მწერალი, მხატვარი და მისტიკოსი ქრისტიანი თავის ახალ წიგნში თეოფილოს სოლჟენიცის სულით აჯანყდა დასავლური ტოტალიტარიზმის წინააღმდეგ.
მაიკლ დ. ო ბრაიენი იმ იშვიათი მწერლებიდანაა რომლებიც თავის რომანებში მოიცავენ ადამიანის არსებობის მთლიანობას და აქცევენ მას დიდი ისტორიის ცეცხლში. მაგრამ ეს ხდება მარადიული მიზნების პერსპექტივაში.
კანადის შორეულ კუთხეში, ონტარიოს სამხრეთით ტბების და ტყეების მხარეში მცხოვრები 60-ოდე წლის მაიკლ დ. ო ბრაიენი თუ კი არაა სახელგანთქმული ისე როგორც ის ამას იმსახურებს, ეს უეჭველად იმიტომაა რომ ის არის კათოლიკე მწერალი.
არ მოგვინდებოდა ამის თქმა იმიტომ რომ მის მოძღვართა, დოსტოევსკის, სოლჟენიცინის, ტოლკიენის, გ.კ.ჩესტერტონის, ლეონ ბლუას მსგავსად ისიც სავსეა ეტიკეტკებით.
მაგრამ მას არ ძალუძს და არც სურს დამალვა რწმენისა რომელიც მას ასულდგმულებს.
ამას არ გაუადვილებია მისთვის ცხოვრება მის ულტრასეკულარიზებულ ქვეყანაში. ყოველ შემთხვვევაში კანადაში სწორედ ამიტომ არ გამოუქვეყნებიათ მისი ნაწარმოებები. მისი პირველი რომანი "მამა ელია" 250 000 ეგზემპლერად გაიყიდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში და ითარგმნა ათ ენაზე.
ახალგაზრდობაში ის იყო აგნოსტიკოსი, ათეისტიც კი და ამაყობდა ამით. ის დარწმუნებული იყო იმაში რომ რელიგიის თავიდან მოშორებით იქცა თავისუფალ ადამიანად. ის კითხულობდა სარტრსა და კამიუს. ეს იყო 1960-ანი წლების დასასრული. 21 წლის ასაკში კი ის მოულოდნელად მოიქცა. დაბრუნდა ეკლესიაში, განაახლა ლოცვა.
"ღმერთთან ერთად მე ვპოულობდი სინათლეს,თავისუფლებას, ჭეშმარიტ სიყვარულს."
რწმენაზე და გონებაზე
მას არ უსწავლია და აქამდე არ ჰქონია არავითარი ნიჭი. მოულოდნელად მან დაიწყო ხატვა და ვეღარ გაჩერდა. "ეს ჰგავდა შადრევანს". რამოდენიმე თვის შემდეგ ერთმა გალერეამ მოაწყო მისი პირველი გამოფენა. მას წილად ხვდა დიდი წარმატება.
მომხდარის გასაგებად ეს თვითნასწავლი კითხულობს ჟაკ მარიტენს და ეტიენ ჟილსონს,შემდეგ თომა აქვინელს, პლატონს.
ო ბრაიენი არის რწმენის და გონების კაცი. შეიძლება იმის თქმა რომ მისი რწმენა ანათებს მის გონებას და პირიქით.
ის ზრუნავდა თავის ახალშექმნილ ოჯახზე და ესმოდა რომ რელიგიურ თემებზე დახატული მისი სურათების გაყიდვა გაძნელდებოდა და ამიტომ 5 წლის მანძილზე ის რწმენის საკითხებს არ უკავშირებდა თავის მხატვრობას.
მაგრამ პირველი შვილის მომლოდინე მეუღლემ დაარწმუნა მეუღლე იმაში რომ არაა სწორი მისი ხელოვნების გამოყოფა მისი ცხოვრებისგან :
"პიროვნება უნდა იყოს ის ვინც არის,თქვა მან".
მაიკლ დ. ო ბრაიენის წინაშე გალერეების კარებები დაიხურა სასწრაფოდ მას შემდეგ რაც მან შთაგონების წყაროდ ნახა ბიბლიური თემები.
«ჩემი მეუღლე არაჩვეულებრივია, მას არასოდეს დაუჩივლია, ამბობს ის. არადა ჩვენ ჩვენს ექვს ბავშვთან ერთად სრულებით დაუცველები ვიყავით ეკონომიკურად, ვცხოვრობდით ჩვენი ქვეყნის სოციალური კიბის უმდაბლეს საფეხურზე. ვზრდიდით ჩვენს ქათმებს, ვჭამდით ბოსტნის ბოსტნეულს, არ დავდიოთ არსად არდადაგების გასატარაბლად და დასასვენებლად.» მისი შვილები იტანჯებოდნენ? «ჩვენ ძალიან მძიმე დღეებიც გადავიტანეთ,მაგრამ ისინი დღეს მადლობას გვეუბნებიან.»
