დმიტრი ლიხაჩოვი - კომუნისტები ამ კაცს ასახლებდნენ სოლოვკებში,კლავდნენ,წვავდნენ და ცდილობდნენ სტალინური ჯილდოებით მის მოსყიდვას:

დმიტრი ლიხაჩოვი:
მას არ უმუშავია პრაღაში გამომავალ კომუნისტურ პროპაგანდისტულ ჟურნალში 1975-76 წლებში მას ლენინგრადში რამოდენიმეჯერ დაესხნენ თავს. ერთხელ თავდამსხმელმა მას ნეკნები ჩაუმტვრია. რამოდენიმეჯერ სცადეს მისი ბინის დაწვაც.

უკანასკნელი "ერის სვინდისი" - ძველმორწმუნე დმიტრი ლიხაჩოვი:
აკადემიკოსი ლიხაჩოვის და მწერალი სოლჟენიცინის სიკვდილის შემდეგ რუსეთში აღარ დარჩა მორალური ავტორიტეტი. დმიტრი ლიხაჩოვის მაგალითზე ვნახოთ ის თუ რაა საჭირო ერის სვინდისად გასახდომად. აი ეს პირობები: წინაპრები ანტისიტემიდან,რუსული სახელმწიფოებრიობის მემკვიდრეობითი მიუღებლობა და მხარდაჭერა საზღვარგარეთიდან.

დმიტრი ლიხაჩოვი დაიბადა 1906 წელს ფედოსეის უმღვდელო თანხმობის ძველმორწმუნეთა შეძლებულ ოჯახში.


მან მთელი მცხოვრება შეინარჩუნა თავისი ძველმორწმუნული მსოფლმხედველობა. მას უნდოდა რომ ძველმორწმუნეთა წესით ყოფილიყო დაკრძალული.

აი რას წერდა ლიხაჩოვზე ლეონტი პიმენოვი გაზეთში "ძველმორწმუნე" //ნომერი 19,2001 წ..//:
" ...მისი შრომების და მის მიერ გადატანილის თანახმად მისი რწმენა იყო ნესტორ ჟამთააღმწერელის,სერგი რადონეჟელის,პროტოპოპი ავაკუმის და ბოიარინია მოროზოვას რწმენა.

ის სასწაულად მოხვდა ჩვენს დროში ნიკონამდელი წმინდა რუსეთიდან.

არაა შემთხვევითი რომ უცნობი აკადემიკოსების გრანიტის დიდ ლოდ-ძეგლებს შორის მის საფლავზე არის უბრალო რვაბოლოიანი ხის ჯვარი. ასეთი იყო მისი ანდერძი."

დმიტრი სერგეის ძე თავის ინტერვიუთა უმრავლესობაში ხაზს უსვამდა რომ ნამდვილ რუსულ კულტურას ინახავს მხოლოდ ძველმორწმუნეობა-

სტაროობრიადჩესტვო:

 
ძველმორწმუნე სტაროვერთა დევიზი - "ჩემი სახელმწიფო ჩემი ოჯახია".
"ძველმორწმუნეობა რუსული ცხოვრების და კულტურის საკვირველი მოვლენაა.

-------------------------------------------------------
 ფილოსოფიური ლექსიკონი- სტაროობრიადჩესტვო-ძველმორწმუნეობა-საერთო სახელი რელიგიური მოძრაობებისა რომლებმაც უარყვეს პატრიარქი ნიკონის მიერ 1650-ან წლებში რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის რეფორმა. არასოდეს ყოფილა ერთიანი მოძრაობა და იშლებოდა ცალკეულ მიმდინარეობებად და ჯგუფებად.  ზომიერი ფრთა აღიარებდა მღვდლების აუცილებლობას ღვთისმსახურების და რიტუალების ჩატარების დროს. ის დიდად არ განსხვავდება მართლმადიდებელი ეკლესიისგან. მაგრამ იყო რადიკალური ფრთა რომელიც უარყოფდა საეკლესიო იერარქიას და რიტუალიზმს,მას ეკავა საშუალო ადგილი მართლმადიდებლობას და სექტანტობას შორის.

დაიწყო საეკლესიო რეფორმის წინააღმდეგ სამღვდელოების ნაწილის პროტესტით. ამ ნაწილს ხელმძღვანელობდა პროტოპოპი ავაკუმი. შემდეგ მოძრაობას შეუერთდა გლეხობის და ქალაქთა გარეუბნების მცხოვრებთა მნიშვნელოვანი ნაწილი. 

ძველმორწმუნეობის ესქატოლოგიაში,მოძღვრებაში ამქვეყნად ანტიქრისტეს გაბატონების შესახებ გამოვლინდა საზოგადოების სხვადასხვა ფენის ოპოზიციური განწყობები.  ეს ფენები უკმაყოფილოები იყვნენ თვითმპყრობელობის და ბატონყმური ჩაგვრის გაძლიერებით. 

ძველმორწმუნეობას სასტიკად დევნიდნენ მეფის ადმინისტრაცია და ოფიციალური ეკლესია. ძველმორწმუნეები რეპრესიებს გაურბოდნენ მიუდგომელ,ნაკლებად დასახლებულ ადგილებში-პომორიეში,ვოლგას იქით,დონზე და იაიკზე,ციმბირში,რუსეთის საზღვრებს გარეთ. ძველმორწმუნეობის უდიდესი სულიერი და ორგანიზაციული ცენტრი იყო მოსკოვი.

ძველმორწმუნეთა ზედაფენა მტრულად შეხვდა ბოლშევიკურ გადატრიალებას. სოციალისტური მშენებლობის დროს ძველმორწმუნეობამ დაკარგა მიმდევართა დიდი ნაწილი და ეხლა განიცდის დაცემას. 

მაგრამ დღემდე დარჩა როგორც ძველმორწმუნეთა ზომიერი ფრთა რომელმაც შეინარჩუნა რუსული მართლმადიდებლობის რეფორმამდელი,ძველი ფორმები ისე მისი რადიკალური უმღვდელო ფრთა ბესპოპოვშჩინა. 

 
общее наименование религ. течений, отрицающих обрядовую реформу рус. православной церкви, осуществленную патриархом Никоном в 1650-х гг. С. никогда не представляло собой единого целого и распадалось на отд. толки и согласия. Умеренное направление С. – поповщина, признавая необходимость священников при совершении богослужения и обрядов, мало чем отличается от православной церкви. Беспоповщина, отрицающая церк. иерархию и упростившая обрядность, явилась радикальным направлением, занявшим промежуточное положение между православием и сектантством.

Начавшись с протеста части духовенства, возглавленного протопопом Аввакумом, против церк. реформы, старообрядч. движение в дальнейшем охватило значит. массы крестьянства и посадского населения. В эсхатологии С., в учении о воцарении антихриста в "мире" нашли религ. отражение оппозиц. настроения различных слоев общества, недовольных усилением самодержавного и крепостнич. гнета. С. жестоко преследовалось царской администрацией и офиц. церковью. Спасаясь от репрессий, старообрядцы бежали в труднодоступные, малозаселенные местности – в Поморье, Заволжье, на Дон и Яик, в Сибирь, за рубежи России. Крупнейшим духовным и организац. центром С. была Москва. Старообрядч. верхушка враждебно встретила Великую Окт. социалистич. революцию. За годы социалистич. строительства С. потеряло большую часть своих приверженцев и находится в состоянии упадка. В наст. время в поповщине преобладает т.н. белокриницкая иерархия (австрийское согласие), менее распространена "древлеправославная" (беглопоповская) церковь. В беспоповщине господствует поморский толк, получивший наибольшее распространение в Прибалтике, сохраняет нек-рое значение федосеевский толк; остальные беспоповские толки представляют собой немногочисл. религ. группы.

Лит.: Плеханов Г. В., История рус. обществ. мысли, кн. 1–3, М.–Л., 1925; Смирнов П. С., История рус. раскола С., 2 изд., СПБ, 1895; Щапов А. П., Рус. раскол С., рассматриваемый в связи с внутр. состоянием рус. церкви и гражданственности в 17 в. и 1-й пол. 18 в., Соч., т. 1, СПБ, 1906; Каптерев Η. Φ., Патриарх Никон и царь Алексей Михайлович, т. 1–2, Сергиев Посад, 1909–12; Никольский Н. М., История рус. церкви, 2 изд., М.–Л., 1931; Житие протопопа Аввакума, им самим написанное и др. его соч., [М., 1960]; Миловидов В. Ф., С. и социальный прогресс, в сб.: Вопросы науч. атеизма, вып. 2, М., 1966. См. также. лит. при ст. Беспоповщина.

В. Миловидов. Москва.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ძველმორწმუნეთა დევნა ბოლოს და ბოლოს შესწყვიტეს 1906 წელს,ნიკოლოზ მეორის დროს.  მანამდე მათ ყველანაირად ავიწროებდნენ და ამიტომ ძველმორწმუნეები ჩაიკეტნენ ძველ რწმენებში,ძველ წეს-ჩვეულებებში,ძველ წიგნებში,ყველაფერ ძველში. 

და გამოვიდა საოცარი რამ! ძველმორწმუნეებმა თავისი შეუპოვრობით,

თავისი ერთგულებით ძველი რწმენისადმი შეინარჩუნეს ძველი რუსული კულტურა,ძველი მწერლობა,ძველი წიგნები,ძველებური კითხვა,ძველი რიტუალები. ამ ძველ კულტურაში შედიოდა ფოლკლორიც,ბილინები რომლებიც ჩრდილოეთში უმთავრესად შეინარჩუნეს ძველმორწმუნეებმა. 

ზნეობრივმა სიმტკიცემ რწმენაში გამოიწვია ის რომ ძველმორწმუნეები შრომაშიც ზნეობრივად მტკიცენი იყვნენ. ძველმორწმუნეები სვინდისიერად აკეთებდნენ ყველაფერს რასაც აკეთებდნენ. ისინი სვინდისიერად მისდევდნენ მეთევზეობას ან თევზის რეწვას,მედურგლეობას თუ მჭედლობას და ვაჭრობას. 

