აბდურახმან ავტორხანოვ (1908-1997) - ვაინახი სწავლული, სრულიად რუსეთის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის ყოფილი თანამშრომელი. 1937-1942 წლებში ნკვდს (კგბს წინაპრის) ციხეებში ყოფნის შემდეგ წავიდა საბჭოთა კავშირიდან. მოგვიანებით ცხოვრობდა გერმანიის ფედერატულ რესპუბლიკაში, პოლიტიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი. რადიო «თავისუფლების» ერთ-ერთი ორგანიზატორი (1951).
ავტორხანოვის მრავალი წიგნის მთავარ თემად იქცა ბოლშევიზმის როგორც კრიმინალთა მიერ დამყარებული დამნაშავე რეჟიმის ანალიზი.
ძირითადი თხზულებები: «ჩეჩნეთის ისტორიის ძირითადი საკითხებისთვის»(1930), «რევოლუცია და კონტრრევოლუცია ჩეჩნეთში» (1933), «პარტიის დამორჩილება» (1950), «ხალხთა მკვლელობა საბჭოთა კავშირში» (1952), «სტალინი და საბჭოთა კომუნისტური პარტია»(1959), «კომუნისტური პარტიის აპარატი» (1966), «პარტოკრატიის წარმოშობა» (1973), და სხვ.
ავტორხანოვის ნაშრომები ფართოდ გახდა ცნობილი და მათ ბაძავდნენ. თავისი კონცეფციის თავდაპირველი მონახაზი ავტორხანოვმა გადმოსცა ნაშრომში «სტალინი ხელისუფლებაში» (1951),, რის გამოც მას სტალინმა დაუსწრებლად სიკვდილი მიუსაჯა.
ავტორხანოვის აზრით სტალინიზმი იყო პოლიტიზებული კრიმინალი და საბჭოთა კავშირში არ უარსებია არც პროლეტარიატის დიქტატურას, არც კომუნისტური პარტიის დიქტატურას და არც საბჭოთა ხელისუფლებას.
ავტორხანოვის თქმით სტალინური ტიპის პოლიტიკური რეჟიმის ეს და სხვა თვითდასახელებები აშკარად პროპაგანდისტული ხასიათისაა და მათი დანიშნულებაა არაადამიანური ხელისუფლების ბუნების და არსის შენიღბვა.
ავტორხანოვი ეკამათებოდა დასავლეთის პოლიტოლოგებს რომელთა აზრითაც საბჭოთა კავშირში ძალაუფლება არის პარტიისა და სამხედრო ზედაფენის ხელში.
ავტორხანოვის თქმით საბჭოთა გენერალიტეტი არის თავისი პოლიტიკური მეურვის, პოლიტიკურ მუშაკთა ინსტიტუტის ტყვე. მაგრამ პოლიტმუშაკებიც ავტორხანოვის თქმით არიან ნამდვილი ძალის შუამავლები და მეტი არაფერი.
თვითონ ძალა კი არაა არც საბჭოთა კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროში. ყველას მაგივრად ფიქრობს, მოქმედებს და კარნახობს ერთი აბსოლუტური ძალა. ამ ძალის სახელია - შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატი (ნკვდ)-შინაგან საქმეთა სამინისტრო-სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო (კგბ).
სტალინის რეჟიმი დგას საბჭოთა პოლიტიკური პოლიციის ორგანიზაციასა და ტექნიკაზე და არა საბჭოებე, პარტიის იდეალებზე თუ სტალინის პიროვნებაზე.
ამ სისტემაში თვითონ სტალინს ეკუთვნის «პირველი პოლიციელის» როლი.
უფრო ზოგადად იმ დროს როდესაც ავტორხანოვის თქმით «ხალხს ასწავლიან არ იფიქროს» ნამდვილად გაბატონებული ძალაა მხოლოდ უნივერსალური ჩეკიზმი, სახელმწიფო ჩეკიზმი, პარტიული ჩეკიზმი, კოლექტიური ჩეკიზმი, ინდივიდუალური ჩეკიზმი. ჩეკიზმი იდეოლოგიაში, ჩეკიზმი პრაქტიკაში. ჩეკიზმი ზევიდან ქვევით, ჩეკიზმი ყოვლისშემძლე სტალინიდან უმნიშვნელო საიდუმლო თანამშრომელამდე.