ბრაიენებს არ ჰქონიათ ტელევიზორი. მაგრამ ისინი ფილმებს უყურებდნენ ვიდეოში. მაიკლი ყოველ საღამოს თითო საათი წიგნებს უკითხავდა თავის ბავშვებს. "მე მათ მორიგეობით მრავალჯერ წავუკითხე "ბეჭდების ბატონთა" სამი ტომი". მისი საყვარელი მწერალი იყო ჰომეროსიც. ოჯახის მამის გამოცდილებამ მას შთააგონა საბავშვო ლიტერატურაზე მრავალი ნარკვევის დაწერა.
მას კარგად ესმის თუ რა გავლენას ახდნენ წიგნები ადამიანზე,განსაკუთრებით ყველაზე ახალგაზრდებზე. "პატივი უნდა ვცეთ ბავშვის ზრდის ყოველ ეტაპს და მას არ უნდა მივცეთ წასაკითხათ ნებისმიერი წიგნი იმ საბაბით რომ ესაა კარგი რომანი".
მისი კითხვისას ან თანამედროვე სამყაროზე მისი ნათქვამის მოსმენისას გვიჩნდება კითხვა იმის შესახებ ხომ არა აქვს მას მე-6 გრძნობა.
მისი სულიერი თავისუფლება და მისი დაუმორჩილებლობა გაბატონებული აზრისადმი ახლოსაა ანარქიასთან, მაგრამ ესაა ანარქიზმი სახარებისეულად, ე.ი.ყოველგვარი ძალადობის გარეშე.
ტოლკიენის თაობაზე ის ხსნის: "ბოროტებასთან სიკეთის დიდ ბრძოლაში ბრძოლა ვერ იქნება მხოლოდ პოლიტიკური თუ სოციალური. ჩვენ დავმარცხდებით თუ კი ბოროტებასთან დიდ ბრძოლას დავიყვანთ პოლიტიკურ და სოციალურ ბრძოლაზე. ესაა სულიერი ბრძოლა და ის უხილავში ხდება. პოლიტიკა ვერ გვიხსნის."
სინამდვილეში ო ბრაიენს ვერ წარმოედგინა რომ ის გახდებოდა მწერალი, მაგრამ მას ჰქონდა მისტიკური განცდა და გამოცდილება.
1994 წელს 46 წლის ო ბრაიენი სრულებით სასოწარკვეთილი იყო მატერიალური პრობლემების,კანადას საზოგადოების მძიმე მდგომარეობის გამო. ის დაეცა ხატის წინაშე და დაიწყო ტირილი.
"მე მეგონა რომ ყველაფერი გათავდა.მე შევჩიოდი ღმერთს,იხსენებს ის,მან იგრძნო ვიღაცის ყოფნა და გაიგო ეს სიტყვები "ამ აოხრებულ ადგილას მოგცემ ნაყოფს". შეძრული ო ბრაიენი დარწმუნებული იყო რომ ეს სიტყვები მოდიოდა მისი არაცნობიერიდან. მაგრამ არა. ხმამ დაიჟინა. ო ბრაიენის ცნობიერებაში ერთ საათში ამოვიდა მამა ელიას მთელი ისტორია...
"მამა ელია" არის ვატიკანში მიმდინარე რელიგიური ტრილერი რომელსაც არაფერი აქვს საერთო დენ ბრაუნთან. ესაა აპოკალიპტური რომანი ამ სიტყვის საკუთარი მნიშვნელობით,შთამბეჭდავი,განსაკუთრებით დახვეწილი სულიერად და ფსიქოლოგიურად. ის შუქს ჰფენს იმ ვერაგ ტოტალიტარიზმს რომელიც იპყრობს დასავლეთს.
მისი მეორე რომანი,"სოფის სახლი" გვიჩვენებს შინაგან ბრძოლას რომელიც გადააქვს ჰომოსექსუალ ბიბლიოთეკარს ვისაც იზიდავს ომის დროს მის მიერ გადარჩენილი ებრაელი ბიჭი.
დიდად შთამბეჭდავი კულტურა
ერთი წლის შემდეგ გამოვიდა "კუნძული სამყაროს გულში", 800 ფურცლიანი მშვენიერი და მე-20 საუკუნის მომცველი ისტორია.
