სახელგანთქმული რუსი მწერალი ბორის აკუნინი //გრიგოლ ჩხარტიშვილი//
ამა თუ იმ საზოგადოების ჯანმრთელობის მდგომარეობა იზომება ძალიან უბრალო მაჩვენებლით მეოთხე და მეხუთე ჯგუფის საქციელით. თუ ამ ქვეყანაში კარგად გააკეთებენ უსაფრთხოა,ქვეყანა აღარაა ავად. და თუ კი ხეირიანადაც ,მომგებიანადაც ე.ი. ქვეყნის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა შესანიშნავია. სწორედ ასეთ რუსეთში იქნებოდა კარგი ცხოვრება.
ეხლა კი, თუ ნებას მომცემთ, პატარა ტესტი, მათ შორის იმის გასარკვევად თუ რამდენად პატიოსანი ხართ საკუთარი თავის წინაშე:თქვენ რომელ კატეგორიას მიაკუთვნებთ თავს დასახელებული კატეგორიებიდან?
ბორის აკუნინი
"— Знаете, вся моя жизнь ушла на то, чтобы убедиться в правоте банальных истин, — сказала мисс Палмер".
Из беллетристики
Кто-нибудь нарисует получше — заменю. Пока пускай так.
ბორის აკუნინი (ნამდვილი სახელი და გვარი გრიგოლ შალვას ძე ჩხარტიშვილი) (დ. 20 მაისი, 1956, ზესტაფონი, საქართველო) — მწერალი, იაპონისტი და მთარგმნელი. მხატვრულ ნაწარმოებს აქვეყნებს ბორის აკუნინის ფსევდონიმით.
ტივტივას თეორია - კარგი ადამიანების ცუდი ადამიანებისგან გამომყოფი საზღვარი:
13-01-2013 (12:05)
"— იცით, მთელი ჩემი ცხოვრება დამჭირდა იმისთვის რომ დავრწმუნებულიყავი ბანალური ჭეშმარიტებების სიმართლეში, - თქვა მისს პალმერმა" //ბელეტრისტიკიდან//
აი თქვენ კიდევ ერთი ბანალური წეშმარიტება. მე მას დავარქვი ტივტივას თეორია და თვალსაჩინოებისთვის დავხატე კიდეც.
"ტივტივა" -- კაცობრიობაა. ის იყოფა სხვადასხვა ზომის კატეგორიად პირველიდან მერვემდე. პირველი - თეთრია. შემდეგ სითეთრე კლებულობს და მერვე კატეგორია უსაშველოდ შავია.
ასეთია პიროვნების გრადაციები,ბრწყინვალედან საშინელამდე,კარგი თუ ცუდი ქცევის შესაბამისად.
სიცხადისთვის ცუდად ჩვენ ჩავთვლით ქცევას რომელზეც ადამიანმა უეჭველად იცის რომ ის ცუდია. ჯოჯოხეთში მიმყვან კარგ სურვილებს არ ჩავთვლით აშკარა და უეჭველ ბოროტებად. თუ ვინმეს რაღაც კარგი სურდა და გამოუვიდა საშინელება ვუცხადებთ ამნისტიას
1. პირველი, უმაღლესი კატეგორიის ადამიანები არიან ისინი ვინც სიკეთეს აკეთებს მაშინაც თუ კი ამას მოყვება გარდაუვალი დაუყოვნებელი დაღუპვა. იესო,ვთქვათ,თუ კი მას შევხედავთ როგორც ისტორიულ პერსონაჟს,იანუშ კორჩაკი,მოკლედ ღვაწლმოსილნი, რომლებიც ამქვეყნად ერთეულებია.
2. შემდეგ მოდიან ისინი ვინც სიკეთეს აკეთებს მაშინაც როდისაც ეს მათ ემუქრება ციხით,გადასახლებით,მძიმე სასჯელით. მაგალითად საუკეთესოები დეკაბრისტებიდან და ნაროდოვოლცებიდან,ან 68 წელს წითელ მოედანზე გასული 6 დისიდენტი. მათი რაოდენობა ცოტა მეტია,მაგრამ ისინიც მცირერიცხოვანნი არიან.