მოხერხებული და ადვილი იყო მათთან სხვადასხვა შეთანხმებების დადება.    შეთანხმება ხდებოდა ყოველგვარი წერილობითი დოკუმენტების გარეშე. ძველმორწმუნეთა სიტყვა სანდო იყო.  

ძველმორწმუნეთა,ვაჭართა სიტყვა საკმარისი იყო და ყველაფერი კეთდებოდა ტყუილის გარეშე. 

თავისი პატიოსნების წყალობით ძველმორწმუნეებმა შეადგინეს რუსეთის მოსახლეობის საკმაოდ შეძლებული ფენა.  ურალის მრეწველობა,

მაგალითად,იდგა ძველმორწმუნეებზე.  ყოველ შემთხვევაში ნიკოლაი პირველამდე. ნიკოლაი პირველის დროს დაიწყეს ძველმორწმუნეთა განსაკუთრებული დევნა.

თუჯისმსხმელი მრეწველობა,მეთევზეობა ჩრდილოეთში-ეს სულ ძველმორწმუნეები არიან. ძველმორწმუნეებიდან გამოვიდნენ ვაჭრები რიაბუშინსკები და მოროზოვები. 

მაღალი ზნეობა მომგებიანია ადამიანისთვის! ამის თვალსაჩინო მაგალითია ძველმორწმუნეები. 

ძველმორწმუნეები მდიდრდებოდნენ და ქმნიდნენ საქველმოქმედო, საეკლესიო, საავადმყოფო ორგანიზაციებს. 

ძველმორწმუნეებში არ არსებობდა კაპიტალისტური სიხარბე. ეს იყო რუსეთის მოსახლეობის საკვირველი,ძალიან მდიდარი და ძალიან გულუხვი ფენა!" 

პეტრეს ხანა იყი ძველრუსული წარმართობის აღორძინება მისი ცუდი მხრიდან. მან ქვეყანა გადააქცია მასკარადად, სწორედ იმ მასკარადად რომლის გულისთვისაც სდევნიდნენ სკომოროხებს. ეს ასამბლეებიც იყო მასხარაობა. პეტრეს სრულიად მასხრული კრებაც არის მასხრული ეშმაკობა-ბესოვშჩინა.

მაგრამ ძველმორწმუნეობა არაა მარტო ზნეობრიობა და სიმტკიცე. ისაა ის მუშტებიანი სიკეთე რომლის გარეშეც შეუძლებელია რუსეთის მოლოქთან ბრძოლაში გაძლება.  ჩვენ ლიხაჩოვი გვახსოვს როგორც სუსტი ინტელიგენტი, მაგრამ ამ გარეგნობის უკან იმალებოდა მგზნებარე მებრძოლი და ქურდული სამყაროს ავტორიტეტიც კი //ქურდული სამყაროც არსით ანტისისტემაა-რუსთა თვითორგანიზაციის კიდევ ერთი სისტემა რომელიც რუსებს რუსეთში აძლევდა ადამიანობის შენარჩუნების საშუალებას//.

ლიხაჩოვმა მიიღო საბჭოთა სისტემის ლენინური ვარიანტი. 1920-ანი წლების შუა ხანებში ვიწრო წრეში ის ხშირად დარდობდა იმაზე რომ ისევ მოვიდნენ თეთრები. სტალინიზმისადმი ამ დამოკიდებულებაში ის უცნაურად ჰგავს სხვა მორალურ ავტორიტეტს-სოლჟენიცინს,და ვარლამ შალამოვსაც. სამივე ემხრობოდა მემარცხენე ბრუნს. 

და თუ სოლჟენიცინმა  და შალამოვმა თავისი არჩევანი შეაჩერეს ტროცკიზმზე, ლიხაჩოვი მიემხრო ქრისტიანულ სოციალიზმს.  

თებერვალში ლიხაჩოვს იჭერენ  მისთვის რომ ის მონაწილეობდა სტუდენტურ  წრეში "კოსმიურ მეცნიერებათა აკადემია". ამ აკადემიამ 1926-1927 წლებში გაშალა ბობოქარი საქმიანობა რომლის მიზანიც იყო სხვადასხვა სექტის ჩართვა კომუნიზმის მშენებლობაში. მისმა აქტივმა ფეხით გაიარა ლენინგრადიდან საქართველომდე და ის გზა და გზა სექტანტებს უკითხავდა ლექციებს დედამიწაზე სამოთხის მალე აშენების შესახებ. 

საინტერესოა რომ ამ აკადემიაში მოღვაწეობდა კიდევ ერთი მომავალი მორალური ნახევრადავტორიტეტი-ფილოსოფოსი მიხაილ ბახტინი.


ხოდა თავისი მოვალეობების თავდადებით შემსრულებელმა ჩეკისტებმაც მიაქციეს ყურადღება ამ თვითმოქმედებას. ამ ასე ვთქვათ აკადემიკოსებს კერძოდ ბრალად დასდეს ძველბერძნული მისალმება ხაირეს გამოყენება //ის ფონეტიკურად ახლო იყო გერმანელ ფაშისტთა მიმართვასთან ჰაილ//.

პირადად ლიხაჩოვს დამატებით ბრალად დასდეს აგიტაცია ძველი ორთოგრაფიის სასარგებლოდ და 5 წლით გააგზავნეს სოლოვკებში რევოლუციის საწინააღმდეგო აგიტაციისთვის. 1931 წელს ლიხაჩოვი გადაიყვანეს ნახევრადთავისუფალ დასახლებაზე ბუღალტერად ბელომორო-ბალტიის ბანაკში და 1932 წელს გაუშვეს.  

ლიხაჩოვი ბანაკში დაუახლოვდა კრიმინალურ ავტორიტეტებს. მის მეგობრებად პატიმრობის მთელ მანძილზე იყვნენ ურკები ვანკა კომისაროვი და ევსეი კორაბლიოვი. მათ სოლოვკებში შექმნეს თეატრალური დასი.

"ამ ვანკა კომისაროვმა მასწავლა თუ როგორ არ უნდა დამეკარგა ღირსება და მუდამ საკუთარი ფორმით სიარული. მან დამარქვა "მედიაკოვი შტიმ",რაც ქურდების ენაზე ნიშნავს საზრიან ადამიანს".იხსენებდა დმიტრი სერგეის ძე.

ურკებმა ლიხაჩოვი მოაწყვეს ძროხის ფერმის მმართველად,ე.ი.თანამედროვე ენით მენეჯერად.  ლიხაჩოვი იხსენებს რომ მას დღეში ჰქონდა ნახევარი კილო კარაქი.

ბანაკში დმიტრი სერგეის ძე ისევ ხვდება "თეთრებს". მისი უფროსი იყო თეთრი ოფიცერი კურილკა,და ადმინისტრაციის მთავარი საქმეთა მწარმოებელი იყო კერენსკის ყოფილი ფლაგ-ოფიცერი მელნიკოვი.

სოლოვკებში დმიტრი სერგეის ძე ითხოვს კრიმინოლოგიურ კაბინეტში გადაყვანას. მელნიკოვი თანხმდება. ლიხაჩოვი იწყებს კრიმინალური სამყაროს შესწავლას. ბანაკიდან დაბრუნების შემდეგ ის აქვეყნებს ნაშრომებს "სისხლის სამართლის დამნაშავეთა კარტის თამაშები", "პირველყოფილი პრიმიტივიზმის ნიშნები ქურდულ ენაში","პროფესიული ენის არგოტული სიტყვები".
ქურდულმა სამყარომ ლიხაჩოვი დააინტერესა არა იმდენად ქურდული რომანტიკით რამდენადაც მისი მწყობრი სისტემით რომელსაც ჰქონდა პროტოსახელმწიფოს ნიშნები.

საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტის შუამდგომლობით 1936 წელს ლიხაჩოვს მოხსნეს ნასამართლება. 2 წლის შემდეგ დმიტრი სერგეის ძე გახდა რუსული ლიტერატურის ინსტიტუტის, სახელგანთქმული პუშკინის სახლის, მეცნიერი თანამშრომელი. ამ დროიდან ის გახდა ძველი რუსული ლიტერატურის სპეციალისტი. წელიწადნახევარში მან დაიცვა დისერტაცია ნოვგოროდის მე-17 საუკუნის მატიანეების შესახებ. 1941 წელს ლიხაჩოვი ხდება ფილოლოგიურ მეცნიერებათა კანდიდატი და მტკიცედ მკვიდრდება აკადემიურ სამყაროში.

1941 წლის შემოდგომიდან 1942 წლის ივნისამდე ლიხაჩოვი იყო ბლოკადაში მოქცეულ ლენინგრადში,შემდეგ ის და მისი ოჯახი გადაიყვანეს ყაზანში. იმავე 1942 წელს  "თეთრი ბილეთის" მიმღები ლიხაჩოვი დააჯილდოვეს მედლით  ლენინგრადის დაცვისთვის. ამით შემოიფარგლა მისი წვლილი გამარჯვებაში. მაგრამ მას მაინც "ფრონტოვიკ"-ფრონტელს უწოდებდნენ. 

ომის შემდეგ ლიხაჩოვს ზედიზედ ეყრება თავზე წოდებები და ჯილდოები.მეცნიერებათა დოქტორი,პროფესორი,სტალინური პრემიის ლაურეატი,მწერალთა კავშირის წევრი, მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-კორესპონდენტი. 

დმიტრი სერგეის ძე იყო საბჭოთა კავშირის ერთ-ერთი პირველი სისტემური დისიდენტი. ეს იყო საბჭოთა ხელისუფლებასთან თანაარსებობის
//ქართველი დემოკრატებისთვის უფრო გასაგებად კოაბიტაციის,გ.მ.// უნიკალური ფორმა რომელიც იძლეოდა როგორც მატერიალური კეთილდღეობის ისე დასავლეთის და ინტელიგენციის უფრო რადიკალური ფრთის აღიარების მოპოვების შესაძლებლობას. 