მოგვიანებით ნაშრომებში ავტორხანოვმა დააზუსტა და ზოგად პლანში მნიშვნელოვნად გააფართოვა თავისი კონცეფცია. ის უარყოფდა კ.მარქსის საზოგადოებრივ-ეკონომიკური ფორმაციების ჰიპოთეზის სარწმუნოობას და მეცნიერულობას. მან დაასკვნა რომ მარქსზე უფრო სწორი იყო მარქსისტული რევიზიონიზმის ისტორიულად პირველი სისტემატური ფორმის შემქმნელი ე.ბერნშტეინი. ავტორხანოვი უარყოფდა როგორც პლეხანოვი-მარტოვის უტოპიურ "დემოკრატიულ სოციალიზმს" ისე ლენინ-სტალინის "რევოლუციურ სოციალიზმს".
ავტორხანოვი თანმიმდევრულად და ჯიუტად გამოდიოდა ყოველგვარი "რევოლუციური დესპოტიზმის" წინააღმდეგ. დაუღალავად ებრძოდა სტალინს როგორც "გლობალურ ნომერ პირველ კრიმინალს კაცობრიობის ნაწერ ისტორიაში".
ის დაწვრილებით იკვლევდა "სტალინიზაციის" ტექნოლოგიას და კომუნისტური რეჟიმების ფუნქციონირებას.
ავტორხანოვის სოციოლოგიურ-პოლიტოლოგიური კონცეფციის თანახმად პარტოკრატია არის მეოცე საუკუნის დესპოტური პოლიტიკური რეჟიმების განსაკუთრებული, ხალხის ხელისუფლებისაგან გაუცხობაზე და ადამიანთა ყველა უფლებისა და თავისუფლების დათრგუნვაზე დამყარებული სახეობა.
ავტორხანოვის თქმით ახალი ტიპის ტირანიიის,ტოტალიტარული პარტოკრატიის ჩამოყალიბება შესაძლებელი გახდა ძალაუფლების ახალი ტექნოლოგიის,პოლიტიკის კრიმინალთან გაერთიანების გამოყენების წყალობით. ჩამოყალიბდა უმაღლესი
ხელისუფლების "სამკუთხედი"-პარტაპარატი,სამხედრო აპარატი და კგბ.
ხელისუფლების სტრუქტურების "ჩეკიზაციის" შემდეგ ფორმალურად ერთიანი და ერთადერთი საბჭოთა კომუნისტური პარტია ავტორხანოვის თქმით გაიყო ორ პარტიად. ერთი იყო ასე ვთქვათ ღია პარტია, სადაც უშვებდნენ ადამიანთა სპეციალურად შერჩეულ მასებს და მეორე იყო დახურული პარტია რომლის წევრად გახდომაც შეეძლოთ მხოლოდ შერჩეულებს შერჩეულებს შორის,ასე ვთქვათ ელიტას.
ეს იყო კომპარტია კომარტიის შიგნით. დახურული პარტიის,პარტოლიგარქიის დიქტატურამ //მისი საქმიანობის შესახებ იცოდა მხოლოდ ვიწრო წრემ// შესძლო თავისებურად უნიკალური "პარტიულ-პოლიციური" და "ტოტალიტარულ-ტერორისტული" რეჟიმის დამყარება. ავტორხანოვის თქმით ამ რეჟიმმა ყველა საბჭოთა ადამიანი აქცია დაუნდობლად ექსპლუატატორი მონოპარტიული სახელმწიფოს საკუთრებად.
