დისიდენტი, საბჭოთა რეჟიმის თანდათანობითი დემონტაჟის მომხრე და ელცინის ვანდალიზმის მოწინააღმდეგე ფიზიკოსი, სამართალდამცველი, გამომცემელი, რედაქტორი, ჟურნალისტი ვალერი ნიკოლოზის ჭალიძე დაიბადა 1938 წელს მოსკოვში და ისწავლა მოსკოვის და თბილისის უნივერსიტეტებში. ფიზიკის მეცნიერებათა კანდიდატი, ის მუშაობდა თბილისში სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის განყოფილების გამგედ.
1960-ანი წლების შუა ხანებიდან იყო ადამიანის უფლებათა დამცველი მოძრაობის აქტიური წევრი.
ლ.მ. ალექსეევას მოთხრობით ვალერი ჭალიძის ინიციატივით 1970 წლის ნოემბერში შეიქმნა საბჭოთა კავშირში ადამიანის უფლებათა კომიტეტი. ვალერი ჭალიძის გარდა კომიტეტის წევრი-დამფუძნებლები იყვნენ ანდრეი ტვერდოხლებოვი და აკადემიკოსი ანდრეი სახაროვი. მოგვიანებით მათ შეუერთდა მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი იგორ შაფარევიჩი. კომიტეტის ექსპერტები იყვნენ ალექსანდრ ვოლპინი და ბორის ცუკერმანი,კორესპონდენტები იყვნენ ალექსანდრ სოლჟენიცინი და ალექსანდრ გალიჩი //ადამიანის უფლებათა კომიტეტის საბუთები, ნიუ იორკი (The International League for the Rights of Man, 1972.}.//
დამფუძნებელ განცხადებაში მითითებული იყო კომიტეტის მიზნები: სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებისთვის კონსულტაციური შემწეობის გაწევა ადამიანის უფლებათა გარანტიების შექმნაში და გამოყენებაში; ამ პრობლემის თეორიული ასპექტების დამუშავება და სოციალისტურ საზოგადოებაში მისი სპეციფიკის შესწავლა; სამართლებრივი განათლება,კერძოდ ადამიანის უფლებების თაობაზე საერთაშორისო და საბჭოთა დოკუმენტების პროპაგანდა.
მაგრამ კომიტეტის საქმიანობა დავიდა საბჭოთა კავშირში ამ უფლებათა მდგომარეობის შესწავლაზე და საბჭოთა კანონმდებლობაში ადამიანის უფლებათა პრობლემების თეორიულ დამუშავებაზე.
ეს იყო პირველი და მნიშვნელოვანი ნაბიჯი ვინაიდან არც საბჭოთა სამართალმცოდნეები და არც უფლებათადამცველები ამ პრობლემებით თეორიულ ასპექტში დაინტერესებულები არ ყოფილან.
ადამიანის უფლებათა კომიტეტი იყო საბჭოთა კავშირში პირველი დამოუკიდებელი საზოგადოებრივი ასოციაცია დამუშავებული რეგლამენტით და წევრობის წესებით.
ამ წესების თანახმად კომიტეტის წევრობა შეეძლოთ მხოლოდ იმათ ვინც არ იყვნენ რომელიმე პოლიტიკური პარტიის თუ სახელმწიფო მმართველობაში მონაწილეობის მიღების პრეტენზიის მქონე სქზოგადოებრივი ორგანიზაციის წევრები. ეს დებულება ხაზს უსვამდა კომიტეტის არაპოლიტიკურ ხასიათს და მასში სესვლას უკრძალავდა საბჭოთა კავშირის მმართველი კომუნისტური პარტიის წევრებს.
ადამიანის უფლებათა კომიტეტი შეიქმნა როგორ ავტორთა ასოციაცია რაც საბჭოთა კანონების თანახმად არ ითხოვდა არც ხელისუფლების ნებართვას და არც რეგისტრაციას.
კომიტეტი იქცა საბჭოთა კავშირში პირველ დამოუკიდებელ ასოციაციად რომელსაც ჰქონდა საერთაშორისო წევრობა. 1971 წლის ივნისში ის გახდა არასამთავრობო ორგანიზაცია ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ლიგის ფილიალი. ეს ლიგა იყო გაეროს,იუნესკოს და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის კონსულტანტი ორგანიზაცია.
კომიტეტის წევრები რეგულარულად უკავშირდებოდნენ ტელეფონით საერთაშორისო ორგანიზაციებს,ირებდნენ მათგან დოკუმენტებს და გადასცემდნენ მათ თავის დოკუმენტებს.
ეს ექსპერიმენტი ფაქტიურად ამტკიცებდა დამოუკიდებელი ასოციაციების უფლებას და იძლეოდა ასეთი ორგანიზაციის მკაცრად კანონიერ საფუძველზე შექმნის მაგალითს.
კომიტეტის კონკრეტულ პრობლემებს შორის იყო შემდეგი პრობლემები:
1.ადამიანის უფლებებზე და საბჭოთა კანონმდებლობაზე საბჭოთა კავშირის ვალდებულებათა შედარებითი ანალიზი.