მისი ბოლო რომანი "თეოფილოსი" //გამოცემული საფრანგეთში// არის მახარებელი ლუკას მამის ისტორია.
ეს კარგი და გონიერი ბერძენი ექიმი ღელავს იმის გამო რომ მისი შვილი გახდა ამ ახალი ებრაული სექტის წევრი. ის წავა გალილეაში და იუდეაში იმის გასარკვევად თუ ვინ არიან იესო და მისი მიმდევრები. ამ რომანების დამწერს არ დაუმთავრებია არც ერთი უნივერსიტეტი მაგრამ მისი ნაწარმოები გამოირჩევა დიდად შთამბეჭდავი კულტურით.
"ფანატიკოსი თუ წინასწარმეტყველი?" ამ ლოზუნგით შეხვდნენ ო ბრაიენს პოლონეთში სადაც ის ჩავიდა მოხსენებათა წასაკითხად. ის იღიმის ამ ანეგდოტის მოყოლისას:
"მე ჩემს წიგნებში ვდილობ მხოლოდ სამყაროს მდგომარეობის ასახვას და ვსვავ ჩემის აზრით დასასმელ კითხვებს თუ არ გვინდა რომ გვქონდეს დიდი დარდები. უნდა ვიყოთ მღვიძარნი,ფხიზელნი,კარგად უნდა გავერკვიოთ ყველაფერში ისე რომ არ შეგვიპყროს შიშმა".
ო ბრაიენი განაიარაღებს ცრუმორწმუნეებს. ის არაა გაღიზიანებული, მომთხოვნი, თავდაცვაზე გადასული თუ მორალიზატორი კათოლიკე. მისი სახე თითქოს ამოღრუებულია ბრძოლებისგან. მას ამჩნევია სიმძიმის და სიტკბოების კვალი. მისგან მოდის მშვიდობიანი ძალა რომელიც არ ცდილობს გაბატონებას მაგრამ იწვევს დიალოგზე.
აი ყველა შემთხვევაში მწერალი რომლის რომანებიც მკითხველს ჭკვიანს ხდის,აღვიძებს საუკეთესოს რაც არის ადამიანში და ადამიანებს მოუწოდებს უფრო შორს გახედვისკენ.
მაიკლ ო ბრაიენის ფრანგული თარგმანი ეხლახანს გამოიცა საფრანგეთშიც.
ჟან-კრისტოფ მარმარას ეს შესანიშნავი ანოტაცია დაიბეჭდა ფრანგული გაზეთი ლე ფიგაროს ლიტერატურულ დამატებაში//20.12.11//.
http://www.lefigaro.fr/livres/2012/11/15/03005-20121115ARTFIG00666--michael-d-o-brien-un-prophete-venu-du-canada.php
J'essaie de refléter dans mes livres l'état du monde, en posant des questions qu'il faut, me semble-t-il, se poser si nousne voulons pas avoir de gros ennuis , confie Michael D. O'Brien Crédits photo : Jean-Christophe MARMARA/Le Figaro
Theophilos, de Michael D. O'Brien (Éditions Salvator)
Michael
D. O'Brien fait partie de ces écrivains devenus rares qui, dans leurs
romans, embrassent le tout de la condition humaine, en la situant dans
le feu de la grande histoire, mais aussi dans la perspective des fins
éternelles. Si cet homme d'une soixantaine d'années, qui vit dans un
coin reculé du Canada, une région de lacs et de forêts au sud-est de
l'Ontario, n'a pas encore la large notoriété qu'il mérite, c'est sans
doute parce qu'il est un écrivain catholique. On aimerait ne pas le dire
parce qu'il déborde les étiquettes, comme ses maîtres, Dostoïevski, Soljenitsyne,
Tolkien, G.K. Chesterton, Léon Bloy. Mais il ne peut ni ne veut cacher
la foi qui l'anime. Cela ne lui a pas facilité la vie dans son pays
ultra-sécularisé. C'est en tout cas la raison pour laquelle il n'a
jamais été publié au Canada, alors que son premier roman, Père Elijah, s'est vendu à 250.000 exemplaires aux États-Unis et qu'il est traduit en dix langues.
Lorsqu'il était jeune, il était agnostique, voire athée, et fier de l'être. Convaincu d'être devenu un homme libre en se débarrassant de la religion, il lisait Sartre et Camus. C'était la fin des années 1960. Sa conversion, à l'âge de 21 ans, le prit par surprise. Il retourna à l'église, recommença à prier. «Avec Dieu, je découvrais une lumière, la liberté, le vrai amour.»