955 წელს ლიხაჩოვმა დაიწყო ბრძოლა ისტორიის ძეგლთა და სიძველეთა გადასარჩენად და მის ირგვლივ შეიქმნა საკმაოდ მებრძოლი და გავლენიანი წრე. 

ლიხაჩოვი ხშირად მოგაზურობს დასავლეთში ძველი რუსული ლიტერატურის შესახებ ლექციების ჩასატარებლად//მაგ.მივლინებათა 6-წლიანი ციკლი ავსტრიაში// და მან მოიპოვა დასავლეთის აკადემიური წრეების აღიარება.  1967 წელს ის ხდება ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორი,მოგზაურობს ინგლისში ლექციებით. 

სრულიად რუსეთის ისტორიის და კულტურის ძეგლთა დაცვის საზოგადოებაში ლიდერობასთან ერთად ლიხაჩოვი იწყებს შეურიგებელ ბრძოლას ე.წ.რუსულ ნაციონალიზმთან//ამ პოზიციაზე იდგა ის სიცოცხლის ბოლომდე//. 

1975-76 წლებში მას რამოდენიმეჯერ დაესხნენ თავს. ერთ-ერთი ასეთი თავდასხმის დროს მას თავდამსხმელმა დაუმტვრია ნეკნები მაგრამ 70 წლის აკადემიკოსმა მოახერხა მისი მოგერიება. ამაში მას დაეხმარა სოლოვკებში მიღებული  ურკაგანული გამოცდილება.  

რამოდენიმეჯერ სცადეს ლიხაჩოვის ბინის დაწვაც.

1970-ან წლებში ლენინგრადს მართავდა ბოლშევიკი მეფუკა რომანოვი. 1970-ანი წლების შუა ხანებიდან ეს ბონზა ჩქარა-ჩქარა ადის პარტიულ იერარქიაში და თითქმის მწვერვალამდეც აღწევს. 1985 წელს კომუნისტ  უხუცესებს უნდა აერჩიათ რომანოვი ან გორბაჩოვი. რომანოვი დამარცხდა. 

ხელისუფლება  თავისი მიზნების მისაღწევად ეხლაც იყენებს ფეხბურთის ფანატებს და ბოლშევიკმა რომანოვმა მაშინ შექმნა მილიციის და ხულიგან-კრიმინალთა ნახევრადოფიციალური შენაერთი.

თვითონ ლიხაჩოვი ასე იხსენებდა იმ დროს :


1976 წელი ლენინგრადში იყო დისიდენტების და მემარცხენე მხატვართა ბინების დაწვის დრო. მაისის დღესასწაულებზე ჩვენ წავედით აგარაკზე. დაბრუნებისას ჩვენ დაგვხვდა ჩვენს ბინაში მოსეირნე მილიციელი. აივნის კარი გამტვრეული იყო. მილიციელმა გვთხოვა არ გვეღელვა. ის ჩვენ გველოდა. გაირკვა რომ ნაშუაღამევის სამი საათისთვის სახლი გააღვიძა სიგნალიზაციის ღრიალმა. და ისინი ვინც აჩაღებდნენ ხანძარს გაიქცნენ და კარებთან დატოვეს ჭურჭელი სითხით და პლასტიკი რომლითაც ცდილობდნენ ხვრელების ავსებას სითხე რომ არ გადენილიყო უკან და სხვა ტექნიკური წვრილმანი. 

გამოძიება მიმდინარეობდა მესტისმეტად თავისებურად- სითხიანი ჭურჭელი მოსპეს, ამ სითხის შემადგენლობა არ დაადგინეს//ჩემმა უმცროსმა ძმა-ინჟინერმა თქვა რომ ეს იყო ნავთის და აცეტონის ნაერთი//. ხანძრის გამჩაღებლების მიერ დატოვებული თითების ანაბეჭდები ჩამორეცხეს. საქმე ხელიდან ხელში გადადიოდა და ბოლოს  ვიღაც გამომძიებელმა ქალმა მითხრა-ნურც ეძებთ!"

Добавьте подпись

//ლენინგრადელი ნონ-კონფორმისტი მხატვარი ევგენი რუხინი. ბოლშევიკი რომანოვის დროს დაწვეს თავის სახელოსნოში მის ნამუშევრებთან ერთად...,გ.მ.//...

     
დაახლოებით ამავე წლებში ლიხაჩოვმა ხელი არ მოაწერა საბჭოთა მეცნიერების და კულტურის მუშაკთა წერილს რომლითაც დაგმობილი იყო სოლჟენიცინი. ის ასევე გამოვიდა საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიიდან სახაროვის გაგდების წინააღმდეგ. ის პერესტროიკამდე არ აწერდა ხელს ოფიციოზურ წერილებს.

ვის შეიძლებოდა დაყრდნობოდა  ამ მდგომარეობაში,მუდმივ შინაგან ემიგრაციაში მყოფი ლიხაჩოვი? რა თქმა უნდა ის ჩაფლული იყო თავის საყვარელ სამუშაოში,ძველი რუსეთის კვლევაში,მაგრამ ეს ცოტა იყო. რუსეთში ევროპელ ინტელიგენტს გაგიჟებული ბოლშევიკებისგან დაიცავდა მხოლოდ დასავლეთი. და ლიხაჩოვი ასეთ მხარდაჭერას პოულობს ინგლისელ მედიამაგნატ მილიარდერ რობერტ მაქსველში.

----------------------------------------------------------------------------------------

მაგრამ ბოლშევიკური საცეცები გრძელია...

ოთხი დაზვერვის აგენტი ლორდი რობერტ მაქსველი მეტად უცნაურად მოკვდა....

1991 წლის 5 ნოემბერის ღამეს ანტილის კუნძულებთან თავისი საკუთარი იახტიდან გადავარდა გაზეთების და გემების,რადიოსადგურების,
ტელეკომპანიების და წიგნების გამომცემლობების მფლობელი 68 წლის ლორდი რობერტ მაქსველი.  ცივი ომის დროს მაქსველი იყო მი-6-ს,ცრუს და მოსადის აგენტი. ამავე დროს მან მოახერხა საბჭოთა კავშირის კომპარტიის ცენტრალური კომიტეტის პოლიტბიუროს გარემოცვაში შეღწევა. მან მოხიბლა მაო,ბრეჟნევი,ჩერნენკო,ანდროპოვი,გორბაჩოვი,ჩაუშესკუ,ხონეკერი,ჰუსაკი და კადარი.  ჰამერის შემდეგ მაქსველი იყო მეორე დიდი ბურჟუა რომელმაც მოახერხა კრემლის მრძანებელთა სხეულებთან მიახლოება. 

მისი სიკვდილის შემდეგ გამოჩნდა პუბლიკაციები რომლებიც ამტკიცებდნენ რომ ლორდი რობერტ მაქსველი ყველაფერთან ერთად კგბს აგენტიც იყო,მაგრამ მისი დაღუპვის საიდუმლო აუხსნელი დარჩა.

ასე რომ ჩვენი ძვირფასი ლიხაჩოვი მაინც ვერ გაექცა ოხერი ბოლშევიკების კლანჭებს. 

На траверзе Антильских островов в ночь на 5 ноября 1991 г. вывалился за борт собст­венной яхты владелец газет и пароходов, радиостанций, телекомпаний и книгоиздательств 68-летний лорд Роберт Максвелл. Являясь в период холодной войны агентом МИ-6, ЦРУ и «Моссад», Максвелл сумел внедриться в окружение Политбюро ЦК КПСС. Он очаровал Мао, Брежнева, Черненко, Андропова, Горба-чева, Чаушеску, Хонеккера, Гусака и Кадара. Стал после Хаммера вторым человеком из «мира чистогана», получившим доступ к телам кремлевских правителей. После его смерти появились публикации, доказывавшие, что он был агентом КГБ, но загадка его смерти так и осталась нераскрытой. «АН» собрали дополнительные сведения, которые позволят нашему читателю найти правильный ответ.


Загадка смерти лорда Роберта Максвелла
Ликвидация агента четырех разведок
№ 26 (60) от 28 июня 2007 [«Аргументы Недели», Станислав ЛЕКАРЕВ ]

Добавьте подпись

На траверзе Антильских островов в ночь на 5 ноября 1991 г. вывалился за борт собст­венной яхты владелец газет и пароходов, радиостанций, телекомпаний и книгоиздательств 68-летний лорд Роберт Максвелл. Являясь в период холодной войны агентом МИ-6, ЦРУ и «Моссад», Максвелл сумел внедриться в окружение Политбюро ЦК КПСС. Он очаровал Мао, Брежнева, Черненко, Андропова, Горба-чева, Чаушеску, Хонеккера, Гусака и Кадара. Стал после Хаммера вторым человеком из «мира чистогана», получившим доступ к телам кремлевских правителей. После его смерти появились публикации, доказывавшие, что он был агентом КГБ, но загадка его смерти так и осталась нераскрытой. «АН» собрали дополнительные сведения, которые позволят нашему читателю найти правильный ответ.

--------------------------------------------------------------------------------
კიდევ ერთხელ მაქსველზე....

მასზე ღირს ცოტა უფრო დაწვრილებით მოყოლა. დაიბადა 1923 წელს სლოვაკიაში. ნამდვილი სახელია აბრამ ლოდვიკი.1938 წელს ის ნაცისტებს გაექცა უნგრეთში და შემდეგ საფრანგეთში და 1940 წელს დიდ ბრიტანეთში. 1943 წელს მან სახელად დაირქვა რობერტ მაქსველი. 1949 წელს მან შექმნა გამომცემლობა "პერგამონ პრესს"რომელიც 1960-ან წლებში გახდა სამეცნიერო-ტექნიკური ლიტერატურის ერთ-ერთი უდიდესი გამომცემლობა მსოფლიოში. შემდეგ ის გახდა Mirror Newspaper Group-ის, ტელეარხების და სხვა მედიური აქტივების მფლობელი.