3. მესამე ჯგუფი უფრო მრავალრიცხოვანია: ესაა ხალხი რომელიც აკეთებს სიკეთეს მაშინაც როდესაც ეს მათ უქმნის უხერხულობას ან გარკვეულ საფრთხეს უქმნის მათ კეთილდღეობას.
4. სულ დიდი კატეგორია. ესაახალხი რომელიც სიამოვნებით და ხალისით აკეთებს სიკეთეს მაგრამ იმ შემთხვევაში თუ ეს ეს სულ უსაფრთხოა და არც ისე ძნელია.
5. ეს კატეგორია მასში მოხვედრილთა რაოდენობით არ ჩამოუვარდა მეოთხეს. ეს ხალხი სიკეთეს აკეთებს მხოლოდ მაშინ თუ ეს მისთვის სასარგებლოა.
6. შემდეგ მოდიან ადამიანები რომლებიც სრულებით მშვიდად ჩადიან ბოროტებას თუ კი ეს მათთვის მომგებიანია //როგორც ჩანს ასეთია რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო დუმას დეპუტატთა უმეტესობა//.
7. უფრო ქვევით მოდიან ისინი ვინც ბოროტებას სჩადიან უანგაროდ,საკუთარი სიამოვნებისთვის,მაგრამ მხოლოდ მაშინ თუ კი ამას არ მოჰყვება სასჯელი//ურია ჰიპი,დედაბერი შაპოკლიაკი.... შეიძლება ზოგი თანამედროვის დასახელებაც,მაგრამ თავს შევიკავებ, არაა ამაზე ლაპარაკი.
8. და ბოლოს ყველაზე უარესი,ყველაზე საშიში,მაგრამ საბედნიეროდ ყველაზე მცირერიცხოვანი კატეგორიაა ნაძირლები რომლებიც ბოროტებას სჩადიან მაშინაც როდესაც ეს ძალიან საშიშია თვითონ მათთვის /ჯეკ გამომფაშველი, ჩიკატილო, განიბალ ლეკტერი//.
მიაქციეთ ყურადღება იმას რომ "წყლის" ხაზი გადის მეოთხე-მეხუთე კატეგორიებს შორის. ეს საზღვარი მთლიანად ან უპირატესად კარგ ადამიანებს გამოყოფს მთლიანად ან უპირატესად ცუდი ადამიანებისგან. დედამიწის მკვიდრთა უდიდესი უმეტესობა ეკუთვნის სწორედ მეოთხე-მეხუთე კატეგორიას //არც ის და არც ის//.
მნიშვნელოვანია იმის ცოდნაც რომ "წყლის" შემადგენლობა //სოციალ-პოლიტიკური და ზნეობრივი გარემო// სხვადსხვაა სხვადასხვა დროს და სხვადასხვა საზოგადოებაში.
საზიზღარ პერიოდებში "წყალი" ითრევს ტივტივას სიღრმეში და მაშინ მისი ზოლები ეშვება. რაც უარესია დრო მით უფრო ეშვება. მეთევზეების და ფიზიკოსების საყურადღებოდ ვამბობ რომ ჩემი ტივტივა ფიგურალურია.
ამასთან მეორე ჯგუფი იშლება ჩამსხდარებად და გაჩუმებულებად. მესამე ჯგუფი ცახცახებს,მეოთხე იხვეწება, მეხუთე აკაკუნებს და აბეზღებს,მეექვსე იცავს, მეშვიდე აწამებს, მერვე მართავს და ხელმძღვანელობს.
პირველი კატეგორია არ იტყვის უარს თავის ჯვარზე და მთელი ტივტივასგან დარჩება მხოლოდ პაწაწინა ამოჩრილი თეთრი თავი რომელიც არასოდეს ჩაიძირება.
მაგრამ მადლობა ღმერთს, პირიქითაც ხდება. როდესაც "წყლის" შემადგენლობა უმჯობესდება "ტივტივა" მიდის ზევითკენ.
თუ კი საზოგადოებაში ახალისებენ და ამხნევებენ წესიერ ქცევას მთელი მეხუთე კატეგორია ისეთი კარგი ხდება რომ მშვენიერია საცქერლად.
მეექვსე კატეგორიას მამაძაღლობა აღარ აწყობს, მეშვიდეს ეშინია და მერვეს დასდევს პოლიცია //ის, რომელიც მსახურობს და იცავს საზოგადოებას და არა ქურდებს და თვითონაც არ ქურდობს//.