Pendant cinq ans, soucieux de subvenir aux besoins de sa famille naissante et conscient que ses toiles se vendraient moins bien s'il abordait des sujets religieux, il ne mêle pas sa foi à sa peinture. C'est sa femme, alors qu'elle attendait leur premier enfant, qui l'encourage à ne pas séparer son art de sa vie: «Une personne doit être ce qu'elle est», lui dit-elle. Aussitôt que Michael D. O'Brien commence à s'inspirer de thèmes bibliques, les portes des galeries se ferment. «Ma femme est extraordinaire. Elle ne s'est jamais plainte, confie-t-il. Pourtant nous avons vécu avec nos six enfants dans une totale insécurité économique, au plus bas de l'échelle sociale de notre pays. On élevait nos poules, on mangeait les légumes du jardin, on ne partait pas en vacances.» Ses enfants en ont-ils souffert? «Nous avons connu des moments très durs. Mais, aujourd'hui, ils nous remercient.»
Chez les O'Brien, il n'y avait pas la télévision, mais on regardait des films en vidéo. Et, chaque soir, Michael passait une heure à faire la lecture à ses enfants. «J'ai lu plusieurs fois les trois tomes des Seigneur des anneaux aux uns, puis aux autres.» Homère était un autre de leurs auteurs favoris. Son expérience de père de famille lui a inspiré plusieurs essais sur la littérature pour enfants, dont un ouvrage sur Harry Potter . Il est très conscient du pouvoir des livres sur les esprits, notamment sur les plus jeunes: «Il faut respecter en chacun les étapes de sa croissance et ne pas donner à lire n'importe quoi à un enfant sous prétexte que c'est un bon roman.»
En le lisant et en l'écoutant parler du monde contemporain, on se demande parfois s'il n'est pas doté d'un sixième sens. Sa liberté d'esprit et son insoumission à la pensée dominante frisent l'anarchie, un anarchisme à la façon des Évangiles, absolument non violent donc. À propos de Tolkien, il explique: «Dans la grande guerre entre le bien et le mal, le combat ne peut être seulement politique ou social, si on ne le voit que comme cela, on le perdra. C'est une guerre spirituelle qui se déroule, dans l'invisible. La politique ne peut pas nous sauver.»
En fait, O'Brien n'avait jamais imaginé qu'il deviendrait écrivain. L'inspiration lui vint suite à une expérience mystique: en 1994, âgé de 46 ans, complètement découragé par les problèmes matériels et par l'état de désolation de la société canadienne, il tomba à genoux devant le tabernacle et se mit à pleurer. «J'avais l'impression d'être fini. Je me plaignais à Dieu». Aussitôt, se souvient-il, il sentit une Présence et entendit ces mots: «Dans ce lieu de désolation, je donnerai des fruits.» O'Brien se secoua, persuadé que cette voix venait de son inconscient. Mais non, la voix insista. Toute l'histoire de Père Elijahdéfila alors dans son esprit pendant une heure…
Père Elijahest un thriller religieux qui se déroule au Vatican. Mais rien à voir avec Dan Brown . C'est un roman apocalyptique au sens propre du terme, captivant, d'une subtilité spirituelle et psychologique exceptionnelle, qui jette une lumière saisissante de vérité sur le totalitarisme insidieux qui gagne l'Occident. Son deuxième roman, La Maison de Sophie, met en scène le combat intérieur d'un bibliothécaire homosexuel attiré par un enfant juif qu'il a recueilli pendant la guerre.
«Fanatique ou prophétique?» Lorsqu'O'Brien fut invité à donner des conférences en Pologne, il a été accueilli par ce slogan. Il sourit en racontant cette anecdote: «J'essaie juste de refléter dans mes livres l'état du monde, en posant des questions qu'il faut, me semble-t-il, se poser si nous ne voulons pas avoir de gros ennuis. Il faut rester éveillé, vigilant, exercer son discernement, sans se laisser gagner par la peur.»
O'Brien désarme les préjugés. Il n'est pas un catholique excité, revendicatif, sur la défensive ou moralisateur. Son visage est comme évidé par les combats. Il est empreint de gravité et de douceur, d'une force intérieure paisible qui ne s'impose pas, mais invite au dialogue. Certainement pas fanatique, peut-être prophétique, voilà en tout cas un écrivain dont les romans rendent intelligent, font appel au meilleur de soi et invitent à voir plus loin que le bout de son nez.