ხოდა ინგლისის პარლამენტის დეპუტატად ქცეულმა მაქსველმა 1968 წელს დემონსტრატიულად დაუჭირა მხარი ვარშავის ხელშეკრულების ჯარების შეყვანას პრაღაში და ის გახდა კომუნისტი ლიდერების დიდი მეგობარი. 
მაქსველმა დაიწყო ბრეჟნევის უკვდავი შედევრების გამოქვეყნება და ამან დაახლოვა ის გენერალურ მდივანთან.  მაქსველმა მოასწრო ჩერნენკოს,ანდროპოვის და გორბაჩოვის თხზულებათა გამოცემაც. 
ცხადია რომ ხარჯებს აფინანსებდა კგბ. მი-6-ს გარდა მაქსველს გარს უვლიდნენ აშშ-ს,კანადას და იზრაელის სპეცსამსახურებიც. მათ მშვენივრად ესმოდათ გავლენის ამ აგენტის შესაძლებლობები. 

1991 წლის სექტემბერში მაქსველმა ვიწრო წრეში აღიარა რომ აგვისტოში მან მოსადის მეკავშირეები თავის იახტაზე შეახვედრა კგბ-ს ყოფილ თავმჯდომარე ვლადიმირ კრიუჩკოვს. საუბარი იყო იმაზე რომ მოსადს დახმარება უნდა გაეწია მიხაილ გორბაჩოვის დამხობაში. მოსადი დაპირდა რომ თავისი პოლიტიკური კავშირებით დაეხმარებოდა ახალი რეჟიმის უსწრაფეს აღიარებას. მან სამაგიეროდ მოითხოვა ყველა საბჭოთა ებრაელის გაშვება იზრაელში. 

მაქსველი ფაქტიურად იქცა მეოცე საუკუნის დასაწყისის პარვუსის ანალოგად. იმ პარვუსმა რუსი ბოლშევიკები დააკავშირა საზღვარგარეთის მზვერავებთან და გავლენიან ძალებთან.
----------------------------------------------------------------------------------

 ვიაჩესლავ ეროხინი რობერტ მაქსველზე და სკკპ-ს ფულზე:

 არც ისე დიდი ხნის წინ გაქრა ათწლეულების მანძილზე საბჭოთა კავშირის მთავარი სახელმწიფო სტრუქტურის,საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის ფული...

სკკპ-ს ფულზე ლაპარაკი დაიწყეს ე.წ.აგვისტოს პუტჩიდან ცოტა ხნის გასვლის შემდეგ. რადიკალი დემოკრატები ითხოვდნენ გამოძიებას,
ასახელებდნენ კორუფციაში ჩაფლულ პარტიულ ფუნქციონერებს. მაგრამ თვითონ მათ არ შეიძლებოდა არ სცოდნოდათ რომ ფული უკვე დიდი ხნის წინ იყო სანდო ადგილზე გადამალული. ასეთ ფულს ვერ ჩადებ ქილაში და ვერ ჩაფლავ ბოსტანში. 

ასე ვთქვათ პუტჩი დიდი ხნის მანძილზე და გულდაგულ მზადდებოდა. პარტიის და ქვეყნის ბედი უკვე გადაწყვეტილი იყო. 

უნდა ვიფიქროთ რომ სკკპ ცკ-ს საქმეთა სამმართველოშიც არ მსხდარან გულზე ხელებდაკრეფილი ადამიანები. ლოღიკურია რომ ხავერდოვანი რევოლუციის ასე ვთქვათ გამარჯვების შემდეგ პირველად დაზარალდა სკკპ ცკ-ს საქმეთა სამმართველოს გამგე ნ.ე.კრუჩინა. ოფიციალური ვერსიის თანახმად მან 26 აგვისტოს ისკუპა თავისი მოსკოვური ბინის ფანჯრიდან. 

იმ დღეებში ტელევიზიით აჩვენეს სკკპ ცკ-ს მთავარი ხაზინადარის ბინაში გადაღებული კადრები. გამომძიებლებმა აღმოაჩინეს რარაც საქაღალდე სკკპ-ს გასაიდუმლოებული საქმიანობის სესახებ. მაგრამ ჰომო სოვეტიკუსებს არ მისცეს ამ საქაღალდეში შენახული საბუთების გაცნობის უფლება. და განა გამოცდილ აპარატჩიკს შეეძლო ამ საბუთების სახლში შენახვა?

იმ დროს თავი მოიკლეს შინაგან საქმეთა მინისტრმა ბ.პუგომ და მარშალმა ს.ახრომეევმა და ამ აურზაურის ფონზე კრუჩინას ნახტომი ბევრმა ვერც შეამჩნია.  

თვენახევარის შემდეგ სულ ჩუმად წავიდა ამ წუთისოფლიდან კრუჩინას წინამორბედი ცკ-ს საქმეთა სამმართველოს გამგის თანამდებობაზე გ.ს.პავლოვი. 
80 წლის ეს კაცი უკვე დიდი ხნის ჩამოშორებული იყო საქმეებისგან,იჯდა სახლში და ბალკონზეც არ გადიოდა და უცებ...მან ისკუპა აჭედილი ბალკონიდან.

ეს ასე ვთქვათ თვითმკვლელობა მოხდა 6 ოქტომბერს, 17-ში კი უკვე სულ უხმაუროდ  ასევე საკუთარი სახლის ფანჯრიდან ისკუპა  სკკპ ცკ-ს საერთაშორისო განყოფილების აშშ-ს სექტორის გამგემ 54 წლის დ.ლისოვოლიკმა. 

სამი სიკვდილი ერთი და იგივე სცენარით.   

ტელესერიალში "ორი ბედი" ნაჩვენები იყო რომ  "აგვისტოს პუტჩის" დროს კუნთმაგარმა ბიჭებმა ფანჯრიდან ისროლეს მაღალი თანამდებობის პარტმუშაკი.  მაგრამ ფილმი ფილმია. 

ჩვენთვის უფრო საინტერესოა კგბს პირველი მთავარი სამმართველოს პოლკოვნიკი ლ.ვესელოვსკის ჩვენებები რომლებიც მან მისცა აღწერილი მოვლენებიდან ცოტა ხნის შემდეგ.  ეს კაცი პუტჩამდე მუშაობდა კრუჩინას სამმართველოში. 
"ლაპარაკია რბილი საგადასახადო კანონმდებლობის მქონე ერთ-ერთ კაპიტალისტურ ქვეყანაში,მაგალითად შვეიცარიაში,  ყველა სახის ინფორმაციულ-საშუამავლო საქმიანობით დაკავებული აქციონერული საზოგადოების შექმნაზე. აქციონერები სანდო პირებია. აქციონერული საზოგადოების ყოფნის სავარაუდო ქვეყანაში აქციონერების სახელზე უნდა გაიხსნას ანგარიშები და ამ ანგარიშებზე უნდა დაიდოს შესაბამისი თანხები, შემდეგ საბჭოთა კავშირში უნდა შეიქმნას ერთობლივი საწარმო"-  პარტიული პრივატიზაციის ერთ-ერთი სცენარი. 
  
ფედერალურ კვლევათა საიტზე ამის წაკითხვისას გამახსენდა 1988 წლის ზაფხულის მოვლენები. 

მაშინ საბჭოთა კავშირის მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობაში "ნაუკა" //"მეცნიერება"// მოლაპარაკებების ჩასატარებლად ჩამოვიდა დასავლეთის ერთ-ერთი უდიდესი მედიამაგნატი რობერტ მაკსველი....

მაქსველი წარმოადგენდა თავის გამომცემლობას "პერგამონ პრესი",რომელიც უშვებდა სამეცნიერო-პოპულარულ ლიტერატურას.მას უნდოდა საბჭოთა გამომცემლობასთან ერთად ერთობლივი საწარმოს შექმნა. მას შეეძლო,პრეზიდენტების,მეფეების,სკკპ ცკს პოლიტბიუროს გენერალური მდივნების კაბინეტებში შესვლა. ის ითვლებოდა გორბაჩოვის და კისინჯერის მეგობრად.   

მაქსველის პირადმა ურთიერთობამ საბჭოთა კავშირის ხელმძღვანელებთან გზა გაუხსნა ემიგრაციის მესამე ტალღას. 

მაქსველი გამოსცემდა სკკპ ცკს პოლიტბიუროს გენერალურ მდივანთა ნაშრომებს. ასეთ აქციებს ახორციელებდნენ სკკპ ცკს თანამშრომლები და კურატორები კი სპეცსამსახურები იყვნენ. საინტერესოა თუ რატომ აძლევდნენ უპირატესობას მაქსველის გამომცემლობას პარტიული იდეოლოგები და კგბს ხელმძღვანელები.


საბჭოთა სახელმწიფოს ისტორიაში კაპიტალისტური ბანაკის მხოლოდ ორმა წარმომადგენელმა მოახერხა კრემლის ბატონებთან დაახლოება. ერთი იყო არმანდ ჰამერი და მეორე-რობერტ მაქსველი. მაქსველს დასავლეთში კგბს აგენტს უძახდნენ. მაგრამ საფუძვლიანად თვლიდნენ რომ ის დაკავშირებული იყო ბრიტანეთის და იზრაელის დაზვერვებთანაც. ეს არ შეიძლებოდა არ სცოდნოდათ კრემლში და ლუბიანკაზე,მაგრამ მას მაინც უშვებდნენ კრემლის დერეფნებში და აძლევდნენ გენერალური მდივნების ნაშრომების ბეჭდვის უფლებას. 


მაგრამ განა მარტო წიგნებით იყო დაინტერესებული მაქსველი?


