მთავარი ბოლშევიკი დეზინფორმატორი და მატყუარა იოსიფ უნშლიხტი მიკროფონთან //1930-ანი წწ.//.
90 წლის წინ, 1923 წლის 11 იქნვარს გპუს თავმჯდომარის მოადგილე იოსიფ უნშლიხტის წინადადებით პოლიტბიურომ შექმნა დეზინფორმბიურო ანუ დეზინფორმაციის გავრცელების, კაცობრიობის მოტყუების სამსახური,გილოცავთ.
//ცნობისთვის, 1922 წლის 16 თებერვალს //1 მარტს// არაბოლშევიკებისთვის თავზარდამცემი სრულიად რუსეთის საგანგებო კომისია ვჩკ გადაკეთ გპუ-დ,რუსეთის საბჭოთა ფედერატული სოციალისტური რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატის მთავარ პოლიტიკურ სამმართველოდ //გპუ//. გპუს თავმჯდომარედ რა თქმა უნდა დარჩა ფ.ე.ძერჟინსკი// აპარატი და ძერჟინსკის მანიაკი ჯალათები დარჩნენ//.
11 იანვარი ბოლშევიკი, კომუნისტი და საბჭოთა დემოკრატი მატყუარების პროფესიული დღესასწაულის დღე.
"მასები ჭეშმარიტს უწოდებენ მათთვის ყველაზე ნაცნობ ინფორმაციას. ჩვეულებრივი ადამიანები ბევრად უფრო პრომიტიულები არიან ვიდრე
წარმოგვიდგენია. ამიტომ პროპაგანდა უნდა იყოს მარტივი და გაუთავებლად უნდა მეორდებოდეს. საბოლოო ანგარიშით. საზოგადოებრივ აზრზე ყველაზე ძლიერ გავლენას ახდენს ის ვისაც შეუძლია პრობლემების დაყვანა უმარტივეს სიტყვებზე და გამოთქმებზე. და ვისაც ეყოფა ფაჟკაცობა მათ გაუთავებლად გასამეორებლად მაღალშუბლიან ინტელექტუალთა ჯინაზე,მათი შედავებების მიუხედავად» //იოზეფ ჰებელსი//.
90 წლის წინ გპუსთან შეიქმნა დეზინფორმაციის კაცობრიობის მოტყუება-გაცურების სამსახური. მან მოიპოვა ბევრი დიდი,თუმცა საიდუმლო გამარჯვება.
მოწინააღმდეგის მოტყუება-გაცურების ტექნოლოგია ცნობილია უხსოვარი დროიდან უკვე ჩინელი ბრძენი სუნ ძუ ასწავლიდა რომ ომი ტყუილის გზაა. ამიტომ თუ კი ნიჭიერი ხარ მოწინააღმდეგეს აჩვენე რომ ხარ კრეტინი. როდესაც ბრძოლაში უნდა შეიყვანო შენი ძალები თავი მოიკატუნე უმოქმედოდ. როდესაც მიზანი ახლოა ამტკიცე რომ ის შორსა, როცა ის მართლაც შორსაა მოაჩვენე რომ ის ახლოა."
ბოლშევიკები დეზინფორმაცია-ტყუილს იყენებდნენ ძალაუფლებისთვის ბრძოლის იარაღად ბევრად ადრე ამ ძალაუფლების დაპყრობამდე.
მაგრამ სახელმწიფო მნიშვნელობის ტყუილის გამავრცელებელი ბიუროკრატიული სტრუქტურის შექმნა მათ მხოლოდ საბჭოთა ხელისუფლების არსებობის მე-6 წელს მოახერხეს.
კაცობრიობის გადურაკების ბიუროს უნდა ჰქონოდა შემდეგი ამოცანები:
1. აღრიცხვა გპუში და სამხედრო დაზვერვაში შესული ცნობებისა იმის თაობაზე თუ რა იცოდნენ საზღვარგარეთის დაზვერვებმა რუსეთის შესახებ.
2. მოწინააღმდეგისთვის საინტერესო ცნობების ხასიათისთვის ანგარიშის გაწევა.
3. გამორკვევა იმისა თუ რა და რამდენად კარგად იცის მოწინააღმდეგემ საბჭოეთის შესახებ.
4. დამზადება ტყუილებისა და ყალბი დოკუმენტებისა რომელთა მეშვეობითაც მოწინააღმდეგეს უნდა შექმნოდა არასწორი წარმოდგენა რუსეთის შინაგანი მდგომარეობის, წითელი არმიის ორგანიზაციის და მდგომარეობის, ხელმძღვანელი პარტიული და საბჭოთა ორგანოების პოლიტიკური მუშაობის, საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარიატის და ა.შ. მუშაობის შესახებ.
5. გპუს და დაზვერვის სამმართველოს მოწინააღმდეგე უნდა მოემარაგებინა ამ ტყუილებით და ყალბი დოკუმენტებით.
კაცობრიობის გადურაკების ბოლშევიკურ სამსახურს უნდა დაეწერა წერილები და შენიშვნები პერიოული პრესისთვის.ამას ნიადაგი უნდა მოემზადებინა ფიქტიური მასალების გავრცელებისთვის. ყოველი წერილი,შენიშნვა და მასალა უნდა განეხილა ცკ-ს ერთ-ერთ მდივანს.
კაცობრიობის გადურაკების ამ ბოლშევიკურ სამსახურში გპუს თანამშრომლებთან ერთად შედიოდნენ ცკ-ს,რესპუბლიკის სამხედრო-რევოლუციური საბჭოს,დაზვერვის სამმართველოს და საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარიატის თანამშრომლები.
მაგრამ ბოლშევიკი ბოსები მალე მიხვდნენ რომ ალალი ტყუილების გავრცელება გაუტეხავდა სახელს საბჭოთა პრესას როგორც ინფორმაციის წყაროს და ასეთი მაიმუნობები შეწყდა. დაიწყეს უცხოური გაზეთების ათვისება.
იმავე 1923 წელს დიდი წარმატებით გაუტეხეს სახელი დიდ თავად კირილ ვლადიმიროვიჩს რომელიც მონარქიული ემიგრაციისგან მოითხოვდა მის ტახტის ადგილის მცველად აღიარებას. ის ბავარიაში ცხოვრობდა და ბავარიის გაზეთებში დაიბეჭდა მისი მამხილებელი წერილები.დაიბეჭდა სიმართლეც,მაგალითად ის რომ კირილ ვლადიმიროვიჩმა მხარი დაუჭირა თებერვლის რევოლუციას, მაგრამ ამ სიმართლეს ბევრი ტყუილიც დაუმატეს და კირილ ვლადიმიროვიჩს ზურგი შეაქციეს როგორც რუსმა მონარქისტებმა ისე მისმა დამფინანსებელმა გერმანელმა ბანკირებმა.
კიდევ უფრო დიდ წარმატებებს მიაღწიეს თავისი აგენტურით მოწინააღმდეგის გადურაკებაში. 1920-ან წლებში ჩეკისტებმა აგენტურის მეშვეობით გაითამაშეს საბჭოთა კავშირში იატაკქვეშა მონარქიული ორგანიზაციის არსებობა.
ჩატარდა ოპერაციები "ტრესტი" და "სინდიკატი-2" და ჩეკისტებმა ფაქტიურად დაადამბლავეს მთელი გადურაკებული რუსული ემიგრაცია.
ამ ღონისძიებათა დროს გამოცდილი იქნა მსოფლიო საზოგადოებრივი აზრის გადურაკების კიდევ ერთი მეთოდი.
