მხატვარი ჰერმან ჰესე
პერმან ჰესე |
1916 წელს ჰერმან ჰესე ლიუცერნთან,კლინიკაში «ზონმატი» გადის ფსიქოანალიზის კურსს. ექიმი ი.ბ.ლანგი სთავაზობს მისი სიზმრების გამოხატვას ქაღალდზე,ოღონდ ნახატების სახით. პირველ ნამუშევრებს ჰესე ხატავს ბერნში და ლოკარნოს მიდამოებში,ტესინში.
1917 წელს ჰესე გაიტაცა ავტოპორტრეტის ჟანრმა. 1918 წელს ის ტესინში განაგრძობს ხატვის ტექნიკის სწავლას, ამასთან ჩნდება ესკიზები წიგნისა «სეირნობა ფეხით» მისი ტაბულებით
(გამოიცა 1920 წ.). გერმანელ ტყვეთა სოციალური დახმარების კომიტეტის სასარგებლოდ ჰესე გასაყიდად გამოჰფენს თავისი დასურათებული ლექსების ციკლს ( ეს კომიტეტი ჰესემ ბერნში შექმნა 1916 წელს).
1919 წელს ჰესემ დაასურათა ზღაპარი «მძიმე გზა» და დახატა აკვარელები «მხატვრის ლექსებისთვის».
ჰერმან ჰესეს აკვარელების პირველი გამოფენა გაიმართა 1920 წელს ბაზელში, მაშინვე ჟურნალში «ვილანდ»(მიუნხენი) გამოქვეყნდა ჰესეს პირველი რეპროდუქციები. 1921 წელს გამოდის ალბომი «11 აკვარელი ტესინიდან».
1922 წელს ვინტერტურში ეწყობა ჰერმან ჰესეს აკვარელების და ემილ ნოლდეს სურათების ერთობლივი გამოფენა.
1922 წელს ჰერმან ჰესე რუტ ვენგერისთვის წერს და ასურათებს ზღაპარს «ვიქტორის გარდაქმნა».
1925 წელს ქვეყნდება მისი წიგნი «აზრები». იოზეფ პონტენის «ლუგანოს პეიზაჟი» და მისი მოთხრობა «უკანასკნელი მოგზაურობა 1926 წელს გამოდის ჰერმან ჰესეს აკვარელების რეპროდუქციებით. ბერლინში გამოიფინა ჰესეს 50 აკვარელი,დრეზდენში-100.
1955 წელს პირველად გამოვიდა კრებული «ტესინის აკვარელები» ხედების მხატვრული ღია ბარათების სერია ჰესეს აკვარელებით.
1957 წელს,ჰესეს 80 წლისთავისთვის მისი აკვარელების გამოფენა გაიმართა მარბახში შილერის სახელობის ეროვნულ მუზეუმში.
1962 წელს ჰერმან ჰესეს გარდაცვალების შემდეგ მისი აკვარელების გამოფენები გაიმართა ყველგან: ტოკიოში (1976 და 1996),პარიზში (1977), ნიუ იორკში და მონრეალში (1980),
სან-ფრანცისკოში და ჩიკაგოში (1981), მადრიდში (1985), ლიუქსემბურგში ( 1987), ჰამბურგში (1992) და საპოროში (1995).
1917 წელს ჰესე გაიტაცა ავტოპორტრეტის ჟანრმა. 1918 წელს ის ტესინში განაგრძობს ხატვის ტექნიკის სწავლას, ამასთან ჩნდება ესკიზები წიგნისა «სეირნობა ფეხით» მისი ტაბულებით
(გამოიცა 1920 წ.). გერმანელ ტყვეთა სოციალური დახმარების კომიტეტის სასარგებლოდ ჰესე გასაყიდად გამოჰფენს თავისი დასურათებული ლექსების ციკლს ( ეს კომიტეტი ჰესემ ბერნში შექმნა 1916 წელს).
1919 წელს ჰესემ დაასურათა ზღაპარი «მძიმე გზა» და დახატა აკვარელები «მხატვრის ლექსებისთვის».
ჰერმან ჰესეს აკვარელების პირველი გამოფენა გაიმართა 1920 წელს ბაზელში, მაშინვე ჟურნალში «ვილანდ»(მიუნხენი) გამოქვეყნდა ჰესეს პირველი რეპროდუქციები. 1921 წელს გამოდის ალბომი «11 აკვარელი ტესინიდან».
