"...შენ გავხარ ხეს რომლის ფესვები მიწაშია და რომლის ფოთლებიც სწვდება ცას. ესაა ცისა და მიწის ერთსა და იმავე სხეულში გამაერთიანებელი სრულყოფილი წონასწორობის სახე. ადამიანურ დრამებს და ეკოლოგიურ კატასტროფებს აქვთ ერთი და იგივე მიზეზი-ადამიანი მოშორდა ბუნების გულს რომელიც ასევე მისი გულია. ადამიანმა დაივიწყა რომ სამყარო ცოცხალია და ამან დაავიწყა მას საკუთარი თავი.
რაა სიცოცხლე? ციცინათელას გაელვება ღამეში. ბიზონის სუნთქვა ზამთარში. ესაა ბალახში მოძრავი პატარა და მზის ჩასვლასთან ერთად დაკარგული ჩრდილი..."
Jean-Paul Bourre;Préceptes de vie issus de la sagesse amérindienne,Presses du Châtelet,1997.ავტორი პოლ ბური არის ფრანგი პოეტი, მწერალი და ესეისტი.
წინათქმა:
ჩრდილოეთ ამერიკის ინდიელთა სიბრძნე არ გამქრალა. ინდუსტრიული საზოგადოების მიერ დანაყული, ის გადაურჩა ტომთა გენოციდს,დიდი ხელუხლებელი სივრცეების გაქრობას, თანამედროვე სამყაროს დაუნდობელ წინსვლას,.
ზოგ დიდ ინდიელთა ხმა ნამდვილი სულიერი პასუხია ადამიანის დაბნეულობაზე, მის ყოველდღიურ შფოთზე. ისინი ამ არეულ ადამიანს ასწავლიან მტკიცე სულის გამოჭედვას, ბუნების იდუმალი ხმების მოსმენას, ძველ ჰარმონიას, გულის გზას.
ეს სიბრძნე არის ამერიკელი ინდიელების მიერ თანამედროვე სამყაროსთვის დატოვებული მემკვიდრეობის ნაწილი. ესაა პასუხი ტყეების მომსპობი, ოკეანეების და მდინარეების წყლების დამაბინძურებელი და ასე ხელოვნური, ქედმაღალი და თავხედი, ადამიანის და ბუნების ძველი კავშირის დამრღვევი ცივილიზაციის მშენებელი "ცივილიზებული" ადამიანის კაეშანზე.
მისი ყოველი სიტყვა ეცემა გულს და ასხივოსნებს სულს. ისინი გვაგრძნობინებენ ველების ქარებს, ახალი მექსიკის დამწვრობებს, დიდი ტბების თოვლს,ველური დასავლეთის იმ ტერიტორიებს სადაც გაიტანჯნენ ინდიელი ერები, სადაც ისინი იბრძოდნენ ძველი სიბრძნის, ბუნების ძალებთან და ადამიანის ღრმა ზმანებებთან ჰარმონიულად ცხოვრების წესის გადასარჩენად. ზოგი თემა მუდამ ბრუნდება და მოწმობს ინდიელების დაინტერესებაზე ბუნებით, ადამიანის შინაგანი ცხოვრებით, მისი ზმანებებით და ძალებით.
ამერიკელ ინდიელთა ცივილიზაცია თითქმის ჩაქრა, მაგრამ მისი სიბრძნის სიტყვები დარჩა და ესაა ამ ძმური ხალხების საუკეთესო ძღვენი თავის შფოთით, შიშებით და გაურკვევლობით შებოჭილი თანამედროვე ადამიანისთვის.
ჟან-პოლ ბური
ბუნება
დედამიწა შენი წინაპარია ის წმინდაა. შენ პატივი უნდა მიაგო მას.შენ მადლობა უნდა უთხრა მას საკვებისთვის და სიცოცხლის ბედნიერებისთვის.შენი ბრალია თუ არ გესმის თუ რატომ უნდა გადაუხადო მას მადლობა.
ყოველ დილით იფიქრე ამოსულ მზეზე. ისაა დიდი სული,სიცოცხლის და ყოველი სიბრძნის წყარო. მის მსგავსად შენ გაიგებ გაჩენას და და დაცემას ისევ გაბრწყინებამდე.
ისწავლე დაკვირვება. ყოველ დილით ბუნება გასწავლის სიცოცხლის დაბრუნებას.
ნუ იქნები სასოწარკვეთილი. დღეები მიდის ქარის მიერ გარეკილი შემოდგომის ფოთლების მსგავსად და დღეები ბრუნდება წმინდა ცასთან და ტყეების დიდებულებასთან ერთად. ყოველ თესლს ისევ ღვიძავს და ყოველი ცხოველი ცოცხალია.
ადექი დილაადრიან, შეისხი ცივი წყალი, უსიტყვო ლოცვით მიმართე მზეს გარიჟრაჟით გულში.
გათენება არის საკრალური მოვლენა და ყოველი დღე საკრალური ხდება. არაა საჭირო რომელიმე დღის გამორჩევა კვირის შვიდ დღეს შორის და მისი გადაქცევა წმინდა დღედ ვინაიდან ყველა დღე არის ღმერთის დღე.
იყო დრო როდესაც ბუნება ამაგრებდა ადამიანს, ასწავლიდა მას, კურნავდა ადამიანის ჭრილობებს და აძლევდა მას სიცოცხლის ძალას.
ადამიანიც უთანაგრძნობდა დედამიწას. მას უყვარდა დედამიწა.
ადამიანმა იცოდა რომ ბუნებისგან მოშორებული ადამიანის გული ხმება და ხდება უხეში.
ეს დრო არ გამქრალა, ის ისევ შენშია. საკმარისია საგნებზე შენი თვალსაზრისის შეცვლა, სამყაროს აურზაურის გაჩუმება და გულის ისევ ალაპარაკება.
დღეს დიდი მარტოობები დასახლებულია ძლიერი ქალაქებით. ტყეები გაჩეხეს, მდინარეთა წყლები მოწამლეს,მაგრამ მზე ისევ ამოდის და ვარსკვლავები არიან იგივე ადგილას ცაში.
ისწავლე უცვლელის ჭვრეტა როგორც შენს ირგვლივ ისე შენში და შენ დაიბრუნებ დაკარგულ ერთიანობას, სულის სიბრძნეს და სხეულის ჯანმრთელობას.
ბრძენი ადამიანი არის საკუთარი თავის ცენტრში ისე როგორც ინდიელი არის მისი ტიპის //კარვის// ცენტრში, სწორედ თავის თავში ხედავს ის ვარსკვლავების ბრუნვას, მზის ამოსვლას და ჩასვლას და ის ყოველივე ამას ეგებება სიყვარულით და თაყვანისცემით. ისაა ყველაფრის მარადიული ხელახლა დაწყება.
შენ არა ხარ იზოლირებული სხვებისგან და ჩაკეტილი მომაკვდინებელ მარტოობაში მხოლოდ შენ ნაღველთან და ავადმყოფობებთან ერთად. მიაქციე ყურადღება სხვებს. ისწავლე შენი გარემომცველი სამყაროს სხვანაირად დანახვა. განიცადე ჰარმონიული აზრები სიცოცხლის ყველა ფორმისთვის თუ კი გინდა ბედნიერების პოვნა. შენ ხარ ყველა ქმნილების ძმა და და.
უბრალოება არასოდეს არაა ბანალური და მოსაწყენი. მისი სიმდიდრე უსასრულოა, უწყვეტად ახალი იმისთვის ვინც სამყაროს უყურებს ახალი თვალით.
არ გაერთო ადამიანთა აურზაურით,მათი დაუკმაყოფილებელი,უწესრიგო ძიებით. ისინი გვანან გალიაში დამწყვდეულ ცხოველს რომელიც უაზროდ დარბის და ვერ ხვდება რომ გამოსავალი არ არსებობს.
ისწავლე თავისუფალი არსებობა,ნუ იქნები მოარული აზრების ტყვე,მათ მოაქვთ მხოლოდ უბედურება და დაბნეულობა. სთხოვე ცოცხალ დედამიწას სიბრძნე და ძალა.
სთხოვე დიდ სულს: "ო დიდო სულო.რომლის ხმაც მესმის ქარში და რომლის სუნთქვა აცოცხლებს ყველაფერს,მისმინე...მომეცი სიბრძნე ისე რომ გავიგო თუ რა ასწავლე ჩემს ხალხს და გაკვეთილები რომლებიც დამალე ყოველ ფოთოლში და ყოველ კლდეში.
გთხოვ ძალას და სიბრძნეს არა ჩემს ძმებთან საბრძოლველად არამედ იმიტომ რომ დავამარცხო ჩემი უდიდესი მტერი,ჩემი საკუთარი თავი".
ბუნების და ბუნების ბატონის ახლოს მცხოვრები ინდიელები არ ცხოვრობენ სიბნელეში. იცით თუ არა რომ ხეები ლაპარაკობენ ? ისინი ესაუბრებიან ერთმანეთს და თქვენც დაგელაპარაკებიან თუ კი იცით მოსმენა.
დედამიწის სეზონები ამავე დროს სულის და სხეულის სეზონებია. ადამიანი იღვიძებს გაზაფხულზე,თავის ძალას და სიცოცხლის წყურვილს ავლენს ზაფხულში,ჩაფიქრებული ხდება შემოდგომაზე,საკუთარი თავის სიღრმეში ჩადის და სხვა სამყაროებს ჭვრეტს ზამთარში. ასე ბრუნავს ბორბალი და თან იყოლიებს ცოცხლებს და გარდაცვლილებს,მზეს და წვიმას, დღეს და ღამეს მარადიული დაბრუნების ცეკვაში.
უსმინე სამყაროს ისე როგორც ბავშვს აოცებს ყველაფერი. გიყვარდეს მთელი ქმნილება პაწაწინა ბალახიდან უშორეს ვარსკვლავამდე და თაყვანი ეცი მას და შენ ისევ იპოვი ძველ ჰარმონიას.
შეხედეთ, ძმებო, გაზაფხული დაბრუნდა, გაიღვიძა ყოველმა მარცვალმა და ისევ გაცოცხლდა ყველა ცხოველი. სწორედ ამ იდუმალი ძალისგან ვართ დავალებული ჩვენი არსებობით. და სწორედ ამიტომ ვუთმობთ ჩვენს მეზობლებს, ცხოველებსაც კი, ამ დედამიწაზე არსებობის ისეთსავე უფლებას რაც გვაქვს ჩვენ.
სამყაროს ცოდნა საკუთარი თავის ცოდნაა.
სამყარო განიცდის განუწყვეტელ განახლებას. ათასობით გასული დღე ბრუნდება ახალი ფორმით. ისწავლე ყოველ წამში მარადისობის დანახვა. წამის მარადიულობა ჰგავს წმინდა და დაუზიანებელ ალმასს და ისაა სამყაროს გულში.
ადამიანი და ბუნება ეკუთვნიან გარდაქმნათა და ხელახლა დაწყებათა ერთსა და იმავე წრეს. ცხოველი იქნება,მცენარე თუ მინერალი, ლაპარაკია ერთსა და იმავე სამყაროზე, ერთსა და იმავე ცოცხალ, უსასრულო და მარადიულ სამყაროზე.
ისწავლე საგანთა, ფრინველის ფრენის,ქარის ჩურჩულის, წყაროების სიმღერის, ტყის იდუმალი ბინდის მშვენიერების წამის დაფასება.
ბავშვის მსგავსად გაიკვირვე ყველაფრით და დრო გაჩერდება და შენ იგრძნობ სამყაროს შენი სხეულით.
ყველაფერი გადის, მიდის, საათები, ღრუბლები ცაში, ადამიანთა ცხოვრება დაბადებიდან მიდის სიკვდილისკენ. ნუ მიეჯაჭვები საგანთა ემოციურ ქრონოლოგიას. ესაა სამყაროს ხედვის ძალიან ცუდი მანერა. ყოველი წამი აქციე გამამდიდრებელ გამოცდილებად. ნუ ღელავ წარმავალი დროის წასულ დილათა გამო.
უსასრულოა მხოლოდ აწმყო.
საოცარ სიცოცხლეს აბუჩად იგდებს და იზიზღებს ის ვინც პატივს არ მიაგებს ჩიტს, მთას, მდინარეთა წყალს, ვინც ჭრილობას აყენებს მიწას და წამლავს ჰაერს.
ის ვეღარ ხედავს საგანთა უბრალო სილამაზეს რომელიც თან ახლავს სიცოცხლის ყოველ ჟესტს და ადამიანს იცავს ბავშვობიდან როგორც ოქროსფრთიანი ფრინველი.
არ შეგეშინდეს დაბრკოლებებისა, დაპირისპირებებისა რომლებიც აქუცმაცებენ სამყაროს და ქმნიან ერთმანეთისგან განცალკევებულ მოვლენათა ილუზიას.
ასეთი ხედვა არის კონფლიქტების, ტანჯვის და მუდმივი ბრძოლის წყარო.
ღამე არაა დღის მტერი, ისევე როგორც სიკვდილი არაა სიცოცხლის მტერი.
ცისარტყელა რომ გაჩნდეს საჭიროა ცეცხლის და წყლის, მზის და სისველის შეხვედრა.
ყოველი ხე იმსახურებს პატივისცემას.
ყური დაუგდე იდუმალი სიცოცხლეებით სავსე ტყის დუმილს. სამყაროს გარიჟრაჟიდან მისი ხმაა წმინდა დუმილი.
ის გეტყვის რომ დუმილის ნაყოფებია საკუთარი თავის ფლობა,ჭეშმარიტი სიმამაცე, სიმტკიცე,ღირსება და პატივისცემა. ისწავლე დუმილის მოსმენა. ესაა შიდა მიწა, საკრალური სივრცე სადაც ფესვგადგმულია შენი სული.
რაა სიცოცხლე? ციცინათელას გაელვება ღამეში. ბიზონის სუნთქვა ზამთარში. ესაა ბალახში მოძრავი პატარა და მზის ჩასვლასთან ერთად დაკარგული ჩრდილი.
მიმართვა დიდ სულს: მე შენკენ მოვდივარ როგორც შენი ერთ-ერთი შვილი. მე სუსტი ვარ, პატარა. ...მე მჭირდება შენი სიბრძნე და ძალა. მომეცი სილამაზეში სიარულის და ლამაზი მზის ჩასვლების ჭვრეტის საშუალება.
დროთა საწყისში ადამიანები არ განსხვავდებოდნენ ცხოველებისგან. ყველა ქმნილება ცხოვრობდა მიწაზე. ადამიანს თუ უნდოდა შეეძლო ცხოველად გადაქცევა და ცხოველს შეეძლო ადამიანად გახდომა. არ ყოფილა არავითარი განსხვავება. ქმნილებები ზოგჯერ ადამიანები იყვნენ და ზოგჯერ ცხოველები. ყველა ლაპარაკობდა ერთსა და იმავე ენაზე. მაშინ სიტყვები მაგია იყო და სულს ჰქონდა იდუმალი შესაძლებლობები.
შემთხვევით წარმოთქმულ სიტყვას შეიძლებოდა ჰქონოდა უცნაური შედეგები. ის უცბათ ცოცხლდებოდა და წადილები სრულდებოდა.
ადამიანურ დრამებს და ეკოლოგიურ კატასტროფებს აქვთ ერთი და იგივე მიზეზი-ადამიანი მოშორდა ბუნების გულს რომელიც ასევე მისი გულია. ადამიანმა დაივიწყა რომ სამყარო ცოცხალია და ამან დაავიწყა მას საკუთარი თავი.
დაბლობთა შეიენებმა იცოდნენ რომ ყველა სიცოცხლის ყველა ფორმის, ადამიანური, ცხოველური და მცენარეული ფორმების უპატივცემულობა იწვევს ადამიანის უპატივცემულობას.
მადლობა გადაიხადე სიმღერით და ცეკვით, ისე როგორც აკეთებენ ვარსკვლავები ცაში.
თუ კი გინდა სიკვდილის შიშის დაძლევა მიმოიხედე ირგვლივ. ბუნება არ იცნობს სიკვდილის სიცივეს, უძრაობას, სიცოცხლის გაჩერებას. გაზაფხულზე ის გამოხატავს ახალგაზრდობას, სიცოცხლის წყურვილს, გულუხვობას. ზამთარში ის იკეტება თავის თავში, ოცნებობს, აახლებს თავის ძალებს და ამზადებს გაზაფხულის დაბრუნებას.
სიკვდილი ჩათვალე აღმდგენელ ძილად.
შენ გავხარ ხეს რომლის ფესვები მიწაშია და რომლის ფოთლებიც სწვდება ცას. ესაა ცისა და მიწის ერთსა და იმავე სხეულში გამაერთიანებელი სრულყოფილი წონასწორობის სახე. საკუთარი თავის ასეთი აღქმა იზიდავს სასიკეთო ფიქრებს რომლებიც ჩიტების მსგავსად ჩამოსხდებიან შენს ტოტებზე.