ჩეკისტებმა ცნობილ მონარქისტ ვასილი შულგინს მისცეს ტყუილი ანტიკომუნისტი შეთქმულების დახმარებით სამშობლოს მონახულების საშუალება. საბჭოთა კავშირი მას დაანახეს საბჭოთა ხელისუფლებისთვის ყველაზე მომგებიანი მხრიდან.ამის შედეგად გაჩნდა წიგნი რომელიც მკითხველს არწმუნებდა ბოლშევიკების გამარჯვების საბოლოო ხასიათში.
ცნობილი პუბლიცისტების ინდივიდუალური გადურაკების მეთოდიკა 1930-ან წლებში სრულყვეს და გაამარტივეს. ფრანგი მწერალი ანრი ბარბიუსის მიღებისთვის, მაგალითად, ბოლშევიკთა ხაზინა გამოჰყოფდა სულ უფრო და უფრო დიდ თანხებს და სამაგაეროდ ის წერდა პროსაბჭოთა წერილებს.
1930-ანი წლების მეორე ნახევარში ნკვდს არაერთი წმენდის შემდეგ კგბს დეზინფორმაციის სამსახურის მუშაობის ხარისხი დიდად გაუარესდა.
მაგრამ ომის დაწყების შემდეგ მოწინააღმდეგის მოტყუება გახდა სახელმწიფო უშიშროების მნიშვნელოვანი იარაღი. ამის განსაკუთრებით ცხადი მაგალითია სმერშის და სამხედრო დაზვერვის რადიოთამაშები.
ამ ზომების აპოთეოზად იქცა 1944 წლის შემოდგომაზე დაწყებული ოპერაცია. მაშინ საბჭოთა დაზვერვამ გაიგო რომ გერმანელები დასავლეთის ფრონტზე ამზადებდნენ კონტრდარტყმას. სტალინის დავალებით ყველაფერი გაკეთდა იმისთვის რომ გერმანული სარდლობა დარწმუნებულიყო მისი გეგმის სისწორეში. სმერშის მიერ დაჭერილი ან გადაბირებული გერმანული აგენტურული ჯგუფების ხელით გერმანელებს გადაცეს დეზინფორმაცია იმაზე რომ წითელი არმია გადაქანცულია და მისი შეტევა ზამთარში არ იგეგმება.
გერმანელებმა წამოიწყეს ცნობილი შეტევა არდენებში და ინგლისურ-ამერიკულ ჯარებთან ბრძოლებში განიცადეს დიდი ზარალი,არანაკლები ზარალი განიცადეს მოკავშირეებმაც და მათი შეტევა აღმოსავლეთისკენ შეჩერდა. ბრიტანეთის პრემიერი ჩერჩილი კი ემუდარებოდა სტალინს მალე შეუტიე პოლონეთსო.
მ
ამის მიუხედავად დღესაც ბევრს სჯერა რომ ამერიკელები ჩრდილოეთი კორეის წინააღმდეგ იყენებდნენ ინფექციური სნეულებებით დაავადებულ მღრღნელებს და მწერებს.მაშინ გამოყენებული მეთოდი მარტივი და ნაყოფიერი აღმოჩნდა. საბჭოთა დეზინფორმატორებმა კარგი ფული გადაუხადეს მეცნიერებს რომლებმაც თვალი დახუჭეს ფაქტების არარსებობაზე და პუბლიცისტებს რომლებმაც გაავრცელეს კომუნისტური მონაჩმახი.
ზოგჯერ დეზინფორმაციულ ღონისძიებებში მონაწილეობდნენ საბჭოთა კავშირის უმაღლესი ხელისუფალნიც. ასე მაგალითად 1955 წელს წითელ მოედანზე აღლუმის დროს მოსკოვს გადაუფრინა მძიმე ბომბდამშენთა არამადამ და დამკვირვებლებმა იფიქრეს რომ მოსკოვი ბირთვული იარაღის მატარებლებად გამოიყენებს ავიაციას. მაგრამ არმადის გადაფრენა ბლეფი და ტყუილი იყო. მავზოლეუმს რამოდენიმეჯერ გადაუფრინეს ერთი და იგივე თვითმფრინავებმა.
მაგრამ დეზინფორმაციის ასეთ ეგზოტიკურ მეთოდებს ძირითადად მიმართავდნენ სამხედროები.
დეზინფორმბიუროს მემკვიდრე იყო კგბს პირველი სამმართველოს აქტიური ღონისძიებების სამსახური //სამსახური ა//. ის არ გამოირჩეოდა ტყულების ხერხების დიდი მრავალფეროვანებით
როგორც წესი ტყუილს ბეჭდავდნენ მესამე სამყაროს რაღაც ნაკლებად ცნობილ გაზეთში და მას შემდეგ ავრცელებდნენ დასავლეთ ევროპაში და ოკეანის გაღმა გამომავალი პროსაბჭოთა და საბჭოთა კავშირის მიერ დაფინანსებული გაზეთები. ამ სამსახურის ერთ-ერთი ხელმძღვანელის თქმით მთავარი იყო ბიძგის მიცემა და შემდეგ ტყუილი თვითონ მიგორავდა.
შემდეგ კრემლის მატყუარებმა იპოვეს დასავლეთის სავსებით სერიოზულ და სოლიდურ გამოცემებშიც ტყუილის გამოქვეყნების გზები და საშუალებები.
საბჭოთა დაზვერვის ყოფილი შეფი ლეონიდ შებარშინის თქმით ნებისმიერ გაზეთში იყვნენ ისეთები ვინც თანახმა იყვნენ საკმაოდ ზომიერ ფულად ან სულაც დალევის ფასად საჭირო ტექსტის გამოქვეყნებაზე.
აქტიურ ღონისძიებათა სამსახურის ერთი ვეტერანის თქმით მათ ტყუილის გამოქვეყნება ვერ მოახერხეს მხოლოდ The Washington Post-ში.
საბჭოთა კავშირის არსებობის ბოლო წლებში კაცობრიობის გადურაკების კომუნისტურ სამსახურს იყენებდნენ კგბს ხელმძღვანელები რომლებსაც გორბაჩოვის დროს სურდათ კარიერის გაკეთება.
კგბს ყოფილი თავმჯდომარე ვიქტორ ჩებრიკოვი იხსენებდა რომ დაზვერვის უფროსი ვლადიმირ კრიუჩკოვის ინიციატივით სამსახური ა ფულს იხდიდა დასავლურ პრესაში გორბაჩოვის და პერესტროიკის მადიდებელი წერილების გამოქვეყნებაში რაც მსოფლიოს თვალში ჩანდა ნამდვილ ჭეშმარიტ « გორბომანიად».
საბჭოთა კომუნისტების მიერ კაცობრიობის გადურაკების ერთ-ერთი დიდი საშუალება იყო 1958-1990 წლებში პრაღაში 26-28 ენაზე გამომავალი ჟურნალი « მსოფლიოს და სოციალიზმის პრობლემები ».
ეს ყოველთვიური თეორიული და ინფორმაციული ჟურნალი აშუქებდა მარქსისტულ-ლენინური თეორიის,მსოფლიო კომუნისტური მოძრაობის სტრატეგიის და ტაქტიკის საკითხებს,მუშათა კლასის მდგომარეობას,სოციალისტური სისტემის ქვეყნებში სოციალიზმის და კომუნიზმის მშენებლობას.ეროვნულ-განმანთავისუფლებელი მოძრაობის პრობლემებს,კომუნისტური და მუშათა პარტიების შიდაპარტიულ ცხოვრებას და რა თქმა უნდა ბევრს ტყუოდა ბარემ.