1922 წელს ჰერმან ჰესე რუტ ვენგერისთვის წერს და ასურათებს ზღაპარს «ვიქტორის გარდაქმნა».
1925 წელს ქვეყნდება მისი წიგნი «აზრები». იოზეფ პონტენის «ლუგანოს პეიზაჟი» და მისი მოთხრობა «უკანასკნელი მოგზაურობა 1926 წელს გამოდის ჰერმან ჰესეს აკვარელების რეპროდუქციებით. ბერლინში გამოიფინა ჰესეს 50 აკვარელი,დრეზდენში-100.
1955 წელს პირველად გამოვიდა კრებული «ტესინის აკვარელები» ხედების მხატვრული ღია ბარათების სერია ჰესეს აკვარელებით.
1957 წელს,ჰესეს 80 წლისთავისთვის მისი აკვარელების გამოფენა გაიმართა მარბახში შილერის სახელობის ეროვნულ მუზეუმში.
1962 წელს ჰერმან ჰესეს გარდაცვალების შემდეგ მისი აკვარელების გამოფენები გაიმართა ყველგან: ტოკიოში (1976 და 1996),პარიზში (1977), ნიუ იორკში და მონრეალში (1980),
სან-ფრანცისკოში და ჩიკაგოში (1981), მადრიდში (1985), ლიუქსემბურგში ( 1987), ჰამბურგში (1992) და საპოროში (1995).
«ხშირად აუტანელი ნაღველისგან გამოსავალი ვნახე ხატვაში,რაც არასოდეს გამიკეთებია და ვცადე სურათების დახატვაც. ჩემთვის არა აქვს მნიშვნელობა აქვს თუ არა ამას ობიექტური ღირებულება, ჩემთვის ესაა ნუგეშისცემა ხელოვნებით რაც ჩემთვის პრაქტიკულად არ მოუცია შეთხზვას."
ესაა როგორც გატაცება სურვილთა ჟინის გარეშე, როგორც უპრეტენზიო სიყვარული» ( 1917 წელს ფელიქს ბრაუნისთვის მიწერილი წერილიდან).
«ჩემი პატარა აკვარელები არის ერთგვარი პოეტური მონაგონი ან სიზმრები რომლებიც გადმოსცემენ «სინამდვილის» მხოლოდ შორეულ გახსენებას და ცვლიან მას პირადი გრძნობების და განწყობების შესაბამისად...ასე რომ მე ვარ მხოლოდ დილეტანტი და არ ვივიწყებ ამას» ( 1919 წელს ჰელენ ველტისთვის მიწერილი წერილიდან).
კალმით და ფუნჯით ხატვა ჩემთვის კარგი ღვინისავითაა,ის ათბობს, ალამაზებს და ასატანს ხდის ცხოვრებას»(1920 წელს ფრანც გინცკისთვის მიწერილი წერილიდან).
«ძირითადი თემაა პეიზაჟური მოტივები, ამაზე მეტად მე წინ ვერ წავალ. მე მესმის თუ რა მშვენიერია ყველაფერი დანარჩენი-ჰაერი,ცხოველები,მოძრაობები,და,ყველაზე მშვენიერი, ადამიანები,მეს ეს მიტაცებს და მაოცებს,მაგრამ ამის ხატვა არ შემიძლია»
(1922 წელს კუნო ამიეტისთვის მიწერილი წერილიდან)...
«ჩვეულებრივ მე არა ვარ დიდი მესაკუთრე,მე იოლად ვშორდები საგნებს,ვაძლევ მათ იოლად. მაგრამ ეხლა ამიტანა უფლებით ჩემის საიმედოდ შენახვის დიდმა სურვილმა და ზოგჯერ მე თვითონ დავცინი ამას.
ბაღში ტერასაზე, ფლიუგერიან კოშკურასთან მე საათობით ვზივარ დღეების განმავლობაში და ვცდილობ ფანქრით და კალმით, ფუნჯით და საღებავებით გადავარჩინო რამე იმ მშვენიერებისგან რაც ჩვენს თვალწინ ქრება. მე წვალებით ვხატავ დილის ჩრდილებს ბაღის საფეხურებზე, გლიცინიის სქელი შოლტების ხვეულებს,ვცდილობ ავსახო საღამოს მთების შორეული და შუშის საღებავებივით გამჭვირვალე, სუნთქვასავით მოუხელთებელი და ძვირფასი ქვებივით ელვარე ფერები.