დაიცავი სიცოცხლის ყველა ფორმა, შეიყვარე ისინი. მოუხადე ბოდიში ბუნებას იმ ბოროტების გამო რაც მას მოუტანე.
როდესაც ეფერები ცხოველს შენ მას გადასცემ შენს სულს და იღებ მისას. სიყვარული იძლევა სულთა იდუმალი კონტაქტის საშუალებას.
როდესაც ჩვენ ღრმად ჩავდივართ საკუთარ თავში ჩვენ მივდივართ სამყაროს უზომობამდე. ჩვენი იოლად შეიძლება დავიკავოთ ხის,მთის ადგილი,ვიქცეთ ჩიტის ფრენად ამ ყვავილის სურნელად. შენ შინაგანი განცდით შეგიძლია განიცადო ბუნების წარმოუდგენელი შესაძლებლობები. ამ განცდას მივყავართ ყველაფრის გულში.
ადამიანის სულში არის მთელი ბუნება.. ამის დასანახავად ისწავლე საკუთარ თავში ცახედვა
//გაგრძელება იქნება//.
სიმშვიდე, სიცხადე:
დუმილი არის სხეულის,გონების და სულის აბსოლუტური წონასწორობა. ადამიანი რომელიც ახერხებს თავისი ერთიანობის შენარჩუნებას არსებობის ქარიშხლების პირისპირაც სამუდამოდ წყნარია და ურყევი . არც ერთი ფოთოლი არ ტოკავს ხეზე,არაფერი აღელვებს წყლის ზედაპირს. ასეთია ბრძენისთვის იდეალური ცხოვრება.
შეწყვიტე ფაციფუცი,მოიკრიფე ძალები,მოერიე დაბნეულობას... ჩიტი ერთ ადგილზე ჯდება ბუდის მოსაწყობად და მეორეზე რომ დაისვენოს გზაში.
მზე,მთვარე, ვარსკვლავები... ადამიანის გულის მსგავსად ისინიცაა ადგილები სადაც ღმერთი შეჩერდა თავისი სიყვარულის გასამჟღავნებლად. ინდიელი ფიქრობს ამ ადგილებზე და მიმართავს მათ ლოცვით. ის იღებს შემწეობას და დალოცვას.
დააკვირდი ბუნებას შენს ირგვლივ. ველის მარტოობა,მთის სიდიადე,ყოველი ცოცხალი ქმნილება,მთელი დედამიწა სიცოცხლეს იღებს მზისგან.
ყოველი ცოცხალი ქმნილება,ყოველი მცენარე არის კეთილისყოფა.
იფიქრე ცის სიმშვიდეზე,ღრუბლის სიმსუბუქეზე.მოშორდი ყველაფერს რაც ამძიმებს სულს. შეცვალე ხედვის და განცდის შენი მანერა. " მთის წვერზე შეკიდულია ღრუბელი და მასზეა შეკიდული ჩემი გული,ასე ამბობს ბრძენი ნავახო".
გამოავლინე შენი მეობა. ისწავლე შენი ქმედებებით ემოციების,გრძნობათა,ფერების შექმნა როგორც მხატვარმა და სამყაროს შემოქმედმა.
შენშია უდიდესი სიყვარულის ადგილი.არაა სხვა ადგილი სიყვარულისთვის.
ყურადღებით უსმინე ბუნების ხმებს,შენს საკუთარ აზრებს,შენს შინაგან გრძნობებს. ძალადობის გარეშე,სიყვარულით ყურადღება მიაქციე შენს ირგვლივ მყოფთა ემოციებს და რეაქციებს. მაშინ შენი სული გაიფურჩქნება ისე როგორც დილით იფურჩქნება ყვავილი. სამყარო გიჩვენებს თავის მშვენიერებას და შენი ცხოვრების ყოველი წამი იქნება როგორც პირველი მზე.
ნუ უყურებ სამყაროს შეშფოთებული,შენი თვალები ავრცელებს დღის სინათლეს,ისინია სამყაროს სარკე.
არ დაიმახსოვრო ცუდი აზრები,მრისხანების,შიშის გრძნობები, დაე გაიარონ მათ ისე როგორც მიფრინავენ ჩიტები,კვალის დატოვების გარეშე.
ისწავლე ურთიერთობა სიცოცხლის სხვა სახეობებთან-ხესთან,წყაროსთან,ცხოველთან. ისინი შენი სხვა ფორმებია.
სიხარული და დარდი,სიამოვნება და ნაღველი მორიგეობით მოსდევს ერთმანეთს. ისე როგორც დღე და ღამე,სიცოცხლე და სიკვდილი. თუ გინდა სულიერი წინსვლა წარმოიდგინე ისინი ერთ მხარეს მიმავალი მდინარის ორ ნაპირად.
ეძებე მარტოობა,გაერიდე დიდი ქალაქების აურზაურს. მარტოობაში აზრები უფრო ადვილად ისვენებენ. ნუ წარმოიდგენ მათ შენი დარდების და პრობლემების შედეგად. ჩვენი აზრები და იდეები ისეთივე ბუნებაა როგორც მდინარის ტალღები თუ ცაში მოტივტივე ღრუბლები. მათ არსებობისთვის და იმისთვის რომ ხილულები იყვნენ სჭირდებათ სინათლე.
სული წარმოშობს აზრებს ისე როგორც პრერია აჩენს ბალახს. ისევე ადვილად. უნაყოფო ან სარეველათი დაფარული ველი ცუდი საკვები იქნება პრერიების ბიზონებისთვის,საშიში ცოცხალი არსებისთვის. იგივე ითქმის შენს სულში გაჩენილ აზრებზე.
ჭვრიტე ბუნება თუ კი გინდა რომ თავი დააღწიო დღეების მომაკვდინებელ მორევს,ყოველდღიურ მღელვარებას. დააკვირდი მზის მოძრაობას,დღის და ღამის მონაცვლეობას,ზამთრის თოვლს და გაზაფხულის სითბოს...საგნები ბრუნდებიან წრის ძველი წესის თანახმად....
ღმერთი ბუნების მეშვეობით გვაძლევს სიყვარულით საქმის კეთების საშუალებას,მაშ გაბედეთ ცხოვრება და სიყვარული, არ შეგაშინოთ საფრთხემ...
არ დაკარგო გულის უმანკოება და მოწყვლადობა. ეს არაა ორი სხვადასხვა რამე,ერთი არაა მეორის შედეგი. ბრძენი ერთდროულად არის როგორც ღრუბელთა არწივი ისე გაზაფხულის პირველი სხივებით გაკვირვებული ჯერ სუსტი მერცხალი.
სიყვარულს არა აქვს არც წარსული და არც მომავალი. ის ხორციელდება წამში,აწმყოში მისი დაუყოვნებელი მშვენიერებით როგორც ალი. სწორედ ასე აძლიერებს და განწმენდს ის მთელ ქმნილებას. ისწავლე წამით,აწმყოთი ცხოვრება. მაშინ შიში გაქრება და წამი გადაიქცევა მარადისობად. არ არსებობს სხვა მარადისობა.
თანამედროვე უწესრიგო და ხმაურიანი სამყაროს აყოლით ვერ გაექცევი საკუთარ თავს და ტკივილს. შენი ტკივილი დაგეძებს ისე როგორც მგელი მისდევს თავის მსხვერპლს.დაუცადე მას შენი თავის ცენტრში,ირგვლივ შემოივლე ნათელი აზრები და ითამაშე სამყაროთი ისე როგორც თამაშობს ბავშვი. და მაშინ ტკივილი დადნება როგორც თოვლი მზეზე.
შინაგანი სიმშვიდე არის ძალიან რეალური სივრცე,მტკიცე კლდე რომელსაც ვერ არყევს ვერც სამყაროს მითქმა-მოთქმა და ვერც ადამიანთა ფაციფუცი.
ისაა ცენტრი რომლის ირგვლივაც ბრუნავს სამყარო,ყველაფრის საწყისი და ბოლო.
ბრძენი არ გამოეყოფა სამყაროს რათა იქ შეაფაროს თავი. ის არის სამყაროში როგორც ციკლონის თვალში ფხიზელი და უძრავი.
ბავშვობა პირველ რიგში არის სულიერი მდგომარეობა რომელიც გელის ცხოვრების ყოველ წუთში გაოცების ზღურბლზე შემოდგომის სუნებით,
ბილიკების სურნელებებით,მზის ჩასვლის სილამაზით.
ახალგაზრდობა ხვნეშასავით გადის,მაგრამ ბავშვობის სული არ ქრება. ეს სულია დაკარგული დღესასწაული,მეხსიერებაში ჩარჩენილი ცოცხალი წყლის წყარო.
ბედნიერი რომ იყო უნდა გაანთავისუფლო სული შემბოჭველი და დამამძიმებელი გარემოებებისგან. მიაქციე ყურადღება სამყაროს მშვენიერებას,
ყოველ წუთს მზად იყავი ახალი მზეებისთვის,ახალი წადილებისთვის,ახალი სამყაროებისთვის. მაშინ დიდი სული დაგლოცავს და შენით გაიხარებს.
მშვიდობა არასოდეს მოდის მოულოდნელად. მას უნდა მომზადება.ის არ მოდის როგორც წვიმა. ის მოდის იმათგან ვინც ამზადებს მშვიდობას....
// გაგრძელება იქნება//.
უარყავი შიში ვინაიდან ადამიანის სული არ კვდება,ის მარადიულია.
მეგობრობა არის სამყაროს ღრმა ერთიანობა ურომლისოდაც ვერ იარსებებდა ხილული სამყარო. ის იქცეოდა არარაობად რაც არის უსინათლობა.
ადამიანს სამყაროს დასაწყისიდანვე მიცემული აქვს ფრენის,სხვა სამყაროს მონახულების,მომავლის წინასწარმეტყველების,მკურნალობის უნარები. თანამედროვე ადამიანს არ შეუძლია მათი გამოყენება და ეს სტანჯავს მას...მისი სასოწარკვეთილება არის ნებისმიერი ცეხლის ჩამქრობი ფერფლის წვიმა. დაიბრუნე ეს უნარები და ყური დაუგდე სამყაროს,შემდეგ ჩაუღრმავდი შენს სიზმრებს და ზმანებებს და ისწავლე ნიშნების კითხვა შენი გულის შუქზე.
უდიდესი ძალაუფლება რომელიც მიენიჭა ადამიანს არის ძმათა განკურნების უნარი. ეს ძალა არის შენი სულის ცენტრში.სწორედ ის აწესრიგებს ვარსკვლავების ცეკვას,ბუნების ციკლს,ადამიანთა ტანჯვას და სიხარულს.მისდიე მედიტაციას შენი თავის ცენტრში,ე.ი.ფიქრებისა და წადილების იქით,მაშინ ეს ძალა გახდება ცნობიერი და ის იქნება შენი ძალა.
სხვის განკურნება არაა ძნელი. საკმარისია მისი შეყვარება,მისი გადაქცევა სამყაროში უძვირფასეს არსებად,მისი გადაქცევა ჩვენს მთავარ საზრუნავად.
შენ გინდა სხვა მხარეს ან სულაც სხვა სამყაროს ნახვა? წარმოიდგინე ის და დაივიწყე დანარჩენი სამყარო. დააკვირდი ყურადღებით შენს ხილვას. ყოველ დღე გარკვეულ საათებში გააკეთე ეს. მიეცი ფრთები შენს წადილს. შამანებმა იციან რომ არსებობს სულის გარკვეული დონე რომელიც ადამიანს აძლევს მისი სხეულის გარეთ გადაადგილების საშუალებას.
ძალაუფლების პირველი ფორმაა წადილი. ღრმა მედიტაციაში წადილი არაა ზმანების ჭვრეტიდან გაჩენილი უბრალო გრძნობა. ის სწყდება ზმანებას და თან იყოლიებს სხეულს. წადილი და სხეული უნდა აქციო საკუთარი თავის მცნობ სულად თუ კი გინდა რომ ის რეალურად მოქმედებდეს.
უნდა გავიაზროთ ჩვენი საკუთარი თავი,ჩვენი ურთიერთობა საგნებთან,პიროვნებებთან,იდეებთან,უნდა გავაღრმავოთ ჩვენი ურთიერთობები და სამყაროს ჩვენეული აღქმა. მხოლოდ უკან იწყება რეალური.
ჩვენ არასოდეს ვცხოვრობთ აწმყოში,დაუყოვნებელში და ამიტომ დღეს ჩვენ გვეშინია ცხოვრება,სიკვდილი. აზრი გვაშორებს ჩვენს ცენტრს და გვითრევს საშიშ,სასოწარმკვეთელ სამყაროებში. სული როგორც მოჩვენებად გადაცმული მსახიობი თამაშობს შიშის შექმნით და ჩვენ ვცახცახებთ მისი გამოჩენისას.
მეგობრობა:
არ განიკითხო ძმები. თქვენ ეკუთვნით ერთსა და იმავე სულს.
შენი ძმების თვალები შენი სულის სარკეა. ისწავლე მათში შენი შფოთის,სიხარულის,წადილების კითხვა. ისწავლე მათი სიყვარული.
ბრძენი არ აქცევს ზურგს თავის ძმებს. ის მათ თვლის თავის ნაწილად. ძმების გარეშე ის ემსგავსება უფრთო ფრინველს,მდინარის მიერ უარყოფილ და ნაპირზე მომაკვდავ თევზს.
უნდა გიყვარდეს სხვა სახეობათა ძმებიც-ცხოველები,მცენარეები. ისინიც ცოცხლები არიან და თქვენ ეკუთვნით ერთსა და იმავე ქმნილებას.
მაგალითად აიღე ველების ინდიელი. მას უყვარდა ბუნება,უთანაგრძნობდა მას. მას უყვარდა მიწა და ყველაფერი რაც უკავშირდება მიწას. და მისი სიყვარული ძლიერდებოდა ასაკთან ერთად. მოხუცები ჯდებოდნენ და წამოწვებოდნენ მიწაზე და გრძნობდნენ დედის ძალებთან სიახლოვეს. მათ უყვარდათ ფეხშიშველა სიარული წმინდა მიწაზე.
ძმობა არ შემოიფარგლება ადამიანთა საზოგადოებით,მისი უშუალო გარემოთი,ის მიდის უშორეს ვარსკვლავებამდე.
მიუახლოვდი ძმას მეგობრობის და თაყვანისცემის გრძნობით. ის არაა უბრალოდ შენი ძმა ტკივილში და მარტოობაში. ისაა სიცოცხლის სასწაულის მოწმობა. ის შენსავით ატარებს სუნთქვას და სულს,არის სამყაროს დიდი სულის ხატი.
ნუ განიკითხავ,ნუ გადაწყვეტ თუ რაა ცუდი და კარგი შენი გულისგან რჩევის მიღების გარეშე.
მეგობრობა არაა ხმაურიანი. სიყვარულის ან მეგობრობის დემონსტრაცია მოწმობს გრძნობათა არასტაბილურობაზე,საყვარელი ადამიანის დაკარგვის შიშზე.
ჭეშმარიტი გრძნობა ჰგავს მდინარეს. ის მიედინება მზეშიც და ღამის წყვდიადშიც იგივე ხალისიანი ჩურჩულით.
ისწავლე სიცილი, იქეცი მზედ მეგობრებისთვის.
ნუ ელი ნურაფერს სხვებისგან თუ კი არაფერი გაგიღია. მიბაძე წმინდა მიწას რომელიც მუდამ გაიღებს,განუწყვეტლად აახლებს,აღადგენს და არაფერს იტოვებს.
ნუ დარჩები მარტო. შენ გჭირდება ძმები სულის გასაძლიერებლად. ერთი ქვის დაკარგვა და შენობა ინგრევა,მზეები ქრება.
ბნელ ჩრდილში ძმა ხუჭავს თვალებს და აღარ ლაპარაკობს. უშიში,ის გჩუქნის თავის გვერდით ყოფნას. ის ანათებს და აბრწყინებს შენს საკუთარ დუმილს. მაშინ სული ელაპარაკება სულს.
წყვდიადიდან გამოდის,სინათლემდე მაღლდება,სიყვარულს და გონიერებას აძლიერების ის ვის მეგობრებს შორისაც ადამიანების გარდა არის ყვავილები,ოკეანეები და ვარსკვლავები.
გაზარდე შენს მეგობართა წრე ხეებამდე,მთებამდე,ვარსკვლავებამდე. აღიარე ყველაფერში იგივე კუთვნილება,იგივე ოჯახი რომელიც გიცავს და გაცოცხლებს,იგივე სული,ესე იგი იგივე სიყვარული.