ტივტივას თეორია - კარგი ადამიანების ცუდი ადამიანებისგან გამომყოფი საზღვარი:
13-01-2013 (12:05)
"— იცით, მთელი ჩემი ცხოვრება დამჭირდა იმისთვის რომ დავრწმუნებულიყავი ბანალური ჭეშმარიტებების სიმართლეში, - თქვა მისს პალმერმა" //ბელეტრისტიკიდან//
აი თქვენ კიდევ ერთი ბანალური წეშმარიტება. მე მას დავარქვი ტივტივას თეორია და თვალსაჩინოებისთვის დავხატე კიდეც.
"ტივტივა" -- კაცობრიობაა. ის იყოფა სხვადასხვა ზომის კატეგორიად პირველიდან მერვემდე. პირველი - თეთრია. შემდეგ სითეთრე კლებულობს და მერვე კატეგორია უსაშველოდ შავია.
ასეთია პიროვნების გრადაციები,ბრწყინვალედან საშინელამდე,კარგი თუ ცუდი ქცევის შესაბამისად.
სიცხადისთვის ცუდად ჩვენ ჩავთვლით ქცევას რომელზეც ადამიანმა უეჭველად იცის რომ ის ცუდია. ჯოჯოხეთში მიმყვან კარგ სურვილებს არ ჩავთვლით აშკარა და უეჭველ ბოროტებად. თუ ვინმეს რაღაც კარგი სურდა და გამოუვიდა საშინელება ვუცხადებთ ამნისტიას
1. პირველი, უმაღლესი კატეგორიის ადამიანები არიან ისინი ვინც სიკეთეს აკეთებს მაშინაც თუ კი ამას მოყვება გარდაუვალი დაუყოვნებელი დაღუპვა. იესო,ვთქვათ,თუ კი მას შევხედავთ როგორც ისტორიულ პერსონაჟს,იანუშ კორჩაკი,მოკლედ ღვაწლმოსილნი, რომლებიც ამქვეყნად ერთეულებია.
2. შემდეგ მოდიან ისინი ვინც სიკეთეს აკეთებს მაშინაც როდისაც ეს მათ ემუქრება ციხით,გადასახლებით,მძიმე სასჯელით. მაგალითად საუკეთესოები დეკაბრისტებიდან და ნაროდოვოლცებიდან,ან 68 წელს წითელ მოედანზე გასული 6 დისიდენტი. მათი რაოდენობა ცოტა მეტია,მაგრამ ისინიც მცირერიცხოვანნი არიან.
3. მესამე ჯგუფი უფრო მრავალრიცხოვანია: ესაა ხალხი რომელიც აკეთებს სიკეთეს მაშინაც როდესაც ეს მათ უქმნის უხერხულობას ან გარკვეულ საფრთხეს უქმნის მათ კეთილდღეობას.
5. ეს კატეგორია მასში მოხვედრილთა რაოდენობით არ ჩამოუვარდა მეოთხეს. ეს ხალხი სიკეთეს აკეთებს მხოლოდ მაშინ თუ ეს მისთვის სასარგებლოა.
6. შემდეგ მოდიან ადამიანები რომლებიც სრულებით მშვიდად ჩადიან ბოროტებას თუ კი ეს მათთვის მომგებიანია //როგორც ჩანს ასეთია რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო დუმას დეპუტატთა უმეტესობა//.
7. უფრო ქვევით მოდიან ისინი ვინც ბოროტებას სჩადიან უანგაროდ,საკუთარი სიამოვნებისთვის,მაგრამ მხოლოდ მაშინ თუ კი ამას არ მოჰყვება სასჯელი//ურია ჰიპი,დედაბერი შაპოკლიაკი.... შეიძლება ზოგი თანამედროვის დასახელებაც,მაგრამ თავს შევიკავებ, არაა ამაზე ლაპარაკი.
8. და ბოლოს ყველაზე უარესი,ყველაზე საშიში,მაგრამ საბედნიეროდ ყველაზე მცირერიცხოვანი კატეგორიაა ნაძირლები რომლებიც ბოროტებას სჩადიან მაშინაც როდესაც ეს ძალიან საშიშია თვითონ მათთვის /ჯეკ გამომფაშველი, ჩიკატილო, განიბალ ლეკტერი//.