შემდეგ სახლში ვბრუნდები ძალიან დაღლილი და როდესაც საღამოს ჩემს ფურცლებს ვაწყობ საქაღალდეში ვდარდობ იმაზე თუ ნანახიდან რა ცოტა რამის აღნეჭდვა და შენარჩუნება შევძელი»(1930)...
(ჰერმან ჰესეს წიგნიდან «საღებავების მაგია,აკვარელები ტესინიდან, შემდგენელი ფოლკერ მიხელსი)
"От тоски, становившейся порой невыносимой, я нашел для себя выход, начав рисовать, чего никогда в жизни не делал, и даже попробовал писать картины. Имеет ли это какую объективную ценность, мне все равно, для меня это новое погружение в утешение искусством, которого не смогло мне практически дать сочинительство. Это как увлечение без страсти желаний, как любовь без претензий." (Из письма к Феликсу Брауну, 1917)
«ჩემი პატარა აკვარელები არის ერთგვარი პოეტური მონაგონი ან სიზმრები რომლებიც გადმოსცემენ «სინამდვილის» მხოლოდ შორეულ გახსენებას და ცვლიან მას პირადი გრძნობების და განწყობების შესაბამისად...ასე რომ მე ვარ მხოლოდ დილეტანტი და არ ვივიწყებ ამას» ( 1919 წელს ჰელენ ველტისთვის მიწერილი წერილიდან).
კალმით და ფუნჯით ხატვა ჩემთვის კარგი ღვინისავითაა,ის ათბობს, ალამაზებს და ასატანს ხდის ცხოვრებას»(1920 წელს ფრანც გინცკისთვის მიწერილი წერილიდან).
«ძირითადი თემაა პეიზაჟური მოტივები, ამაზე მეტად მე წინ ვერ წავალ. მე მესმის თუ რა მშვენიერია ყველაფერი დანარჩენი-ჰაერი,ცხოველები,მოძრაობები,და,ყველაზე მშვენიერი, ადამიანები,მეს ეს მიტაცებს და მაოცებს,მაგრამ ამის ხატვა არ შემიძლია»
(1922 წელს კუნო ამიეტისთვის მიწერილი წერილიდან)...
Добавьте подпись |
«ჩვეულებრივ მე არა ვარ დიდი მესაკუთრე,მე იოლად ვშორდები საგნებს,ვაძლევ მათ იოლად. მაგრამ ეხლა ამიტანა უფლებით ჩემის საიმედოდ შენახვის დიდმა სურვილმა და ზოგჯერ მე თვითონ დავცინი ამას.
ბაღში ტერასაზე, ფლიუგერიან კოშკურასთან მე საათობით ვზივარ დღეების განმავლობაში და ვცდილობ ფანქრით და კალმით, ფუნჯით და საღებავებით გადავარჩინო რამე იმ მშვენიერებისგან რაც ჩვენს თვალწინ ქრება. მე წვალებით ვხატავ დილის ჩრდილებს ბაღის საფეხურებზე, გლიცინიის სქელი შოლტების ხვეულებს,ვცდილობ ავსახო საღამოს მთების შორეული და შუშის საღებავებივით გამჭვირვალე, სუნთქვასავით მოუხელთებელი და ძვირფასი ქვებივით ელვარე ფერები.
შემდეგ სახლში ვბრუნდები ძალიან დაღლილი და როდესაც საღამოს ჩემს ფურცლებს ვაწყობ საქაღალდეში ვდარდობ იმაზე თუ ნანახიდან რა ცოტა რამის აღნეჭდვა და შენარჩუნება შევძელი»(1930)...
«... ფერწერის გარეშე მე ბევრს ვერაფერს მივაღწევდი როგორც პოეტიც» (1924 წელს მხატვარი და ნეგოციანტი გეორგ რაინხარტისთვის მიწერილი წერილიდან»...