სული ადამიანის შიგნით არასოდეს ეძებს კონფლიქტს,ძალადობას,
დაპირისპირებას. ის არ უცხადებს ომს თავის თავს. ის არის ადამიანის პრობლემების მიღმა,მუდამ ახალ უმანკოებაში,გარიჟრაჟის სინათლეში.
ნუ დარჩები საგანთა ხმაურიან ზედაპირზე. შენს შიგნით არის მშვენიერების და სიყვარულის თავისუფალი, უძლეველი სამყარო რომელზეც დრო ვერ მოქმედებს.
უარყავი შიში ვინაიდან ადამიანის სული არ კვდება,ის მარადიულია.
არასოდეს დარჩე მეტისმეტად დიდხანს შენს თავში, შენ გჭირდება სხვა რათა გააცხადო შენი სიცოცხლის რწმენა,გაიღო სიყვარული,იმოქმედო ადამიანთა სამყაროში.
თქვენ ხართ ერთსა და იმავე გზაზე,ეძებთ ერთსა და იმავე მზეს. აღიარე სხვაში,როგორიც არ უნდა იყოს ის,დაკარგული და მზის მაძებარი ძმა.
მეგობრობა არის სამყაროს ღრმა ერთიანობა ურომლისოდაც ვერ იარსებებდა ხილული სამყარო. ის იქცეოდა არარაობად რაც არის უსინათლობა.
// გაგრძელება იქნება//.
Согласно новому исследованию Всемирной организации здравоохранения, людям, у которых в детстве были какие-либо психологические травмы, гораздо труднее сделать карьеру, чем тем, у кого в детстве не было сильных эмоциональных потрясений.
Оказывается, расстройства психики в детстве приводят к замедлению социального развития человека – ему становится сложнее заводить друзей, адаптироваться к новым коллективам и уживаться с людьми. По словам доктора Норито Каваками из университета Токио, возглавлявшего научную группу, которая проводила исследование, ученые нашли четкую взаимосвязь между случавшимися в детстве депрессиями, недостатком внимания, пережитыми случаями физического или психического насилия и низким уровням достатка во взрослой жизни.
Результаты эксперимента справедливы и для мужчин, и для женщин. В ходе исследования были опрошены почти 40 000 человек из 22 стран, в возрасте от 18 до 64 лет. Ученые собирали информацию об уровне дохода, общественном положении, образовании каждого респондента, и при этом уточняли данные о состоянии психического здоровья опрошенных, начиная с рождения.
Действительно, детские горести рождают желание замкнуться, отгородиться от мира, а успешную карьеру в большинстве случаев невозможно сделать в затворничестве… Берегите душевный мир детей!
Физическое насилие включает также вовлечение ребенка в употребление наркотиков, алкоголя, дачу ему отравляющих веществ или медицинских препаратов, вызывающих одурманивание (например, снотворных, не прописанных врачом), а также попытки удушения или утопления ребенка.
В некоторых семьях в качестве дисциплинарных мер используют различные виды физического наказания — от подзатыльников и шлепков до порки ремнем. Необходимо сознавать, что физическое насилие — это действительно физическое нападение (истязание), оно пoчти всегда сопровождается словесными оскорблениями и психической травмой.
Сексуальное насилие или совращение — использование ребенка (мальчика или девочки) взрослым или другим ребенком для удовлетворения сексуальных потребностей или получения выгоды. Сексуальное насилие включает половое сношение (коитус), оральный и анальный секс, взаимную мастурбацию, другие телесные контакты с половыми органами. К сексуальному развращению относятся также вовлечение ребенка в проституцию, порнобизнес, обнажение перед ребенком половых органов и ягодиц, подглядывание за ним, когда он этого не подозревает: во время раздевания, отправления естественных нужд.
Психическое (эмоциональное) насилие — постоянное или периодическое словесное оскорбление ребенка, угрозы со стороны родителей, опекунов, учителей, воспитателей, унижение его человеческого достоинства, обвинение его в том, в чем он не виноват, демонстрация нелюбви, неприязни к ребенку. К этому виду насилия относятся также постоянная ложь, обман ребенка (в результате чего он теряет доверие к взрослому), а также предъявляемые к ребенку требования, не соответствующие его возрастным возможностям.
Пренебрежение интересами и нуждами ребенка — отсутствие должного обеспечения основных нужд и потребностей ребенка в пище, одежде, жилье, воспитании, образовании, медицинской помощи со стороны родителей или лиц, их заменяющих, в силу объективных причин (бедность, психические болезни, неопытность) и без таковых. Типичным примером пренебрежительного отношения к детям является оставление их без присмотра, что приводит к несчастным случаям, отравлениям и другим опасным для жизни и здоровья ребенка последствиям.
Одним из проявлений жестокого обращения с детьми является отсутствие у женщины любви к ребенку, когда он еще находится в материнской утробе, то есть к ребенку от нежеланной беременности. Его, еще ничем себя не проявившего, уже не любят, не думают и не заботятся о нем. Будучи эмоционально отвергнутыми еще до рождения, такие дети рождаются раньше срока в два раза чаще по сравнению к детьми от желанной беременности, они чаще имеют низкую массу тела, чаще болеют в первые месяцы жизни, хуже развиваются.
Любой вид жестокого обращения с детьми ведет к самым разнообразным последствиям, но их все объединяет одно — ущерб здоровью ребенка или опасность для его жизни. Отрицательными последствиями для здоровья являются: потеря или ухудшение функции какого-либо органа, развитие заболевания, нарушение физического или психического развития. Из 100 случаев физического насилия над детьми примерно 1-2 заканчиваются смертью жертвы насилия. Следствиями физического насилия являются синяки, травмы, переломы, повреждения внутренних органов: печени, селезенки, почек и др. Требуется время, чтобы залечить эти повреждения, но еще больше времени и усилий требуется для того, чтобы залечить душевные раны, психику ребенка, пострадавшего от побоев.
Различают ближайшие и отдаленные последствия жестокого обращения и невнимательного отношения к детям.
К ближайшим последствиям относятся физические травмы, повреждения, а также рвота, головные боли, потеря сознания, характерные для синдрома сотрясения, развивающегося у маленьких детей, которых берут за плечи и сильно трясут. Кроме указанных признаков, у детей при этом синдроме появляется кровоизлияние в глазные яблоки. К ближайшим последствиям относятся также острые психические нарушения в ответ на любой вид агрессии, особенно на сексуальную. Эти реакции могут проявляться в виде возбуждения, стремления куда-то бежать, спрятаться либо в виде глубокой заторможенности, внешнего безразличия. Однако в обоих случаях ребенок охвачен острейшим переживанием страха, тревоги и гнева. У детей старшего возраста возможно развитие тяжелой депрессии с чувством собственной ущербности, неполноценности.
Среди отдаленных последствий жестокого обращения с детьми выделяются нарушения физического и психического развития ребенка, различные соматические заболевания, личностные и эмоциональные нарушения, социальные последствия.
Нарушения физического и психического развития
У большинства детей, живущих в семьях, в которых тяжелое физическое наказание, брань в адрес ребенка являются методами воспитания, или в семьях, где они лишены тепла, внимания, например, в семьях родителей-алкоголиков, имеются признаки задержки физического и нервно-психического развития. Зарубежные специалисты назвали это состояние детей неспособностью к процветанию.
Дети, подвергшиеся жестокому обращению, часто отстают в росте, массе или и в том и другом от своих сверстников. Они позже начинают ходить, говорить, реже смеются, они значительно хуже успевают в школе, чем их одногодки. У таких детей часто наблюдаются «дурные привычки»: сосание пальцев, кусание ногтей, раскачивание, занятие онанизмом. Да и внешне дети, живущие в условиях пренебрежения их интересами, физическими и эмоциональными нуждами, выглядят по-другому, чем дети, живущие в нормальных условиях: у них припухлые, «заспанные» глаза, бледное лицо, всклокоченные волосы, неопрятность в одежде, другие признаки гигенической запущенности — педикулез, сыпи, плохой запах от одежды и тела.
Различные заболевания как следствие жестокого обращения
Заболевания могут носить специфический для отдельного вида насилия характер: например, при физическом насилии имеются повреждения частей тела и внутренних органов различной степени тяжести, переломы костей. При сексуальном насилии могут быть заболевания, передающиеся половым путем: инфекционно-воспалительные заболевания гениталий, сифилис, гонорея, СПИД, острые и хронические инфекции мочеполовых путей, травмы, кровотечения из половых органов и прямой кишки, разрывы прямой кишки и влагалища, выпадение прямой кишки.
Независимо от вида и характера насилия у детей могут наблюдаться различные заболевания, которые относятся к психосоматическим: ожирение или, наоборот, резкая потеря веса, что обусловлено нарушениями аппетита. При эмоциональном (психическом) насилии нередко бывают кожные сыпи, аллергическая патология, язва желудка, при сексуальном насилии — необъяснимые (если никаких заболеваний органов брюшной полости и малого таза не обнаруживается) боли внизу живота. Часто у детей развиваются такие нервно-психические заболевания, как тики, заикание, энурез (недержание мочи), энкопрез (недержание кала), некоторые дети повторно поступают в отделения неотложной помощи по поводу случайных травм, отравлений.
Психические особенности детей, пострадавших от насилия
Практически все дети, пострадавшие от жестокого обращения и пренебрежительного отношения, пережили психическую травму, в результате чего они развиваются дальше с определенными личностными, эмоциональными и поведенческими особенностями, отрицательно влияющими на их дальнейшую жизнь.
Дети, подвергшиеся различного рода насилию, сами испытывают гнев, который чаще всего изливают на более слабых: младших по возрасту детей, на животных. Часто их агрессивность проявляется в игре, порой вспышки их гнева не имеют видимой причины.
Некоторые из них, напротив, чрезмерно пассивны, не могут себя защитить. И в том, и в другом случае нарушается контакт, общение со сверстниками. У заброшенных, эмоционально депривированных детей стремление любым путем привлечь к себе внимание иногда проявляется в виде вызывающего, эксцентричного поведения.
Дети, пережившие сексуальное насилие, приобретают несвойственные возрасту познания о сексуальных взаимоотношениях, что проявляется в их поведении, в играх с другими детьми или с игрушками. Даже маленькие, не достигшие школьного возраста дети, пострадавшие от сексуального насилия, впоследствии сами могут стать инициаторами развратных действий и втягивать в них большое число участников.
Наиболее универсальной и тяжелой реакцией на любое, а не только сексуальное насилие является низкая самооценка, которая способствует сохранению и закреплению психологических нарушений, связанных с насилием. Личность с низкой самооценкой переживает чувство вины, стыда, для нее характерны постоянная убежденность в собственной неполноценности, в том, что она хуже всех. Вследствие этого ребенку трудно добиться уважения окружающих, успеха, общение его со сверстниками затруднено.
Среди этих детей, даже во взрослом состоянии, отмечается высокая частота депрессий. Это проявляется в приступах беспокойства, безотчетной тоски, чувстве одиночества, нарушениях сна. В старшем возрасте, у подростков, могут наблюдаться попытки покончить с собой или завершенные самоубийства.
Чувствуя себя несчастными, обездоленными, приспосабливаясь к ненормальным условиям существования, пытаясь найти выход из создавшегося положения, они и сами могут стать шантажистами. Это, в частности, относится к сексуальному насилию, когда в обмен на обещание хранить секрет и не ломать привычной семейной жизни, дети вымогают у взрослых насильников деньги, сладости, подарки.
Социальные последствия жестокого обращения с детьми
Можно выделить два проявляющихся одновременно аспекта этих последствий: вред для жертвы и для общества.
Дети, пережившие любой вид насилия, испытывают трудности в социализации: у них нарушены связи со взрослыми, нет соответствующих навыков общения со сверстниками, они не обладают достаточным уровнем знаний и эрудицией, чтобы завоевать авторитет в школе и др. Решение своих проблем дети — жертвы насилия часто находят в криминальной, асоциальной среде, а это часто сопряжено с формированием у них пристрастия к алкоголю, наркотикам, они начинают воровать и совершать другие уголовно наказуемые действия.
Девочки нередко начинают заниматься проституцией, у мальчиков может нарушаться половая ориентация. И те и другие впоследствии испытывают трудности при создании собственной семьи, они не могут дать своим детям достаточно тепла, поскольку не решены их собственные эмоциональные проблемы.
Как говорилось выше, любой вид насилия формирует у детей и у подростков такие личностные и поведенческие особенности, которые делают их малопривлекательными и даже опасными для общества.
Каковы же общественные потери насилия над детьми? Это, прежде всего, потери человеческих жизней в результате убийств детей и подростков или их самоубийств, это потери в их лице производительных членов общества вследствие нарушения их психического и физического здоровья, низкого образовательного и профессионального уровня, криминального поведения. Это потери в их лице родителей, способных воспитать здоровых в физическом и нравственном отношении детей. Наконец, это воспроизводство жестокости в обществе, поскольку бывшие жертвы сами часто cтановятся насильниками.
Калигула, Нерон, Чингисхан, Иван Грозный, Гитлер, Сталин, Саддам Хусейн…
Все они шли к своему новому облику путем постепенного и последовательного нарушения установленных обще¬ством правил; первым и самым действенным разрушением для всех их было разрушение созданных предшествующими поколениями табу. Шаг за шагом, вступая в область недозволенного, увлекаемые раздражителями беспокойного детства, они шли к своему абсолюту — часу, когда разрешено все, когда сокрушение всего мира становится доступным и возможным. И они тайно упивались этой открывающейся возможностью разрушений устоев, как неисправимые пьяницы непомерными дозами алкоголя. Они так утверждались, приобретали сомнительную славу и эфемерное признание, двигаясь быстрыми широкими шагами навстречу неминуемой гибели. Прикосновение к темным, низменным сторонам человеческого бытия на фоне абсолютной доступности и неограниченной власти привело к рождению антигероев. Безбрежная свобода, от которой они хмелели, неизменно заводила их в безжалостные тупики, откуда оставался только один путь — в Ад.
Соприкосновение с насилием и агрессией, особенно в раннем возрасте, порождает устойчивое желание испытывать ощущение насильника, убийцы или истязателя снова и снова, не покидая человека до самой смерти. Увидев, а затем и прочувствовав грани безбрежной власти, человек оказывается зараженным ею, причем в большинстве случаев эта болезнь неизлечима. Одним из основных раздражителей для будущих демонических личностей и, быть может, одним из наиболее важных пунктов в формировании их мотивационных аномалий является тот факт, что они слишком рано пролили кровь и почувствовали близость смерти. Те, кто в раннем возрасте совершил убий¬ство, а до того нередко присут¬ствовал при истязаниях или сам оказался объектом мучителей, обязательно стремились оказаться в роли угнетателей, отомстить всему миру или просто самим испытать приторную сладость греха насилия или убийства.
Ущербность, уязвленное самолюбие и следующая за ними по пятам ненасытная жажда мести или признания на иррациональном поприще очень часто, если не в большинстве случаев, связаны с прохождением человека через унижение в то время, когда его личность находится на этапе формирования. Это могут быть физические страдания, сознательно вызванные кем-то из окружения в раннем возрасте, но подобное воздействие оказывает психологическое отторжение социумом, к которому человек изначально принадлежал, или унижение сексуального характера. Страсть к насилию и разрушению так или иначе связана с испытанием их в качестве объекта таких действий или увиденными вблизи проявлениями необузданной агрессии. Порой в качестве наблюдателя восприимчивая натура может получить такую дозу «облучения», что заставит испытывать не меньшие душевные потрясения и сопереживания с происходящим, осуществляя впоследствии перенос этих событий (другими словами, воспринимая дейст¬вие по отношению к другому в качестве раздражителя, направленного на себя). Часто деструктивные импульсы формируются целым комплексом взаимосвязанных причин, в которых, так или иначе, имеется подтекст унижения и ущемления, вызывающий деформацию личности и существенные изменения восприятия окружающего мира. Это такая мощная и неожиданная детонация души, которую французский психолог и психиатр Пьер Жане определил как шоковые эмоции, то есть такие потрясения вследствие внешних происшествий, которые не только являются по сути неординарными для неподготовленной юной натуры, но и действуют как провоцирующие, вовлекающие в действие раздражители. Эти эмоции, потрясая все имеющееся доселе представление о мире, являют собой мощную дезорганизующую, разрушительную для личности силу. Они становятся факторами, противоположными воле и вниманию. П. Жане отмечает, что охваченный такими эмоциями человек становится «как бы ниже самого себя». При этом эмоция, трансформирующаяся в эмоциональное расстройство, может повторяться и даже длиться годами.
Чтобы понять, можно ли на самом деле управлять деструктивным в человеке, необходимо честно и объективно ответить на вопрос: как могло произойти, что многие деструктивные личности, разрушители, насильники и откровенные убийцы были признаны широкими массами? И не является ли их приход в мир скрытым отражением наших общих ожиданий?