დიდი ფინანსური დანაშაულები გაუხსნელი რჩება ხოლმე და დამნაშავეები კი ოსტატურად მალავენ კვალს. საბჭოთა კავშირის კომპარტიის სალაროსთან დაკავშირებული ადამიანების სამმაგი,თითქმის სინქრონული ასე ვთქვათ თვითმკვლელობა სწორედ ამ ვერსიაზე გვაფიქრებინებს. 

ამ ამბავთან უნდა იყოს დაკავშირებული მაქსველის ისტორიაც. 

სკკპ ცკს პოლიტბიუროს გენერალურ მდივანთა მეგობარი 1991 წლის 5 ნოემბრის გარიჟრაჟზე იპოვეს  წყალში კანარის კუნძულების რაიონში. ოფიციალური ვერსიით ის შეუძლოდ იყო და შემთხვევით გადავარდა თავისი საკუთარი იახტიდან.

სხვა ვერსიით მას ჰქონდა ფინანსური სირთულეები და ის იზრაელის სპეცსამსახურს დაემუქრა რომ ის გათქვამდა მის უდიდეს საიდუმლოს თუ კი დაზვერვა მას არ დაეხმარებოდა.

ამ ვერსიის თანახმად სწორედ იზრაელის დაზვერვის გაბრაზებულმა თანამშრომლებმა ისროლეს მაქსველი წყალში. 

მაგრამ საქმე არც ასე მარტივად უნდა იყოს. 1991 წლის აგვისტოში ხდება ასე ვთქვატ პუტჩი და ფანჯრიდან ვარდება სკკპ ცკ-ს საქმეთა სამმართველოს უფროსი კრუჩინა. ზუსტად ამავე დროს მაქსველის ფინანსური პრობლემები მეტისმეტად რთულდება და ყველაფერი ეს მას უჯდება სიცოცხლის ფასად....

მაქსველის წყალში სკუპი გასაგები იქნება თუ კი დავუშვებთ რომ ის მონაწილეობდა კრემლის ხაზინადართა საიდუმლო ოპერაციებში

მაქსველიც ასკუპეს,კვალი წაიშალა და ყველაფერი იზრაელის დაზვერვას დააბრალეს.... 

http://www.eifg.narod.ru/erohin29-10.htm

РОБЕРТ МАКСВЕЛЛ И ДЕНЬГИ ПАРТИИ
Чем больше секретов человек унесет в могилу, тем больше он преуспел в жизни.

Роберт Максвелл
Девятнадцать лет назад произошло одно из самых крупных преступлений ХХ века: бесследно исчезли деньги КПСС – партии, которая в течение десятилетий фактически была главной государственной структурой СССР, в чьем подчинении находилась законодательная и исполнительная власть великой державы. Ельцинские чиновники пытались отыскать ускользнувшие меж их пальцев миллиарды, премьер Е.Гайдар даже нанял за большие деньги серьезную американскую фирму. Результаты ее работы огласке не предавались.

С тех пор мир изменился, но исчезновение партийных (читай – российских) денег по-прежнему привлекает внимание исследователей. В этом деле есть нюансы, на которые почему-то не обращают внимания.

О деньгах КПСС заговорили вскоре после т.н. августовского путча. Радикальные демократы требовали проведения расследований, называли имена партийных функционеров, погрязших в коррупции. Но сами они не могли не знать, что партийные деньги уже давно пристроены в надежных местах. Это ведь не чугунок с монетами – в огороде не зароешь.

«Путч», как известно, готовился долго и тщательно. Судьба партии и страны была предрешена. В Управлении делами ЦК КПСС, надо полагать, тоже не сидели сложа руки: деньги нужно было пристраивать. Логично, что зав Управделами Н.Е. Кручина первым и пострадал после «победы» бархатной революции: 26 августа, по официальной версии, он выбросился из окна своего московского дома. В те дни по телевидению показали кадры, снятые в квартире главного казначея ЦК. Сыщики обнаружили некую папку с документами о засекреченной деятельности КПСС. Но что за документы в ней находились, об этом россиянам знать не полагалось. Да и мог ли опытный аппаратчик хранить их дома?

Смерть Кручины на фоне громких «самоубийств» – министра внутренних дел Б. Пуго и маршала С. Ахромеева для многих прошла незаметно. А через полтора месяца совсем тихо простился с жизнью предшественник Кручины на посту зав. Управделами ЦК – Г.С. Павлов. Он уже давно отошел от дел, в свои 80 лет сидел дома, даже на балкон не выходил. И вдруг – покончил жизнь самоубийством, выбросившись с… заколоченного балкона.

Это «самоубийство» произошло 6 октября. А 17-го, уже совсем без огласки, ушел на тот свет – и тоже выбросившись из окна дома – завсектором США международного отдела ЦК партии 54-летний Д. Лисоволик. Три смерти по одному сценарию.

В телесериале «Две судьбы» было показано, как в дни «августовского путча» крепкие ребята выбросили из окна высокопоставленного партработника. Но фильм есть фильм. Для нас интереснее показания полковника Первого главного управления КГБ Л. Веселовского, которые он дал вскоре после описываемых событий. Этот человек накануне ГКЧП работал в управлении Кручины.

«Речь идет о создании в одной из капстран с щадящим налоговым законодательством, например в Швейцарии, акционерного общества, занимающегося всеми видами информационно-посреднической деятельности… Акционеры – доверительные лица. В банках страны предполагаемого базирования АО открыть на имя акционеров счета и положить на эти счета соответствующие суммы… Затем немедленное создание СП на территории Советского Союза…». Один из сценариев партийной приватизации.

Прочитав это место на сайте Агентства федеральных расследований, я вспомнил события лета 1988 года. Тогда в издательство «Наука» АН СССР для проведения переговоров приехал один из крупнейших медиамагнатов Запада Роберт Максвелл. Будучи редактором «Науки», я видел этого человека, в том числе за столом переговоров. Максвелл представлял свое издательство «Пергамон пресс», выпускавшее научно-популярную литературу. А привело его в «Науку» желание создать совместное предприятие…

Надо было видеть, с какой напористостью он вел переговоры, всем своим видом показывая свое превосходство. Наши переговорщики выглядели явными аутсайдерами. Да и как они могли выступать на равных с человеком, который был вхож в кабинеты президентов, королей и генеральных секретарей ЦК КПСС, считался другом Горбачева и Киссинджера? Личные отношения Максвелла с руководством СССР послужили в том числе и «открытием шлюзов» для третьей волны эмиграции.

В советские годы по первому каналу радио передавали о публикации в издательстве «Пергамон пресс» трудов генсеков, включая трилогию Л.И. Брежнева «Малая земля», «Возрождение» и «Целина». Такие акции осуществлялись сотрудниками аппарата ЦК, а курировали их спецслужбы. Спрашивается, с какой стати партийные идеологи отдавали предпочтение издательству Максвелла? И не только они, но и руководители КГБ, без участия которых такие дела не могли проходить.

В истории советского государства только два человека из капиталистического лагеря были близки к «телам» кремлевских правителей – Арманд Хаммер и Роберт Максвелл. По этому поводу на Западе последнего называли агентом КГБ. Но отнюдь не эксклюзивным. Его не без оснований считали причастным к британской и израильской разведкам. Об этом не могли не знать в Кремле и на Лубянке, но всё же допускали в кремлевские коридоры и отдавали на откуп публикацию трудов генсеков. Но только ли книжными делами ведал Абрахам Лажби Хок (так при рождении звали будущего миллиардера)?

Крупные финансовые преступления обычно остаются нераскрытыми, их исполнители умело прячут концы в воду. Тройное, почти синхронное, «самоубийство» людей, причастных к партийной кассе, заставляет думать именно о такой версии. Но где второй конец веревочки? Вполне вероятно, он оборвался на Роберте Максвелле. Ранним утром 5 ноября 1991 года друг генсеков был обнаружен за бортом собственной яхты в районе Канарских островов. По официальной версии, случайно упал в море, будучи нездоров.

В № 7 за 2003 г. «Литературная газета» перепечатала статью из английской газеты «Санди экспресс» «Последний вояж Роберта Максвелла» – о судьбе медиамагната. Он значился важной фигурой в израильском истеблишменте, являлся «мощной фигурой» в «Моссаде», активно занимался бизнесом в этой стране. Как пишет английское издание, в 91-м году у Максвелла возникли серьезные финансовые затруднения, и он обратился к «Моссад» с предложением выделить ему 400 миллионов фунтов стерлингов. В противном случае угрожал раскрыть самый большой секрет израильской спецслужбы.

Реакции «Моссада» долго ждать не пришлось. Группа из четырех человек на катере приблизилась к яхте Максвелла, пробралась на борт, усыпила миллиардера и выбросила его за борт. Журналист «ЛГ» М. Озеров в комментарии указывает, что только теперь мы узнали правду о гибели Максвелла. С чем трудно согласиться. Дело даже не в том, что на четырехпалубную яхту миллиардера невозможно скрытно пробраться посторонним. Трудно предположить, что охрана могла оставить его одного на палубе в три часа ночи, да еще в плохом самочувствии.

Для нас важна причина, вызвавшая жесткое решение «Моссад» в ответ на шантаж Максвелла. Что за «самый большой секрет» имел в виду столь влиятельный человек? События происходят, как в синхронном плавании. В августе 91-го происходит «путч», тогда же выбрасывается из окна управделами ЦК КПСС Кручина, и в это самое время финансовые проблемы Максвелла достигают своего пика. В результате магнат совершает чересчур резкое движение, стоившее ему жизни.

С Кручиной и его товарищами по работе ситуация понятна: они слишком много знали и не представляли интереса для победившей демократии. Но можно ли предположить, что израильтяне убрали человека не просто своей крови, но одного из столпов своего народа? Показательно высказывание премьера Израиля Ш. Переса на похоронах Максвелла: «Этот человек выступал полпредом между Израилем и социалистическими странами». Так что же случилось в ночь с 4 на 5 ноября в Атлантике? Несчастный случай или убийство? Ни то и ни другое.