მაგრამ წიგნში "კრემლის საქმეები და დღეები. ანდროპოვიდან გორბაჩოვამდე" //1986// ავტორხანოვმა თქვა რომ შრომითმა მოვალეობამ,ექსპლუატაციამ, ცხოვრების მათხოვრულმა დონემ და ხალხის დაღლილობამ გააჩინა შრომის სტიქიური მაგრამ საყოველთაო საბოტაჟი. რომელიც კლასობრივი ბრძოლის მარქსისთვის უცნობი ფენომენალური ფორმა სოციალიზმის დროს.
ამ ბრძოლას პოტენციურად შეუძლია ხელის შეწყობა ხალხის განთავისუფლებისთვის სახელმწიფო ჩაგვრისგან და სახელმწიფოს ადამიანებზე დემოკრატიული დამოკიდებულების დამყარებისთვის....
Новейший философский словарь
АВТОРХАНОВ
Абдурахман (1908-1997) — вайнахский ученый, бывший сотрудник ЦК ВКП (б), эмигрировавший из СССР в 1943 после пятилетнего пребывания в тюрьмах НКВД (1937-1942). Позже — житель ФРГ, доктор политических наук, профессор. Один из организаторов радиостанции "Свобода" (1951). Главной темой многочисленных книг А. стал анализ большевизма как "преступного политического режима, установленного уголовной кликой". Основные сочинения: "К основным вопросам истории Чечни" (1930), "Революция и контрреволюция в Чечне" (1933), "Покорение партии" (1950), "Народоубийство в СССР" (1952), "Сталин и советская коммунистическая партия" (1959), "Аппарат коммунистической партии" (1966), "Происхождение партократии" (1973) и др. Труды А. приобрели большую известность и вызвали немало подражаний. Первоначальный абрис собственной социально-философской парадигмы и политологической концепции А. изложил в работе "Сталин у власти" (1951), за которую по личному распоряжению главного фигуранта книги был заочно приговорен к смертной казни. Анализируя и критикуя сталинизм как "политизированную уголовщину", А. пришел к выводу, что в СССР никогда не существовали ни "диктатура пролетариата", ни "диктатура коммунистической партии", ни "советская власть". По мысли А., эти и другие самообозначения политического режима сталинского типа носят откровенно пропагандистский характер и предназначены лишь для маскировки природы и сути бесчеловечной власти. Оспаривая суждения западных политологов, согласно которым господство и власть в СССР делят партия и военная клика, А. утверждал, что "генералитет Советской армии является пленником своего политического опекуна — института политических работников". Но и военные политработники, по А., в свою очередь, являются только посредниками подлинной силы. Сама же сила сосредоточена даже не в Политбюро ЦК ВКП (б), как, согласно А., думают очень многие. В действительности, "за всех думает, действует и диктует одна абсолютная сила. Имя этой силы — НКВД-МВД-МГБ. Сталинский режим держится не организацией Советов, не идеалами партии, не властью Политбюро, не личностью Сталина, а организацией и техникой советской политической полиции, в которой самому Сталину принадлежит роль первого полицейского". В более общем плане, в условиях, когда, по А., "народ учат не думать", подлинно властвующая сила одна — "универсальный чекизм. Чекизм государственный, чекизм партийный, чекизм коллективный, чекизм индивидуальный. Чекизм в идеологии, чекизм на практике. Чекизм сверху донизу. Чекизм от всемогущего Сталина до ничтожного сексота". В более поздних работах А. несколько уточнил свою концепцию и значительно расширил ее. В общем плане, отрицая достоверность и научность гипотезы общественно-экономических формаций К. Маркса, А. пришел к мысли, что некоторые тенденции исторического развития Западной Европы и сопряженной с этим процессом эволюции идей социализма более точно были угаданы оппонентом Маркса и его последователей, основоположником исторически первой систематической формы марксистского ревизионизма — Э. Бернштейном. Одновременно отрицая утопический "демократический социализм" Плеханова — Мартова и утопический "революционный социализм" Ленина — Сталина, А. последовательно выступал против всех форм "революционного деспотизма". Не уставая бороться против Сталина как "глобального уголовника номер один во всей писаной истории человечества", А. довольно подробно исследовал технологию "сталинизации" и функционирование коммунистических режимов. Основные выводы этих изысканий составили основу его социолого-политологи-ческой концепции партократии (партовластия) — как особой разновидности деспотических политических режимов 20 в., основанных на отчуждении народа от власти и подавлении всех прав и свобод людей. По мысли А., формирование нового типа тирании "тоталитарной партократии" стало возможно в результате использования особой технологии власти — "синтеза политики с уголовщиной". На этой основе сформировался "треугольник" верховной власти — партаппарат, военный аппарат и КГБ. После же "чекизации", по А., властных структур формально единая и единственная политическая партия неофициально была разделена на две партии: "открытую" (доступную для вступления специально отбираемых масс людей) и "закрытую" ("партию в партии", "партийную элиту"), доступ в которую имели только избранные. Диктатура закрытой партии ("партолигархии", "коммунистической партократии" и т.д.), о чьей деятельности знал лишь ограниченный круг лиц, сумела установить по-своему уникальный "партийно-полицейский и тоталитарно-террористический" режим. По мнению А., этот режим превратил всех советских людей в собственность "монопартийного государства", которое нещадно эксплуатирует их. Однако, как отметил А. в книге "Дела и дни Кремля. От Андропова к Горбачеву" (1986), с течением времени трудовая повинность, эксплуатация, нищенский жизненный уровень и усталость народа породили "стихийный, но всеобщий саботаж труда", который является "неизвестной Марксу новой феноменальной формой классовой борьбы при социализме". Эта борьба потенциально способна содействовать освобождению людей от государственного угнетения и установлению ими демократической зависимости государства от себя. Социолого-полито-логическое творчество А. в известном смысле являло собой определенный поворот в традиционалистской "советологии" середины 20 ст. Был осуществлен явный переход от идей и концепций теоретических "соавторов" и практических "подельников" коммунистического эксперимента в России (Троцкий, например) к модели "включенного наблюдения", предполагающей не только импликативные объяснения сути происходящих в стране процессов, но и разработку эвристически значимых моделей эволюции советского строя, основанных на достоверном и пригодном для интерпретаций эмпирическом материале. А.А. Грицанов, В.И. Овчаренкойший философский словарь
 |
ავტორხანოვის მრავალი წიგნის მთავარ თემად იქცა ბოლშევიზმის როგორც კრიმინალთა მიერ დამყარებული დამნაშავე რეჟიმის ანალიზი.
ძირითადი თხზულებები: «ჩეჩნეთის ისტორიის ძირითადი საკითხებისთვის»(1930), «რევოლუცია და კონტრრევოლუცია ჩეჩნეთში» (1933), «პარტიის დამორჩილება» (1950), «ხალხთა მკვლელობა საბჭოთა კავშირში» (1952), «სტალინი და საბჭოთა კომუნისტური პარტია»(1959), «კომუნისტური პარტიის აპარატი» (1966), «პარტოკრატიის წარმოშობა» (1973), და სხვ.
ავტორხანოვის ნაშრომები ფართოდ გახდა ცნობილი და მათ ბაძავდნენ. თავისი კონცეფციის თავდაპირველი მონახაზი ავტორხანოვმა გადმოსცა ნაშრომში «სტალინი ხელისუფლებაში» (1951),, რის გამოც მას სტალინმა დაუსწრებლად სიკვდილი მიუსაჯა.
ავტორხანოვის აზრით სტალინიზმი იყო პოლიტიზებული კრიმინალი და საბჭოთა კავშირში არ უარსებია არც პროლეტარიატის დიქტატურას, არც კომუნისტური პარტიის დიქტატურას და არც საბჭოთა ხელისუფლებას.
ავტორხანოვის თქმით სტალინური ტიპის პოლიტიკური რეჟიმის ეს და სხვა თვითდასახელებები აშკარად პროპაგანდისტული ხასიათისაა და მათი დანიშნულებაა არაადამიანური ხელისუფლების ბუნების და არსის შენიღბვა.