Реактивные психозы
(их называют также психогенными психозами) представляют собой
психические нарушения психотического уровня, которые возникают
вследствие воздействия сверхсильных потрясений, психических травм,
эмоционально значимых для личности.
Ю.В. Каннабих (1929) отмечал, что реактивная депрессия может развиваться у здоровых лиц. К. Шнайдер (1955) рассматривал «невротическую депрессию» как самостоятельную форму заболевания. А. Кильхгольц (1977) отмечал нозологическую общность невротической и реактивной депрессии, выделяя депрессию истощения как один из вариантов реактивной депрессии.
Особые конституционально-преморбидные свойства личности определяют гамму оттенков реактивной депрессии. При ее возникновении большую роль играют особенности психотравмирующего фактора, который определяется как невозвратимая потеря (смерть родных, близких), тяжелый конфликт в семье (развод, супружеская неверность) или на работе (притеснения, наносящие удар по престижу, угроза «разоблачения») и др.
Для клинической картины реактивной депрессии характерны подавленность, чувство безысходности, безнадежности, слезливость, бессонница, различные вегетативные расстройства. Сознание больных полностью сосредоточено на событиях случившейся с ними беды, всех ее обстоятельств. Эта тема становится доминирующей, принимает характер сверхценной идеи негативного содержания, больные охвачены полным пессимизмом. Основная фабула сохраняет свою актуальность даже тогда, когда реактивная депрессия затягивается и становится сама по себе менее яркой. Случайная ассоциация может усилить болезненные воспоминания, подавленность, даже вспышки проявлений отчаяния.
Чаще всего при постепенной стабилизации реактивной депрессии гнетущие воспоминания повторяются в сновидениях «кошмарного» характера.
Витальные проявления при реактивной депрессии обнаруживаются не так ярко и четко, как в случаях эндогенных фаз. У этих больных сохраняется критическое понимание и оценка своего состояния, отличительной особенностью является направленность вектора вины не на себя, а на окружающих.
Признаки идеаторной и моторной заторможенности проявляются, в основном, лишь на ранних этапах реактивной депрессии. Сразу вслед за случившимся несчастьем, сверхмощным стрессом больной как бы «окаменевает», делает все автоматически, внутренне остается при этом ко всему безучастным; при этом нет слез, бурных эмоциональных проявлений чувств, отмечается «уход в себя», молчаливость. И только затем развивается «выразительная» картина реактивной депрессии. Отличие от эндогенной депрессии обнаруживается в том, что интенсивность психогенных депрессивных проявлений связана с конкретно складывающейся ситуацией.
В соответствии с преобладающими симптомами можно выделить истерическую психогенную депрессию с демонстративностью, эксплозивностью (П.И. Фелинская, 1968), тревожную депрессию и истинно депрессивные реакции. Понятно, что особый колорит этих вариантов связан с индивидуальным преморбидом (истерики, тревожно-мнительные, циклоиды). Длительность реактивной депрессии обычно не превышает нескольких месяцев, выход из нее постепенный, через этап астении.
Депрессивно-параноидное состояние может развиваться после тяжелой психогении как реактивный психоз. Это состояние развивается подостро. В периоде продрома наблюдается заострение личностных особенностей, больные испытывают страх, тревогу, отмечается подозрительность. В дальнейшем развиваются идеи отношения, бредовые идеи преследования с фабулой, отражающей психогенную ситуацию.
При галлюцинаторно-бредовой манифестации наряду с идеями отношения, преследования возникают слуховые галлюцинации. Вербальные галлюцинации обычно истинные, при затяжных реактивных депрессивных психозах могут возникать псевдогаллюцинации. Содержание слуховых галлюцинаций тесно переплетается с ситуационными коллизиями, носит обычно угрожающий характер.
Депрессивно-параноидные состояния протекают, как правило, в течение длительного времени, при рецидивирующих вариантах длительность колеблется от месяца до двух-трех лет.
Дифференциальная диагностика реактивных психозов, в том числе различных вариантов депрессий, проводится с шизофренией, эндогенными депрессиями. Против шизофрении свидетельствует отсутствие личностной прогредиентности и признаков нарушений мышления, аутизма, выход из психоза с сохранением всех основных свойств личности, адекватной эмоциональности. Кроме того, во всех случаях реактивных психозов определяются признаки триады Ясперса.
Эндогенные аффективные психозы отличает аутохтонный характер, развитие депрессивного симптомокомплекса, реактивная депрессия определяется фабулой имевшей место психогении.
Пациент, от которого отказалась врачи, легко верит в любое чудо:
сборы трав, лечение уриной, использование холода и колдовство. Когда
встаёт вопрос жизни и смерти – человек согласен поверить в самые
невероятные средства. Если бы врачи могли помочь больному при любом
заболевании, отрицание большинства медиков нетрадиционных методов было
бы вполне оправдано. Но ведь есть такие заболевания, которые не лечатся
медиками: диабет, псориаз, астма, аллергия, артрит, лечение
которого требует врем ени и затрат, онкология... И вдруг какие-то люди
из нашей "оборонки" убеждают нас, что есть метод лечения ранее
неизлечимых болезней.
И хоть происхождение метода "оборонное", но от него несёт чем-то восточным и древним: метод коррекции кармы. Древние методы вместе с современными научными открытиями позволили достичь удивительных результатов. Попытаемся поверить в чудо, тем более что доказательств его достаточно.
Суть метода заключается в утверждении, что любое заболевание — это результат стресса, воздействие на конкретные участки мозга. Например, испытал человек сильнейший стресс, организм ослаб, в результате чего произошла разбалансировка энергоинформационных процессов в его мозгу, и в организме появились симптомы заболевания. Причем есть определённая зависимость вида заболевания от типа стресса.
Если стресс обусловлен подавлением воли человека, то есть его всё время подавляют, не дают ему высказать своё мнение, то повреждена пятая чакра: волевой центр, который отвечает за область горла. Поэтому появляются ангина, остеохондроз, лечение которого запускать нельзя, заболевания щитовидной железы. Так как пятая чакра напрямую связана с четвертой, чакрой сердца, могут появиться депрессии, угнетенная эмоциональная деятельность и даже заболевания сердца.
Есть ещё такая версия появления болезней, как возникновение пранических ожогов. Каждый здоровый человек имеет энергетическую оболочку, также как Земля имеет атмосферу. Атмосфера имеет озоновый слой, который предохраняет планету от космического излучения.
Если озоновый слой нарушен, то на поверхности Земли появляются мутации генетического материала. Если у человека нарушается часть энергетической оболочки, то на поверхности тела образуется пранический ожог. По биологически активным точкам в организм человека поступает праническая энергия космоса, но при нарушенной энергетической оболочке поступает неадаптированная энергия. Благодаря наличию энергетической оболочки происходит понижение высокочастотных составляющих этой энергии: она остужается, то есть проходит адаптацию.
Если у вас появились аллергия, псориаз, гайморит, конъюнктивит, воспаление легких, бронхиальная астма, это значит, кто-то сорвал с вас часть энергетической оболочки. Или можно самому растерять её из-за своей неправильной психической деятельности. Если сильно поволноваться по пустякам или проявить агрессию, то энергетическая оболочка разрушится, и появятся болезни.
В результате проведения научно-практических работ Международным Институтом Социальной Экологии, был сделан сенсационный вывод: энергоинформационное поражение первично, а вирусы размножаются уже во вторую очередь. Значит надо бороться сначала с энергоинформационным поражением, а уж потом с вирусами. В действительности всё во много раз сложнее, ведь нарушение иммунной системы может быть вызвано даже онкологией в предыдущих поколениях или ситуацией, когда рождённый ребёнок был нежеланным, вот и появился на свет слабеньким.
Лечить надо не только тело, но и душу, и кроме медикаментозного лечения пользоваться энергоинформационными технологиями.
რაა სიცოცხლე? ციცინათელას გაელვება ღამეში. ბიზონის სუნთქვა ზამთარში. ესაა ბალახში მოძრავი პატარა და მზის ჩასვლასთან ერთად დაკარგული ჩრდილი..."Jean-Paul Bourre;Préceptes de vie issus de la sagesse amérindienne,Presses du Châtelet,1997.ავტორი პოლ ბური არის ფრანგი პოეტი, მწერალი და ესეისტი.
წინათქმა:
ჩრდილოეთ ამერიკის ინდიელთა სიბრძნე არ გამქრალა. ინდუსტრიული საზოგადოების მიერ დანაყული, ის გადაურჩა ტომთა გენოციდს,დიდი ხელუხლებელი სივრცეების გაქრობას, თანამედროვე სამყაროს დაუნდობელ წინსვლას,.
ზოგ დიდ ინდიელთა ხმა ნამდვილი სულიერი პასუხია ადამიანის დაბნეულობაზე, მის ყოველდღიურ შფოთზე. ისინი ამ არეულ ადამიანს ასწავლიან მტკიცე სულის გამოჭედვას, ბუნების იდუმალი ხმების მოსმენას, ძველ ჰარმონიას, გულის გზას.
ეს სიბრძნე არის ამერიკელი ინდიელების მიერ თანამედროვე სამყაროსთვის დატოვებული მემკვიდრეობის ნაწილი. ესაა პასუხი ტყეების მომსპობი, ოკეანეების და მდინარეების წყლების დამაბინძურებელი და ასე ხელოვნური, ქედმაღალი და თავხედი, ადამიანის და ბუნების ძველი კავშირის დამრღვევი ცივილიზაციის მშენებელი "ცივილიზებული" ადამიანის კაეშანზე.
მისი ყოველი სიტყვა ეცემა გულს და ასხივოსნებს სულს. ისინი გვაგრძნობინებენ ველების ქარებს, ახალი მექსიკის დამწვრობებს, დიდი ტბების თოვლს,ველური დასავლეთის იმ ტერიტორიებს სადაც გაიტანჯნენ ინდიელი ერები, სადაც ისინი იბრძოდნენ ძველი სიბრძნის, ბუნების ძალებთან და ადამიანის ღრმა ზმანებებთან ჰარმონიულად ცხოვრების წესის გადასარჩენად. ზოგი თემა მუდამ ბრუნდება და მოწმობს ინდიელების დაინტერესებაზე ბუნებით, ადამიანის შინაგანი ცხოვრებით, მისი ზმანებებით და ძალებით.
ამერიკელ ინდიელთა ცივილიზაცია თითქმის ჩაქრა, მაგრამ მისი სიბრძნის სიტყვები დარჩა და ესაა ამ ძმური ხალხების საუკეთესო ძღვენი თავის შფოთით, შიშებით და გაურკვევლობით შებოჭილი თანამედროვე ადამიანისთვის.
ჟან-პოლ ბური
ბუნება
დედამიწა შენი წინაპარია ის წმინდაა. შენ პატივი უნდა მიაგო მას.შენ მადლობა უნდა უთხრა მას საკვებისთვის და სიცოცხლის ბედნიერებისთვის.შენი ბრალია თუ არ გესმის თუ რატომ უნდა გადაუხადო მას მადლობა.
ყოველ დილით იფიქრე ამოსულ მზეზე. ისაა დიდი სული,სიცოცხლის და ყოველი სიბრძნის წყარო. მის მსგავსად შენ გაიგებ გაჩენას და და დაცემას ისევ გაბრწყინებამდე.
ისწავლე დაკვირვება. ყოველ დილით ბუნება გასწავლის სიცოცხლის დაბრუნებას.
ნუ იქნები სასოწარკვეთილი. დღეები მიდის ქარის მიერ გარეკილი შემოდგომის ფოთლების მსგავსად და დღეები ბრუნდება წმინდა ცასთან და ტყეების დიდებულებასთან ერთად. ყოველ თესლს ისევ ღვიძავს და ყოველი ცხოველი ცოცხალია.
ადექი დილაადრიან, შეისხი ცივი წყალი, უსიტყვო ლოცვით მიმართე მზეს გარიჟრაჟით გულში.
გათენება არის საკრალური მოვლენა და ყოველი დღე საკრალური ხდება. არაა საჭირო რომელიმე დღის გამორჩევა კვირის შვიდ დღეს შორის და მისი გადაქცევა წმინდა დღედ ვინაიდან ყველა დღე არის ღმერთის დღე.
იყო დრო როდესაც ბუნება ამაგრებდა ადამიანს, ასწავლიდა მას, კურნავდა ადამიანის ჭრილობებს და აძლევდა მას სიცოცხლის ძალას.
ადამიანიც უთანაგრძნობდა დედამიწას. მას უყვარდა დედამიწა.
ადამიანმა იცოდა რომ ბუნებისგან მოშორებული ადამიანის გული ხმება და ხდება უხეში.
ეს დრო არ გამქრალა, ის ისევ შენშია. საკმარისია საგნებზე შენი თვალსაზრისის შეცვლა, სამყაროს აურზაურის გაჩუმება და გულის ისევ ალაპარაკება.
დღეს დიდი მარტოობები დასახლებულია ძლიერი ქალაქებით. ტყეები გაჩეხეს, მდინარეთა წყლები მოწამლეს,მაგრამ მზე ისევ ამოდის და ვარსკვლავები არიან იგივე ადგილას ცაში.
ისწავლე უცვლელის ჭვრეტა როგორც შენს ირგვლივ ისე შენში და შენ დაიბრუნებ დაკარგულ ერთიანობას, სულის სიბრძნეს და სხეულის ჯანმრთელობას.
ბრძენი ადამიანი არის საკუთარი თავის ცენტრში ისე როგორც ინდიელი არის მისი ტიპის //კარვის// ცენტრში, სწორედ თავის თავში ხედავს ის ვარსკვლავების ბრუნვას, მზის ამოსვლას და ჩასვლას და ის ყოველივე ამას ეგებება სიყვარულით და თაყვანისცემით. ისაა ყველაფრის მარადიული ხელახლა დაწყება.
შენ არა ხარ იზოლირებული სხვებისგან და ჩაკეტილი მომაკვდინებელ მარტოობაში მხოლოდ შენ ნაღველთან და ავადმყოფობებთან ერთად. მიაქციე ყურადღება სხვებს. ისწავლე შენი გარემომცველი სამყაროს სხვანაირად დანახვა. განიცადე ჰარმონიული აზრები სიცოცხლის ყველა ფორმისთვის თუ კი გინდა ბედნიერების პოვნა. შენ ხარ ყველა ქმნილების ძმა და და.
უბრალოება არასოდეს არაა ბანალური და მოსაწყენი. მისი სიმდიდრე უსასრულოა, უწყვეტად ახალი იმისთვის ვინც სამყაროს უყურებს ახალი თვალით.
არ გაერთო ადამიანთა აურზაურით,მათი დაუკმაყოფილებელი,უწესრიგო ძიებით. ისინი გვანან გალიაში დამწყვდეულ ცხოველს რომელიც უაზროდ დარბის და ვერ ხვდება რომ გამოსავალი არ არსებობს.
ისწავლე თავისუფალი არსებობა,ნუ იქნები მოარული აზრების ტყვე,მათ მოაქვთ მხოლოდ უბედურება და დაბნეულობა. სთხოვე ცოცხალ დედამიწას სიბრძნე და ძალა.
სთხოვე დიდ სულს: "ო დიდო სულო.რომლის ხმაც მესმის ქარში და რომლის სუნთქვა აცოცხლებს ყველაფერს,მისმინე...მომეცი სიბრძნე ისე რომ გავიგო თუ რა ასწავლე ჩემს ხალხს და გაკვეთილები რომლებიც დამალე ყოველ ფოთოლში და ყოველ კლდეში.
გთხოვ ძალას და სიბრძნეს არა ჩემს ძმებთან საბრძოლველად არამედ იმიტომ რომ დავამარცხო ჩემი უდიდესი მტერი,ჩემი საკუთარი თავი".
ბუნების და ბუნების ბატონის ახლოს მცხოვრები ინდიელები არ ცხოვრობენ სიბნელეში. იცით თუ არა რომ ხეები ლაპარაკობენ ? ისინი ესაუბრებიან ერთმანეთს და თქვენც დაგელაპარაკებიან თუ კი იცით მოსმენა.
დედამიწის სეზონები ამავე დროს სულის და სხეულის სეზონებია. ადამიანი იღვიძებს გაზაფხულზე,თავის ძალას და სიცოცხლის წყურვილს ავლენს ზაფხულში,ჩაფიქრებული ხდება შემოდგომაზე,საკუთარი თავის სიღრმეში ჩადის და სხვა სამყაროებს ჭვრეტს ზამთარში. ასე ბრუნავს ბორბალი და თან იყოლიებს ცოცხლებს და გარდაცვლილებს,მზეს და წვიმას, დღეს და ღამეს მარადიული დაბრუნების ცეკვაში.