В море было обнаружено голое тело. Кто его раздел и зачем? Вскрытие показало, что человек был вполне здоров и не мог просто так упасть за борт. Да тот ли был человек, не двойник ли Максвелла оказался подброшен в океане? Такое порой случается даже с великими.

«Смерть» Р. Максвелла выглядит логичной, если предположить его участие в тайных операциях кремлевских казначеев. Концы в воду – в прямом и переносном смысле. А случай с израильской разведкой – не более чем сценарный ход для политического детектива. Публикация в «Санди экспресс» – из той же серии.

Вячеслав Ерохин

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ხოდა საბჭოთა საიდუმოებებიდან ბევრი რამის არმცოდნე ლიხაჩოვი დაუახლოვდა მაქსველს. მედიამაგნატმა ინგლისში დაიწყო ბრეჟნევის და ანდროპოვის თხზულებების გარდა ლიხაჩოვის წიგნების გამოცემაც. მან ლიხაჩოვი გააცნო დიდი ბრიტანეთის გავლენიან პირებს.


ამასობაში საბჭოთა კავშირს დაემართა პერესტროიკა და მაქსველმაც თავი იგრძნო საბჭოთა კავშირის ბატონ-პატრონად.


მან ხელი მოჰკიდა პერესტროიკის სახელგანთქმული გაზეთი-ფლაგმანი "მოსკოვსკიე ნოვოსტის" გამოცემას და 1988-1991 წლებში ის გამოსცემდა ჟურნალს "ჩვენი მემკვიდრეობა".      

პერესტროიკის დროს აკადემიკოსი ლიხაჩოვი რაისა მაქსიმოვნა გორბაჩოვასაც მიადგა. შემდეგ კი დააკავშირა ის მიხაილ გორბაჩოვის მეგობარ მაქსველთან. 

რუსული მემკვიდრეობის აღორძინების კამპანიაში გორბაჩოვას და მაქსველის გარდა ჩაერთო რუსი ემიგრანტი თავადი გ.ი.ვასილჩიკოვი. ეს ისტორიკოსი და კომპანია "დე ბირსის" კონსულტანტი საბჭოთა კავშირთან კავშირის საკითხებში იქცა  "კულტურის ფონდის" და ამ კამპანიის პროექტების სპონსორად.    

რაისა გორბაჩოვას დმიტრი ლიხაჩოვი იყენებდა ყველა ფრონტზე...//ვინ ვის იყენებდა კიდევ საკითხავია ,მაგრამ ტექსტში ასეა და ასე დავტოვოთ,გ.მ.//.   


ანდროპოვის და გორბაჩოვის მეგობარ მაქსველთან  საერთო ეს ბედნიერება ხანმოკლე იყო. კგბ-მ დაყარა ჭორები რომ ის აითვალისწუნა იზრაელის დაზვერვამ და მალე მაქსველი მისი იახტიდან ოკეანეში ისროლეს კიდეც.... 

დმიტრი ლიხაჩოვი ამ დროისთვის მოხვდა საბჭოთა კავშირის უმაღლესი ისტებლიშმენტის წრეებში,მოხერხებულად იყენებდა ხელისუფლებას და პირველ რიგში ლობირებდა ძველმორწმუნეთა ანუ ნამდვილი,კრეტინი პეტრეს და მისნაირთა  მიერ გადაუგვარებელი რუსეთის ნარჩენების ინტერესებს...

მაგრამ უკვე სოლოვკებში გადარჩენილი და  კგბს მიერ კინაღამ მოკლული და დამწვარი აკადემიკოსის არსებობა ისევ აწუხებდა საბჭოთა დემოკრატიად წოდებულ ანდროპოვის წიწილებს.

ხოდა პერესტროიკის ერთ-ერთი პუბლიცისტი დმიტრი ლიხაჩოვს აცხადებდა სობჩაკის ბანდიტური პეტერბურგის სათამაშო მოშტერო გამოტვინებულ ტიკინად. ამბობდა რომ სობჩაკის საჯინიბოში მას ინახავდნენ როგორც ვაცს გამოტვინებული საბჭოთა საზოგადოების დასამშვიდებლად.

ნუ იტყვით,მერაბ მამარდაშვილი თურმე ქართველი სოკრატე იყო და ლიხაჩოვი ბებერი გამოტვინებული ვაცი. ასეთია საბჭოთა დემოკრატიის გენიალური ფილოსოფია...

ასეთი რამეები კი არის კაცის მკვლელობის არც ისე ახალი ხერხი.

მერე დაყარეს ხმები რომ კგბს მიერ კინაღამ მოკლული ლიხაჩოვი თურმე ხელს უწყობდა ჩეკისტი პუტინის აღზევებას.  მიაქციეთ ყურადღება,ელცინი და ბერეზოვსკი კი არა, ძველი, ნამდვილი და ლამაზი რუსეთის მცველი ლიხაჩოვი...

ესეც იგივე ოპერას არიაა...


დმიტრი ლიხაჩოვი იმაზე თუ რატომ აირჩია ძველი რუსეთის კვლევა:
"შემთხვევითი არ ყოფილა ის რომ ძველ რუსეთში ესოდენ განვითარებული იყო პუბლიცისტიკა. მე მიზიდავს ძველი რუსული ცხოვრების ეს მხარე: ბრძოლა უკეთესი ცხოვრებისთვის,ბრძოლა გამოსწორებისთვის,
ბრძოლა თუნდაც უფრო სრულყოფილი და უკეთესი სამხედრო ორგანიზაციისთვის რომელიც შესძლებდა ხალხის დაცვას მუდმივი შემოსევებისგან. მე ძალიან მიყვარს ძველმორწმუნეობა არა იმდენად მისი იდეების რამდენადაც იმ მძიმე ბრძოლის გამო რომელსაც ის ეწეოდა განსაკუთრებით პირველ ეტაპებზე როდესაც ძველმორწმუნეობა გლეხური მოძრაობა იყო.,როდესაც ის უერთდებოდა რაზინის მოძრაობას. სოლოვეცკის აჯანყება მოაწყვეს რაზინის მოძრაობის სასტიკად დამარცხების შემდეგ გაქცეულმა რაზინელებმა,რიგითმა ბერებმა რომელთაც ჩრდილოეთში ჰქონდათ ძლიერი გლეხური ფესვები. ეს იყო როგორც რელიგიური ისე სოციალური ბრძოლა".

დმიტრი ლიხაჩოვის მიერ მოგონილი 10 მცნება. ის ამ მცნებების შესაბამისად ცხოვრობდა და სხვებსაც მოუწოდებდა მათ შესაბამისად ცხოვრებისკენ:

 
     1. ნუ მოკლავ და ნუდაიწყებ ომს.
     2. არ იფიქრო რომ შენი ხალხი არის სხვა ხალხების მტერი.

     3. არ იქურდო და არ მიითვისო შენი ძმის შრომა.

     4. მეცნიერებაში ეძებე მარტო ჭეშმარიტება და არ გამოიყენო ის ბოროტებისთვის ან ანგარებისთვის.

     5 პატივი ეცი ძმების აზრებს და გრძნობებს.

     6. პატივი ეცი შენს მშობლებს და წინაპრებს,პატივი ეცი მათ მიერ შექმნილს და დაიცავი ის.

      7. პატივი ეცი ბუნებას როგორც დედას და დამხმარეს.

         8.დაე შენი შრომა და აზრები იყოს თავისუფალი შემოქმედის და არა მონის შრომა და აზრები.

       9. დაე იცოცხლოს ცოცხალმა და გააზრებული იყოს ყველაფერი რისი გააზრებაც შეიძლება.

     10 დაე თავისუფალი იყოს ყველაფერი იმიტომ რომ ყველაფერი იბადება თავისუფლად.        


После смерти академика Лихачёва и писателя Солженицына в России больше не осталось моральных авторитетов. На примере Дмитрия Лихачёва мы решили посмотреть, что нужно для того, чтобы стать «совестью нации». Вот этот набор: предки из Антисистемы, наследственное стойкое неприятие российского государства и поддержка заграницы.

Дмитрий Лихачёв родился в 1906 году в зажиточной семье старообрядцев федосеевского, беспоповского согласия. Своё старообрядческое видение мира он пронёс сквозь всю свою долгую жизнь. Так, на вопрос, по какому обряду он хотел бы быть похоронен, Дмитрий Сергеевич ответил: «По-старому». Вот что писал о Лихачёве Леонтий Пименов в газете «Старообрядец» (№19, 2001 год):

«Сегодняшним старообрядцам-ортодоксам, допытывающимся, а какого он был согласия, членом какой общины, что исполнял – не исполнял, хотелось бы ответить так: «От дел их познайте их» – это общеизвестно. Он был, судя по его трудам и лишениям, одной веры с Нестором Летописцем и Сергеем Радонежским, протопопом Аввакумом и боярыней Морозовой, он чудом попал в наше время из дониконовской Святой Руси. Недаром среди гранитных глыб-памятников малоизвестных академиков на его могиле красуется простой осьмиконечный деревянный крест. Таково было его завещание».