2. საბჭოთა სასამართლოში დაცვის უფლება.
3. ფიქიურად ავადმყოფებად მიჩნეულთა უფლებები.
4. ცნება " პოლიტპატიმრის" განსაზღვრა.
5. ცნება " უსაქმურის""//тунеядец"// განსაზღვრა. დევნა "უსაქმურობისთვის" საბჭოთა კავშირში.
6. ე.წ. გადასახლებული ხალხების//ყირიმის თათრები და ა.შ.// პრობლემა.
1972 წელს კომიტეტს ხმა ჩააგდებინეს. მოხდა კონფლიქტი სახაროვს და ჭალიძეს შორის.
1972 წლის სექტემბერში ვალერი ჭალიძე გავიდა მისი ინიციატივით და მის მიერ დაარსებული კომიტეტიდან. ნოემბერში მას მისცეს ლექციებით ამერიკაში წასვლის უფლება და მაშინვე წაართვეს საბჭოთა კავშირის მოქალაქეობა.
ეს იყო პერესტროიკის ბულდოზერებისთვის და კერძოდ აკადემიკოსი სახაროვისთვის არასასიამოვნო პირების ასეთი ხერხით თავიდან მოშორების პირველი შემთხვევა. ელენა კომინტერნოვნა ბონერისთვის მიუღებელ ბატონ ზვიადს რა უქნეს ალბათ მოგეხსენებათ.
ვალერი ჭალიძისი შემდეგ ამ კომიტეტიდან გავიდა მისი კიდევ ერთი დამფუძნებელი ანდრეი ტვერდოხლებოვი. სამაგიეროდ იქ შეიყვანეს ვიღაც პოდიაპოლსკი.... ამ შემადგენლობაში კომიტეტმა 1973 წლის იანვარში მოისმინა ი.შაფარევიჩის მოხსენება საბჭოთა კავშირში რელიგიური კანონმდებლობის შესახებ{Хроника защиты прав в СССР / Под ред. В.Чалидзе. Нью-Йорк: Хроника, 1974. Вып. 2. С. 48-50; вып. 3. С. 49-50; вып. 4. С. 39-40}. 1973 წლის ოქტომბრისთვის კომიტეტმა გამოუშვა კიდევ სამი დოკუმენტი და ამით ფაქტიურად შეწყვიტა საქმიანობა. ღია გამოსვლების ერთადერთ ფორმად,ისევე როგორც მოძრაობის დასაწყისში, დარჩა ინდივიდუალური და კოლექტიური წერილები//მაგრამ ისინი იშვიათი იყო და ცოტა ვინმე თუ აწერდა ხელს//.
მაგრამ სახაროვის სასიხარულოდ ამერიკაში გაგდებული და ვერმონტის შტატში დასახლებული ვალერი ჭალიძე საბედნიეროდ არ გაჩერებულა.
მან შექმნა საკუთარი გამომცემლობა Chalidze Publications (Издательство Чалидзе) და დაიწყო რუსულად ტროცკის არქივის მასალების პუბლიკაცია//ეს არქივი 1940 წლიდან ინახებოდა აშშ-ში ჰარვარდის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში და მასში იყო მასალები საბჭოთა რუსეთის ისტორიისა და რევოლუციის მოღვაწეთა შესახებ. 1989 წელს გამოვიდა დოკუმენტების 4 ტომი. 1984 წელს-ტროცკის გამოუქვეყნებელი მოგონებები,1986 წელს-დღიურები და წერილები,1988 წელს რევოლუციონერთა პორტრეტები და სხვ.
თითქმის ყველა ამ პუბლიკაციის შემდგენელია მეორე ყოფილი საბჭოთა მოქალაქე,1956 წელს დაბადებული ისტორიკოსი ი.გ.ფილშტინსკი.ამას გარდა ჭალიძემ გამოაქვეყნა ხრუშჩოვის მოგონებები და სხვა წიგნები.
ჭალიძე არის შემდეგი გამოკვლევების ავტორი: " კომუნიზმის დამმარცხებელი.აზრები სტალინზე,სოციალიზმზე და რუსეთზე"//ნიუ იორკი,1981 წ.//, " კრიმინალური რუსეთი" («Уголовная Россия» ,978), " ადამიანის უფლებები და საბჭოთა კავშირი".
1990 წელს ჭალიძეს აღუდგინეს საბჭოთა მოქალაქეობა.
აღნიშნულ წიგნში სტალინზე ჭალიძე წერს რომ სტალინმა დაამარცხა სოციალისტური რევოლუცია,მოსპო კომუნისტური პარტია და რუსეთში აღადგინა რომანოვების იმპერიაზე უფრო დესპოტური ფორმის იმპერია.ამასთან სტალინი თავის ნამდვილ მიზნებს ნიღბავდა მარქსისტული იდეოლოგიით. ასე მოატყუა მან მსოფლიო.