უსმინე სამყაროს ისე როგორც ბავშვს აოცებს ყველაფერი. გიყვარდეს მთელი ქმნილება პაწაწინა ბალახიდან უშორეს ვარსკვლავამდე და თაყვანი ეცი მას და შენ ისევ იპოვი ძველ ჰარმონიას.
შეხედეთ, ძმებო, გაზაფხული დაბრუნდა, გაიღვიძა ყოველმა მარცვალმა და ისევ გაცოცხლდა ყველა ცხოველი. სწორედ ამ იდუმალი ძალისგან ვართ დავალებული ჩვენი არსებობით. და სწორედ ამიტომ ვუთმობთ ჩვენს მეზობლებს, ცხოველებსაც კი, ამ დედამიწაზე არსებობის ისეთსავე უფლებას რაც გვაქვს ჩვენ.
სამყაროს ცოდნა საკუთარი თავის ცოდნაა.
სამყარო განიცდის განუწყვეტელ განახლებას. ათასობით გასული დღე ბრუნდება ახალი ფორმით. ისწავლე ყოველ წამში მარადისობის დანახვა. წამის მარადიულობა ჰგავს წმინდა და დაუზიანებელ ალმასს და ისაა სამყაროს გულში.
ადამიანი და ბუნება ეკუთვნიან გარდაქმნათა და ხელახლა დაწყებათა ერთსა და იმავე წრეს. ცხოველი იქნება,მცენარე თუ მინერალი, ლაპარაკია ერთსა და იმავე სამყაროზე, ერთსა და იმავე ცოცხალ, უსასრულო და მარადიულ სამყაროზე.
ისწავლე საგანთა, ფრინველის ფრენის,ქარის ჩურჩულის, წყაროების სიმღერის, ტყის იდუმალი ბინდის მშვენიერების წამის დაფასება.
ბავშვის მსგავსად გაიკვირვე ყველაფრით და დრო გაჩერდება და შენ იგრძნობ სამყაროს შენი სხეულით.
ყველაფერი გადის, მიდის, საათები, ღრუბლები ცაში, ადამიანთა ცხოვრება დაბადებიდან მიდის სიკვდილისკენ. ნუ მიეჯაჭვები საგანთა ემოციურ ქრონოლოგიას. ესაა სამყაროს ხედვის ძალიან ცუდი მანერა. ყოველი წამი აქციე გამამდიდრებელ გამოცდილებად. ნუ ღელავ წარმავალი დროის წასულ დილათა გამო.
უსასრულოა მხოლოდ აწმყო.
საოცარ სიცოცხლეს აბუჩად იგდებს და იზიზღებს ის ვინც პატივს არ მიაგებს ჩიტს, მთას, მდინარეთა წყალს, ვინც ჭრილობას აყენებს მიწას და წამლავს ჰაერს.
ის ვეღარ ხედავს საგანთა უბრალო სილამაზეს რომელიც თან ახლავს სიცოცხლის ყოველ ჟესტს და ადამიანს იცავს ბავშვობიდან როგორც ოქროსფრთიანი ფრინველი.
არ შეგეშინდეს დაბრკოლებებისა, დაპირისპირებებისა რომლებიც აქუცმაცებენ სამყაროს და ქმნიან ერთმანეთისგან განცალკევებულ მოვლენათა ილუზიას.
ასეთი ხედვა არის კონფლიქტების, ტანჯვის და მუდმივი ბრძოლის წყარო.
ღამე არაა დღის მტერი, ისევე როგორც სიკვდილი არაა სიცოცხლის მტერი.
ცისარტყელა რომ გაჩნდეს საჭიროა ცეცხლის და წყლის, მზის და სისველის შეხვედრა.
ყოველი ხე იმსახურებს პატივისცემას.
ყური დაუგდე იდუმალი სიცოცხლეებით სავსე ტყის დუმილს. სამყაროს გარიჟრაჟიდან მისი ხმაა წმინდა დუმილი.
ის გეტყვის რომ დუმილის ნაყოფებია საკუთარი თავის ფლობა,ჭეშმარიტი სიმამაცე, სიმტკიცე,ღირსება და პატივისცემა. ისწავლე დუმილის მოსმენა. ესაა შიდა მიწა, საკრალური სივრცე სადაც ფესვგადგმულია შენი სული.
რაა სიცოცხლე? ციცინათელას გაელვება ღამეში. ბიზონის სუნთქვა ზამთარში. ესაა ბალახში მოძრავი პატარა და მზის ჩასვლასთან ერთად დაკარგული ჩრდილი.
მიმართვა დიდ სულს: მე შენკენ მოვდივარ როგორც შენი ერთ-ერთი შვილი. მე სუსტი ვარ, პატარა. ...მე მჭირდება შენი სიბრძნე და ძალა. მომეცი სილამაზეში სიარულის და ლამაზი მზის ჩასვლების ჭვრეტის საშუალება.
დროთა საწყისში ადამიანები არ განსხვავდებოდნენ ცხოველებისგან. ყველა ქმნილება ცხოვრობდა მიწაზე. ადამიანს თუ უნდოდა შეეძლო ცხოველად გადაქცევა და ცხოველს შეეძლო ადამიანად გახდომა. არ ყოფილა არავითარი განსხვავება. ქმნილებები ზოგჯერ ადამიანები იყვნენ და ზოგჯერ ცხოველები. ყველა ლაპარაკობდა ერთსა და იმავე ენაზე. მაშინ სიტყვები მაგია იყო და სულს ჰქონდა იდუმალი შესაძლებლობები.
შემთხვევით წარმოთქმულ სიტყვას შეიძლებოდა ჰქონოდა უცნაური შედეგები. ის უცბათ ცოცხლდებოდა და წადილები სრულდებოდა.
ადამიანურ დრამებს და ეკოლოგიურ კატასტროფებს აქვთ ერთი და იგივე მიზეზი-ადამიანი მოშორდა ბუნების გულს რომელიც ასევე მისი გულია. ადამიანმა დაივიწყა რომ სამყარო ცოცხალია და ამან დაავიწყა მას საკუთარი თავი.
დაბლობთა შეიენებმა იცოდნენ რომ ყველა სიცოცხლის ყველა ფორმის, ადამიანური, ცხოველური და მცენარეული ფორმების უპატივცემულობა იწვევს ადამიანის უპატივცემულობას.
მადლობა გადაიხადე სიმღერით და ცეკვით, ისე როგორც აკეთებენ ვარსკვლავები ცაში.
თუ კი გინდა სიკვდილის შიშის დაძლევა მიმოიხედე ირგვლივ. ბუნება არ იცნობს სიკვდილის სიცივეს, უძრაობას, სიცოცხლის გაჩერებას. გაზაფხულზე ის გამოხატავს ახალგაზრდობას, სიცოცხლის წყურვილს, გულუხვობას. ზამთარში ის იკეტება თავის თავში, ოცნებობს, აახლებს თავის ძალებს და ამზადებს გაზაფხულის დაბრუნებას.
სიკვდილი ჩათვალე აღმდგენელ ძილად.
შენ გავხარ ხეს რომლის ფესვები მიწაშია და რომლის ფოთლებიც სწვდება ცას. ესაა ცისა და მიწის ერთსა და იმავე სხეულში გამაერთიანებელი სრულყოფილი წონასწორობის სახე. საკუთარი თავის ასეთი აღქმა იზიდავს სასიკეთო ფიქრებს რომლებიც ჩიტების მსგავსად ჩამოსხდებიან შენს ტოტებზე.
დაიცავი სიცოცხლის ყველა ფორმა, შეიყვარე ისინი. მოუხადე ბოდიში ბუნებას იმ ბოროტების გამო რაც მას მოუტანე.
როდესაც ეფერები ცხოველს შენ მას გადასცემ შენს სულს და იღებ მისას. სიყვარული იძლევა სულთა იდუმალი კონტაქტის საშუალებას.
როდესაც ჩვენ ღრმად ჩავდივართ საკუთარ თავში ჩვენ მივდივართ სამყაროს უზომობამდე. ჩვენი იოლად შეიძლება დავიკავოთ ხის,მთის ადგილი,ვიქცეთ ჩიტის ფრენად ამ ყვავილის სურნელად. შენ შინაგანი განცდით შეგიძლია განიცადო ბუნების წარმოუდგენელი შესაძლებლობები. ამ განცდას მივყავართ ყველაფრის გულში.
ადამიანის სულში არის მთელი ბუნება.. ამის დასანახავად ისწავლე საკუთარ თავში ცახედვა
//გაგრძელება იქნება//.
ამერიკელ იმდიელთა სიბრძნე თანამედროვე ევროპელებისთვის-2:
სიმშვიდე, სიცხადე:
დუმილი არის სხეულის,გონების და სულის აბსოლუტური წონასწორობა. ადამიანი რომელიც ახერხებს თავისი ერთიანობის შენარჩუნებას არსებობის ქარიშხლების პირისპირაც სამუდამოდ წყნარია და ურყევი . არც ერთი ფოთოლი არ ტოკავს ხეზე,არაფერი აღელვებს წყლის ზედაპირს. ასეთია ბრძენისთვის იდეალური ცხოვრება.
შეწყვიტე ფაციფუცი,მოიკრიფე ძალები,მოერიე დაბნეულობას... ჩიტი ერთ ადგილზე ჯდება ბუდის მოსაწყობად და მეორეზე რომ დაისვენოს გზაში.
მზე,მთვარე, ვარსკვლავები... ადამიანის გულის მსგავსად ისინიცაა ადგილები სადაც ღმერთი შეჩერდა თავისი სიყვარულის გასამჟღავნებლად. ინდიელი ფიქრობს ამ ადგილებზე და მიმართავს მათ ლოცვით. ის იღებს შემწეობას და დალოცვას.
დააკვირდი ბუნებას შენს ირგვლივ. ველის მარტოობა,მთის სიდიადე,ყოველი ცოცხალი ქმნილება,მთელი დედამიწა სიცოცხლეს იღებს მზისგან.
ყოველი ცოცხალი ქმნილება,ყოველი მცენარე არის კეთილისყოფა.
იფიქრე ცის სიმშვიდეზე,ღრუბლის სიმსუბუქეზე.მოშორდი ყველაფერს რაც ამძიმებს სულს. შეცვალე ხედვის და განცდის შენი მანერა. " მთის წვერზე შეკიდულია ღრუბელი და მასზეა შეკიდული ჩემი გული,ასე ამბობს ბრძენი ნავახო".
გამოავლინე შენი მეობა. ისწავლე შენი ქმედებებით ემოციების,გრძნობათა,ფერების შექმნა როგორც მხატვარმა და სამყაროს შემოქმედმა.
შენშია უდიდესი სიყვარულის ადგილი.არაა სხვა ადგილი სიყვარულისთვის.
ყურადღებით უსმინე ბუნების ხმებს,შენს საკუთარ აზრებს,შენს შინაგან გრძნობებს. ძალადობის გარეშე,სიყვარულით ყურადღება მიაქციე შენს ირგვლივ მყოფთა ემოციებს და რეაქციებს. მაშინ შენი სული გაიფურჩქნება ისე როგორც დილით იფურჩქნება ყვავილი. სამყარო გიჩვენებს თავის მშვენიერებას და შენი ცხოვრების ყოველი წამი იქნება როგორც პირველი მზე.
ნუ უყურებ სამყაროს შეშფოთებული,შენი თვალები ავრცელებს დღის სინათლეს,ისინია სამყაროს სარკე.
არ დაიმახსოვრო ცუდი აზრები,მრისხანების,შიშის გრძნობები, დაე გაიარონ მათ ისე როგორც მიფრინავენ ჩიტები,კვალის დატოვების გარეშე.
ისწავლე ურთიერთობა სიცოცხლის სხვა სახეობებთან-ხესთან,წყაროსთან,ცხოველთან. ისინი შენი სხვა ფორმებია.
სიხარული და დარდი,სიამოვნება და ნაღველი მორიგეობით მოსდევს ერთმანეთს. ისე როგორც დღე და ღამე,სიცოცხლე და სიკვდილი. თუ გინდა სულიერი წინსვლა წარმოიდგინე ისინი ერთ მხარეს მიმავალი მდინარის ორ ნაპირად.
ეძებე მარტოობა,გაერიდე დიდი ქალაქების აურზაურს. მარტოობაში აზრები უფრო ადვილად ისვენებენ. ნუ წარმოიდგენ მათ შენი დარდების და პრობლემების შედეგად. ჩვენი აზრები და იდეები ისეთივე ბუნებაა როგორც მდინარის ტალღები თუ ცაში მოტივტივე ღრუბლები. მათ არსებობისთვის და იმისთვის რომ ხილულები იყვნენ სჭირდებათ სინათლე.
სული წარმოშობს აზრებს ისე როგორც პრერია აჩენს ბალახს. ისევე ადვილად. უნაყოფო ან სარეველათი დაფარული ველი ცუდი საკვები იქნება პრერიების ბიზონებისთვის,საშიში ცოცხალი არსებისთვის. იგივე ითქმის შენს სულში გაჩენილ აზრებზე.
ჭვრიტე ბუნება თუ კი გინდა რომ თავი დააღწიო დღეების მომაკვდინებელ მორევს,ყოველდღიურ მღელვარებას. დააკვირდი მზის მოძრაობას,დღის და ღამის მონაცვლეობას,ზამთრის თოვლს და გაზაფხულის სითბოს...საგნები ბრუნდებიან წრის ძველი წესის თანახმად....
ღმერთი ბუნების მეშვეობით გვაძლევს სიყვარულით საქმის კეთების საშუალებას,მაშ გაბედეთ ცხოვრება და სიყვარული, არ შეგაშინოთ საფრთხემ...
არ დაკარგო გულის უმანკოება და მოწყვლადობა. ეს არაა ორი სხვადასხვა რამე,ერთი არაა მეორის შედეგი. ბრძენი ერთდროულად არის როგორც ღრუბელთა არწივი ისე გაზაფხულის პირველი სხივებით გაკვირვებული ჯერ სუსტი მერცხალი.
სიყვარულს არა აქვს არც წარსული და არც მომავალი. ის ხორციელდება წამში,აწმყოში მისი დაუყოვნებელი მშვენიერებით როგორც ალი. სწორედ ასე აძლიერებს და განწმენდს ის მთელ ქმნილებას. ისწავლე წამით,აწმყოთი ცხოვრება. მაშინ შიში გაქრება და წამი გადაიქცევა მარადისობად. არ არსებობს სხვა მარადისობა.
თანამედროვე უწესრიგო და ხმაურიანი სამყაროს აყოლით ვერ გაექცევი საკუთარ თავს და ტკივილს. შენი ტკივილი დაგეძებს ისე როგორც მგელი მისდევს თავის მსხვერპლს.დაუცადე მას შენი თავის ცენტრში,ირგვლივ შემოივლე ნათელი აზრები და ითამაშე სამყაროთი ისე როგორც თამაშობს ბავშვი. და მაშინ ტკივილი დადნება როგორც თოვლი მზეზე.
შინაგანი სიმშვიდე არის ძალიან რეალური სივრცე,მტკიცე კლდე რომელსაც ვერ არყევს ვერც სამყაროს მითქმა-მოთქმა და ვერც ადამიანთა ფაციფუცი.
ისაა ცენტრი რომლის ირგვლივაც ბრუნავს სამყარო,ყველაფრის საწყისი და ბოლო.
ბრძენი არ გამოეყოფა სამყაროს რათა იქ შეაფაროს თავი. ის არის სამყაროში როგორც ციკლონის თვალში ფხიზელი და უძრავი.
ბავშვობა პირველ რიგში არის სულიერი მდგომარეობა რომელიც გელის ცხოვრების ყოველ წუთში გაოცების ზღურბლზე შემოდგომის სუნებით,
ბილიკების სურნელებებით,მზის ჩასვლის სილამაზით.
ახალგაზრდობა ხვნეშასავით გადის,მაგრამ ბავშვობის სული არ ქრება. ეს სულია დაკარგული დღესასწაული,მეხსიერებაში ჩარჩენილი ცოცხალი წყლის წყარო.
ბედნიერი რომ იყო უნდა გაანთავისუფლო სული შემბოჭველი და დამამძიმებელი გარემოებებისგან. მიაქციე ყურადღება სამყაროს მშვენიერებას,
ყოველ წუთს მზად იყავი ახალი მზეებისთვის,ახალი წადილებისთვის,ახალი სამყაროებისთვის. მაშინ დიდი სული დაგლოცავს და შენით გაიხარებს.
მშვიდობა არასოდეს მოდის მოულოდნელად. მას უნდა მომზადება.ის არ მოდის როგორც წვიმა. ის მოდის იმათგან ვინც ამზადებს მშვიდობას....
// გაგრძელება იქნება//.