«Theophilos», de Michael D. O'Brien, traduit de l'anglais (Canada) par Carine Rabier, Éditions Salvator, 450 p., 22 €.
 |
კანადის შორეულ კუთხეში, ონტარიოს სამხრეთით ტბების და ტყეების მხარეში მცხოვრები 60-ოდე წლის მაიკლ დ. ო ბრაიენი თუ კი არაა სახელგანთქმული ისე როგორც ის ამას იმსახურებს, ეს უეჭველად იმიტომაა რომ ის არის კათოლიკე მწერალი.
არ მოგვინდებოდა ამის თქმა იმიტომ რომ მის მოძღვართა, დოსტოევსკის, სოლჟენიცინის, ტოლკიენის, გ.კ.ჩესტერტონის, ლეონ ბლუას მსგავსად ისიც სავსეა ეტიკეტკებით.
მაგრამ მას არ ძალუძს და არც სურს დამალვა რწმენისა რომელიც მას ასულდგმულებს.
ამას არ გაუადვილებია მისთვის ცხოვრება მის ულტრასეკულარიზებულ ქვეყანაში. ყოველ შემთხვვევაში კანადაში სწორედ ამიტომ არ გამოუქვეყნებიათ მისი ნაწარმოებები. მისი პირველი რომანი "მამა ელია" 250 000 ეგზემპლერად გაიყიდა ამერიკის შეერთებულ შტატებში და ითარგმნა ათ ენაზე.
ახალგაზრდობაში ის იყო აგნოსტიკოსი, ათეისტიც კი და ამაყობდა ამით. ის დარწმუნებული იყო იმაში რომ რელიგიის თავიდან მოშორებით იქცა თავისუფალ ადამიანად. ის კითხულობდა სარტრსა და კამიუს. ეს იყო 1960-ანი წლების დასასრული. 21 წლის ასაკში კი ის მოულოდნელად მოიქცა. დაბრუნდა ეკლესიაში, განაახლა ლოცვა.
"ღმერთთან ერთად მე ვპოულობდი სინათლეს,თავისუფლებას, ჭეშმარიტ სიყვარულს."
რწმენაზე და გონებაზე
მას არ უსწავლია და აქამდე არ ჰქონია არავითარი ნიჭი. მოულოდნელად მან დაიწყო ხატვა და ვეღარ გაჩერდა. "ეს ჰგავდა შადრევანს". რამოდენიმე თვის შემდეგ ერთმა გალერეამ მოაწყო მისი პირველი გამოფენა. მას წილად ხვდა დიდი წარმატება.
მომხდარის გასაგებად ეს თვითნასწავლი კითხულობს ჟაკ მარიტენს და ეტიენ ჟილსონს,შემდეგ თომა აქვინელს, პლატონს.
ო ბრაიენი არის რწმენის და გონების კაცი. შეიძლება იმის თქმა რომ მისი რწმენა ანათებს მის გონებას და პირიქით.
ის ზრუნავდა თავის ახალშექმნილ ოჯახზე და ესმოდა რომ რელიგიურ თემებზე დახატული მისი სურათების გაყიდვა გაძნელდებოდა და ამიტომ 5 წლის მანძილზე ის რწმენის საკითხებს არ უკავშირებდა თავის მხატვრობას.
მაგრამ პირველი შვილის მომლოდინე მეუღლემ დაარწმუნა მეუღლე იმაში რომ არაა სწორი მისი ხელოვნების გამოყოფა მისი ცხოვრებისგან :
"პიროვნება უნდა იყოს ის ვინც არის,თქვა მან".
მაიკლ დ. ო ბრაიენის წინაშე გალერეების კარებები დაიხურა სასწრაფოდ მას შემდეგ რაც მან შთაგონების წყაროდ ნახა ბიბლიური თემები.
«ჩემი მეუღლე არაჩვეულებრივია, მას არასოდეს დაუჩივლია, ამბობს ის. არადა ჩვენ ჩვენს ექვს ბავშვთან ერთად სრულებით დაუცველები ვიყავით ეკონომიკურად, ვცხოვრობდით ჩვენი ქვეყნის სოციალური კიბის უმდაბლეს საფეხურზე. ვზრდიდით ჩვენს ქათმებს, ვჭამდით ბოსტნის ბოსტნეულს, არ დავდიოთ არსად არდადაგების გასატარაბლად და დასასვენებლად.» მისი შვილები იტანჯებოდნენ? «ჩვენ ძალიან მძიმე დღეებიც გადავიტანეთ,მაგრამ ისინი დღეს მადლობას გვეუბნებიან.»