აქ რა თქმა უნდა არ იყო ლაპარაკი მაზე რომ თვითონ სტალინი გადარია ლენინის,ტროცკის და ძერჟინსკის და მათ მანიაკ ხელქვეითთა ბოლშევიზმმა. მაგრამ ეს ცალკე თემაა და იმ დროს ამის დაწერისთვის და სრულყოფილად გამოქვეყნებისთვის პირობები არც იყო. ფრაგმენტ-ფრაგმენტ ამას სხვებიც აკეთებდნენ ყველაფრის ბოლომდე უთქმელად.იხ.თუნდაც რ.გულის ნაშრომები.
ვალერი ჭალიძის მეუღლე იყო მ.მ.ლიტვინოვის შვილიშვილი.
алидзе Валерий Николаевич (р.1938)
юрист, диссидент, создатель Комитета по правам человека с участием А.Сахарова и И.Шафаревича. Эмигрировал в Америку в 1972 г. Основал в США издательства “Хроника” и “Чалидзе Пабликейшн”, во время перестройки был сторонником постепенного демонтажа советского режима. Выступил против действий Ельцина в октябре 1993 года.
Директор Русской службы радио "Свобода" Марио Корти
1979 году, пришел работать на радио "Свобода" в Отдел самиздата. Мы не просто издавали поступавший из Советского Союза самиздат, но и аннотировали его. Это было единственное систематическое еженедельное издание советского самиздата. Издавалось, конечно, не все, что поступало, но примерно 50 страниц в неделю мы выдавали. Эту нашу "коллекцию" вы можете найти сегодня в библиотеке любого университета Америки.
http://iph.ras.ru/uplfile/ethics/biblio/N/8.html
Л.М.Алексеева
Движение за права человека.
В ноябре 1970 г. в Москве был создан Комитет прав человека в СССР. Инициатором этой организации был Валерий Чалидзе. Кроме него членами-основателями Комитета были Андрей Твердохлебов и академик Андрей Сахаров. Позже к ним присоединился Игорь Шафаревич, член-корреспондент Академии наук. Экспертами Комитета стали Александр Вольпин и Борис Цукерман, корреспондентами - Александр Солженицын и Александр Галич { Документы Комитета прав человека. Нью-Йорк: The International League for the Rights of Man, 1972.}.
В учредительном заявлении указывались цели Комитета: консультативное содействие органам государственной власти в создании и применении гарантий прав человека; разработка теоретических аспектов этой проблемы и изучение ее специфики в социалистическом обществе; правовое просвещение, в частности пропаганда международных и советских документов по правам человека. Однако деятельность Комитета свелась к изучению состояния этих прав в советской практике и к теоретической разработке проблем прав человека в советском законодательстве. И то и другое было первым шагом на этом пути, так как ни советские правоведы, ни правозащитники этими проблемами в теоретическом аспекте не занимались. Комитет прав человека был первой независимой общественной ассоциации с разработанным регламентом и правилами членства (эти правила, в частности, гласили, что членами Комитета могут стать лишь лица, не входящие в какую-либо политическую партию или другую общественную организацию, претендующую на участие в государственном управлении. Эта установка подчеркивала неполитический характер Комитета, с одной стороны, а с другой - закрывала доступ в него членам правящей в СССР партии).
Комитет прав человека бы основан как ассоциация авторов, что согласно советским законам, не требовало не только разрешения власте, но даже регистрации. Комитет стал первой независимой общественной ассоциацией в Советском Союзе, получившей международное членство: в июне 1971 г. он стал филиалом Международной Лиги прав человека - неправительственной организации, имеющей консультативный статус при ООН, ЮНЕСКО и МОТ. Члены Комитета поддерживали регулярные отношения с международными организациями по телефону, получали их доаументы и передавали свои. Этот эксперимент явочным порядком утверждал право на независимые ассоциации, подавая пример такого объединения на строго законном основании.
Среди конкретных проблем, которыми занимался Комитет, были следующие:
1. Сравнительный анализ обязательств СССР по международным пактам о правах человека и советского законодательства.
2. Право на защиту в советском суде.
3. Права лиц, признанных психически больными.
4. Определение понятия "политзаключенный".
5. Определение понятия "тунеядец". Преследование за "тунеядство" в СССР.
6. Проблема так называемых "переселенных" народов (крымские татары и др.) и т.п. { См. Общественные проблемы. Вып. 5. М., 1970; Хроника текущих событий. Вып. 24. С. 379-380.}.
В конце 1972 г. Комитет прав человека замолк. В сентябре 1972 г. вышел из Комитета Валерий Чалидзе. В ноябре он получил разрешение на выезд в США для чтения лекций и почти сразу же был лишен гражданства (это был первый прецедент избавления от неугодного гражданина таким способом). В декабре вышел из Комитета Андрей Твердохлебов. В Комитет был кооптирован Григорий Подъяпольский. В этом составе Комитет заслушал в январе 1973 г. доклад И.Шафаревича о религиозном законодательстве в СССР {Хроника защиты прав в СССР / Под ред. В.Чалидзе. Нью-Йорк: Хроника, 1974. Вып. 2. С. 48-50; вып. 3. С. 49-50; вып. 4. С. 39-40}. К октябрю 1973 г. Комитет выпустил еще три документа, и на этом практически прекратил свою деятельность.