ავტორხანოვი ეკამათებოდა დასავლეთის პოლიტოლოგებს რომელთა აზრითაც საბჭოთა კავშირში ძალაუფლება არის პარტიისა და სამხედრო ზედაფენის ხელში.
ავტორხანოვის თქმით საბჭოთა გენერალიტეტი არის თავისი პოლიტიკური მეურვის, პოლიტიკურ მუშაკთა ინსტიტუტის ტყვე. მაგრამ პოლიტმუშაკებიც ავტორხანოვის თქმით არიან ნამდვილი ძალის შუამავლები და მეტი არაფერი.
თვითონ ძალა კი არაა არც საბჭოთა კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროში. ყველას მაგივრად ფიქრობს, მოქმედებს და კარნახობს ერთი აბსოლუტური ძალა. ამ ძალის სახელია - შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატი (ნკვდ)-შინაგან საქმეთა სამინისტრო-სახელმწიფო უშიშროების სამინისტრო (კგბ).
სტალინის რეჟიმი დგას საბჭოთა პოლიტიკური პოლიციის ორგანიზაციასა და ტექნიკაზე და არა საბჭოებე, პარტიის იდეალებზე თუ სტალინის პიროვნებაზე.
ამ სისტემაში თვითონ სტალინს ეკუთვნის «პირველი პოლიციელის» როლი.
უფრო ზოგადად იმ დროს როდესაც ავტორხანოვის თქმით «ხალხს ასწავლიან არ იფიქროს» ნამდვილად გაბატონებული ძალაა მხოლოდ უნივერსალური ჩეკიზმი, სახელმწიფო ჩეკიზმი, პარტიული ჩეკიზმი, კოლექტიური ჩეკიზმი, ინდივიდუალური ჩეკიზმი. ჩეკიზმი იდეოლოგიაში, ჩეკიზმი პრაქტიკაში. ჩეკიზმი ზევიდან ქვევით, ჩეკიზმი ყოვლისშემძლე სტალინიდან უმნიშვნელო საიდუმლო თანამშრომელამდე.
მოგვიანებით ნაშრომებში ავტორხანოვმა დააზუსტა და ზოგად პლანში მნიშვნელოვნად გააფართოვა თავისი კონცეფცია. ის უარყოფდა კ.მარქსის საზოგადოებრივ-ეკონომიკური ფორმაციების ჰიპოთეზის სარწმუნოობას და მეცნიერულობას. მან დაასკვნა რომ მარქსზე უფრო სწორი იყო მარქსისტული რევიზიონიზმის ისტორიულად პირველი სისტემატური ფორმის შემქმნელი ე.ბერნშტეინი. ავტორხანოვი უარყოფდა როგორც პლეხანოვი-მარტოვის უტოპიურ "დემოკრატიულ სოციალიზმს" ისე ლენინ-სტალინის "რევოლუციურ სოციალიზმს".
ავტორხანოვი თანმიმდევრულად და ჯიუტად გამოდიოდა ყოველგვარი "რევოლუციური დესპოტიზმის" წინააღმდეგ. დაუღალავად ებრძოდა სტალინს როგორც "გლობალურ ნომერ პირველ კრიმინალს კაცობრიობის ნაწერ ისტორიაში".
ის დაწვრილებით იკვლევდა "სტალინიზაციის" ტექნოლოგიას და კომუნისტური რეჟიმების ფუნქციონირებას.
ავტორხანოვის სოციოლოგიურ-პოლიტოლოგიური კონცეფციის თანახმად პარტოკრატია არის მეოცე საუკუნის დესპოტური პოლიტიკური რეჟიმების განსაკუთრებული, ხალხის ხელისუფლებისაგან გაუცხობაზე და ადამიანთა ყველა უფლებისა და თავისუფლების დათრგუნვაზე დამყარებული სახეობა.