ამერიკის ინდიელთა სიბრძნე თანამედროვე ევროპელებისთვის-3:
მეგობრობა არის სამყაროს ღრმა ერთიანობა ურომლისოდაც ვერ იარსებებდა ხილული სამყარო. ის იქცეოდა არარაობად რაც არის უსინათლობა.
ადამიანს სამყაროს დასაწყისიდანვე მიცემული აქვს ფრენის,სხვა სამყაროს მონახულების,მომავლის წინასწარმეტყველების,მკურნალობის უნარები. თანამედროვე ადამიანს არ შეუძლია მათი გამოყენება და ეს სტანჯავს მას...მისი სასოწარკვეთილება არის ნებისმიერი ცეხლის ჩამქრობი ფერფლის წვიმა. დაიბრუნე ეს უნარები და ყური დაუგდე სამყაროს,შემდეგ ჩაუღრმავდი შენს სიზმრებს და ზმანებებს და ისწავლე ნიშნების კითხვა შენი გულის შუქზე.
უდიდესი ძალაუფლება რომელიც მიენიჭა ადამიანს არის ძმათა განკურნების უნარი. ეს ძალა არის შენი სულის ცენტრში.სწორედ ის აწესრიგებს ვარსკვლავების ცეკვას,ბუნების ციკლს,ადამიანთა ტანჯვას და სიხარულს.მისდიე მედიტაციას შენი თავის ცენტრში,ე.ი.ფიქრებისა და წადილების იქით,მაშინ ეს ძალა გახდება ცნობიერი და ის იქნება შენი ძალა.
სხვის განკურნება არაა ძნელი. საკმარისია მისი შეყვარება,მისი გადაქცევა სამყაროში უძვირფასეს არსებად,მისი გადაქცევა ჩვენს მთავარ საზრუნავად.
შენ გინდა სხვა მხარეს ან სულაც სხვა სამყაროს ნახვა? წარმოიდგინე ის და დაივიწყე დანარჩენი სამყარო. დააკვირდი ყურადღებით შენს ხილვას. ყოველ დღე გარკვეულ საათებში გააკეთე ეს. მიეცი ფრთები შენს წადილს. შამანებმა იციან რომ არსებობს სულის გარკვეული დონე რომელიც ადამიანს აძლევს მისი სხეულის გარეთ გადაადგილების საშუალებას.
ძალაუფლების პირველი ფორმაა წადილი. ღრმა მედიტაციაში წადილი არაა ზმანების ჭვრეტიდან გაჩენილი უბრალო გრძნობა. ის სწყდება ზმანებას და თან იყოლიებს სხეულს. წადილი და სხეული უნდა აქციო საკუთარი თავის მცნობ სულად თუ კი გინდა რომ ის რეალურად მოქმედებდეს.
უნდა გავიაზროთ ჩვენი საკუთარი თავი,ჩვენი ურთიერთობა საგნებთან,პიროვნებებთან,იდეებთან,უნდა გავაღრმავოთ ჩვენი ურთიერთობები და სამყაროს ჩვენეული აღქმა. მხოლოდ უკან იწყება რეალური.
ჩვენ არასოდეს ვცხოვრობთ აწმყოში,დაუყოვნებელში და ამიტომ დღეს ჩვენ გვეშინია ცხოვრება,სიკვდილი. აზრი გვაშორებს ჩვენს ცენტრს და გვითრევს საშიშ,სასოწარმკვეთელ სამყაროებში. სული როგორც მოჩვენებად გადაცმული მსახიობი თამაშობს შიშის შექმნით და ჩვენ ვცახცახებთ მისი გამოჩენისას.
მეგობრობა:
არ განიკითხო ძმები. თქვენ ეკუთვნით ერთსა და იმავე სულს.
შენი ძმების თვალები შენი სულის სარკეა. ისწავლე მათში შენი შფოთის,სიხარულის,წადილების კითხვა. ისწავლე მათი სიყვარული.
ბრძენი არ აქცევს ზურგს თავის ძმებს. ის მათ თვლის თავის ნაწილად. ძმების გარეშე ის ემსგავსება უფრთო ფრინველს,მდინარის მიერ უარყოფილ და ნაპირზე მომაკვდავ თევზს.
უნდა გიყვარდეს სხვა სახეობათა ძმებიც-ცხოველები,მცენარეები. ისინიც ცოცხლები არიან და თქვენ ეკუთვნით ერთსა და იმავე ქმნილებას.
მაგალითად აიღე ველების ინდიელი. მას უყვარდა ბუნება,უთანაგრძნობდა მას. მას უყვარდა მიწა და ყველაფერი რაც უკავშირდება მიწას. და მისი სიყვარული ძლიერდებოდა ასაკთან ერთად. მოხუცები ჯდებოდნენ და წამოწვებოდნენ მიწაზე და გრძნობდნენ დედის ძალებთან სიახლოვეს. მათ უყვარდათ ფეხშიშველა სიარული წმინდა მიწაზე.
ძმობა არ შემოიფარგლება ადამიანთა საზოგადოებით,მისი უშუალო გარემოთი,ის მიდის უშორეს ვარსკვლავებამდე.
მიუახლოვდი ძმას მეგობრობის და თაყვანისცემის გრძნობით. ის არაა უბრალოდ შენი ძმა ტკივილში და მარტოობაში. ისაა სიცოცხლის სასწაულის მოწმობა. ის შენსავით ატარებს სუნთქვას და სულს,არის სამყაროს დიდი სულის ხატი.
ნუ განიკითხავ,ნუ გადაწყვეტ თუ რაა ცუდი და კარგი შენი გულისგან რჩევის მიღების გარეშე.
მეგობრობა არაა ხმაურიანი. სიყვარულის ან მეგობრობის დემონსტრაცია მოწმობს გრძნობათა არასტაბილურობაზე,საყვარელი ადამიანის დაკარგვის შიშზე.
ჭეშმარიტი გრძნობა ჰგავს მდინარეს. ის მიედინება მზეშიც და ღამის წყვდიადშიც იგივე ხალისიანი ჩურჩულით.
ისწავლე სიცილი, იქეცი მზედ მეგობრებისთვის.
ნუ ელი ნურაფერს სხვებისგან თუ კი არაფერი გაგიღია. მიბაძე წმინდა მიწას რომელიც მუდამ გაიღებს,განუწყვეტლად აახლებს,აღადგენს და არაფერს იტოვებს.
ნუ დარჩები მარტო. შენ გჭირდება ძმები სულის გასაძლიერებლად. ერთი ქვის დაკარგვა და შენობა ინგრევა,მზეები ქრება.
ბნელ ჩრდილში ძმა ხუჭავს თვალებს და აღარ ლაპარაკობს. უშიში,ის გჩუქნის თავის გვერდით ყოფნას. ის ანათებს და აბრწყინებს შენს საკუთარ დუმილს. მაშინ სული ელაპარაკება სულს.
წყვდიადიდან გამოდის,სინათლემდე მაღლდება,სიყვარულს და გონიერებას აძლიერების ის ვის მეგობრებს შორისაც ადამიანების გარდა არის ყვავილები,ოკეანეები და ვარსკვლავები.
გაზარდე შენს მეგობართა წრე ხეებამდე,მთებამდე,ვარსკვლავებამდე. აღიარე ყველაფერში იგივე კუთვნილება,იგივე ოჯახი რომელიც გიცავს და გაცოცხლებს,იგივე სული,ესე იგი იგივე სიყვარული.
სული ადამიანის შიგნით არასოდეს ეძებს კონფლიქტს,ძალადობას,
დაპირისპირებას. ის არ უცხადებს ომს თავის თავს. ის არის ადამიანის პრობლემების მიღმა,მუდამ ახალ უმანკოებაში,გარიჟრაჟის სინათლეში.
ნუ დარჩები საგანთა ხმაურიან ზედაპირზე. შენს შიგნით არის მშვენიერების და სიყვარულის თავისუფალი, უძლეველი სამყარო რომელზეც დრო ვერ მოქმედებს.
უარყავი შიში ვინაიდან ადამიანის სული არ კვდება,ის მარადიულია.
არასოდეს დარჩე მეტისმეტად დიდხანს შენს თავში, შენ გჭირდება სხვა რათა გააცხადო შენი სიცოცხლის რწმენა,გაიღო სიყვარული,იმოქმედო ადამიანთა სამყაროში.
თქვენ ხართ ერთსა და იმავე გზაზე,ეძებთ ერთსა და იმავე მზეს. აღიარე სხვაში,როგორიც არ უნდა იყოს ის,დაკარგული და მზის მაძებარი ძმა.
მეგობრობა არის სამყაროს ღრმა ერთიანობა ურომლისოდაც ვერ იარსებებდა ხილული სამყარო. ის იქცეოდა არარაობად რაც არის უსინათლობა.
ამერიკელ ინდიელთა სიბრძნე თანამედროვე ევროპელებისთვის-4+რეაქტიული ფსიქოზი:
.
პიროვნებისთვის ემოციურად მნიშვნელოვანი ზეძლიერი ძვრები,ფსიქიური ტრავმები აჩენს იმას რასაც უწოდებენ რეაქტიულ ანუ ფსიქოგენურ ფსიქოზს.
ფსიქოზთა უკვე პირველ კლასიფიკაციაში ფ. პლატერი//1662// გამოყოფდა განსაკუთრებულ ტიპს რომელსაც უწოდებდა commotio animi-სულის,სულიერი ძვრები. ეს შეიძლება გამოიხატოს როგორც უზომო სიხარულით ისე მომაკვდინებელი დარდით და შეუკავებელი განრისხებით თუ სხვა პათოლოგიებით ბოდვის ჩათვლით.
მომავალი დემონიური პიროვნებების ჩამოყალიბებას ხელი შეუწყო
იმან რომ მათ მეტისმეტად ადრე იგრძნეს სიკვდილის სიახლოვე და მეტისმეტად
ადრე დაღვარეს სისხლი. ადრეულ ასაკში მკვლელებს და წამებათა მოწმეებს თუ
წამების ობიექტებად ქცეულებს უჩნდებოდათ მჩაგვრელებად გახდომის და
მსოფლიოზე შურის ძიების თუ ძალადობის ან მკვლელობის ცოდვის საზიზღარი
სიტკბოების განცდის სურვილი.
პიროვნებისთვის ემოციურად მნიშვნელოვანი ზეძლიერი ძვრები,ფსიქიური ტრავმები აჩენს იმას რასაც უწოდებენ რეაქტიულ ანუ ფსიქოგენურ ფსიქოზს.
ფსიქოზთა უკვე პირველ კლასიფიკაციაში ფ. პლატერი//1662// გამოყოფდა განსაკუთრებულ ტიპს რომელსაც უწოდებდა commotio animi-სულის,სულიერი ძვრები. ეს შეიძლება გამოიხატოს როგორც უზომო სიხარულით ისე მომაკვდინებელი დარდით და შეუკავებელი განრისხებით თუ სხვა პათოლოგიებით ბოდვის ჩათვლით.
ცნება ფსიქოგენური დარღვევით აღნიშნავენ ფაქტიური ცხოვრებისეული მოვლენებით ან პრობლემებით გამოწვეულ ფსიქიურ დარღვევებს....
ემოციურ-შოკური რეაქცია//მძაფრი რეაქცია სტრესზე//:
ადამიანის თუ მისი ახლობლების სიცოცხლისთვის რეალურად საშიში მოვლენები//მიწისძვრა,ხანძარი,გემის ჩაძირვა,ბანდიტების თავდასხმა,ძალადობა და ა.შ.//ფსიქიკას ურღვევს ნებისმიერ ჯანმრთელ და გაწონასწორებულ ადამიანს. შიშმა ადამიანი შეიძლება გააშეშოს,დაამუნჯოს და დაადამბლავოს შეიძლება,პირიქით,დააწყებინოს ქაოტური აქტივობა. ფსიქიურად შეძრული შეიძლება აქეთ-იქით ეცეს,გაიქცეს,აყვირდეს,აქვითინდეს,გაუგებრად ალუღლუღდეს. ავადმყოფს ეს ამბავი შეიძლება ამოუვარდეს მეხსიერებიდან მაგრამ მისი გავლენა ხანგრძლივი იქნება...
ვალენტინ ბადრაკის წიგნი "მსოფლიოს შემაძრწუნებელი 7 ბოროტი გენიოსი":
კალიგულა,ნერონი,ჩინგიზ-ყაენი,ივანე მრისხანე,სტალინი,სადამ ჰუსეინი...ყველანი ისინი თავისი ახალი სახისკენ მიდიოდნენ საზოგადოების მიერ დადგენილი წესების თანდათანობითი და თანმიმდევრული დარღვევით.პირველი და ყველაზე მოქმედი დარღვევა იყო წინა თაობების მიერ დადგენილი ტაბუების დარღვევა. მღელვარე ბავშვობის გამღიზიანებლებით გატაცებულნი ისინი ნაბიჯ-ნაბიჯ შედიოდნენ აკრძალულის სფეროში და მიდიოდნენ თავისი აბსოლუტისკენ,საათისკენ როდესაც ნებადართულია ყველაფერი და მთელი სამყაროს ნგრევა შესაძლებელი და ხელმისაწვდომი ხდება.
ისინი საიდუმლოდ ტკბებოდნენ საფუძვლების ნგრევის შესაძლებლობით, ალკოჰოლის უზომო დოზების მყლაპავი გამოუსწორებელი ლოთების მსგავსად ისინი დიდი ნაბიჯებით მიდიოდნენ გარდაუვალი დაღუპვისაკენ.
ადამიანის არსებობის ბნელ და მდაბალ მხარეებთან შეხებამ აბსოლუტური ხელმისაწვდომობის და ყოვლისშემძლეობის ფონზე გააჩინა ანტიგმირები. მათ მათრობელა უსაზღვრო თავისუფლებას ისინი შეჰყავდა დაუნდობელ ჩიხებში სადანაც არის ერთადერთი გზა-ჯოჯოხეთში.
განსაკუთრებით ადრეულ ასაკში ძალადობის და აგრესიის განცდა აჩენს საკუთარი თავის მოძალადედ და მკვლელად განცდის სურვილს რომელიც ადამიანს მიჰყვება სიცოცხლის ბოლომდე.Согласно новому исследованию Всемирной организации здравоохранения, людям, у которых в детстве были какие-либо психологические травмы, гораздо труднее сделать карьеру, чем тем, у кого в детстве не было сильных эмоциональных потрясений.
Оказывается, расстройства психики в детстве приводят к замедлению социального развития человека – ему становится сложнее заводить друзей, адаптироваться к новым коллективам и уживаться с людьми. По словам доктора Норито Каваками из университета Токио, возглавлявшего научную группу, которая проводила исследование, ученые нашли четкую взаимосвязь между случавшимися в детстве депрессиями, недостатком внимания, пережитыми случаями физического или психического насилия и низким уровням достатка во взрослой жизни.
Результаты эксперимента справедливы и для мужчин, и для женщин. В ходе исследования были опрошены почти 40 000 человек из 22 стран, в возрасте от 18 до 64 лет. Ученые собирали информацию об уровне дохода, общественном положении, образовании каждого респондента, и при этом уточняли данные о состоянии психического здоровья опрошенных, начиная с рождения.
Действительно, детские горести рождают желание замкнуться, отгородиться от мира, а успешную карьеру в большинстве случаев невозможно сделать в затворничестве… Берегите душевный мир детей!
Формы и последствия насилия
Физическое насилие — нанесение ребенку физических травм, различных телесных повреждений, которые причиняют ущерб здоровью ребенка, нарушают его развитие и лишают жизни. Это избиения, истязания, сотрясения в виде ударов, пощечин, прижигания горячими предметами, жидкостями, зажженными сигаретами, в виде укусов и с использованием самых различных предметов в качестве орудий изуверства.Физическое насилие включает также вовлечение ребенка в употребление наркотиков, алкоголя, дачу ему отравляющих веществ или медицинских препаратов, вызывающих одурманивание (например, снотворных, не прописанных врачом), а также попытки удушения или утопления ребенка.
В некоторых семьях в качестве дисциплинарных мер используют различные виды физического наказания — от подзатыльников и шлепков до порки ремнем. Необходимо сознавать, что физическое насилие — это действительно физическое нападение (истязание), оно пoчти всегда сопровождается словесными оскорблениями и психической травмой.
Сексуальное насилие или совращение — использование ребенка (мальчика или девочки) взрослым или другим ребенком для удовлетворения сексуальных потребностей или получения выгоды. Сексуальное насилие включает половое сношение (коитус), оральный и анальный секс, взаимную мастурбацию, другие телесные контакты с половыми органами. К сексуальному развращению относятся также вовлечение ребенка в проституцию, порнобизнес, обнажение перед ребенком половых органов и ягодиц, подглядывание за ним, когда он этого не подозревает: во время раздевания, отправления естественных нужд.