1975 წლისთვის ვრცელდებოდა 145 ქვეყანაში 500 000 ეგზემპლარად.ჟურნალის რედკოლეგიაში შრომობდნენ სკკპ-ს ლიბერალი იდეოლოგიური მუშაკები რომლებისთვისაც ესეთი მივლინება გაციმბირების სანაცვლოდ ითვლებოდა.
1961 წელს პრაღაში ამ ჟურნალის რედკოლეგიაში სამუშაოდ მიავლინეს მიხაილ გორბაჩოვის კარგი ნაცნობი და ქართველ სოკრატედ წოდებული ამხანაგი მერაბ მამარდაშვილი. ამბობენ რომ შემდეგ მან იანცა და უნებართვოდ იმგზავრა პარიზში რისთვისაც ის მრავალი წლით ჩაკეტეს საბჭოთა კავშირში. ესეც შეიძლება დეზინფორმაცია იყოს.
ბოლოს ის ქართულ ეროვნულ მოძრაობასთან საბრძოლველად მიავლინეს თბილისში.
2001 წელს კი საბჭოთა არტილერისტების და იდივერსანტების დახმარებით დემოკრატიზებულ თბილისში დადგეს მისი ძეგლიც. ოფიციალურად თითქოს ეს იყო საქართველოს მთავრობის დაკვეთით შესრულებული პორტრეტი-ძეგლი. სინამდვილეში კი ერნსტ ნეიზვესტნიმ მეგობრის სახსოვრად აჩუქა თავისი ქანდაკება მოძმე ქართველ დემოკრატებს. ძეგლის დადგმამ გამოიწვია მუშტი-კრივი.
В 2001 году Мамардашвили поставили памятник в Тбилиси. Официально портрет-памятник великому сыну Грузии был заказан Правительством Грузии. Фактически это дар Грузии в память о друге от Эрнста Неизвестного. Открытие памятника вызвало идеологически окрашенные уличные столкновения.
На заседании Политбюро 11 января 1923 года были рассмотрены и приняты с небольшим уточнением предложения заместителя председателя ГПУ Иосифа Уншлихта о создании Дезинформбюро:
Дезинформбюро. 80 лет советской службе дезинформации
11 января - профессиональный праздник
Массы называют истиной информацию, которая наиболее знакома.
Обыкновенные люди обычно гораздо более примитивны, чем мы воображаем.
Поэтому пропаганда, по существу, всегда должна быть простой и без
конца повторяющейся. В конечном счете, самых выдающихся результатов
во влиянии на общественное мнение достигнет только тот, кто способен
свести проблемы к простейшим словам и выражениям и у кого хватит
мужества постоянно повторять их в этой упрощенной форме, несмотря
на возражения высоколобых интеллектуалов.
Йозеф Геббельс
Главный дезинформатор Иосиф Уншлихт — у микрофона (начало 30-х)В минувшую субботу отпраздновали свой профессиональный праздник ветераны информационных войн советской эпохи: восемь десятилетий назад при ГПУ было создана служба дезинформации, на счету которой немало крупных, хотя и тайных, побед.
Технология введения противника в заблуждение известна с незапамятных времен. Еще китайский мудрец Сунь Цзы учил: «Война — это путь обмана. Поэтому, даже если ты способен, показывай противнику свою неспособность. Когда должен ввести в бой свои силы, притворись бездеятельным. Когда цель близко, показывай, будто она далеко; когда же она действительно далеко, создавай впечатление, что она близко».
Большевики применяли дезинформацию как средство политической борьбы за власть задолго до ее захвата. Но до создания бюрократической структуры, отвечавшей за обман государственного значения, руки у них дошли лишь на шестом году существования советской власти.
На заседании Политбюро 11 января 1923 года были рассмотрены и приняты с небольшим уточнением предложения заместителя председателя ГПУ Иосифа Уншлихта о создании Дезинформбюро:
«В задачи бюро должно входить:
1. Учет поступающих как в ГПУ, так в Разведупр (военную разведку— „Ъ") и другие учреждения сведений о степени осведомленности иностранных разведок о России
2. Учет характера сведений, интересующих противника
3. Выяснение степени осведомленности противника о нас
4. Составление и техническое изготовление целого ряда ложных сведений и документов, дающих неправильное представление противникам о внутреннем положении России, об организации и состоянии Красной Армии, о политической работе, руководящих партийных и советских органах, о работе НКИД и т. д.
5. Снабжение противника вышеуказанным материалом и документами через соответствующие органы ГПУ и Разведупра.
6. Разработка ряда статей и заметок для периодической прессы, подготовляющих почву для выпуска в обращение разного рода фиктивных материалов с представлением их в каждом отдельном случае на рассмотрение одного из секретарей ЦК».
Одобрение секретарем ЦК дезинформационных акций и было единственным дополнением, внесенным в проект Уншлихта на заседании Политбюро. В состав лживого органа диктатуры пролетариата вместе с сотрудниками ГПУ вошли представители ЦК, Реввоенсовета республики и Разведупра, а также наркомата иностранных дел.
Дезинформбюро рьяно взялось за работу
Первым делом предполагалось оказать давление на давнего противника советской России — Польшу. Лубянские дезинформаторы по поручению ЦК подготовили для публикации в «Правде» и «Известиях» сообщение о готовящемся нападении Польши на Германию.
Однако этот первый опыт не воодушевил советское руководство, и предложение Уншлихта о публикации новой порции статей о Польше и Румынии было признано партийными верхами несвоевременным. Скорее всего, в ЦК быстро осознали, что при распространении заведомо ложной информации ценность официальных советских СМИ как средства пропаганды может упасть до нуля. И Дезинформбюро взялось за освоение иностранных газет.
В том же 1923 году была проведена достаточно успешная операция по дискредитации великого князя Кирилла Владимировича, добивавшегося от монархической эмиграции признания себя местоблюстителем престола. В газетах Баварии, где жил великий князь, были опубликованы разоблачительные статьи о нем. Наряду с правдой, к примеру, о том, что Кирилл поддержал февральскую революцию, в публикации добавили и немало лжи. После этого от Кирилла Владимировича отшатнулись не только русские монархисты, но и финансировавшие его немецкие банкиры.
Еще больших успехов чекисты добились на ниве дезинформирования противника с помощью своей агентуры. В 20-е годы они с помощью агентов имитировали существование на территории СССР подпольной монархической организации. Операции «Трест» и «Синдикат-2» позволили ОГПУ практически свести на нет всю антисоветскую активность русской эмиграции.
В ходе этих мероприятий была опробована и еще одна методика дезинформирования мирового общественного мнения. Чекисты позволили известному монархисту Василию Шульгину под чужой фамилией при поддержке липовых заговорщиков побывать на родине и показали ему СССР в наивыгоднейшем для советских властей свете. Результатом вояжа стала книга, убеждавшая в окончательности победы большевиков.
В 30-е годы методика индивидуальной дезинформации видных публицистов усовершенствовалась и упростилась
На приемы французского писателя Анри Барбюса, к примеру, выделялись все возрастающие средства из госказны, которые полностью окупались его просоветскими публикациями.
После неоднократных чисток НКВД во второй половине 30-х годов качество работы службы дезинформации ГБ значительно ухудшилось. Однако после начала Отечественной войны обман противника занял достойное место в арсенале госбезопасности. Особенно ярким примером дезинформации стали радиоигры, которые проводили Смерш и военная разведка.