ავტორხანოვის თქმით ახალი ტიპის ტირანიიის,ტოტალიტარული პარტოკრატიის ჩამოყალიბება შესაძლებელი გახდა ძალაუფლების ახალი ტექნოლოგიის,პოლიტიკის კრიმინალთან გაერთიანების გამოყენების წყალობით. ჩამოყალიბდა უმაღლესი
ხელისუფლების "სამკუთხედი"-პარტაპარატი,სამხედრო აპარატი და კგბ.
ხელისუფლების სტრუქტურების "ჩეკიზაციის" შემდეგ ფორმალურად ერთიანი და ერთადერთი საბჭოთა კომუნისტური პარტია ავტორხანოვის თქმით გაიყო ორ პარტიად. ერთი იყო ასე ვთქვათ ღია პარტია, სადაც უშვებდნენ ადამიანთა სპეციალურად შერჩეულ მასებს და მეორე იყო დახურული პარტია რომლის წევრად გახდომაც შეეძლოთ მხოლოდ შერჩეულებს შერჩეულებს შორის,ასე ვთქვათ ელიტას.
ეს იყო კომპარტია კომარტიის შიგნით. დახურული პარტიის,პარტოლიგარქიის დიქტატურამ //მისი საქმიანობის შესახებ იცოდა მხოლოდ ვიწრო წრემ// შესძლო თავისებურად უნიკალური "პარტიულ-პოლიციური" და "ტოტალიტარულ-ტერორისტული" რეჟიმის დამყარება. ავტორხანოვის თქმით ამ რეჟიმმა ყველა საბჭოთა ადამიანი აქცია დაუნდობლად ექსპლუატატორი მონოპარტიული სახელმწიფოს საკუთრებად.
მაგრამ წიგნში "კრემლის საქმეები და დღეები. ანდროპოვიდან გორბაჩოვამდე" //1986// ავტორხანოვმა თქვა რომ შრომითმა მოვალეობამ,ექსპლუატაციამ, ცხოვრების მათხოვრულმა დონემ და ხალხის დაღლილობამ გააჩინა შრომის სტიქიური მაგრამ საყოველთაო საბოტაჟი. რომელიც კლასობრივი ბრძოლის მარქსისთვის უცნობი ფენომენალური ფორმა სოციალიზმის დროს.
ამ ბრძოლას პოტენციურად შეუძლია ხელის შეწყობა ხალხის განთავისუფლებისთვის სახელმწიფო ჩაგვრისგან და სახელმწიფოს ადამიანებზე დემოკრატიული დამოკიდებულების დამყარებისთვის....
Новейший философский словарь
АВТОРХАНОВ
Абдурахман (1908-1997) — вайнахский ученый, бывший сотрудник ЦК ВКП (б), эмигрировавший из СССР в 1943 после пятилетнего пребывания в тюрьмах НКВД (1937-1942). Позже — житель ФРГ, доктор политических наук, профессор. Один из организаторов радиостанции "Свобода" (1951). Главной темой многочисленных книг А. стал анализ большевизма как "преступного политического режима, установленного уголовной кликой". Основные сочинения: "К основным вопросам истории Чечни" (1930), "Революция и контрреволюция в Чечне" (1933), "Покорение партии" (1950), "Народоубийство в СССР" (1952), "Сталин и советская коммунистическая партия" (1959), "Аппарат коммунистической партии" (1966), "Происхождение партократии" (1973) и др. Труды А. приобрели большую известность и вызвали немало подражаний. Первоначальный абрис собственной социально-философской парадигмы и политологической концепции А. изложил в работе "Сталин у власти" (1951), за которую по личному распоряжению главного фигуранта книги был заочно приговорен к смертной казни. Анализируя и критикуя сталинизм как "политизированную уголовщину", А. пришел к выводу, что в СССР никогда не существовали ни "диктатура пролетариата", ни "диктатура коммунистической партии", ни "советская власть". По мысли А., эти и другие самообозначения политического режима сталинского типа носят откровенно пропагандистский характер и предназначены лишь для маскировки природы и сути бесчеловечной власти. Оспаривая суждения западных политологов, согласно которым господство и власть в СССР делят партия и военная клика, А. утверждал, что "генералитет Советской армии является пленником своего политического опекуна — института политических работников". Но и военные политработники, по А., в свою очередь, являются только посредниками подлинной силы. Сама же сила сосредоточена даже не в Политбюро ЦК ВКП (б), как, согласно А., думают очень многие. В действительности, "за всех думает, действует и диктует одна абсолютная сила. Имя этой силы — НКВД-МВД-МГБ. Сталинский режим держится не организацией Советов, не идеалами партии, не властью Политбюро, не личностью Сталина, а организацией и техникой советской политической полиции, в которой самому Сталину принадлежит