Единственной формой открытых выступлений, как и в самом начале движения, опять стали индивидуальные и коллективные письма (но они были редки и с очень небольшим числом подписей)
Chalidze Publications (Издательство Чалидзе)
1960-ანი წლების შუა ხანებიდან იყო ადამიანის უფლებათა დამცველი მოძრაობის აქტიური წევრი.
ლ.მ. ალექსეევას მოთხრობით ვალერი ჭალიძის ინიციატივით 1970 წლის ნოემბერში შეიქმნა საბჭოთა კავშირში ადამიანის უფლებათა კომიტეტი. ვალერი ჭალიძის გარდა კომიტეტის წევრი-დამფუძნებლები იყვნენ ანდრეი ტვერდოხლებოვი და აკადემიკოსი ანდრეი სახაროვი. მოგვიანებით მათ შეუერთდა მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი იგორ შაფარევიჩი. კომიტეტის ექსპერტები იყვნენ ალექსანდრ ვოლპინი და ბორის ცუკერმანი,კორესპონდენტები იყვნენ ალექსანდრ სოლჟენიცინი და ალექსანდრ გალიჩი //ადამიანის უფლებათა კომიტეტის საბუთები, ნიუ იორკი (The International League for the Rights of Man, 1972.}.//
დამფუძნებელ განცხადებაში მითითებული იყო კომიტეტის მიზნები: სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოებისთვის კონსულტაციური შემწეობის გაწევა ადამიანის უფლებათა გარანტიების შექმნაში და გამოყენებაში; ამ პრობლემის თეორიული ასპექტების დამუშავება და სოციალისტურ საზოგადოებაში მისი სპეციფიკის შესწავლა; სამართლებრივი განათლება,კერძოდ ადამიანის უფლებების თაობაზე საერთაშორისო და საბჭოთა დოკუმენტების პროპაგანდა.
მაგრამ კომიტეტის საქმიანობა დავიდა საბჭოთა კავშირში ამ უფლებათა მდგომარეობის შესწავლაზე და საბჭოთა კანონმდებლობაში ადამიანის უფლებათა პრობლემების თეორიულ დამუშავებაზე.
ეს იყო პირველი და მნიშვნელოვანი ნაბიჯი ვინაიდან არც საბჭოთა სამართალმცოდნეები და არც უფლებათადამცველები ამ პრობლემებით თეორიულ ასპექტში დაინტერესებულები არ ყოფილან.
ადამიანის უფლებათა კომიტეტი იყო საბჭოთა კავშირში პირველი დამოუკიდებელი საზოგადოებრივი ასოციაცია დამუშავებული რეგლამენტით და წევრობის წესებით.
ამ წესების თანახმად კომიტეტის წევრობა შეეძლოთ მხოლოდ იმათ ვინც არ იყვნენ რომელიმე პოლიტიკური პარტიის თუ სახელმწიფო მმართველობაში მონაწილეობის მიღების პრეტენზიის მქონე სქზოგადოებრივი ორგანიზაციის წევრები. ეს დებულება ხაზს უსვამდა კომიტეტის არაპოლიტიკურ ხასიათს და მასში სესვლას უკრძალავდა საბჭოთა კავშირის მმართველი კომუნისტური პარტიის წევრებს.
ადამიანის უფლებათა კომიტეტი შეიქმნა როგორ ავტორთა ასოციაცია რაც საბჭოთა კანონების თანახმად არ ითხოვდა არც ხელისუფლების ნებართვას და არც რეგისტრაციას.
კომიტეტი იქცა საბჭოთა კავშირში პირველ დამოუკიდებელ ასოციაციად რომელსაც ჰქონდა საერთაშორისო წევრობა. 1971 წლის ივნისში ის გახდა არასამთავრობო ორგანიზაცია ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ლიგის ფილიალი. ეს ლიგა იყო გაეროს,იუნესკოს და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის კონსულტანტი ორგანიზაცია.
კომიტეტის წევრები რეგულარულად უკავშირდებოდნენ ტელეფონით საერთაშორისო ორგანიზაციებს,ირებდნენ მათგან დოკუმენტებს და გადასცემდნენ მათ თავის დოკუმენტებს.
ეს ექსპერიმენტი ფაქტიურად ამტკიცებდა დამოუკიდებელი ასოციაციების უფლებას და იძლეოდა ასეთი ორგანიზაციის მკაცრად კანონიერ საფუძველზე შექმნის მაგალითს.
კომიტეტის კონკრეტულ პრობლემებს შორის იყო შემდეგი პრობლემები:
1.ადამიანის უფლებებზე და საბჭოთა კანონმდებლობაზე საბჭოთა კავშირის ვალდებულებათა შედარებითი ანალიზი.
2. საბჭოთა სასამართლოში დაცვის უფლება.
3. ფიქიურად ავადმყოფებად მიჩნეულთა უფლებები.
4. ცნება " პოლიტპატიმრის" განსაზღვრა.