(1911 год – мама Димы Лихачёва, он сам (справа), в центре его брат Миша)

Дмитрий Сергеевич в большинстве своих интервью подчёркивал, что настоящая русская культура сохраняется только в старообрядчестве:
«Старообрядчество – это удивительное явление русской жизни и русской культуры. В 1906 году, при Николае II, старообрядцев наконец перестали преследовать законодательными актами. Но до этого их всячески притесняли, и эти преследования заставили их замкнуться в старых верованиях, в старых обрядах, в старых книгах – во всём старом. И получилась удивительная вещь! Своим упорством, своей приверженностью к старой Вере старообрядцы сохранили древнюю русскую культуру: древнюю письменность, древние книги, древнее чтение, обряды древние. В эту старую культуру входил даже фольклор – былины, которые на Севере главным образом сохранились, в старообрядческой среде.
Нравственная стойкость в Вере вела к тому, что и в труде старообрядцы были нравственно стойкими. Всё то, что старообрядцы делали: рыбу ли ловили, плотничали или кузнечным делом занимались, или торговлей – они делали на совесть. С ними удобно и просто было заключать разные сделки. Они могли совершаться без всяких письменных договоров. Достаточно было слова старообрядцев, купеческого слова, и всё делалось без всякого обмана. Благодаря своей честности они и составили довольно зажиточный слой населения России. Уральская промышленность, к примеру, держалась на старообрядцах. Во всяком случае, до того, как при Николае I их особенно стали преследовать. Чугунолитейная промышленность, рыболовство на Севере – все это старообрядцы. Из старообрядцев вышли купцы Рябушинские и Морозовы. Высокие моральные качества выгодны для человека! Это ясно видно по старообрядцам. Они богатели и создавали благотворительные, церковные, больничные организации. У них не существовало капиталистической жадности. Это был удивительный слой населения России – и очень богатый, и очень щедрый».
А вот его отношение к Романовым:
«Петровская эпоха была возрождением древнерусского язычества в его плохой стороне. Ведь вы посмотрите: он устроил из страны маскарад, тот самый маскарад, за который преследовали скоморохов; эти ассамблеи были тоже своего рода скоморошьими действиями. Всешутейший собор — это тоже скоморошья бесовщина».

(1929 год, семья Лихачёвых, Дмитрий – в центре)

Но старообрядчество это не только нравственность и стойкость, но и то самое «добро с кулаками», без которого тоже невозможно выстоять в борьбе с российским Молохом.
В нашей памяти остался образ Лихачёва, как субтильного интеллигентного человека. Но за этой оболочкой скрывался пламенный борец и даже авторитет воровского мира (который тоже суть Антисистема – ещё одна низовая самоорганизация россиян, помогавшая им оставаться людьми в России).
Лихачёв, разумеется, принял советскую власть, в её ленинском варианте. В середине 1920-х, при правом сталинском повороте, он даже часто сокрушался (в узком кругу), что вот, снова к власти пришли белые. В этом отношении к сталинизму он удивительно похож на другого морального авторитета – Солженицына, а также Варлама Шаламова: все трое стояли горой за левый поворот. И если Солженицын и Шаламов остановили свой выбор на троцкизме, то Лихачёв – на христианском, «первобытном», как тогда его называли, социализме.
В феврале Лихачёва арестовывают за участие в студенческом кружке «Космическая академия наук». Эта КАН в 1926-27 гг. развернула бурную деятельность по кооптацию различных сект в строительство коммунизма. К примеру, актив КАНа пешком прошёл от Ленинграда до Грузии, по пути читая лекции о скором построении Рая на Земле субботникам, баптистам, молоканам. Интересно, что в КАНе подвизался ещё один будущий моральный полуавторитет – философ Михаил Бахтин.
Чекисты не могли пройти мимо этой самодеятельности. В вину «академикам», в частности, вменяли даже употребления в их кругу приветствия «Хайре!», что подвигло следователей связать его с фонетически близким приветствием немецких фашистов «Хайль!» (хотя «хайре» было древнегреческим приветствием). Лично Лихачёва ещё и обвинили в агитации за старую орфографию (кстати, до самой своей смерти он принципиально печатал на своей старинной машинке, еще с «ятем»). В общем 9 членам КАНа вломили по 5 лет лагерей за контрреволюционную организацию.
Лихачёва распределили на Соловки. В представлении современного россиянина все лагеря того времени были уже страшным ГУЛАГом. Но нет – примерно до 1936 года эти пенитициарные учреждения давали сто очков в плюс даже нынешней системе наказания ФСИН. Забегая вперёд, скажем, что из 5 лет Лихачёв отсидел чуть меньше 4 лет, выйдя по УДО в 1932 году (лагерное ограничение вообще длилось 3 года – в 1931-м его переводят с Соловков на полувольное содержание бухгалтером в Беломоро-балтийский лагерь). К примеру, партию зэков, в которой был и Лихачёв, на вокзале провожали родственниками с тортами и цветами. Близкие могли приезжать на свидания.

(Родители приехали на свидание к сыну в лагерь на Соловки)

В лагере он сразу сходится с уголовными авторитетами. Его друзьями на весь соловецкий срок становятся урки Ванька Комиссаров (домушник по кличке «Рыло») и Евсей Кораблёв («Аптекарь»). С «Рыло» они создают в Соловецком лагере театральную труппу. «Этот Ванька Комиссаров обучил меня, как достоинства не терять, а всегда по своей форме ходить. От него и кличку свою я получил «Медяковый штым» – на фене это означает «сообразительный человек», – вспоминал Дмитрий Сергеевич.
Урки устроили Лихачёва работать скотником – управлять коровьей фермой, т.е. по современным понятиям «менеджером». «Полкило сливочного масла в день я имел», – проговаривался в своих воспоминаниях Лихачёв.
В лагере Дмитрий Сергеевич снова сталкивается с «белыми». Так, его начальником был белый офицер Курилка, а главным делопроизводителем администрации – бывший флаг-офицер Керенского, Мельников.
На Соловках Лихачёв просится в Криминологический кабинет, Мельников соглашается. В этом Кримкабе «Медяковый штым» начинает изучение криминального мира. Вернувшись из лагеря, он публикует работы «Картёжные игры уголовников», «Черты первобытного примитивизма воровской речи» и «Арготические слова профессиональной речи». Воровской мир поглотил Лихачёва не столько блатной романтикой, сколько своей стройной системой, фактически наделённой чертами протогосударства.

(Письма родителей в соловецкий лагерь к Дмитрию Сергеевичу)

В 1936 году по ходатайству президента АН СССР с Лихачева была снята судимость. А через 2 года Дмитрий Сергеевич стал научным сотрудником Института Русской литературы (знаменитого Пушкинского дома). С этого момента он стал специалистом по древнерусской литературе. За полтора года он сумел сделать диссертацию на тему «Новгородские летописные своды XVII века». И в1941 г. её защитил, став кандидатом филологических наук. Лихачёв прочно обосновывается в академическом мире.
С осени 1941 года по июнь 1942-го Лихачёв находится в блокадном Ленинграде, затем его и его семью эвакуируют в Казань. В том же 1942-м его, получившего «белый билет», награждают медалью «За оборону Ленинграда», этим его вклад в Победу и ограничился, что, впрочем, не помешало Лихачёву затем именоваться «фронтовик».

(1937 год, Лихачёв с женой и детьми)

(1941 год, Лихачёвы в Ботаническом саду)

В послевоенное время титулы и награды сыпятся на Лихачёва одна за другой. Доктор наук, профессор, лауреат Сталинской премии, член Союза писателей, член-корр Академии наук. Дмитрий Сергеевич одним из первых в СССР становится системным диссидентом – уникальная форма сосуществования с советской властью, она позволяла получать и существенные материальные блага, и признание Запада и крайнего, фрондирующего фланга интеллигенции. В 1955 году он начинает борьбу за сохранение исторических памятников и старины, вокруг него формируется довольно боевой и влиятельный кружок. Лихачёв начинает часто выезжать на Запад с лекциями о древнерусской литературе (к примеру, его 6-летний цикл командировок в Австрию), получает признание тамошних академических кругов. В 1967 году он становится почётным доктором Оксфордского университета, ездит по Англии с лекциями.
Одновременно с лидерством во Всероссийском обществе охраны памятников истории и культуры он начинает вести непримиримую борьбу с т.н. «русским национализмом» (этой линии он придерживался до конца своей жизни). В 1975-76 годах на него совершается несколько покушений. В одном из таких покушений нападавший ломает ему рёбра, но уркаганское прошлое даёт знать: Лихачёв даёт достойный отпор нападавшему (и это в 70 лет!), преследует того дворами. Квартиру Лихачёва несколько раз пытаются поджечь.

(Лихачёв в Оксфорде)

Тут надо сделать краткий экскурс в то время – 1970-е годы в Ленинграде. В городе тогда царьком сидел Романов. С середины 1970-х этот бонза начинает стремительное восхождение в партийной иерархии, добираясь почти до вершины – в 1985 году на ареопаге ЦК КПСС советские аксакалы выбирали лидера из Романова и Горбачёва. Романов проиграл, и это было к лучшему: сегодня уже хорошо видно, как могла пойти страна, выиграй тогда прыткий ленинградец.
В Ленинграде Романов создал полуофициальный сплав силовых структур и гопников. Картина известная по нынешним временам, когда власти в своих целях используют футбольных фанов. И выросла эта нынешняя картина именно из опыта Романова и его подручных.
Сам Лихачёв вспоминал то время:
«Это время — 1976 г. — было в Ленинграде временем поджогов квартир диссидентов и левых художников. На майские праздники мы отправились на дачу. Вернувшись, застали в своей квартире разгуливавшего милиционера. Окна балконной двери были выбиты. Милиционер просил нас не беспокоиться: он дожидался нашего прихода. Оказалось, что около трех часов ночи накануне сработала звуковая сигнализация: дом был разбужен ревуном. Звуковая охрана, о которой они ничего не знали (она была поставлена на фамилию мужа дочери), стала дико выть, и поджигатели бежали, оставив перед дверью и канистру с жидкостью, и жгуты из пластика, которыми пытались залепить щели, чтобы жидкость не вытекала назад, и другие «технические мелочи».
Следствие велось своеобразно: канистра с жидкостью была уничтожена, состав этой жидкости определен не был (мой младший брат-инженер сказал, что по запаху — это смесь керосина и ацетона), отпечатки пальцев (поджигатели убегали, вытирая руки о крашеные стены лестницы) смыли. Дело передавалось из рук в руки, пока, наконец, женщина-следователь благожелательно не сказала: «И не ищите!»
Примерно в эти же годы Лихачёв идёт на очередной нравственный поступок: он отказывается подписывать осуждающее Солженицына письмо «учёных и деятелей культуры». Он также выступил против исключения Сахарова из Академии наук СССР. Это вето на подписание официозных писем продолжается до самой Перестройки.
На кого в такой ситуации – почти вечной внутренней эмиграции – мог опереться Лихачёв? Разумеется, он уходил с головой в свою любимую работу, Древнюю Русь. Но этого было мало, чтобы сохранить элементарную безопасность. У европейского интеллигента в России только один путь самосохранения, гарантия, что тебя не растопчет обезумевшая от власти чернь – поддержка Запада. И Лихачёв находит там эту поддержку: у английского медиамагната, миллиардера Роберта Максвелла.