Апофеозом этих мероприятий стала операция, начавшаяся осенью 1944 года. В тот момент советская разведка получила информацию о подготовке немцами контрудара на Западном фронте. И по заданию Сталина было сделано все, чтобы убедить германское командование в правильности разработанного им плана. С помощью нескольких десятков немецких агентурных групп, захваченных и перевербованных Смершем, немцам была передана дезинформация о том, что Красная армия измотана и ее наступление предстоящей зимой не планируется.
В итоге немцы начали известное наступление в Арденнах и в боях с англо-американскими войсками понесли внушительные потери. Не меньшие потери понесли союзники, и их наступление на восток практически приостановилось. А британский премьер Уинстон Черчилль был вынужден просить Сталина как можно скорее перейти в наступление в Польше.
Шедевром дезинформации в 50-е годы стала
выдумка о бактериологической войне в Корее
Безосновательные «выводы» созданной под советским контролем «международной комиссии ученых» подхватила вся мировая левая печать. Несмотря на то что в комиссии был лишь один микробиолог, да и тот из СССР. А немалое число людей и до сих пор убеждено, что американцы применяли против Северной Кореи зараженных инфекционными за болеваниями грызунов и насекомых.
Метод, примененный тогда, оказался самым простым и эффективным: советские дезинформаторы щедро оплатили услуги ученых, закрывших глаза на отсутствие фактов, и публицистов, распространявших сфабрикованную в КНДР и Китае ложь.
Иногда в дезинформационных мероприятиях участвовали и самые высокие руководители СССР. К примеру, в 1955 году во время парада над Красной площадью прошла армада тяжелых бомбардировщиков, и иностранные наблюдатели решили, что Москва сделала ставку на авиацию в качестве носителя ядерного оружия. Однако пролет армады был элементарным блефом. Над Мавзолеем несколько раз пролетели одни и те же самолеты.
Однако к подобным экзотическим методам
дезинформации прибегали в основном военные
Наследница Дезинформбюро — служба активных мероприятий Первого главного управления КГБ СССР (служба «А») не отличалась особым разнообразием в способах обмана. Как правило, заведомая ложь публиковалась в малоизвестной газете в одной из стран третьего мира, а затем перепечатывалась в просоветских и финансируемых СССР изданиях в Западной Европе и за океаном. «Главное было — дать толчок,— вспоминал один из руководителей службы „А",— а потом лавина статей на заданную нами тему начинала катиться сама».
Со временем сотрудники службы «А» нашли каналы для публикации дезы и во вполне солидных западных изданиях. Бывший шеф советской разведки Леонид Шебаршин утверждал, что в любой газете можно было найти журналиста, согласного опубликовать нужный текст за вполне разумные деньги или просто выпивку Один из ветеранов службы активных мероприятий рассказывал корреспонденту „Ъ",что, несмотря на все усилия, им не удалось опубликовать свои материалы только в одном издании — газете The Washington Post.
В последние годы существования СССР службу «А» в собственных интересах использовали стремившиеся сделать карьеру при Михаиле Горбачеве руководители КГБ. Как вспоминал бывший председатель КГБ Виктор Чебриков, по инициативе начальника разведки Владимира Крючкова служба «А» оплачивала публикацию в западной прессе статей, прославляющих Горбачева и перестройку. Причём все это в глазах мира выглядело как самая настоящая, подлинная «горбомания».
После краха СССР большинство профессиональных дезинформаторов остались не у дел. Но, судя по освещению войны в Чечне и событий на Дубровке, их опыт оказывается всё более и более востребованным для внутрироссийского употребления.
рейти к: навигация, поиск
Проблемы мира и социализма англ. World Marxist Review (WMR)
Soviet Union stamp 1988 CPA 5985.jpg
Марка СССР: 30-летие журнала «Проблемы мира и социализма»
Специализация:
политический
Периодичность:
ежемесячный
Адрес редакции:
Прага (Чехословакия)
Дата основания:
1958
Проблемы мира и социализма — ежемесячный теоретический и информационный журнал коммунистических и рабочих партий.
Издавался в Праге с 1958 по июнь 1990 гг. на 26—28 языках[1].
В состав редакционной коллегии и редакционного совета журнала входили представители многих коммунистических и рабочих партий[2]. Общее руководство деятельностью редакции журнала осуществлялось Международным отделом ЦК КПСС.
Журнал освещал «вопросы марксистско-ленинской теории, стратегии и тактики мирового коммунистического движения, положение рабочего класса, борьбу за демократию и социализм в странах развитого капитализма и развивающихся странах, строительство социализма и коммунизма в странах социалистической системы, проблемы национально-освободительного движения, внутрипартийную жизнь коммунистических и рабочих партий».
На 1975 год распространялся в 145 странах общим тиражом в 500 тысяч экземпляров.
http://communist.ru/articles.php?article_id=1885
06 сентября 2010 - 12 сентября 2010
В редколлегию журнала входили многие либеральные идеологические работники КПСС, иногда довольно высокопоставленные, для которых ссылка за ересь и крамолу в Прагу была заменой ссылки совсем в другую сторону, как это случалось несколько десятков лет тому назад за аналогичные прегрешения (и это при очень хорошем везении). Позже, во времена горбачевской «перестройки» многие выходцы из журнала стали ее, "перестройки", архитекторами, прорабами и подмастерьями – и вот на развалинах этого процесса мы теперь и живем, и знаем, кого за это благодарить.
http://www.kultu-rolog.ru/library/philosophy/problema-cheloveka-v-neklassicheskoj-filosofii-xrestomatiya-po-filosofii/18/
После окончания аспирантуры (1957) М. К. работает вначале в редакции журнала «Вопросы философии», где публикуется его первая статья «Процессы анализа и синтеза», а в 1961 году его командируют в Прагу в молодой журнал «Проблемы мира и социализма» (1961-1966). Из-за несанкционированного властями продления поездки в Париж на многие годы становится невыездным и отзывается в Москву. Позже он работает в научных институтах Москвы, а также читает лекции в различных ВУЗах Москвы и в других городах - в Риге, Вильнюсе, Ростове-на-Дону, по приглашению или рекомендации своих друзей. Магнитофонные записи лекций составляют основу его творческого наследия. По приглашению главного редактора журнала «Вопросы философии» И. Т. Фролова он занимает должность его заместителя (1968-1974). В 1980 он переехал в Грузию, где работал в Институте философии и читал лекции о Прусте и феноменологии в Университете Тбилиси. Никаких должностей и почетных званий в Советской Грузии он не получил.
В 2001 году Мамардашвили поставили памятник в Тбилиси. Официально портрет-памятник великому сыну Грузии был заказан Правительством Грузии. Фактически это дар Грузии в память о друге от Эрнста Неизвестного. Открытие памятника вызвало идеологически окрашенные уличные столкновения.
амардашвили Мераб Константинович (19301990) – грузинский и российский философ. Работал в редакциях журналов Вопросы философии и Проблемы мира и социализма (Прага), в Институте международного рабочего движения. В 19681974 гг. – заместитель главного редактора журнала Вопросы философии. В 1974 г. был уволен по идеологическим причинам. С 1980 – научный сотрудник Института философии АН Грузии (Тбилиси). Философская и публичнопросветительская деятельность Мамардашвили сыграли важную роль в становлении независимой философской мысли в Советском Союзе. Большое духовное и образовательное значение имели курсы лекций по философии, прочитанные им в 19701980х гг. в различных вузах страны, а также многочисленные интервью и беседы с ним, записанные и опубликованные в годы перестройки.
 |
90 წლის წინ, 1923 წლის 11 იქნვარს გპუს თავმჯდომარის მოადგილე იოსიფ უნშლიხტის წინადადებით პოლიტბიურომ შექმნა დეზინფორმბიურო ანუ დეზინფორმაციის გავრცელების, კაცობრიობის მოტყუების სამსახური,გილოცავთ.