(ჰერმან ჰესეს წიგნიდან «საღებავების მაგია,აკვარელები ტესინიდან, შემდგენელი ფოლკერ მიხელსი)
Heiner Hesse, Arcegno
Галерея 1 Галерея 2 Галерея 3 Галерея 4 Галерея 5
Гессе с большой увлеченностью начал заниматься живописью с времен Первой мировой войны. Будучи самоучкой, он с первых шагов ставил себе целью преодоление душевного кризиса, однако написав около 3000 акварелей, он создал тем самым значительное наследие своих живописных работ, передающих в радужных красках красоты Тессина - избранного им места обитания на земле, где он и жил, начиная с 1919 года и вплоть до самой смерти в 1962 году.
В 1916 году Герман Гессе проходит курс психоанализа в клинике "Зоннматт" под Люцерном. Его врач Й. Б. Ланг побуждает его выразить все свои сновидения на бумаге, но только в виде рисунков. Первые работы Гессе пишет в Берне и в В 1916 году Герман Гессе проходит курс психоанализа в клинике "Зоннматт" под Люцерном. Его врач Й. Б. Ланг побуждает его выразить все свои сновидения на бумаге, но только в виде рисунков. Первые работы Гессе пишет в Берне и в В 1917 году Гессе увлекается жанром автопортрета. В 1918 году он предпринимает в Тессине дальнейшие попытки освоения техники рисования, при этом рождаются первые наброски к книге "Прогулки пешком" и иллюстрации к ней (издана в 1920 г). В пользу Комитета социальной помощи немецким военнопленным, который Гессе создал в Берне в 1916 году, он впервые выставляет на продажу цикл своих стихотворений с собственными иллюстрациями. В 1919 году Гессе иллюстрирует сказку "Тяжкий путь" и пишет акварели к "Стихотворениям художника". Первая выставка акварелей Германа Гессе состоялась в выставочном зале в Базеле в 1920 году, в этом же году в журнале "Виланд", Мюнхен, публикуются первые репродукции Гессе. В 1921 г. выходит альбом репродукций "11 акварелей из Тессина". В 1922 г. в Винтертуре проходит совместная выставка акварелей Германа Гессе и картин художника Эмиля Нольде. Для Рут Венгер Гессе пишет в 1922 году и собственноручно иллюстрирует сказку "Превращение Пиктора". В 1925 году опубликована его книга "Размышления". "Луганский пейзаж" Йозефа Понтена и его рассказ "Последнее путешествие" выходят в 1926 году с цветными репродукциями акварелей Гессе. В Берлине выставляются 50 акварелей, в Дрездене - 100. В 1955 г. впервые издается собрание "Акварелей из Тессина" и серия художественных видовых открыток с акварелями Гессе. В 1957 г., по случаю его 80-летия, проходит выставка акварелей Германа Гессе в Национальном музее им. Шиллера в Марбахе. После смерти Германа Гессе (1962) выставки его акварелей состоялись повсюду: Токио (1976 и 1996), Париж (1977), Нью-Йорк и Монреаль (1980), Сан-Франциско и Чикаго (1981), Мадрид (1985), Люксембург (1987), Гамбург (1992) и Саппоро (1995).
"От тоски, становившейся порой невыносимой, я нашел для себя выход, начав рисовать, чего никогда в жизни не делал, и даже попробовал писать картины. Имеет ли это какую объективную ценность, мне все равно, для меня это новое погружение в утешение искусством, которого не смогло мне практически дать сочинительство. Это как увлечение без страсти желаний, как любовь без претензий." (Из письма к Феликсу Брауну, 1917)
"Мои маленькие акварели - это своего рода поэтический вымысел или сны, они передают только отдаленное воспоминание о "действительности" и изменяют ее соответственно личным чувствам и настроениям (…), так что я (…) всего лишь дилетант и никогда не забываю об этом." (Из письма к Хелене Вельти, 1919)
"Творить пером и кистью - это для меня как хорошее вино, опьянение им настолько согревает и украшает жизнь, что делает ее сносной." (Из письма к Францу Гинцкому, 1920)
"Основная тема - простые пейзажные мотивы, дальше этого я скорее всего не продвинусь. Насколько прекрасно все остальное - воздух, животные, движения и самое прекрасное из всего - люди, я, конечно, понимаю, частенько это захватывает меня и даже ошеломляет, но писать это я не могу." (Из письма к Куно Амьету, 1922)