5. ცნება " უსაქმურის""//тунеядец"// განსაზღვრა. დევნა "უსაქმურობისთვის" საბჭოთა კავშირში.
6. ე.წ. გადასახლებული ხალხების//ყირიმის თათრები და ა.შ.// პრობლემა.
1972 წელს კომიტეტს ხმა ჩააგდებინეს. მოხდა კონფლიქტი სახაროვს და ჭალიძეს შორის.
1972 წლის სექტემბერში ვალერი ჭალიძე გავიდა მისი ინიციატივით და მის მიერ დაარსებული კომიტეტიდან. ნოემბერში მას მისცეს ლექციებით ამერიკაში წასვლის უფლება და მაშინვე წაართვეს საბჭოთა კავშირის მოქალაქეობა.
ეს იყო პერესტროიკის ბულდოზერებისთვის და კერძოდ აკადემიკოსი სახაროვისთვის არასასიამოვნო პირების ასეთი ხერხით თავიდან მოშორების პირველი შემთხვევა. ელენა კომინტერნოვნა ბონერისთვის მიუღებელ ბატონ ზვიადს რა უქნეს ალბათ მოგეხსენებათ.
ვალერი ჭალიძისი შემდეგ ამ კომიტეტიდან გავიდა მისი კიდევ ერთი დამფუძნებელი ანდრეი ტვერდოხლებოვი. სამაგიეროდ იქ შეიყვანეს ვიღაც პოდიაპოლსკი.... ამ შემადგენლობაში კომიტეტმა 1973 წლის იანვარში მოისმინა ი.შაფარევიჩის მოხსენება საბჭოთა კავშირში რელიგიური კანონმდებლობის შესახებ{Хроника защиты прав в СССР / Под ред. В.Чалидзе. Нью-Йорк: Хроника, 1974. Вып. 2. С. 48-50; вып. 3. С. 49-50; вып. 4. С. 39-40}. 1973 წლის ოქტომბრისთვის კომიტეტმა გამოუშვა კიდევ სამი დოკუმენტი და ამით ფაქტიურად შეწყვიტა საქმიანობა. ღია გამოსვლების ერთადერთ ფორმად,ისევე როგორც მოძრაობის დასაწყისში, დარჩა ინდივიდუალური და კოლექტიური წერილები//მაგრამ ისინი იშვიათი იყო და ცოტა ვინმე თუ აწერდა ხელს//.
მაგრამ სახაროვის სასიხარულოდ ამერიკაში გაგდებული და ვერმონტის შტატში დასახლებული ვალერი ჭალიძე საბედნიეროდ არ გაჩერებულა.
მან შექმნა საკუთარი გამომცემლობა Chalidze Publications (Издательство Чалидзе) და დაიწყო რუსულად ტროცკის არქივის მასალების პუბლიკაცია//ეს არქივი 1940 წლიდან ინახებოდა აშშ-ში ჰარვარდის უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში და მასში იყო მასალები საბჭოთა რუსეთის ისტორიისა და რევოლუციის მოღვაწეთა შესახებ. 1989 წელს გამოვიდა დოკუმენტების 4 ტომი. 1984 წელს-ტროცკის გამოუქვეყნებელი მოგონებები,1986 წელს-დღიურები და წერილები,1988 წელს რევოლუციონერთა პორტრეტები და სხვ.
თითქმის ყველა ამ პუბლიკაციის შემდგენელია მეორე ყოფილი საბჭოთა მოქალაქე,1956 წელს დაბადებული ისტორიკოსი ი.გ.ფილშტინსკი.ამას გარდა ჭალიძემ გამოაქვეყნა ხრუშჩოვის მოგონებები და სხვა წიგნები.
ჭალიძე არის შემდეგი გამოკვლევების ავტორი: " კომუნიზმის დამმარცხებელი.აზრები სტალინზე,სოციალიზმზე და რუსეთზე"//ნიუ იორკი,1981 წ.//, " კრიმინალური რუსეთი" («Уголовная Россия» ,978), " ადამიანის უფლებები და საბჭოთა კავშირი".
1990 წელს ჭალიძეს აღუდგინეს საბჭოთა მოქალაქეობა.
აღნიშნულ წიგნში სტალინზე ჭალიძე წერს რომ სტალინმა დაამარცხა სოციალისტური რევოლუცია,მოსპო კომუნისტური პარტია და რუსეთში აღადგინა რომანოვების იმპერიაზე უფრო დესპოტური ფორმის იმპერია.ამასთან სტალინი თავის ნამდვილ მიზნებს ნიღბავდა მარქსისტული იდეოლოგიით. ასე მოატყუა მან მსოფლიო.
აქ რა თქმა უნდა არ იყო ლაპარაკი მაზე რომ თვითონ სტალინი გადარია ლენინის,ტროცკის და ძერჟინსკის და მათ მანიაკ ხელქვეითთა ბოლშევიზმმა. მაგრამ ეს ცალკე თემაა და იმ დროს ამის დაწერისთვის და სრულყოფილად გამოქვეყნებისთვის პირობები არც იყო. ფრაგმენტ-ფრაგმენტ ამას სხვებიც აკეთებდნენ ყველაფრის ბოლომდე უთქმელად.იხ.თუნდაც რ.გულის ნაშრომები.