Психическое (эмоциональное) насилие — постоянное или периодическое словесное оскорбление ребенка, угрозы со стороны родителей, опекунов, учителей, воспитателей, унижение его человеческого достоинства, обвинение его в том, в чем он не виноват, демонстрация нелюбви, неприязни к ребенку. К этому виду насилия относятся также постоянная ложь, обман ребенка (в результате чего он теряет доверие к взрослому), а также предъявляемые к ребенку требования, не соответствующие его возрастным возможностям.
Пренебрежение интересами и нуждами ребенка — отсутствие должного обеспечения основных нужд и потребностей ребенка в пище, одежде, жилье, воспитании, образовании, медицинской помощи со стороны родителей или лиц, их заменяющих, в силу объективных причин (бедность, психические болезни, неопытность) и без таковых. Типичным примером пренебрежительного отношения к детям является оставление их без присмотра, что приводит к несчастным случаям, отравлениям и другим опасным для жизни и здоровья ребенка последствиям.
Одним из проявлений жестокого обращения с детьми является отсутствие у женщины любви к ребенку, когда он еще находится в материнской утробе, то есть к ребенку от нежеланной беременности. Его, еще ничем себя не проявившего, уже не любят, не думают и не заботятся о нем. Будучи эмоционально отвергнутыми еще до рождения, такие дети рождаются раньше срока в два раза чаще по сравнению к детьми от желанной беременности, они чаще имеют низкую массу тела, чаще болеют в первые месяцы жизни, хуже развиваются.
Любой вид жестокого обращения с детьми ведет к самым разнообразным последствиям, но их все объединяет одно — ущерб здоровью ребенка или опасность для его жизни. Отрицательными последствиями для здоровья являются: потеря или ухудшение функции какого-либо органа, развитие заболевания, нарушение физического или психического развития. Из 100 случаев физического насилия над детьми примерно 1-2 заканчиваются смертью жертвы насилия. Следствиями физического насилия являются синяки, травмы, переломы, повреждения внутренних органов: печени, селезенки, почек и др. Требуется время, чтобы залечить эти повреждения, но еще больше времени и усилий требуется для того, чтобы залечить душевные раны, психику ребенка, пострадавшего от побоев.
Различают ближайшие и отдаленные последствия жестокого обращения и невнимательного отношения к детям.
К ближайшим последствиям относятся физические травмы, повреждения, а также рвота, головные боли, потеря сознания, характерные для синдрома сотрясения, развивающегося у маленьких детей, которых берут за плечи и сильно трясут. Кроме указанных признаков, у детей при этом синдроме появляется кровоизлияние в глазные яблоки. К ближайшим последствиям относятся также острые психические нарушения в ответ на любой вид агрессии, особенно на сексуальную. Эти реакции могут проявляться в виде возбуждения, стремления куда-то бежать, спрятаться либо в виде глубокой заторможенности, внешнего безразличия. Однако в обоих случаях ребенок охвачен острейшим переживанием страха, тревоги и гнева. У детей старшего возраста возможно развитие тяжелой депрессии с чувством собственной ущербности, неполноценности.
Среди отдаленных последствий жестокого обращения с детьми выделяются нарушения физического и психического развития ребенка, различные соматические заболевания, личностные и эмоциональные нарушения, социальные последствия.
Нарушения физического и психического развития
У большинства детей, живущих в семьях, в которых тяжелое физическое наказание, брань в адрес ребенка являются методами воспитания, или в семьях, где они лишены тепла, внимания, например, в семьях родителей-алкоголиков, имеются признаки задержки физического и нервно-психического развития. Зарубежные специалисты назвали это состояние детей неспособностью к процветанию.
Дети, подвергшиеся жестокому обращению, часто отстают в росте, массе или и в том и другом от своих сверстников. Они позже начинают ходить, говорить, реже смеются, они значительно хуже успевают в школе, чем их одногодки. У таких детей часто наблюдаются «дурные привычки»: сосание пальцев, кусание ногтей, раскачивание, занятие онанизмом. Да и внешне дети, живущие в условиях пренебрежения их интересами, физическими и эмоциональными нуждами, выглядят по-другому, чем дети, живущие в нормальных условиях: у них припухлые, «заспанные» глаза, бледное лицо, всклокоченные волосы, неопрятность в одежде, другие признаки гигенической запущенности — педикулез, сыпи, плохой запах от одежды и тела.
Различные заболевания как следствие жестокого обращения
Заболевания могут носить специфический для отдельного вида насилия характер: например, при физическом насилии имеются повреждения частей тела и внутренних органов различной степени тяжести, переломы костей. При сексуальном насилии могут быть заболевания, передающиеся половым путем: инфекционно-воспалительные заболевания гениталий, сифилис, гонорея, СПИД, острые и хронические инфекции мочеполовых путей, травмы, кровотечения из половых органов и прямой кишки, разрывы прямой кишки и влагалища, выпадение прямой кишки.
Независимо от вида и характера насилия у детей могут наблюдаться различные заболевания, которые относятся к психосоматическим: ожирение или, наоборот, резкая потеря веса, что обусловлено нарушениями аппетита. При эмоциональном (психическом) насилии нередко бывают кожные сыпи, аллергическая патология, язва желудка, при сексуальном насилии — необъяснимые (если никаких заболеваний органов брюшной полости и малого таза не обнаруживается) боли внизу живота. Часто у детей развиваются такие нервно-психические заболевания, как тики, заикание, энурез (недержание мочи), энкопрез (недержание кала), некоторые дети повторно поступают в отделения неотложной помощи по поводу случайных травм, отравлений.
Психические особенности детей, пострадавших от насилия
Практически все дети, пострадавшие от жестокого обращения и пренебрежительного отношения, пережили психическую травму, в результате чего они развиваются дальше с определенными личностными, эмоциональными и поведенческими особенностями, отрицательно влияющими на их дальнейшую жизнь.
Дети, подвергшиеся различного рода насилию, сами испытывают гнев, который чаще всего изливают на более слабых: младших по возрасту детей, на животных. Часто их агрессивность проявляется в игре, порой вспышки их гнева не имеют видимой причины.
Некоторые из них, напротив, чрезмерно пассивны, не могут себя защитить. И в том, и в другом случае нарушается контакт, общение со сверстниками. У заброшенных, эмоционально депривированных детей стремление любым путем привлечь к себе внимание иногда проявляется в виде вызывающего, эксцентричного поведения.
Дети, пережившие сексуальное насилие, приобретают несвойственные возрасту познания о сексуальных взаимоотношениях, что проявляется в их поведении, в играх с другими детьми или с игрушками. Даже маленькие, не достигшие школьного возраста дети, пострадавшие от сексуального насилия, впоследствии сами могут стать инициаторами развратных действий и втягивать в них большое число участников.
Наиболее универсальной и тяжелой реакцией на любое, а не только сексуальное насилие является низкая самооценка, которая способствует сохранению и закреплению психологических нарушений, связанных с насилием. Личность с низкой самооценкой переживает чувство вины, стыда, для нее характерны постоянная убежденность в собственной неполноценности, в том, что она хуже всех. Вследствие этого ребенку трудно добиться уважения окружающих, успеха, общение его со сверстниками затруднено.
Среди этих детей, даже во взрослом состоянии, отмечается высокая частота депрессий. Это проявляется в приступах беспокойства, безотчетной тоски, чувстве одиночества, нарушениях сна. В старшем возрасте, у подростков, могут наблюдаться попытки покончить с собой или завершенные самоубийства.
Чувствуя себя несчастными, обездоленными, приспосабливаясь к ненормальным условиям существования, пытаясь найти выход из создавшегося положения, они и сами могут стать шантажистами. Это, в частности, относится к сексуальному насилию, когда в обмен на обещание хранить секрет и не ломать привычной семейной жизни, дети вымогают у взрослых насильников деньги, сладости, подарки.
Социальные последствия жестокого обращения с детьми
Можно выделить два проявляющихся одновременно аспекта этих последствий: вред для жертвы и для общества.
Дети, пережившие любой вид насилия, испытывают трудности в социализации: у них нарушены связи со взрослыми, нет соответствующих навыков общения со сверстниками, они не обладают достаточным уровнем знаний и эрудицией, чтобы завоевать авторитет в школе и др. Решение своих проблем дети — жертвы насилия часто находят в криминальной, асоциальной среде, а это часто сопряжено с формированием у них пристрастия к алкоголю, наркотикам, они начинают воровать и совершать другие уголовно наказуемые действия.
Девочки нередко начинают заниматься проституцией, у мальчиков может нарушаться половая ориентация. И те и другие впоследствии испытывают трудности при создании собственной семьи, они не могут дать своим детям достаточно тепла, поскольку не решены их собственные эмоциональные проблемы.
Как говорилось выше, любой вид насилия формирует у детей и у подростков такие личностные и поведенческие особенности, которые делают их малопривлекательными и даже опасными для общества.
Каковы же общественные потери насилия над детьми? Это, прежде всего, потери человеческих жизней в результате убийств детей и подростков или их самоубийств, это потери в их лице производительных членов общества вследствие нарушения их психического и физического здоровья, низкого образовательного и профессионального уровня, криминального поведения. Это потери в их лице родителей, способных воспитать здоровых в физическом и нравственном отношении детей. Наконец, это воспроизводство жестокости в обществе, поскольку бывшие жертвы сами часто cтановятся насильниками.
Книги
7 злых гениев, шокировавших мир
Все они шли к своему новому облику путем постепенного и последовательного нарушения установленных обще¬ством правил; первым и самым действенным разрушением для всех их было разрушение созданных предшествующими поколениями табу. Шаг за шагом, вступая в область недозволенного, увлекаемые раздражителями беспокойного детства, они шли к своему абсолюту — часу, когда разрешено все, когда сокрушение всего мира становится доступным и возможным. И они тайно упивались этой открывающейся возможностью разрушений устоев, как неисправимые пьяницы непомерными дозами алкоголя. Они так утверждались, приобретали сомнительную славу и эфемерное признание, двигаясь быстрыми широкими шагами навстречу неминуемой гибели. Прикосновение к темным, низменным сторонам человеческого бытия на фоне абсолютной доступности и неограниченной власти привело к рождению антигероев. Безбрежная свобода, от которой они хмелели, неизменно заводила их в безжалостные тупики, откуда оставался только один путь — в Ад.
Соприкосновение с насилием и агрессией, особенно в раннем возрасте, порождает устойчивое желание испытывать ощущение насильника, убийцы или истязателя снова и снова, не покидая человека до самой смерти. Увидев, а затем и прочувствовав грани безбрежной власти, человек оказывается зараженным ею, причем в большинстве случаев эта болезнь неизлечима. Одним из основных раздражителей для будущих демонических личностей и, быть может, одним из наиболее важных пунктов в формировании их мотивационных аномалий является тот факт, что они слишком рано пролили кровь и почувствовали близость смерти. Те, кто в раннем возрасте совершил убий¬ство, а до того нередко присут¬ствовал при истязаниях или сам оказался объектом мучителей, обязательно стремились оказаться в роли угнетателей, отомстить всему миру или просто самим испытать приторную сладость греха насилия или убийства.
Ущербность, уязвленное самолюбие и следующая за ними по пятам ненасытная жажда мести или признания на иррациональном поприще очень часто, если не в большинстве случаев, связаны с прохождением человека через унижение в то время, когда его личность находится на этапе формирования. Это могут быть физические страдания, сознательно вызванные кем-то из окружения в раннем возрасте, но подобное воздействие оказывает психологическое отторжение социумом, к которому человек изначально принадлежал, или унижение сексуального характера. Страсть к насилию и разрушению так или иначе связана с испытанием их в качестве объекта таких действий или увиденными вблизи проявлениями необузданной агрессии. Порой в качестве наблюдателя восприимчивая натура может получить такую дозу «облучения», что заставит испытывать не меньшие душевные потрясения и сопереживания с происходящим, осуществляя впоследствии перенос этих событий (другими словами, воспринимая дейст¬вие по отношению к другому в качестве раздражителя, направленного на себя). Часто деструктивные импульсы формируются целым комплексом взаимосвязанных причин, в которых, так или иначе, имеется подтекст унижения и ущемления, вызывающий деформацию личности и существенные изменения восприятия окружающего мира. Это такая мощная и неожиданная детонация души, которую французский психолог и психиатр Пьер Жане определил как шоковые эмоции, то есть такие потрясения вследствие внешних происшествий, которые не только являются по сути неординарными для неподготовленной юной натуры, но и действуют как провоцирующие, вовлекающие в действие раздражители. Эти эмоции, потрясая все имеющееся доселе представление о мире, являют собой мощную дезорганизующую, разрушительную для личности силу. Они становятся факторами, противоположными воле и вниманию. П. Жане отмечает, что охваченный такими эмоциями человек становится «как бы ниже самого себя». При этом эмоция, трансформирующаяся в эмоциональное расстройство, может повторяться и даже длиться годами.
Чтобы понять, можно ли на самом деле управлять деструктивным в человеке, необходимо честно и объективно ответить на вопрос: как могло произойти, что многие деструктивные личности, разрушители, насильники и откровенные убийцы были признаны широкими массами? И не является ли их приход в мир скрытым отражением наших общих ожиданий?
Ф. Платер (1662) выделял особый тип, который обозначался термином «commotio animi» (потрясения души, душевные потрясения). Это может проявляться и огромной радостью, и смертельной печалью, и безудержным гневом, и другими видами патологии, включая бред.
Реактивные психозы
(их называют также психогенными психозами) представляют собой
психические нарушения психотического уровня, которые возникают
вследствие воздействия сверхсильных потрясений, психических травм,
эмоционально значимых для личности.
Уже в первой классификации психозов Ф.
Платер (1662) выделял особый тип, который обозначался термином «commotio
animi» (потрясения души, душевные потрясения). Это может проявляться и
огромной радостью, и смертельной печалью, и безудержным гневом, и
другими видами патологии, включая бред. В МКБ-10 термин «психогенное
расстройство» относят к тем случаям, при которых фактические жизненные
события или проблемы играют важную роль в происхождении данного
расстройства. При этом ясно, что не всякий психоз, развивающийся после
психической травмы, можно расценивать как реактивны; в ряде случаев
психическая травма выступает лишь как провоцирующий фактор,
способствующий выявлению уже существующего в скрытой форме заболевания
либо его обострению.
Психогенные заболевания (реактивный
психоз) в большинстве случаев имеют тенденцию к обратному развитию. Все
особенности возникновения, течения и разрешения реактивных психозов
сформулированы в триаде К. Ясперса (1923).
Психические расстройства возникают после психической травмы, т.е. имеется четкая временная связь между этими явлениями.
Течение психических расстройств имеет
обратимый характер. Чем дальше по времени отстоит психическая травма,
тем более заметно ослабление признаков психических расстройств, и затем
чаще всего наступает полное выздоровление.
Существует психологически понятная связь
(понятность) — между содержанием психической травмы и содержанием
болезненных переживаний.
Особенное значение реактивные психозы
имеют для диагностики состояний, развивающихся в условиях судебной
ситуации (арест, следствие, ожидание приговора), так что являются
понятными описания данной патологии судебными врачами. С. Ганзер (1897)
описал истерическое сумеречное помрачение сознания
в условиях тюремного заключения, так называемый «ганзеровский синдром».
В последующем были даны описания истерического ступора (К. Рэкке,
1901), пуэрилизма (Е. Дюпре, 1903), псевдодеменции (К. Вернике, 1906),
бредоподобных фантазий (К. Бирнбаум, 1906), психогенных бредовых
психозов (П.Б. Ганнушкин, 1904; Р. Гаупп, 1910). В соответствии с
ведущими клиническими проявлениями выделяют истерические
(диссоциативные) реактивные психозы, эндоформные и смешанные
(бредоподобные фантазии), что находит отражение в МКБ-10, при этом
реактивные психозы не имеют одной рубрики и размещены в разных классах
этой систематики.
КЛИНИЧЕСКИЕ ВАРИАНТЫ РЕАКТИВНЫХ ПСИХОЗОВ
Реактивная депрессия
В 1910 году Е. Райсс выделил психогенные депрессии, именно на этой модели рассмотрев основные особенности всех психогенных болезней. К. Бирнбаум (1918) подчеркнул, что переживания таких больных «центрированы» на психотравмирующих обстоятельствах и на всем протяжении болезни сохраняют зависимость от них.Ю.В. Каннабих (1929) отмечал, что реактивная депрессия может развиваться у здоровых лиц. К. Шнайдер (1955) рассматривал «невротическую депрессию» как самостоятельную форму заболевания. А. Кильхгольц (1977) отмечал нозологическую общность невротической и реактивной депрессии, выделяя депрессию истощения как один из вариантов реактивной депрессии.