(Лихачёв в мантии оксфордского доктора)

О Максвелле стоит рассказать чуть подробнее. Он родился в 1923 году в Словакии его настоящее имя Абрам Лодвик. В 1938-м, спасаясь от нацистов, бежал в Венгрию, затем во Францию и в 1940 – в Великобританию. В 1943 принял имя Роберт Максвелл. В 1949 году создал изд-во «Пергамон пресс», ставшее в 1960-х одним из крупнейших в мире по выпуску научно-технической литературы. Затем он становится владельцем Mirror Newspaper Group, телеканалов и прочих медийных активов.
И вот в 1968 году депутат английского парламента Максвелл, демонстративно поддержав ввод войск Варшавского договора в Прагу, стал большим другом коммунистических лидеров. Когда Максвелл начал издавать в «Пергамон пресс» нетленные произведения Брежнева, это дало ему выход лично на генсека. Он успел издать и Черненко, и Андропова, и Горбачёва. Естественно, все расходы компенсировались КГБ. Кроме МИ-6 его «окучивали» спецслужбы США, Канады и Израиля. Там прекрасно понимали возможности этого агента влияния.
Чтобы понять масштаб этой фигуры, скажем, что в сентябре 1991 года Максвелл признался в узком кругу в том, что организовал в августе встречу между связниками «Моссад» «Liaison» и бывшим председателем КГБ Владимиром Крючковым. На этой встрече, которая состоялась на борту яхты Максвелла, обсуждалась поддержка со стороны «Моссад» свержения Михаила Горбачёва. «Моссад» пообещал посодействовать через свои политические связи скорейшему признанию нового режима, а также предоставить ему поддержку в виде материального обеспечения. Взамен «Моссад» потребовал выпустить всех советских евреев в Израиль. Фактически Максвелл стал аналогом Парвуса в начале ХХ века – авантюристом, «склеившим» русские революционные силы с зарубежными разведывательными и влиятельными силами.

(Лихачёв и Гарри Оппенгеймер)

Лихачёв и Максвелл становятся закадычными друзьями. Британский медиамагнат публикует в Англии не только произведения советских вождей, но и научную литературу, в том числе книги Лихачёва. Он знакомит Дмитрия Сергеевича с влиятельными особами в Британии.
Когда в России случается Перестройка, Максвелл начинает чувствовать себя в СССР настоящим хозяином. Он берётся за издание культовой перестроечной газеты «Московские новости», а с 1988 по 1991 годы — журнала «Наше наследие».
В Перестройку академик Лихачёв находит путь и к голове Раисы Максимовны Горбачёвой, позже он сводит её и с Максвеллом. Лихачёв вспоминал: «Благодаря тому что за Фондом культуры, а значит — и за журналом «Наше наследие», стояло имя Р.М.Горбачевой, мы смогли издавать журнал в издательстве «Пергамон-пресс» в Оксфорде. Мы делали журнал за границей, потому что ни одна отечественная типография не бралась достичь тогда при тираже в 250 тысяч экземпляров того качества цветного издания, которое было задумано. Мне пришлось немало вытерпеть от тех умников, кто не мог пережить, что журнал по русской культуре и для России печатается в туманном для них Альбионе. «Мы создаем журнал-подарок», — любил отвечать им я».
В эту же компанию по «возрождению русского наследия», кроме Р.Горбачёвой, Максвелла и Лихачёва, вошёл русский эмигрант, князь Г.И. Васильчиков — историк, консультант компании «Де Бирс» по связям с СССР. «Де-Бирс» также становится спонсором «Фонда культуры» и прожектов этой компании.

(Лихачёв и Раиса Горбачёва)

Раису Горбачёву Дмитрий Лихачёв использовал на всех фронтах. Вот одна из таких историй:
«2 июля 1987 года на Рогожское приехал председатель правления Советского фонда культуры Дмитрий Лихачёв. Там ему вручили подписанный церковный календарь для заместителя председателя правления Советского фонда культуры Раисы Максимовны Горбачевой. Дмитрий Лихачёв походатайствовал за старообрядчество перед М.С. Горбачевым. Раиса Максимовна позвонила Харчеву и дала ему указания. Не прошло и полутора недель после визита Лихачева, как Харчев сам звонит архиепископу Алимпию и спрашивает о нуждах старообрядцев! Вскоре на Рогожское поступили необходимые строительные материалы, золото для отделки крестов, стали постепенно возвращать здания».

(1987 год, Дмитрий Лихачёв со старообрядцами в Рогожской Слободе)

Но совместное счастье с Максвеллом продолжалось недолго. В 1991 году наружу всплывает информация об огромных долгах медиамагната – 3 млрд. долларов. Тогда же поползли слухи, что он впал в немилость израильской разведки «Моссада».
В конце 1991 года Максвелл трагически погиб при загадочных обстоятельствах, оказавшись как-то вечером по непонятной причине один на своей фешенебельной яхте в открытом океане. А вскоре возник громкий судебный процесс, связанный с его именем, в особенности в связи с исчезновением огромных активов некоего пенсионного фонда, связанного с деятельностью Максвелла. Со смертью Максвелла, оказалось, что спрашивать не с кого. Где соответствующие деньги, до сих пор никому не известно.
Кстати, Максвелл в письмах Лихачёву часто именовал его «Дорогому писателю Джеку Лилли-Буллеру». Кого имел в виду Максвел, сначала он унёс эту отгадку с собой в могилу, а затем и сам Лихачёв.
Но Дмитрий Лихачёв к этому моменту поднялся в высшие круги истеблишмента страны. Он умело использовал власти в своих интересах (в первую очередь, лоббируя интересы старообрядчества), власти использовали его. Один перестроечный публицист так описывал их симбиоз: «В бесконечные сериалы «бандитского Петербурга» с семьёй Собчака и всех прочих нынешних «питерцев» академик Лихачёв очень даже хорошо вписывается как политически дураковатый, выживший из ума интеллигент. Лихачёва держали в собчаковской конюшне как козла для успокоения маразменной советской публики, которой он часами рассказывал свои байки про тюрьмы и лагеря, подслеповато предсмертно щурясь и уговаривая своих слушателей не делать людям зла».
Но не так-то прост был Лихачёв: в обмен на эти неприглядные роли он вершил Политику. К примеру, есть устойчивый слух, что из администрации Собчака на верх тянул Путина именно Дмитрий Сергеевич. Малоизвестный, но важный факт: Лихачёвы проживали в Басковом переулке, 35, близ Мальцевского рынка; в это же время в доме №12 Баскова переулка в коммунальной квартире жила семья слесаря вагоностроительного завода Владимира Спиридоновича Путина.

(Лихачёв выступает на похоронах академика Сахарова)

На 100-летие Лихачёва, в 2006 году президент Владимир Путин, еле сдерживая слёзы, так кратко сформулировал наследие своего старого знакомого:
«Знаменательно, что наш разговор освящён наследием и самой личностью Дмитрия Сергеевича Лихачёва, считавшего культуру главным смыслом и глобальной ценностью человеческой жизни. Известны его многочисленные труды на эту тему, среди которых особое место принадлежит «Декларации прав культуры». В своих исследованиях академик Лихачёв сформулировал саму миссию культуры, которая состоит в том, чтобы из «просто населения делать народ».
Из своего культурного наследия академик Дмитрий Сергеевич Лихачёв перед смертью оторвал один из самых ценных артефактов: колоды игральных карт. В дар музею «Петергоф» он передал две колоды карт, полученных им в дар от президента США Рональда Рейгана в 1988 году, а также три колоды карт, сделанных руками воровских авторитетов.
+++
Дмитрий Лихачёв о том, почему он выбрал изучение Древней Руси:
«Недаром в Древней Руси так была развита публицистика. Вот эта сторона древнерусской жизни: борьба за лучшую жизнь, борьба за исправление, борьба даже просто за военную организацию, более совершенную и лучшую, которая могла бы оборонять народ от постоянных вторжений, – она меня и притягивает. Я очень люблю старообрядчество не за самые идеи старообрядчества, а за ту тяжелую, убеждённую борьбу, которую старообрядцы вели, особенно на первых этапах, когда старообрядчество было крестьянским движением, когда оно смыкалось с движением Степана Разина. Соловецкое восстание ведь было поднято после разгрома разинского движения беглыми разинцами, рядовыми монахами, у которых были на Севере очень сильные крестьянские корни. Это была борьба не только религиозная, но и социальная».

(Лихачёв до самой смерти хранил тулуп, в котором он ходил в лагере на Соловках)

+++
10 заповедей, сочинённых Дмитрием Лихачёвым. По ним он жил сам и призывал жить других:
1.Не убий и не начинай войны.
2.Не помысли народ свой врагом других народов.
3.Не укради и не присваивай труда брата своего.
4.Ищи в науке только истину и не пользуйся ею во зло или ради корысти.
5.Уважай мысли и чувства братьев своих.
6.Чти родителей и прародителей своих и всё сотворенное ими сохраняй и почитай.
7.Чти природу как матерь свою и помощницу.
8.Пусть труд и мысли твои будут трудом и мыслями свободного творца, а не раба.
9.Пусть живет всё живое, мыслится мыслимое.
10.Пусть свободным будет всё, ибо все рождается свободным.

+++

Если вам понравилась эта и другие статьи в Блоге Толкователя, то вы можете помочь нашему проекту, перечислив небольшое пожертвование на:
Яндекс-кошелёк - 410011161317866
Киви – 9166313201
Skrill – ppryanikov@yandex.ru