ვალერი ჭალიძის მეუღლე იყო მ.მ.ლიტვინოვის შვილიშვილი.
Валерий Николаевич Чалидзе
Чалидзе Валерий Николаевич (р. 1938 г.). Издатель, редактор, журналист. Родился в Москве. Учился в Московском и Тбилисском университетах. По специальности — физик. Кандидат наук. Работал начальником отдела НИИ в Тбилиси. С середины 60-х годов — активный участник Движения за права человека. Вместе с академиком А.Д. Сахаровым и рабочим А. Твердохлебовым основал Комитет по правам человека в СССР (1970). С 1968 г. издавал самиздатовский журнал «Общественные проблемы». В 1972 г. выехал по приглашению в США для чтения лекций и почти сразу же был лишен советского гражданства. Поселился в штате Вермонт.
В Соединенных Штатах Чалидзе основал собственное издательство («Издание Чалидзе»), в котором начал публикацию на русском языке документов и материалов из архива Троцкого, хранящегося с 1940 г. в библиотеке Гарвардского университета в США и включающего в себя материалы по истории Советской России и о деятелях революции. В 1989 г. вышли четыре тома документов «Коммунистическая оппозиция в СССР, 1923-1927 гг.» (о борьбе «троцкистов» со «сталинцами»), в 1984 г. — не публиковавшиеся мемуарные работы Троцкого «Портреты», в 1986 г. —«Дневники и письма», в 1988 г. — «Портреты революционеров» и др. Почти во всех этих публикациях составителем выступает другой бывший советский гражданин — Ю.Г. Фельштинский (р. 1956 г.; историк). Кроме этого, Чалидзе опубликовал воспоминания Н.С. Хрущева, издал Коран и другие книги.
Чалидзе — автор исследований: «Победитель коммунизма: Мысли о Сталине, социализме и России» (Нью-Йорк, 1981), «Права человека и Советский Союз» (1974), «Уголовная Россия» (1978). В 1990 г. Чалидзе возвращено советское гражданство.
В упомянутой книге о Сталине Чалидзе, в частности, пишет: «Сталин одержал победу над социалистической революцией, уничтожил коммунистическую партию и реставрировал в России Империю в гораздо более деспотической форме, чем это было до 1917 г. При этом он пользовался марксистской идеологией, скрывая истинные цели. Он обманул нас и весь мир» (Родина. 1993. № 7. С. 95). Валерий Чалидзе женат на внучке М.М. Литвинова, Вере.
Использованы материалы кн.: Торчинов В.А., Леонтюк А.М. Вокруг Сталина. Историко-биографический справочник. Санкт-Петербург, 2000
алидзе Валерий Николаевич (р.1938)
юрист, диссидент, создатель Комитета по правам человека с участием А.Сахарова и И.Шафаревича. Эмигрировал в Америку в 1972 г. Основал в США издательства “Хроника” и “Чалидзе Пабликейшн”, во время перестройки был сторонником постепенного демонтажа советского режима. Выступил против действий Ельцина в октябре 1993 года.
riminal Russia: Essays on Crime in the Soviet UnionValerii Chalidze
ISBN 10: 0394405986 / 0-394-40598-6
ISBN 13: 9780394405988 Publisher: Random House Publication Date: 1977 Binding: Hardcover
Валерий Чалидзе
Уголовная Россия
Букинистическое издание (1990)
Известно, что мечтой советских пропагандистов и криминологов является полная ликвидация преступности. Это не просто мечта, это - доктрина в области карательной политики. Тема преступности почти запретна для официальной советской публицистики. Держа ...
|
Валерий Чалидзе
Заря правовой реформы
The Downof Legal Reform
Букинистическое издание (1990)
Букинистическое издание (1990)
В этой книге автор дает образ первых шагов перестройки советского права в том, что касается прав человека, области весьма запущенной, можно даже сказать, почти не развивавшейся. ...
Иерархический человек
Букинистическое издание (1991)
Основой этой книги послужила рукопись Валерия Чалидзе "Размышления о человеке", в которой были сформулированы представления автора о биологической основе мотивов поведения человека и обществ
|
Директор Русской службы радио "Свобода" Марио Корти
1979 году, пришел работать на радио "Свобода" в Отдел самиздата. Мы не просто издавали поступавший из Советского Союза самиздат, но и аннотировали его. Это было единственное систематическое еженедельное издание советского самиздата. Издавалось, конечно, не все, что поступало, но примерно 50 страниц в неделю мы выдавали. Эту нашу "коллекцию" вы можете найти сегодня в библиотеке любого университета Америки.
Я пришел на радио "Свобода", которое тогда находилось в Мюнхене, рядовым сотрудником, через несколько лет стал начальником отдела.
- Вы не могли бы вспомнить, Марио, несколько конкретных ваших изданий?