//ცნობისთვის, 1922 წლის 16 თებერვალს //1 მარტს// არაბოლშევიკებისთვის თავზარდამცემი სრულიად რუსეთის საგანგებო კომისია ვჩკ გადაკეთ გპუ-დ,რუსეთის საბჭოთა ფედერატული სოციალისტური რესპუბლიკის შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატის მთავარ პოლიტიკურ სამმართველოდ //გპუ//. გპუს თავმჯდომარედ რა თქმა უნდა დარჩა ფ.ე.ძერჟინსკი// აპარატი და ძერჟინსკის მანიაკი ჯალათები დარჩნენ//.
11 იანვარი ბოლშევიკი, კომუნისტი და საბჭოთა დემოკრატი მატყუარების პროფესიული დღესასწაულის დღე.
"მასები ჭეშმარიტს უწოდებენ მათთვის ყველაზე ნაცნობ ინფორმაციას. ჩვეულებრივი ადამიანები ბევრად უფრო პრომიტიულები არიან ვიდრე
წარმოგვიდგენია. ამიტომ პროპაგანდა უნდა იყოს მარტივი და გაუთავებლად უნდა მეორდებოდეს. საბოლოო ანგარიშით. საზოგადოებრივ აზრზე ყველაზე ძლიერ გავლენას ახდენს ის ვისაც შეუძლია პრობლემების დაყვანა უმარტივეს სიტყვებზე და გამოთქმებზე. და ვისაც ეყოფა ფაჟკაცობა მათ გაუთავებლად გასამეორებლად მაღალშუბლიან ინტელექტუალთა ჯინაზე,მათი შედავებების მიუხედავად» //იოზეფ ჰებელსი//.
90 წლის წინ გპუსთან შეიქმნა დეზინფორმაციის კაცობრიობის მოტყუება-გაცურების სამსახური. მან მოიპოვა ბევრი დიდი,თუმცა საიდუმლო გამარჯვება.
მოწინააღმდეგის მოტყუება-გაცურების ტექნოლოგია ცნობილია უხსოვარი დროიდან უკვე ჩინელი ბრძენი სუნ ძუ ასწავლიდა რომ ომი ტყუილის გზაა. ამიტომ თუ კი ნიჭიერი ხარ მოწინააღმდეგეს აჩვენე რომ ხარ კრეტინი. როდესაც ბრძოლაში უნდა შეიყვანო შენი ძალები თავი მოიკატუნე უმოქმედოდ. როდესაც მიზანი ახლოა ამტკიცე რომ ის შორსა, როცა ის მართლაც შორსაა მოაჩვენე რომ ის ახლოა."
ბოლშევიკები დეზინფორმაცია-ტყუილს იყენებდნენ ძალაუფლებისთვის ბრძოლის იარაღად ბევრად ადრე ამ ძალაუფლების დაპყრობამდე.
მაგრამ სახელმწიფო მნიშვნელობის ტყუილის გამავრცელებელი ბიუროკრატიული სტრუქტურის შექმნა მათ მხოლოდ საბჭოთა ხელისუფლების არსებობის მე-6 წელს მოახერხეს.
კაცობრიობის გადურაკების ბიუროს უნდა ჰქონოდა შემდეგი ამოცანები:
1. აღრიცხვა გპუში და სამხედრო დაზვერვაში შესული ცნობებისა იმის თაობაზე თუ რა იცოდნენ საზღვარგარეთის დაზვერვებმა რუსეთის შესახებ.
2. მოწინააღმდეგისთვის საინტერესო ცნობების ხასიათისთვის ანგარიშის გაწევა.
3. გამორკვევა იმისა თუ რა და რამდენად კარგად იცის მოწინააღმდეგემ საბჭოეთის შესახებ.
4. დამზადება ტყუილებისა და ყალბი დოკუმენტებისა რომელთა მეშვეობითაც მოწინააღმდეგეს უნდა შექმნოდა არასწორი წარმოდგენა რუსეთის შინაგანი მდგომარეობის, წითელი არმიის ორგანიზაციის და მდგომარეობის, ხელმძღვანელი პარტიული და საბჭოთა ორგანოების პოლიტიკური მუშაობის, საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარიატის და ა.შ. მუშაობის შესახებ.
5. გპუს და დაზვერვის სამმართველოს მოწინააღმდეგე უნდა მოემარაგებინა ამ ტყუილებით და ყალბი დოკუმენტებით.
კაცობრიობის გადურაკების ბოლშევიკურ სამსახურს უნდა დაეწერა წერილები და შენიშვნები პერიოული პრესისთვის.ამას ნიადაგი უნდა მოემზადებინა ფიქტიური მასალების გავრცელებისთვის. ყოველი წერილი,შენიშნვა და მასალა უნდა განეხილა ცკ-ს ერთ-ერთ მდივანს.
კაცობრიობის გადურაკების ამ ბოლშევიკურ სამსახურში გპუს თანამშრომლებთან ერთად შედიოდნენ ცკ-ს,რესპუბლიკის სამხედრო-რევოლუციური საბჭოს,დაზვერვის სამმართველოს და საგარეო საქმეთა სახალხო კომისარიატის თანამშრომლები.
დეზინფორმბიურო თავგამოდებით შეუდგა შრომას:
უპირველესი მიზანი იყო ზეწოლა საბჭოთა რუსეთის ძველ მოწინააღმდეგე პოლონეთზე. ლუბიანკას მატყუარებმა "პრავდაში" და "იზვესტიაში" დასაბეჭდად მოამზადეს მასალები იმაზე რომ პოლონეთი ამზადებდა გერმანიაზე თავდასხმას. მაგრამ ბოლშევიკი ბოსები მალე მიხვდნენ რომ ალალი ტყუილების გავრცელება გაუტეხავდა სახელს საბჭოთა პრესას როგორც ინფორმაციის წყაროს და ასეთი მაიმუნობები შეწყდა. დაიწყეს უცხოური გაზეთების ათვისება.
იმავე 1923 წელს დიდი წარმატებით გაუტეხეს სახელი დიდ თავად კირილ ვლადიმიროვიჩს რომელიც მონარქიული ემიგრაციისგან მოითხოვდა მის ტახტის ადგილის მცველად აღიარებას. ის ბავარიაში ცხოვრობდა და ბავარიის გაზეთებში დაიბეჭდა მისი მამხილებელი წერილები.დაიბეჭდა სიმართლეც,მაგალითად ის რომ კირილ ვლადიმიროვიჩმა მხარი დაუჭირა თებერვლის რევოლუციას, მაგრამ ამ სიმართლეს ბევრი ტყუილიც დაუმატეს და კირილ ვლადიმიროვიჩს ზურგი შეაქციეს როგორც რუსმა მონარქისტებმა ისე მისმა დამფინანსებელმა გერმანელმა ბანკირებმა.
კიდევ უფრო დიდ წარმატებებს მიაღწიეს თავისი აგენტურით მოწინააღმდეგის გადურაკებაში. 1920-ან წლებში ჩეკისტებმა აგენტურის მეშვეობით გაითამაშეს საბჭოთა კავშირში იატაკქვეშა მონარქიული ორგანიზაციის არსებობა.
ჩატარდა ოპერაციები "ტრესტი" და "სინდიკატი-2" და ჩეკისტებმა ფაქტიურად დაადამბლავეს მთელი გადურაკებული რუსული ემიგრაცია.