Особые конституционально-преморбидные свойства личности определяют гамму оттенков реактивной депрессии. При ее возникновении большую роль играют особенности психотравмирующего фактора, который определяется как невозвратимая потеря (смерть родных, близких), тяжелый конфликт в семье (развод, супружеская неверность) или на работе (притеснения, наносящие удар по престижу, угроза «разоблачения») и др.
Для клинической картины реактивной депрессии характерны подавленность, чувство безысходности, безнадежности, слезливость, бессонница, различные вегетативные расстройства. Сознание больных полностью сосредоточено на событиях случившейся с ними беды, всех ее обстоятельств. Эта тема становится доминирующей, принимает характер сверхценной идеи негативного содержания, больные охвачены полным пессимизмом. Основная фабула сохраняет свою актуальность даже тогда, когда реактивная депрессия затягивается и становится сама по себе менее яркой. Случайная ассоциация может усилить болезненные воспоминания, подавленность, даже вспышки проявлений отчаяния.
Чаще всего при постепенной стабилизации реактивной депрессии гнетущие воспоминания повторяются в сновидениях «кошмарного» характера.
Витальные проявления при реактивной депрессии обнаруживаются не так ярко и четко, как в случаях эндогенных фаз. У этих больных сохраняется критическое понимание и оценка своего состояния, отличительной особенностью является направленность вектора вины не на себя, а на окружающих.
Признаки идеаторной и моторной заторможенности проявляются, в основном, лишь на ранних этапах реактивной депрессии. Сразу вслед за случившимся несчастьем, сверхмощным стрессом больной как бы «окаменевает», делает все автоматически, внутренне остается при этом ко всему безучастным; при этом нет слез, бурных эмоциональных проявлений чувств, отмечается «уход в себя», молчаливость. И только затем развивается «выразительная» картина реактивной депрессии. Отличие от эндогенной депрессии обнаруживается в том, что интенсивность психогенных депрессивных проявлений связана с конкретно складывающейся ситуацией.
В соответствии с преобладающими симптомами можно выделить истерическую психогенную депрессию с демонстративностью, эксплозивностью (П.И. Фелинская, 1968), тревожную депрессию и истинно депрессивные реакции. Понятно, что особый колорит этих вариантов связан с индивидуальным преморбидом (истерики, тревожно-мнительные, циклоиды). Длительность реактивной депрессии обычно не превышает нескольких месяцев, выход из нее постепенный, через этап астении.
Депрессивно-параноидное состояние может развиваться после тяжелой психогении как реактивный психоз. Это состояние развивается подостро. В периоде продрома наблюдается заострение личностных особенностей, больные испытывают страх, тревогу, отмечается подозрительность. В дальнейшем развиваются идеи отношения, бредовые идеи преследования с фабулой, отражающей психогенную ситуацию.
При галлюцинаторно-бредовой манифестации наряду с идеями отношения, преследования возникают слуховые галлюцинации. Вербальные галлюцинации обычно истинные, при затяжных реактивных депрессивных психозах могут возникать псевдогаллюцинации. Содержание слуховых галлюцинаций тесно переплетается с ситуационными коллизиями, носит обычно угрожающий характер.
Депрессивно-параноидные состояния протекают, как правило, в течение длительного времени, при рецидивирующих вариантах длительность колеблется от месяца до двух-трех лет.
Дифференциальная диагностика реактивных психозов, в том числе различных вариантов депрессий, проводится с шизофренией, эндогенными депрессиями. Против шизофрении свидетельствует отсутствие личностной прогредиентности и признаков нарушений мышления, аутизма, выход из психоза с сохранением всех основных свойств личности, адекватной эмоциональности. Кроме того, во всех случаях реактивных психозов определяются признаки триады Ясперса.
Эндогенные аффективные психозы отличает аутохтонный характер, развитие депрессивного симптомокомплекса, реактивная депрессия определяется фабулой имевшей место психогении.
Аффективно-шоковая реакция (острая реакция на стресс)
Подобное реактивное состояние
развивается после воздействия чрезвычайно сильной и внезапной
психотравмы, которая отражает реальную угрозу жизни самомого человека
или его близких (землетрясение, пожар, кораблекрушение, нападение
бандитов, акт насилия и др.). Сила воздействующего фактора такова, что
она приводит к расстройству психики у любого человека, совершенно
здорового и уравновешенного до воздействия суперстресса. При этом
клинические проявления могут характеризоваться либо развитием
обездвиженности (ступор), либо «двигательной бурей». При ступоре больные
«остолбеневают» от страха, они застывают в состоянии оцепенения,
отмечается мутизм, неспособность выполнять любые действия, даже
защитного характера (реакция «мнимой смерти», по Э. Кречмеру). Мимика
выражает страх, ужас, глаза широко раскрыты, кожа бледная, покрыта
холодным потом, испариной, может наблюдаться непроизвольное
мочеиспускание, даже дефекация. При возбуждении преобладает хаотическая
активность, больные мечутся, бесцельно бегут, кричат, рыдают, вопят,
издают подчас нечленораздельные звуки. На лице выражение ужаса, кожа
либо бледная, либо гиперемирована. Продолжительность ступора и
возбуждения от нескольких минут до нескольких дней, воспоминаний у
больных, как правило, не остается.
Истерические (диссоциативные) реактивные психозы
Термин «диссоциативные расстройства» в
настоящее время объединяет ряд расстройств, которые ранее считались
истерическими, включая и собственно диссоциативные и конверсионные типы
расстройств. Считается, что они имеют общие психологические механизмы
развития. Сущность патоморфоза истерии, который отмечался во второй
половине XX века, заключается в уменьшении и даже исчезновении
классических форм истерического психоза с явлениями «двигательной бури» и
т.д. Они заменились (явления конверсии) более мягкими проявлениями, в
ряде случаев протекающими по типу соматоформных расстройств. В настоящее
время выделяется ряд вариантов истерических реактивных психозов.
Психогенный ступор
(F44.1 — F44.3)как типичное истерическое расстройство проявляется в виде
неподвижности, негативизма, сопровождается отказом от пищи. Внешне
подобное состояние напоминает кататонию, но отличается показным
характером поведения. Особенно ярко это выступает в присутствии врачей.
Главное отличие от кататонического ступора
заключается в благоприятном исходе при перемене ситуации. Раньше
подобные картины возникали достаточно часто, они могли принимать
затяжной характер. Теперь развитие истерического ступора встречается
крайне редко, в основном регистрируются явления психогенного субступора.
Больные заторможены, но полного оцепенения не наблюдается. Сохраняется
способность двигаться, больные выполняют элементарные действия, они
опрятны. В центре подобного состояния остается резкое ограничение
речевого общения, реже наблюдается полный отказ от речи (мутизм). Лицо
имеет скорбное или безразличное выражение. В связи с этим диссоциативный
ступор напоминает депрессивный ступорозный статус. Такие расстройства
часто наблюдаются в судебной практике при проведении экспертизы
обвиняемым при значительном ухудшении имеющейся неблагоприятной ситуации
с угрозой тяжкого наказания.
Истерические (диссоциативные)
двигательные нарушения проявляются в виде истерических припадков,
параличей, явлений амавроза, афонии и т.д.
Истерические расстройства с изменением сознания или синдромом Ганзера
(F44.80) характеризуются признаками
помрачения сознания с грубым по выраженности нарушением поведения,
психомоторным возбуждением, неопрятностью. Больные отказываются от пищи,
разбрасывают ее, могут лакать еду из миски. Выражение лица
бессмысленное, злобное, поведение нелепое, больные могут обмазываться
экскрементами, они мочатся в палате на виду у всех и т.д. В условиях,
например, длительного тюремного заключения может развиваться синдром
«одичания» — больные ведут себя как животные, ходят на четвереньках,
подбирают несъедобные предметы с земли, поедают их, мычат что-то
непонятное.
Псевдодеменция (ложное
слабоумие) сопровождается нарушением сознания с утратой ориентировки в
окружающем, характеризуется заторможенностью, у больных как будто бы
выключается интеллектуальная деятельность, что создает впечатление
глубокого слабоумия. Больные не могут назвать своего имени, ответить,
сколько им лет, есть ли у них дети, не знают текущего времени (месяц,
число, год), не могут сказать, сколько у них пальцев. На соответствующие
вопросы могут давать нелепые ответы (что у него одна рука, восемь
пальцев на руках и т.д.), таращат глаза, рот у них полуоткрыт. Они не
узнают предметов и не могут ими пользоваться. При этом выражена
пассивность, малоподвижность, на вопросы отвечают не сразу. Иногда
больные отказываются ходить и стоять, падают, когда их ставят на ноги,
нередко впадают в состояние ступора, молча и неподвижно лежат, обычно
пассивно подчиняются требованиям персонала. От еды они не отказываются.
Мимика однообразна, на уколы не реагируют. Псевдодеменция может
продолжаться длительное время и прекращается после изменения ситуации в
лучшую сторону.
Пуэрилизм (детское
поведение) характеризуется тем, что больные начинают вести себя как
маленькие дети — говорят сюсюкающим тоном, употребляют детские
интонации, хнычут, называют врачей «дяденьками» и «тетеньками», просят
дать пряник, конфету. Женщины начинают играть различными предметами в
куклы. Внешне они напоминают больных псевдодеменцией, неуклюжи, плохо
ориентируются в месте нахождения, выражение лица плаксивое, недовольное.
Длительность болезненного периода при
истерических психотических состояниях различная — они могут продолжаться
от нескольких дней, недель до нескольких лет. Прогноз в основном
благоприятный, наступает полное выздоровление, но могут быть
постреактивные изменения личности с формированием
патохарактерологических признаков с повышенной раздражительностью,
возбудимостью или астенией.
Реактивный параноид
Реактивный параноид (F23.31)
представляет собой бредовый реактивный психоз, который развивается как
реакция на психологический стресс. Чаще всего появлению психоза
предшествует ситуация неопределенности, когда само несчастье еще не
случилось, но оно как бы «нависает» над человеком и может настичь его в
любой момент. Это может быть следствием пребывания в зоне военных
действий, результатом переезда в незнакомое место, возможности обвинения
в неблаговидных поступках, прослушивания телефонных разговоров и т.д.
Возникающие идеи преследования соответствуют реальной опасности,
пациенты убеждены в том, что им грозит преследование, наказание, они
воспринимают случайные замечания окружающих как признак того, что попали
под подозрение, так что в содержании бредовых идей отношения,
преследования, галлюцинаторных переживаниях постоянно отражается
психотравмирующая ситуация. Бредовое поведение больного определяется
особой трактовкой окружающего. В формировании реактивного параноида
играет значительную роль преморбидный склад личности больного. Болезнь
может продолжаться от нескольких месяцев до года и более.
Особую форму представляет
железнодорожный параноид, описанный С.Г. Жислиным (1934). Здесь в
качестве психотравмирующей ситуации выступает поездка по железной
дороге, быстрая смена обстановки, мелькание людей, посторонние
разговоры, которые начинают трактоваться по бредовому типу как
преследование какими-то организациями, шпионами и т.д. У больных
возникают страх, тревога, возбуждение, что и становится причиной их
госпитализации.
ЭТИОЛОГИЯ И ПАТОГЕНЕЗ
Влияние
конституционально-предрасполагающих факторов, которым ранее придавалось
большое значение, на самом деле оказывается не столь существенным.
Основная причина реактивных психозов — это воздействие самих
психотравмирующих факторов, мощность различных душевных потрясений и
трагических событий, глубоко воздействующих на личность больных
(катастрофы, стихийные бедствия, военные действия, ведущееся уголовное
дело с возможностью лишения свободы, внезапная смерть любимого, близкого
человека, служебные конфликты с угрозой благополучию и др.). К таким
причинам относят и ятрогении (неправильное поведение врача в отношении
больного, в частности сообщение ему непроверенных, но угрожающих по
смыслу сведений о наличии неизлечимого заболевания и др.). Например,
больная на приеме у врача-отолоринголога с жалобами на боли в горле
получает мгновенное заключение о наличии у нее либо сифилиса, либо СПИДа
и вскоре впадает в состояние истерического ступора (на самом деле у нее
впоследствии определили явления лакунарной ангины). Такого рода случаи,
по образному выражению Ю. Каннабиху, представляют «побочный продукт
врачевания». К сожалению, в последнее время подобные примеры встречаются
довольно часто.
Клиническая практика свидетельствует,
что психические реакции на одну и ту же ситуацию могут быть различными у
разных лиц. Даже один и тот же больной может по разному реагировать на
одну и ту же ситуацию в разные периоды времени. Все же «факторы
обстановки» играют определенную роль в возникновении и развитии
реактивных состояний. Это обстоятельство отражается и в названии
различных психогенных реакций — «бред помилования осужденных»,
«командная истерия», «бред вражеского пленения», «железнодорожный
параноид». Важное значение в этиопатогенезе принадлежит «патологически
измененной почве» (по С.Г. Жислину). В этом смысле говорят о психической
астенизации (переутомление, эмоциональное напряжение, черепно-мозговые
травмы, тяжелые ранения, соматические заболевания, алкоголизм), что и
служит зачастую неблагоприятным фоном, который ослабляет
сопротивляемость по отношению к психотравмирующим моментам. Определенное
значение имеют особые физиологические состояния, такие как
беременность, лактация, возрастные кризы. Подобные факторы достаточно
часто сопутствуют декомпенсации нервных адаптационных механизмов и
развитию реактивного психоза.
ЛЕЧЕНИЕ
При лечении реактивных психозов
применяются антипсихотические средства в средних дозах в комбинации с
антидепрессантами. Лечение антидепрессантами аналогично тому, что
проводится при эндогенных психозах. Выбор препарата зависит от глубины
депрессии, ее структуры. Чаще всего используются классические антидепрессанты — амитриптилин (в дозе от 50 до 150-200 мг/сут), мелипрамин (100-200 мг/сут), миансан (60-90 мг/сут), паксил (10-30 мг/сут).
По мере удаления по времени от психической травмы наблюдается разрешение депрессии, после чего снижается дозировка антидепрессантов
(до 25-50 мг/сут амитриптилина или мелипрамина). После исчезновения
симптомов эмоционального угнетения антидепрессанты постепенно отменяют.Все болезни от душевных потрясений
И хоть происхождение метода "оборонное", но от него несёт чем-то восточным и древним: метод коррекции кармы. Древние методы вместе с современными научными открытиями позволили достичь удивительных результатов. Попытаемся поверить в чудо, тем более что доказательств его достаточно.
Суть метода заключается в утверждении, что любое заболевание — это результат стресса, воздействие на конкретные участки мозга. Например, испытал человек сильнейший стресс, организм ослаб, в результате чего произошла разбалансировка энергоинформационных процессов в его мозгу, и в организме появились симптомы заболевания. Причем есть определённая зависимость вида заболевания от типа стресса.
Если стресс обусловлен подавлением воли человека, то есть его всё время подавляют, не дают ему высказать своё мнение, то повреждена пятая чакра: волевой центр, который отвечает за область горла. Поэтому появляются ангина, остеохондроз, лечение которого запускать нельзя, заболевания щитовидной железы. Так как пятая чакра напрямую связана с четвертой, чакрой сердца, могут появиться депрессии, угнетенная эмоциональная деятельность и даже заболевания сердца.
Есть ещё такая версия появления болезней, как возникновение пранических ожогов. Каждый здоровый человек имеет энергетическую оболочку, также как Земля имеет атмосферу. Атмосфера имеет озоновый слой, который предохраняет планету от космического излучения.
Если озоновый слой нарушен, то на поверхности Земли появляются мутации генетического материала. Если у человека нарушается часть энергетической оболочки, то на поверхности тела образуется пранический ожог. По биологически активным точкам в организм человека поступает праническая энергия космоса, но при нарушенной энергетической оболочке поступает неадаптированная энергия. Благодаря наличию энергетической оболочки происходит понижение высокочастотных составляющих этой энергии: она остужается, то есть проходит адаптацию.
Если у вас появились аллергия, псориаз, гайморит, конъюнктивит, воспаление легких, бронхиальная астма, это значит, кто-то сорвал с вас часть энергетической оболочки. Или можно самому растерять её из-за своей неправильной психической деятельности. Если сильно поволноваться по пустякам или проявить агрессию, то энергетическая оболочка разрушится, и появятся болезни.
В результате проведения научно-практических работ Международным Институтом Социальной Экологии, был сделан сенсационный вывод: энергоинформационное поражение первично, а вирусы размножаются уже во вторую очередь. Значит надо бороться сначала с энергоинформационным поражением, а уж потом с вирусами. В действительности всё во много раз сложнее, ведь нарушение иммунной системы может быть вызвано даже онкологией в предыдущих поколениях или ситуацией, когда рождённый ребёнок был нежеланным, вот и появился на свет слабеньким.
Лечить надо не только тело, но и душу, и кроме медикаментозного лечения пользоваться энергоинформационными технологиями.
No comments:
Post a Comment