась на половину. Сегодня большинство населения Абхазии составляют пришельцы, появившиеся в Абхазии после трагических событий 1992 г. Это в основном сброд чуть ли не со всего мира - криминалы, наркоманы, преследуемые на своей родине за разного рода преступления. Как известно, всегда в горячих точках собирается воронья стая, готовая служить режиму с оружием в руках. Вот им и дал суверенитет Д. Медведев, а не абхазам! При этом, почему-то он забыл о 400 тысячах изгнанного многонационального населения Абхазии, в том числе 30 тысяч абхазов. Их судьба никого не беспокоит.
Сегодня российское руководство беспардонно и нагло перешло все границы дозволенного. Руководствуясь своим излюбленными принципами «разделяй и властвуй», «сила есть, ума не надо» активно и агрессивно осваивает богатства Абхазии руками ее народа на благо российского государства.
Россия обязана немедленно выполнить свои обязательства из шести пунктов, в пределах статуса КВО.
Я обращаюсь к главе делегации Абхазии - Сергей Мироновичу Шамба, ко всему абхазскому народу: Надо спасать абхазский этнос нашими общими усилиями от интенсивного нашествия России. Это наш святой долг перед прошлым и будущем. В данном случае неуместно считать себя большим католиком, чем Папа Римский. Мы все в ответе за будущее Абхазии и абхазский народа!
Нужен двухсторонний абхазо-грузинский диалог, который должен привести к взаимному доверию, взаимопониманию и консенсусу.
Только этим путем можно спасти и возродить абхазский этнос на своей исторической Родине Абхазии.
Лорик Маршания,
координатор неправительственного движения
«Мир и возрождение Абхазии»,
профессор
Данное выступление сделано на пресс-конференции международного СМИ в г. Женеве (Швейцария) 15.10.08. В связи с тем, что абхазская делегация не явилась двухстороннюю встречу. Как известно, первый раунд Женевских переговоров был сорван российской, абхазской и осетинской сторонами.
No comments:
Post a Comment