ბრაიენებს არ ჰქონიათ ტელევიზორი. მაგრამ ისინი ფილმებს უყურებდნენ ვიდეოში. მაიკლი ყოველ საღამოს თითო საათი წიგნებს უკითხავდა თავის ბავშვებს. "მე მათ მორიგეობით მრავალჯერ წავუკითხე "ბეჭდების ბატონთა" სამი ტომი". მისი საყვარელი მწერალი იყო ჰომეროსიც. ოჯახის მამის გამოცდილებამ მას შთააგონა საბავშვო ლიტერატურაზე მრავალი ნარკვევის დაწერა.
მას კარგად ესმის თუ რა გავლენას ახდნენ წიგნები ადამიანზე,განსაკუთრებით ყველაზე ახალგაზრდებზე. "პატივი უნდა ვცეთ ბავშვის ზრდის ყოველ ეტაპს და მას არ უნდა მივცეთ წასაკითხათ ნებისმიერი წიგნი იმ საბაბით რომ ესაა კარგი რომანი".
მისი კითხვისას ან თანამედროვე სამყაროზე მისი ნათქვამის მოსმენისას გვიჩნდება კითხვა იმის შესახებ ხომ არა აქვს მას მე-6 გრძნობა.
მისი სულიერი თავისუფლება და მისი დაუმორჩილებლობა გაბატონებული აზრისადმი ახლოსაა ანარქიასთან, მაგრამ ესაა ანარქიზმი სახარებისეულად, ე.ი.ყოველგვარი ძალადობის გარეშე.
ტოლკიენის თაობაზე ის ხსნის: "ბოროტებასთან სიკეთის დიდ ბრძოლაში ბრძოლა ვერ იქნება მხოლოდ პოლიტიკური თუ სოციალური. ჩვენ დავმარცხდებით თუ კი ბოროტებასთან დიდ ბრძოლას დავიყვანთ პოლიტიკურ და სოციალურ ბრძოლაზე. ესაა სულიერი ბრძოლა და ის უხილავში ხდება. პოლიტიკა ვერ გვიხსნის."
სინამდვილეში ო ბრაიენს ვერ წარმოედგინა რომ ის გახდებოდა მწერალი, მაგრამ მას ჰქონდა მისტიკური განცდა და გამოცდილება.
1994 წელს 46 წლის ო ბრაიენი სრულებით სასოწარკვეთილი იყო მატერიალური პრობლემების,კანადას საზოგადოების მძიმე მდგომარეობის გამო. ის დაეცა ხატის წინაშე და დაიწყო ტირილი.
"მე მეგონა რომ ყველაფერი გათავდა.მე შევჩიოდი ღმერთს,იხსენებს ის,მან იგრძნო ვიღაცის ყოფნა და გაიგო ეს სიტყვები "ამ აოხრებულ ადგილას მოგცემ ნაყოფს". შეძრული ო ბრაიენი დარწმუნებული იყო რომ ეს სიტყვები მოდიოდა მისი არაცნობიერიდან. მაგრამ არა. ხმამ დაიჟინა. ო ბრაიენის ცნობიერებაში ერთ საათში ამოვიდა მამა ელიას მთელი ისტორია...
"მამა ელია" არის ვატიკანში მიმდინარე რელიგიური ტრილერი რომელსაც არაფერი აქვს საერთო დენ ბრაუნთან. ესაა აპოკალიპტური რომანი ამ სიტყვის საკუთარი მნიშვნელობით,შთამბეჭდავი,განსაკუთრებით დახვეწილი სულიერად და ფსიქოლოგიურად. ის შუქს ჰფენს იმ ვერაგ ტოტალიტარიზმს რომელიც იპყრობს დასავლეთს.
მისი მეორე რომანი,"სოფის სახლი" გვიჩვენებს შინაგან ბრძოლას რომელიც გადააქვს ჰომოსექსუალ ბიბლიოთეკარს ვისაც იზიდავს ომის დროს მის მიერ გადარჩენილი ებრაელი ბიჭი.
დიდად შთამბეჭდავი კულტურა
ერთი წლის შემდეგ გამოვიდა "კუნძული სამყაროს გულში", 800 ფურცლიანი მშვენიერი და მე-20 საუკუნის მომცველი ისტორია.
მისი ბოლო რომანი "თეოფილოსი" //გამოცემული საფრანგეთში// არის მახარებელი ლუკას მამის ისტორია.
ეს კარგი და გონიერი ბერძენი ექიმი ღელავს იმის გამო რომ მისი შვილი გახდა ამ ახალი ებრაული სექტის წევრი. ის წავა გალილეაში და იუდეაში იმის გასარკვევად თუ ვინ არიან იესო და მისი მიმდევრები. ამ რომანების დამწერს არ დაუმთავრებია არც ერთი უნივერსიტეტი მაგრამ მისი ნაწარმოები გამოირჩევა დიდად შთამბეჭდავი კულტურით.