ამ ღონისძიებათა დროს გამოცდილი იქნა მსოფლიო საზოგადოებრივი აზრის გადურაკების კიდევ ერთი მეთოდი.
ჩეკისტებმა ცნობილ მონარქისტ ვასილი შულგინს მისცეს ტყუილი ანტიკომუნისტი შეთქმულების დახმარებით სამშობლოს მონახულების საშუალება. საბჭოთა კავშირი მას დაანახეს საბჭოთა ხელისუფლებისთვის ყველაზე მომგებიანი მხრიდან.ამის შედეგად გაჩნდა წიგნი რომელიც მკითხველს არწმუნებდა ბოლშევიკების გამარჯვების საბოლოო ხასიათში.
ცნობილი პუბლიცისტების ინდივიდუალური გადურაკების მეთოდიკა 1930-ან წლებში სრულყვეს და გაამარტივეს. ფრანგი მწერალი ანრი ბარბიუსის მიღებისთვის, მაგალითად, ბოლშევიკთა ხაზინა გამოჰყოფდა სულ უფრო და უფრო დიდ თანხებს და სამაგაეროდ ის წერდა პროსაბჭოთა წერილებს.
1930-ანი წლების მეორე ნახევარში ნკვდს არაერთი წმენდის შემდეგ კგბს დეზინფორმაციის სამსახურის მუშაობის ხარისხი დიდად გაუარესდა.
მაგრამ ომის დაწყების შემდეგ მოწინააღმდეგის მოტყუება გახდა სახელმწიფო უშიშროების მნიშვნელოვანი იარაღი. ამის განსაკუთრებით ცხადი მაგალითია სმერშის და სამხედრო დაზვერვის რადიოთამაშები.
ამ ზომების აპოთეოზად იქცა 1944 წლის შემოდგომაზე დაწყებული ოპერაცია. მაშინ საბჭოთა დაზვერვამ გაიგო რომ გერმანელები დასავლეთის ფრონტზე ამზადებდნენ კონტრდარტყმას. სტალინის დავალებით ყველაფერი გაკეთდა იმისთვის რომ გერმანული სარდლობა დარწმუნებულიყო მისი გეგმის სისწორეში. სმერშის მიერ დაჭერილი ან გადაბირებული გერმანული აგენტურული ჯგუფების ხელით გერმანელებს გადაცეს დეზინფორმაცია იმაზე რომ წითელი არმია გადაქანცულია და მისი შეტევა ზამთარში არ იგეგმება.
გერმანელებმა წამოიწყეს ცნობილი შეტევა არდენებში და ინგლისურ-ამერიკულ ჯარებთან ბრძოლებში განიცადეს დიდი ზარალი,არანაკლები ზარალი განიცადეს მოკავშირეებმაც და მათი შეტევა აღმოსავლეთისკენ შეჩერდა. ბრიტანეთის პრემიერი ჩერჩილი კი ემუდარებოდა სტალინს მალე შეუტიე პოლონეთსო.
მ
 |
| Добавьте подписьკავშირიდან. |
ამის მიუხედავად დღესაც ბევრს სჯერა რომ ამერიკელები ჩრდილოეთი კორეის წინააღმდეგ იყენებდნენ ინფექციური სნეულებებით დაავადებულ მღრღნელებს და მწერებს.მაშინ გამოყენებული მეთოდი მარტივი და ნაყოფიერი აღმოჩნდა. საბჭოთა დეზინფორმატორებმა კარგი ფული გადაუხადეს მეცნიერებს რომლებმაც თვალი დახუჭეს ფაქტების არარსებობაზე და პუბლიცისტებს რომლებმაც გაავრცელეს კომუნისტური მონაჩმახი.
ზოგჯერ დეზინფორმაციულ ღონისძიებებში მონაწილეობდნენ საბჭოთა კავშირის უმაღლესი ხელისუფალნიც. ასე მაგალითად 1955 წელს წითელ მოედანზე აღლუმის დროს მოსკოვს გადაუფრინა მძიმე ბომბდამშენთა არამადამ და დამკვირვებლებმა იფიქრეს რომ მოსკოვი ბირთვული იარაღის მატარებლებად გამოიყენებს ავიაციას. მაგრამ არმადის გადაფრენა ბლეფი და ტყუილი იყო. მავზოლეუმს რამოდენიმეჯერ გადაუფრინეს ერთი და იგივე თვითმფრინავებმა.
მაგრამ დეზინფორმაციის ასეთ ეგზოტიკურ მეთოდებს ძირითადად მიმართავდნენ სამხედროები.
დეზინფორმბიუროს მემკვიდრე იყო კგბს პირველი სამმართველოს აქტიური ღონისძიებების სამსახური //სამსახური ა//. ის არ გამოირჩეოდა ტყულების ხერხების დიდი მრავალფეროვანებით
როგორც წესი ტყუილს ბეჭდავდნენ მესამე სამყაროს რაღაც ნაკლებად ცნობილ გაზეთში და მას შემდეგ ავრცელებდნენ დასავლეთ ევროპაში და ოკეანის გაღმა გამომავალი პროსაბჭოთა და საბჭოთა კავშირის მიერ დაფინანსებული გაზეთები. ამ სამსახურის ერთ-ერთი ხელმძღვანელის თქმით მთავარი იყო ბიძგის მიცემა და შემდეგ ტყუილი თვითონ მიგორავდა.
შემდეგ კრემლის მატყუარებმა იპოვეს დასავლეთის სავსებით სერიოზულ და სოლიდურ გამოცემებშიც ტყუილის გამოქვეყნების გზები და საშუალებები.
საბჭოთა დაზვერვის ყოფილი შეფი ლეონიდ შებარშინის თქმით ნებისმიერ გაზეთში იყვნენ ისეთები ვინც თანახმა იყვნენ საკმაოდ ზომიერ ფულად ან სულაც დალევის ფასად საჭირო ტექსტის გამოქვეყნებაზე.
აქტიურ ღონისძიებათა სამსახურის ერთი ვეტერანის თქმით მათ ტყუილის გამოქვეყნება ვერ მოახერხეს მხოლოდ The Washington Post-ში.
საბჭოთა კავშირის არსებობის ბოლო წლებში კაცობრიობის გადურაკების კომუნისტურ სამსახურს იყენებდნენ კგბს ხელმძღვანელები რომლებსაც გორბაჩოვის დროს სურდათ კარიერის გაკეთება.
კგბს ყოფილი თავმჯდომარე ვიქტორ ჩებრიკოვი იხსენებდა რომ დაზვერვის უფროსი ვლადიმირ კრიუჩკოვის ინიციატივით სამსახური ა ფულს იხდიდა დასავლურ პრესაში გორბაჩოვის და პერესტროიკის მადიდებელი წერილების გამოქვეყნებაში რაც მსოფლიოს თვალში ჩანდა ნამდვილ ჭეშმარიტ « გორბომანიად».
საბჭოთა კომუნისტების მიერ კაცობრიობის გადურაკების ერთ-ერთი დიდი საშუალება იყო 1958-1990 წლებში პრაღაში 26-28 ენაზე გამომავალი ჟურნალი « მსოფლიოს და სოციალიზმის პრობლემები ».
ეს ყოველთვიური თეორიული და ინფორმაციული ჟურნალი აშუქებდა მარქსისტულ-ლენინური თეორიის,მსოფლიო კომუნისტური მოძრაობის სტრატეგიის და ტაქტიკის საკითხებს,მუშათა კლასის მდგომარეობას,სოციალისტური სისტემის ქვეყნებში სოციალიზმის და კომუნიზმის მშენებლობას.ეროვნულ-განმანთავისუფლებელი მოძრაობის პრობლემებს,კომუნისტური და მუშათა პარტიების შიდაპარტიულ ცხოვრებას და რა თქმა უნდა ბევრს ტყუოდა ბარემ.