роль первого полицейского". В более общем плане, в условиях, когда, по А., "народ учат не думать", подлинно властвующая сила одна — "универсальный чекизм. Чекизм государственный, чекизм партийный, чекизм коллективный, чекизм индивидуальный. Чекизм в идеологии, чекизм на практике. Чекизм сверху донизу. Чекизм от всемогущего Сталина до ничтожного сексота". В более поздних работах А. несколько уточнил свою концепцию и значительно расширил ее. В общем плане, отрицая достоверность и научность гипотезы общественно-экономических формаций К. Маркса, А. пришел к мысли, что некоторые тенденции исторического развития Западной Европы и сопряженной с этим процессом эволюции идей социализма более точно были угаданы оппонентом Маркса и его последователей, основоположником исторически первой систематической формы марксистского ревизионизма — Э. Бернштейном. Одновременно отрицая утопический "демократический социализм" Плеханова — Мартова и утопический "революционный социализм" Ленина — Сталина, А. последовательно выступал против всех форм "революционного деспотизма". Не уставая бороться против Сталина как "глобального уголовника номер один во всей писаной истории человечества", А. довольно подробно исследовал технологию "сталинизации" и функционирование коммунистических режимов. Основные выводы этих изысканий составили основу его социолого-политологи-ческой концепции партократии (партовластия) — как особой разновидности деспотических политических режимов 20 в., основанных на отчуждении народа от власти и подавлении всех прав и свобод людей. По мысли А., формирование нового типа тирании "тоталитарной партократии" стало возможно в результате использования особой технологии власти — "синтеза политики с уголовщиной". На этой основе сформировался "треугольник" верховной власти — партаппарат, военный аппарат и КГБ. После же "чекизации", по А., властных структур формально единая и единственная политическая партия неофициально была разделена на две партии: "открытую" (доступную для вступления специально отбираемых масс людей) и "закрытую" ("партию в партии", "партийную элиту"), доступ в которую имели только избранные. Диктатура закрытой партии ("партолигархии", "коммунистической партократии" и т.д.), о чьей деятельности знал лишь ограниченный круг лиц, сумела установить по-своему уникальный "партийно-полицейский и тоталитарно-террористический" режим. По мнению А., этот режим превратил всех советских людей в собственность "монопартийного государства", которое нещадно эксплуатирует их. Однако, как отметил А. в книге "Дела и дни Кремля. От Андропова к Горбачеву" (1986), с течением времени трудовая повинность, эксплуатация, нищенский жизненный уровень и усталость народа породили "стихийный, но всеобщий саботаж труда", который является "неизвестной Марксу новой феноменальной формой классовой борьбы при социализме". Эта борьба потенциально способна содействовать освобождению людей от государственного угнетения и установлению ими демократической зависимости государства от себя. Социолого-полито-логическое творчество А. в известном смысле являло собой определенный поворот в традиционалистской "советологии" середины 20 ст. Был осуществлен явный переход от идей и концепций теоретических "соавторов" и практических "подельников" коммунистического эксперимента в России (Троцкий, например) к модели "включенного наблюдения", предполагающей не только импликативные объяснения сути происходящих в стране процессов, но и разработку эвристически значимых моделей эволюции советского строя, основанных на достоверном и пригодном для интерпретаций эмпирическом материале. А.А. Грицанов, В.И. Овчаренкойший философский словарь
No comments:
Post a Comment