"ფანატიკოსი თუ წინასწარმეტყველი?" ამ ლოზუნგით შეხვდნენ ო ბრაიენს პოლონეთში სადაც ის ჩავიდა მოხსენებათა წასაკითხად. ის იღიმის ამ ანეგდოტის მოყოლისას:
"მე ჩემს წიგნებში ვდილობ მხოლოდ სამყაროს მდგომარეობის ასახვას და ვსვავ ჩემის აზრით დასასმელ კითხვებს თუ არ გვინდა რომ გვქონდეს დიდი დარდები. უნდა ვიყოთ მღვიძარნი,ფხიზელნი,კარგად უნდა გავერკვიოთ ყველაფერში ისე რომ არ შეგვიპყროს შიშმა".
ო ბრაიენი განაიარაღებს ცრუმორწმუნეებს. ის არაა გაღიზიანებული, მომთხოვნი, თავდაცვაზე გადასული თუ მორალიზატორი კათოლიკე. მისი სახე თითქოს ამოღრუებულია ბრძოლებისგან. მას ამჩნევია სიმძიმის და სიტკბოების კვალი. მისგან მოდის მშვიდობიანი ძალა რომელიც არ ცდილობს გაბატონებას მაგრამ იწვევს დიალოგზე.
აი ყველა შემთხვევაში მწერალი რომლის რომანებიც მკითხველს ჭკვიანს ხდის,აღვიძებს საუკეთესოს რაც არის ადამიანში და ადამიანებს მოუწოდებს უფრო შორს გახედვისკენ.
მაიკლ ო ბრაიენის ფრანგული თარგმანი ეხლახანს გამოიცა საფრანგეთშიც.
ჟან-კრისტოფ მარმარას ეს შესანიშნავი ანოტაცია დაიბეჭდა ფრანგული გაზეთი ლე ფიგაროს ლიტერატურულ დამატებაში//20.12.11//.
http://www.lefigaro.fr/livres/2012/11/15/03005-20121115ARTFIG00666--michael-d-o-brien-un-prophete-venu-du-canada.php
Michael D. O'Brien, un prophète venu du Canada
Mots clés : Theophilos, Père Elijah, La maison de Sophie, Une ile au coeur du monde, Michael D. O'Brien, Éditions Salvator
Par Astrid De Larminat Publié Réactions
Par Astrid De Larminat Publié Réactions
J'essaie de refléter dans mes livres l'état du monde, en posant des questions qu'il faut, me semble-t-il, se poser si nousne voulons pas avoir de gros ennuis , confie Michael D. O'Brien Crédits photo : Jean-Christophe MARMARA/Le Figaro
L'écrivain, peintre et chrétien mystique, s'insurge dans son nouveau livre Theophilos contre le totalitarisme occidental avec le souffle d'un Soljenitsyne.
Theophilos, de Michael D. O'Brien (Éditions Salvator)
Lorsqu'il était jeune, il était agnostique, voire athée, et fier de l'être. Convaincu d'être devenu un homme libre en se débarrassant de la religion, il lisait Sartre et Camus. C'était la fin des années 1960. Sa conversion, à l'âge de 21 ans, le prit par surprise. Il retourna à l'église, recommença à prier. «Avec Dieu, je découvrais une lumière, la liberté, le vrai amour.»
De foi et de raison
Il n'avait pas fait d'études et, jusque-là, n'avait aucun talent. Subitement, il se mit à dessiner… et ne put plus s'arrêter: «Ça coulait comme une fontaine.» Quelques mois plus tard, une galerie accueillait sa première exposition. Grand succès. Pour comprendre ce surgissement, cet autodidacte lit Jacques Maritain et Étienne Gilson. Puis Thomas d'Aquin, Platon. O'Brien est un homme de foi et de raison. On dirait que sa foi éclaire sa raison, et vice-versa.Pendant cinq ans, soucieux de subvenir aux besoins de sa famille naissante et conscient que ses toiles se vendraient moins bien s'il abordait des sujets religieux, il ne mêle pas sa foi à sa peinture. C'est sa femme, alors qu'elle attendait leur premier enfant, qui l'encourage à ne pas séparer son art de sa vie: «Une personne doit être ce qu'elle est», lui dit-elle. Aussitôt que Michael D. O'Brien commence à s'inspirer de thèmes bibliques, les portes des galeries se ferment. «Ma femme est extraordinaire. Elle ne s'est jamais plainte, confie-t-il. Pourtant nous avons vécu avec nos six enfants dans une totale insécurité économique, au plus bas de l'échelle sociale de notre pays. On élevait nos poules, on mangeait les légumes du jardin, on ne partait pas en vacances.» Ses enfants en ont-ils souffert? «Nous avons connu des moments très durs. Mais, aujourd'hui, ils nous remercient.»