1975 წლისთვის ვრცელდებოდა 145 ქვეყანაში 500 000 ეგზემპლარად.ჟურნალის რედკოლეგიაში შრომობდნენ სკკპ-ს ლიბერალი იდეოლოგიური მუშაკები რომლებისთვისაც ესეთი მივლინება გაციმბირების სანაცვლოდ ითვლებოდა.
1961 წელს პრაღაში ამ ჟურნალის რედკოლეგიაში სამუშაოდ მიავლინეს მიხაილ გორბაჩოვის კარგი ნაცნობი და ქართველ სოკრატედ წოდებული ამხანაგი მერაბ მამარდაშვილი. ამბობენ რომ შემდეგ მან იანცა და უნებართვოდ იმგზავრა პარიზში რისთვისაც ის მრავალი წლით ჩაკეტეს საბჭოთა კავშირში. ესეც შეიძლება დეზინფორმაცია იყოს.
ბოლოს ის ქართულ ეროვნულ მოძრაობასთან საბრძოლველად მიავლინეს თბილისში.
2001 წელს კი საბჭოთა არტილერისტების და იდივერსანტების დახმარებით დემოკრატიზებულ თბილისში დადგეს მისი ძეგლიც. ოფიციალურად თითქოს ეს იყო საქართველოს მთავრობის დაკვეთით შესრულებული პორტრეტი-ძეგლი. სინამდვილეში კი ერნსტ ნეიზვესტნიმ მეგობრის სახსოვრად აჩუქა თავისი ქანდაკება მოძმე ქართველ დემოკრატებს. ძეგლის დადგმამ გამოიწვია მუშტი-კრივი.
В 2001 году Мамардашвили поставили памятник в Тбилиси. Официально портрет-памятник великому сыну Грузии был заказан Правительством Грузии. Фактически это дар Грузии в память о друге от Эрнста Неизвестного. Открытие памятника вызвало идеологически окрашенные уличные столкновения.
На заседании Политбюро 11 января 1923 года были рассмотрены и приняты с небольшим уточнением предложения заместителя председателя ГПУ Иосифа Уншлихта о создании Дезинформбюро:
Дезинформбюро. 80 лет советской службе дезинформации
11 января - профессиональный праздник
Массы называют истиной информацию, которая наиболее знакома.
Обыкновенные люди обычно гораздо более примитивны, чем мы воображаем.
Поэтому пропаганда, по существу, всегда должна быть простой и без
конца повторяющейся. В конечном счете, самых выдающихся результатов
во влиянии на общественное мнение достигнет только тот, кто способен
свести проблемы к простейшим словам и выражениям и у кого хватит
мужества постоянно повторять их в этой упрощенной форме, несмотря
на возражения высоколобых интеллектуалов.
Йозеф Геббельс
Главный дезинформатор Иосиф Уншлихт — у микрофона (начало 30-х)В минувшую субботу отпраздновали свой профессиональный праздник ветераны информационных войн советской эпохи: восемь десятилетий назад при ГПУ было создана служба дезинформации, на счету которой немало крупных, хотя и тайных, побед.
Технология введения противника в заблуждение известна с незапамятных времен. Еще китайский мудрец Сунь Цзы учил: «Война — это путь обмана. Поэтому, даже если ты способен, показывай противнику свою неспособность. Когда должен ввести в бой свои силы, притворись бездеятельным. Когда цель близко, показывай, будто она далеко; когда же она действительно далеко, создавай впечатление, что она близко».
Большевики применяли дезинформацию как средство политической борьбы за власть задолго до ее захвата. Но до создания бюрократической структуры, отвечавшей за обман государственного значения, руки у них дошли лишь на шестом году существования советской власти.
На заседании Политбюро 11 января 1923 года были рассмотрены и приняты с небольшим уточнением предложения заместителя председателя ГПУ Иосифа Уншлихта о создании Дезинформбюро:
«В задачи бюро должно входить:
1. Учет поступающих как в ГПУ, так в Разведупр (военную разведку— „Ъ") и другие учреждения сведений о степени осведомленности иностранных разведок о России
2. Учет характера сведений, интересующих противника
3. Выяснение степени осведомленности противника о нас
4. Составление и техническое изготовление целого ряда ложных сведений и документов, дающих неправильное представление противникам о внутреннем положении России, об организации и состоянии Красной Армии, о политической работе, руководящих партийных и советских органах, о работе НКИД и т. д.
5. Снабжение противника вышеуказанным материалом и документами через соответствующие органы ГПУ и Разведупра.
6. Разработка ряда статей и заметок для периодической прессы, подготовляющих почву для выпуска в обращение разного рода фиктивных материалов с представлением их в каждом отдельном случае на рассмотрение одного из секретарей ЦК».
Одобрение секретарем ЦК дезинформационных акций и было единственным дополнением, внесенным в проект Уншлихта на заседании Политбюро. В состав лживого органа диктатуры пролетариата вместе с сотрудниками ГПУ вошли представители ЦК, Реввоенсовета республики и Разведупра, а также наркомата иностранных дел.
Дезинформбюро рьяно взялось за работу
Первым делом предполагалось оказать давление на давнего противника советской России — Польшу. Лубянские дезинформаторы по поручению ЦК подготовили для публикации в «Правде» и «Известиях» сообщение о готовящемся нападении Польши на Германию.
Однако этот первый опыт не воодушевил советское руководство, и предложение Уншлихта о публикации новой порции статей о Польше и Румынии было признано партийными верхами несвоевременным. Скорее всего, в ЦК быстро осознали, что при распространении заведомо ложной информации ценность официальных советских СМИ как средства пропаганды может упасть до нуля. И Дезинформбюро взялось за освоение иностранных газет.
В том же 1923 году была проведена достаточно успешная операция по дискредитации великого князя Кирилла Владимировича, добивавшегося от монархической эмиграции признания себя местоблюстителем престола. В газетах Баварии, где жил великий князь, были опубликованы разоблачительные статьи о нем. Наряду с правдой, к примеру, о том, что Кирилл поддержал февральскую революцию, в публикации добавили и немало лжи. После этого от Кирилла Владимировича отшатнулись не только русские монархисты, но и финансировавшие его немецкие банкиры.
Еще больших успехов чекисты добились на ниве дезинформирования противника с помощью своей агентуры. В 20-е годы они с помощью агентов имитировали существование на территории СССР подпольной монархической организации. Операции «Трест» и «Синдикат-2» позволили ОГПУ практически свести на нет всю антисоветскую активность русской эмиграции.
В ходе этих мероприятий была опробована и еще одна методика дезинформирования мирового общественного мнения. Чекисты позволили известному монархисту Василию Шульгину под чужой фамилией при поддержке липовых заговорщиков побывать на родине и показали ему СССР в наивыгоднейшем для советских властей свете. Результатом вояжа стала книга, убеждавшая в окончательности победы большевиков.
В 30-е годы методика индивидуальной дезинформации видных публицистов усовершенствовалась и упростилась
На приемы французского писателя Анри Барбюса, к примеру, выделялись все возрастающие средства из госказны, которые полностью окупались его просоветскими публикациями.
После неоднократных чисток НКВД во второй половине 30-х годов качество работы службы дезинформации ГБ значительно ухудшилось. Однако после начала Отечественной войны обман противника занял достойное место в арсенале госбезопасности. Особенно ярким примером дезинформации стали радиоигры, которые проводили Смерш и военная разведка.