- Ну, например, издавали "Хронику текущих событий", ту, что Валерий Чалидзе тоже издавал - в Нью-Йорке, но наше издание было более подробное. Печатали также протоколы допросов диссидентов, стенограммы судебных процессов и тому подобное.
 |
Номер 8(267) 10 апреля 2001 г.
|
Владимир НУЗОВ (Нью-Джерси)
ИНТЕРВЬЮ С МАРИО КОРТИ И ПЕТРОМ ВАЙЛЕМ
http://iph.ras.ru/uplfile/ethics/biblio/N/8.html
Л.М.Алексеева
Движение за права человека.
В ноябре 1970 г. в Москве был создан Комитет прав человека в СССР. Инициатором этой организации был Валерий Чалидзе. Кроме него членами-основателями Комитета были Андрей Твердохлебов и академик Андрей Сахаров. Позже к ним присоединился Игорь Шафаревич, член-корреспондент Академии наук. Экспертами Комитета стали Александр Вольпин и Борис Цукерман, корреспондентами - Александр Солженицын и Александр Галич { Документы Комитета прав человека. Нью-Йорк: The International League for the Rights of Man, 1972.}.
В учредительном заявлении указывались цели Комитета: консультативное содействие органам государственной власти в создании и применении гарантий прав человека; разработка теоретических аспектов этой проблемы и изучение ее специфики в социалистическом обществе; правовое просвещение, в частности пропаганда международных и советских документов по правам человека. Однако деятельность Комитета свелась к изучению состояния этих прав в советской практике и к теоретической разработке проблем прав человека в советском законодательстве. И то и другое было первым шагом на этом пути, так как ни советские правоведы, ни правозащитники этими проблемами в теоретическом аспекте не занимались. Комитет прав человека был первой независимой общественной ассоциации с разработанным регламентом и правилами членства (эти правила, в частности, гласили, что членами Комитета могут стать лишь лица, не входящие в какую-либо политическую партию или другую общественную организацию, претендующую на участие в государственном управлении. Эта установка подчеркивала неполитический характер Комитета, с одной стороны, а с другой - закрывала доступ в него членам правящей в СССР партии).
Комитет прав человека бы основан как ассоциация авторов, что согласно советским законам, не требовало не только разрешения власте, но даже регистрации. Комитет стал первой независимой общественной ассоциацией в Советском Союзе, получившей международное членство: в июне 1971 г. он стал филиалом Международной Лиги прав человека - неправительственной организации, имеющей консультативный статус при ООН, ЮНЕСКО и МОТ. Члены Комитета поддерживали регулярные отношения с международными организациями по телефону, получали их доаументы и передавали свои. Этот эксперимент явочным порядком утверждал право на независимые ассоциации, подавая пример такого объединения на строго законном основании.
Среди конкретных проблем, которыми занимался Комитет, были следующие:
1. Сравнительный анализ обязательств СССР по международным пактам о правах человека и советского законодательства.
2. Право на защиту в советском суде.
3. Права лиц, признанных психически больными.
4. Определение понятия "политзаключенный".
5. Определение понятия "тунеядец". Преследование за "тунеядство" в СССР.
6. Проблема так называемых "переселенных" народов (крымские татары и др.) и т.п. { См. Общественные проблемы. Вып. 5. М., 1970; Хроника текущих событий. Вып. 24. С. 379-380.}.
В конце 1972 г. Комитет прав человека замолк. В сентябре 1972 г. вышел из Комитета Валерий Чалидзе. В ноябре он получил разрешение на выезд в США для чтения лекций и почти сразу же был лишен гражданства (это был первый прецедент избавления от неугодного гражданина таким способом). В декабре вышел из Комитета Андрей Твердохлебов. В Комитет был кооптирован Григорий Подъяпольский. В этом составе Комитет заслушал в январе 1973 г. доклад И.Шафаревича о религиозном законодательстве в СССР {Хроника защиты прав в СССР / Под ред. В.Чалидзе. Нью-Йорк: Хроника, 1974. Вып. 2. С. 48-50; вып. 3. С. 49-50; вып. 4. С. 39-40}. К октябрю 1973 г. Комитет выпустил еще три документа, и на этом практически прекратил свою деятельность.
Единственной формой открытых выступлений, как и в самом начале движения, опять стали индивидуальные и коллективные письма (но они были редки и с очень небольшим числом подписей)
Валерий Николаевич Чалидзе
Чалидзе Валерий Николаевич (р. 1938 г.). Издатель, редактор, журналист. Родился в Москве. Учился в Московском и Тбилисском университетах. По специальности — физик. Кандидат наук. Работал начальником отдела НИИ в Тбилиси. С середины 60-х годов — активный участник Движения за права человека. Вместе с академиком А.Д. Сахаровым и рабочим А. Твердохлебовым основал Комитет по правам человека в СССР (1970). С 1968 г. издавал самиздатовский журнал «Общественные проблемы». В 1972 г. выехал по приглашению в США для чтения лекций и почти сразу же был лишен советского гражданства. Поселился в штате Вермонт.