Chez les O'Brien, il n'y avait pas la télévision, mais on regardait des films en vidéo. Et, chaque soir, Michael passait une heure à faire la lecture à ses enfants. «J'ai lu plusieurs fois les trois tomes des Seigneur des anneaux aux uns, puis aux autres.» Homère était un autre de leurs auteurs favoris. Son expérience de père de famille lui a inspiré plusieurs essais sur la littérature pour enfants, dont un ouvrage sur Harry Potter . Il est très conscient du pouvoir des livres sur les esprits, notamment sur les plus jeunes: «Il faut respecter en chacun les étapes de sa croissance et ne pas donner à lire n'importe quoi à un enfant sous prétexte que c'est un bon roman.»
En le lisant et en l'écoutant parler du monde contemporain, on se demande parfois s'il n'est pas doté d'un sixième sens. Sa liberté d'esprit et son insoumission à la pensée dominante frisent l'anarchie, un anarchisme à la façon des Évangiles, absolument non violent donc. À propos de Tolkien, il explique: «Dans la grande guerre entre le bien et le mal, le combat ne peut être seulement politique ou social, si on ne le voit que comme cela, on le perdra. C'est une guerre spirituelle qui se déroule, dans l'invisible. La politique ne peut pas nous sauver.»
En fait, O'Brien n'avait jamais imaginé qu'il deviendrait écrivain. L'inspiration lui vint suite à une expérience mystique: en 1994, âgé de 46 ans, complètement découragé par les problèmes matériels et par l'état de désolation de la société canadienne, il tomba à genoux devant le tabernacle et se mit à pleurer. «J'avais l'impression d'être fini. Je me plaignais à Dieu». Aussitôt, se souvient-il, il sentit une Présence et entendit ces mots: «Dans ce lieu de désolation, je donnerai des fruits.» O'Brien se secoua, persuadé que cette voix venait de son inconscient. Mais non, la voix insista. Toute l'histoire de Père Elijahdéfila alors dans son esprit pendant une heure…
Père Elijahest un thriller religieux qui se déroule au Vatican. Mais rien à voir avec Dan Brown . C'est un roman apocalyptique au sens propre du terme, captivant, d'une subtilité spirituelle et psychologique exceptionnelle, qui jette une lumière saisissante de vérité sur le totalitarisme insidieux qui gagne l'Occident. Son deuxième roman, La Maison de Sophie, met en scène le combat intérieur d'un bibliothécaire homosexuel attiré par un enfant juif qu'il a recueilli pendant la guerre.
Une culture époustouflante
L'an passé est paru Une île au cœur du monde, magnifique histoire qui court sur 800 pages et traverse le XXe siècle. Theophilos, son dernier roman publié en France, est l'histoire du père de l'évangéliste Luc: ce médecin grec, homme de bien et de raison, s'inquiétant de voir son fils embrigadé dans cette nouvelle secte juive, part enquêter en Galilée et en Judée sur Jeshua et ses disciples. Tous ces romans sont nourris d'une culture époustouflante venant d'un homme qui n'a fréquenté aucune université.«Fanatique ou prophétique?» Lorsqu'O'Brien fut invité à donner des conférences en Pologne, il a été accueilli par ce slogan. Il sourit en racontant cette anecdote: «J'essaie juste de refléter dans mes livres l'état du monde, en posant des questions qu'il faut, me semble-t-il, se poser si nous ne voulons pas avoir de gros ennuis. Il faut rester éveillé, vigilant, exercer son discernement, sans se laisser gagner par la peur.»
O'Brien désarme les préjugés. Il n'est pas un catholique excité, revendicatif, sur la défensive ou moralisateur. Son visage est comme évidé par les combats. Il est empreint de gravité et de douceur, d'une force intérieure paisible qui ne s'impose pas, mais invite au dialogue. Certainement pas fanatique, peut-être prophétique, voilà en tout cas un écrivain dont les romans rendent intelligent, font appel au meilleur de soi et invitent à voir plus loin que le bout de son nez.
«Theophilos», de Michael D. O'Brien, traduit de l'anglais (Canada) par Carine Rabier, Éditions Salvator, 450 p., 22 €.
No comments:
Post a Comment