Апофеозом этих мероприятий стала операция, начавшаяся осенью 1944 года. В тот момент советская разведка получила информацию о подготовке немцами контрудара на Западном фронте. И по заданию Сталина было сделано все, чтобы убедить германское командование в правильности разработанного им плана. С помощью нескольких десятков немецких агентурных групп, захваченных и перевербованных Смершем, немцам была передана дезинформация о том, что Красная армия измотана и ее наступление предстоящей зимой не планируется.
В итоге немцы начали известное наступление в Арденнах и в боях с англо-американскими войсками понесли внушительные потери. Не меньшие потери понесли союзники, и их наступление на восток практически приостановилось. А британский премьер Уинстон Черчилль был вынужден просить Сталина как можно скорее перейти в наступление в Польше.
Шедевром дезинформации в 50-е годы стала
выдумка о бактериологической войне в Корее
Безосновательные «выводы» созданной под советским контролем «международной комиссии ученых» подхватила вся мировая левая печать. Несмотря на то что в комиссии был лишь один микробиолог, да и тот из СССР. А немалое число людей и до сих пор убеждено, что американцы применяли против Северной Кореи зараженных инфекционными за болеваниями грызунов и насекомых.
Метод, примененный тогда, оказался самым простым и эффективным: советские дезинформаторы щедро оплатили услуги ученых, закрывших глаза на отсутствие фактов, и публицистов, распространявших сфабрикованную в КНДР и Китае ложь.
Иногда в дезинформационных мероприятиях участвовали и самые высокие руководители СССР. К примеру, в 1955 году во время парада над Красной площадью прошла армада тяжелых бомбардировщиков, и иностранные наблюдатели решили, что Москва сделала ставку на авиацию в качестве носителя ядерного оружия. Однако пролет армады был элементарным блефом. Над Мавзолеем несколько раз пролетели одни и те же самолеты.
Однако к подобным экзотическим методам
дезинформации прибегали в основном военные
Наследница Дезинформбюро — служба активных мероприятий Первого главного управления КГБ СССР (служба «А») не отличалась особым разнообразием в способах обмана. Как правило, заведомая ложь публиковалась в малоизвестной газете в одной из стран третьего мира, а затем перепечатывалась в просоветских и финансируемых СССР изданиях в Западной Европе и за океаном. «Главное было — дать толчок,— вспоминал один из руководителей службы „А",— а потом лавина статей на заданную нами тему начинала катиться сама».
Со временем сотрудники службы «А» нашли каналы для публикации дезы и во вполне солидных западных изданиях. Бывший шеф советской разведки Леонид Шебаршин утверждал, что в любой газете можно было найти журналиста, согласного опубликовать нужный текст за вполне разумные деньги или просто выпивку Один из ветеранов службы активных мероприятий рассказывал корреспонденту „Ъ",что, несмотря на все усилия, им не удалось опубликовать свои материалы только в одном издании — газете The Washington Post.
В последние годы существования СССР службу «А» в собственных интересах использовали стремившиеся сделать карьеру при Михаиле Горбачеве руководители КГБ. Как вспоминал бывший председатель КГБ Виктор Чебриков, по инициативе начальника разведки Владимира Крючкова служба «А» оплачивала публикацию в западной прессе статей, прославляющих Горбачева и перестройку. Причём все это в глазах мира выглядело как самая настоящая, подлинная «горбомания».
После краха СССР большинство профессиональных дезинформаторов остались не у дел. Но, судя по освещению войны в Чечне и событий на Дубровке, их опыт оказывается всё более и более востребованным для внутрироссийского употребления.
рейти к: навигация, поиск
Проблемы мира и социализма англ. World Marxist Review (WMR)
Soviet Union stamp 1988 CPA 5985.jpg
Марка СССР: 30-летие журнала «Проблемы мира и социализма»
Специализация:
политический
Периодичность:
ежемесячный
Адрес редакции:
Прага (Чехословакия)
Дата основания:
1958
Проблемы мира и социализма — ежемесячный теоретический и информационный журнал коммунистических и рабочих партий.
Издавался в Праге с 1958 по июнь 1990 гг. на 26—28 языках[1].
В состав редакционной коллегии и редакционного совета журнала входили представители многих коммунистических и рабочих партий[2]. Общее руководство деятельностью редакции журнала осуществлялось Международным отделом ЦК КПСС.
Журнал освещал «вопросы марксистско-ленинской теории, стратегии и тактики мирового коммунистического движения, положение рабочего класса, борьбу за демократию и социализм в странах развитого капитализма и развивающихся странах, строительство социализма и коммунизма в странах социалистической системы, проблемы национально-освободительного движения, внутрипартийную жизнь коммунистических и рабочих партий».
На 1975 год распространялся в 145 странах общим тиражом в 500 тысяч экземпляров.
http://communist.ru/articles.php?article_id=1885
06 сентября 2010 - 12 сентября 2010
В редколлегию журнала входили многие либеральные идеологические работники КПСС, иногда довольно высокопоставленные, для которых ссылка за ересь и крамолу в Прагу была заменой ссылки совсем в другую сторону, как это случалось несколько десятков лет тому назад за аналогичные прегрешения (и это при очень хорошем везении). Позже, во времена горбачевской «перестройки» многие выходцы из журнала стали ее, "перестройки", архитекторами, прорабами и подмастерьями – и вот на развалинах этого процесса мы теперь и живем, и знаем, кого за это благодарить.
http://www.kultu-rolog.ru/library/philosophy/problema-cheloveka-v-neklassicheskoj-filosofii-xrestomatiya-po-filosofii/18/
После окончания аспирантуры (1957) М. К. работает вначале в редакции журнала «Вопросы философии», где публикуется его первая статья «Процессы анализа и синтеза», а в 1961 году его командируют в Прагу в молодой журнал «Проблемы мира и социализма» (1961-1966). Из-за несанкционированного властями продления поездки в Париж на многие годы становится невыездным и отзывается в Москву. Позже он работает в научных институтах Москвы, а также читает лекции в различных ВУЗах Москвы и в других городах - в Риге, Вильнюсе, Ростове-на-Дону, по приглашению или рекомендации своих друзей. Магнитофонные записи лекций составляют основу его творческого наследия. По приглашению главного редактора журнала «Вопросы философии» И. Т. Фролова он занимает должность его заместителя (1968-1974). В 1980 он переехал в Грузию, где работал в Институте философии и читал лекции о Прусте и феноменологии в Университете Тбилиси. Никаких должностей и почетных званий в Советской Грузии он не получил.
В 2001 году Мамардашвили поставили памятник в Тбилиси. Официально портрет-памятник великому сыну Грузии был заказан Правительством Грузии. Фактически это дар Грузии в память о друге от Эрнста Неизвестного. Открытие памятника вызвало идеологически окрашенные уличные столкновения.
амардашвили Мераб Константинович (19301990) – грузинский и российский философ. Работал в редакциях журналов Вопросы философии и Проблемы мира и социализма (Прага), в Институте международного рабочего движения. В 19681974 гг. – заместитель главного редактора журнала Вопросы философии. В 1974 г. был уволен по идеологическим причинам. С 1980 – научный сотрудник Института философии АН Грузии (Тбилиси). Философская и публичнопросветительская деятельность Мамардашвили сыграли важную роль в становлении независимой философской мысли в Советском Союзе. Большое духовное и образовательное значение имели курсы лекций по философии, прочитанные им в 19701980х гг. в различных вузах страны, а также многочисленные интервью и беседы с ним, записанные и опубликованные в годы перестройки.
No comments:
Post a Comment