"За годы, как я начал заниматься живописью, во мне постепенно возникло ощущение некой дистанции в отношении литературы (…), что было для меня раньше как бы закрыто. А имеет ли по сравнению с ней хоть какую-то ценность написанная мною картина, этому я не придаю почти никакого значения. В живописи темп, ровно наоборот в сравнении с индустрией, не играет особой роли, речь не идет о потерянном времени, если в конце достигнут результат, оптимальный по выразительности и совершенству формы. Без живописи я бы многого не достиг и как поэт." (Из письма к художнику и негоцианту Георгу Рейнхарту, 1924)
"Равное (как при писании) напряжение и концентрация мне, по собственному опыту, известны только еще при занятии живописью. Сходство тут полное. Тщательно и точно согласовывать каждый цвет с соседним легко и просто, этому можно научиться и затем сколько душе угодно практиковать. Но, помимо того, постоянно видеть перед собой и принимать в расчет все части картины, даже вовсе еще не написанные и невидимые, ощущать все хитросплетение перекрещивающихся тонов и полутонов - вот что невероятно трудно и редко удается."( Из романа "Курортник", 1925)
"У меня в руках мой складной стульчик, это мой чудодейственный реквизит, вроде мантии чародея, и с его помощью я уже тысячу раз занимался этой самой магией и выигрывал бой с тупой действительностью. А за спиной у меня рюкзак, в нем маленькая доска и палитра с акварельными красками, бутылочка с водой и несколько листов прекрасной итальянской бумаги…" (Из размышления "Без краплака", газета "Берлинер тагеблатт", 1928)
"Любой из нас, художников, даже если он во многом сомневается в себе и рассматривает свой талант и умение исключительно как самую малость, имеет перед собой цель и задачу и делает, если остается верен себе, на своем месте что-то такое, что может сделать только он. Когда ты рисуешь вместе со мной в Тессине, и мы оба пишем один и тот же мотив, каждый из нас отображает не столько кусочек ландшафта, сколько в гораздо большей степени свою любовь к природе, и каждый из нас передает этот мотив несколько иначе, несколько по-своему… И как много художников, которых считали второсортными, а может, даже варварами в искусстве, предстали позднее благородными новаторами, чьи творения частенько приносили их потомкам душевное умиротворение и были искренне любимы ими, порою больше, чем самые великие картины мастеров-классиков". (Из письма к Бруно Гессе, 1928)
"В моих книгах зачастую не обнаруживается общепринятого респекта перед действительностью, а когда я занимаюсь живописью, у деревьев есть лица, домики смеются, или пляшут, или плачут, но вот какое дерево - груша, а какое - каштан, не часто удается распознать. Этот упрек я принимаю. Должен сознаться, что и собственная моя жизнь весьма часто предстает предо мною точь-в-точь как сказка, по временам я вижу и ощущаю внешний мир в таком согласии, в таком созвучии с моей душой, которое могу назвать только магическим." (Из эссе "Краткое жизнеописание", 1925)
"Обычно я не самый страстный собственник, легко расстаюсь с вещами, отдаю их с легкостью. Но сейчас мною обуяло ревностное усердие надежно сохранить то, что по праву - мое, я и сам порой смеюсь над этим. В саду на террасе, возле башенки с флюгером, я часами неподвижно сижу изо дня в день, внезапно став невероятно прилежным, и пытаюсь задержать, чтобы сохранить с помощью карандаша и пера, кисти и красок то одно, то другое из цветущего и исчезающего на глазах великолепия. Я мучительно рисую утренние тени на ступеньках в саду и извивы толстых плетей глициний, пытаюсь запечатлеть далекие и прозрачные, словно стеклянные, краски вечерних гор, неуловимые, как дыхание, и в то же время сверкающие, как драгоценные камни. У сталым возвращаюсь я потом домой, очень усталым, а когда вечером кладу свои листы в папку, меня печалит то, как мало я смог запечатлеть и сохранить от всего увиденного." (Из размышления "Между летом и осенью", 1930)
"В ответ на Ваше приветственное письмо посылаю Вам маленькую зарисовку, которую сделал в эти дни - рисование и живопись стали теперь для меня формой отдыха. Эта картинка должна Вам засвидетельствовать, что девственность природы и игра красок могут даже посреди трудной и проблематичной жизни в любой час вновь сотворить внутри нас веру и свободу." ( Из письма к студентке в Дуйсбурге, 1930)
Из книги Германа Гессе "Магия красок - акварели из Тессина". Составитель: Фолькер Михельс
No comments:
Post a Comment