В Соединенных Штатах Чалидзе основал собственное издательство («Издание Чалидзе»), в котором начал публикацию на русском языке документов и материалов из архива Троцкого, хранящегося с 1940 г. в библиотеке Гарвардского университета в США и включающего в себя материалы по истории Советской России и о деятелях революции. В 1989 г. вышли четыре тома документов «Коммунистическая оппозиция в СССР, 1923-1927 гг.» (о борьбе «троцкистов» со «сталинцами»), в 1984 г. — не публиковавшиеся мемуарные работы Троцкого «Портреты», в 1986 г. —«Дневники и письма», в 1988 г. — «Портреты революционеров» и др. Почти во всех этих публикациях составителем выступает другой бывший советский гражданин — Ю.Г. Фельштинский (р. 1956 г.; историк). Кроме этого, Чалидзе опубликовал воспоминания Н.С. Хрущева, издал Коран и другие книги.
Чалидзе — автор исследований: «Победитель коммунизма: Мысли о Сталине, социализме и России» (Нью-Йорк, 1981), «Права человека и Советский Союз» (1974), «Уголовная Россия» (1978). В 1990 г. Чалидзе возвращено советское гражданство.
В упомянутой книге о Сталине Чалидзе, в частности, пишет: «Сталин одержал победу над социалистической революцией, уничтожил коммунистическую партию и реставрировал в России Империю в гораздо более деспотической форме, чем это было до 1917 г. При этом он пользовался марксистской идеологией, скрывая истинные цели. Он обманул нас и весь мир» (Родина. 1993. № 7. С. 95). Валерий Чалидзе женат на внучке М.М. Литвинова, Вере.
Использованы материалы кн.: Торчинов В.А., Леонтюк А.М. Вокруг Сталина. Историко-биографический справочник. Санкт-Петербург, 2000
Chalidze Publications (Издательство Чалидзе)
22 записей для Организации: Chalidze Publications (Издательство Чалидзе)
| # | Тип материала | Полное название | Автор(ы) | Место публикации | Дата |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | книга | 1917–й : год побед и поражений | Войтинский, Владимир Савельевич, 1885 - 1960 | Бенсон, Вермонт | 1990 |
| 2 | книга | Выход из лабиринта | Гнедин, Евгений Александрович, 1898 - 1983 | New York | 1982 |
| 3 | книга | Дон Кихот на русской почве | Айхенвальд, Юрий Александрович, 1928 - ? | Нью-Йорк | 1982 |
| 4 | книга | Иерархический человек : социобиологические заметки | Чалидзе, Валерий Николаевич, 1938 - | [Бенсон, Вермонт] | 1989 |
| 5 | книга | Историческая демография СССР | Вересов, Д. | США | 1982 |
| 6 | книга | Коммунистическая оппозиция в СССР, 1923 - 1927 : из архива Льва Троцкого : в четырех томах | Фельштинский, Юрий Георгиевич, 1956 - | [Бенсон, Вермонт] | 1988 |
| 7 | книга | Меньшевики : Б. Сапир, Ю. Денике, Б. Николаевский, Л. Ланде, Д. Далин, Е. Ананьин. Р. Абрамович | Фельштинский, Юрий Георгиевич, 1956 - | США | 1988 |
| 8 | книга | Меньшевики на Украине : 1917 - 1921 | Волин, Симон | [Бенсон, Вермонт] | 1990 |
| 9 | книга | Меньшевики после Октябрьской революции : сборник статей и воспоминаний | Фельштинский, Юрий Георгиевич, 1956 - | [Бенсон, Вермонт] | 1990 |
| 10 | книга | Мы не должны были так жить | Кольман, Арношт (Эрнест), 1892 - 1972 | New York | 1982 |
| 11 | книга | Ответственность поколения | Чалидзе, Валерий Николаевич, 1938 - | Нью-Йорк | 1981 |
| 12 | книга | Письма русского путешественника | Буковский, Владимир Константинович, 1942 - ? | New York | 1981 |
| 13 | книга | Потери населения СССР | Максудов, Сергей | [Бенсон, Вермонт] | 1989 |
| 14 | книга | Русско-язычный Нью-Йорк, 1982 | [Нью-Йорк] | 1982 | |
| 15 | книга | Советская политика и экономика | Каценелинбойген, Арон Иосифович, 1927 - | [Бенсон, Вермонт] | 1988 |
| 16 | периодика | СССР: внутренние противоречия | Нью-Йорк | 1981 - 1988 | |
| 17 | книга | Сталин | Троцкий, Лев Давидович, 1879 - 1940 | США | 1985 |
| 18 | книга | Суховей : воспоминания генетика | Берг, Раиса Львовна, 1913 - | New York | 1983 |
| 19 | книга | Хельсинкское движение | New York | 1980 | |
| 20 | книга | Хрущев : политическая биография | Медведев, Рой Александрович, 1925 - | [Бенсон, Вермонт] | 1986 |
| 21 | книга | ЧК на Украине | Дукельский, Семен Семенович | [Бенсон, Вермонт] ; Канада | 1989 |
| 22 | книга | Эпилоги | Жукова, Лидия Львовна, 1907 - 1985 | New York | 1983 |
No comments:
Post a Comment