მიაქციეთ ყურადღება იმას რომ "წყლის" ხაზი გადის მეოთხე-მეხუთე კატეგორიებს შორის. ეს საზღვარი მთლიანად ან უპირატესად კარგ ადამიანებს გამოყოფს მთლიანად ან უპირატესად ცუდი ადამიანებისგან. დედამიწის მკვიდრთა უდიდესი უმეტესობა ეკუთვნის სწორედ მეოთხე-მეხუთე კატეგორიას //არც ის და არც ის//.
მნიშვნელოვანია იმის ცოდნაც რომ "წყლის" შემადგენლობა //სოციალ-პოლიტიკური და ზნეობრივი გარემო// სხვადსხვაა სხვადასხვა დროს და სხვადასხვა საზოგადოებაში.
საზიზღარ პერიოდებში "წყალი" ითრევს ტივტივას სიღრმეში და მაშინ მისი ზოლები ეშვება. რაც უარესია დრო მით უფრო ეშვება. მეთევზეების და ფიზიკოსების საყურადღებოდ ვამბობ რომ ჩემი ტივტივა ფიგურალურია.
ამასთან მეორე ჯგუფი იშლება ჩამსხდარებად და გაჩუმებულებად. მესამე ჯგუფი ცახცახებს,მეოთხე იხვეწება, მეხუთე აკაკუნებს და აბეზღებს,მეექვსე იცავს, მეშვიდე აწამებს, მერვე მართავს და ხელმძღვანელობს.
პირველი კატეგორია არ იტყვის უარს თავის ჯვარზე და მთელი ტივტივასგან დარჩება მხოლოდ პაწაწინა ამოჩრილი თეთრი თავი რომელიც არასოდეს ჩაიძირება.
მაგრამ მადლობა ღმერთს, პირიქითაც ხდება. როდესაც "წყლის" შემადგენლობა უმჯობესდება "ტივტივა" მიდის ზევითკენ.
თუ კი საზოგადოებაში ახალისებენ და ამხნევებენ წესიერ ქცევას მთელი მეხუთე კატეგორია ისეთი კარგი ხდება რომ მშვენიერია საცქერლად.
მეექვსე კატეგორიას მამაძაღლობა აღარ აწყობს, მეშვიდეს ეშინია და მერვეს დასდევს პოლიცია //ის, რომელიც მსახურობს და იცავს საზოგადოებას და არა ქურდებს და თვითონაც არ ქურდობს//.
ამა თუ იმ საზოგადოების ჯანმრთელობის მდგომარეობა იზომება ძალიან უბრალო მაჩვენებლით მეოთხე და მეხუთე ჯგუფის საქციელით. თუ ამ ქვეყანაში კარგად გააკეთებენ უსაფრთხოა,ქვეყანა აღარაა ავად. და თუ კი ხეირიანადაც ,მომგებიანადაც ე.ი. ქვეყნის საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა შესანიშნავია. სწორედ ასეთ რუსეთში იქნებოდა კარგი ცხოვრება.
ეხლა კი, თუ ნებას მომცემთ, პატარა ტესტი, მათ შორის იმის გასარკვევად თუ რამდენად პატიოსანი ხართ საკუთარი თავის წინაშე:თქვენ რომელ კატეგორიას მიაკუთვნებთ თავს დასახელებული კატეგორიებიდან?
ბორის აკუნინი
http://www.kasparov.ru/author.php?id=50C885E07A5AFТеория поплавка
http://www.kasparov.ru/author.php?id=50C885E07A5AFТеория поплавка
Граница, отделяющая людей хороших от плохих
update: 13-01-2013 (12:05)
Из беллетристики
Вот вам еще одна банальная истина. Я решил назвать ее "Теория поплавка".
Даже специально поплавок нарисовал, для наглядности.
Даже специально поплавок нарисовал, для наглядности.
Кто-нибудь нарисует получше — заменю. Пока пускай так.
"Поплавок" — это человечество.
Видите: оно делится на категории разного размера, от первой до восьмой.
Первая — белая, потом белизна постепенно убывает, и восьмая категория
беспросветно черная.
Таковы градации личности, от прекрасной до ужасной, — в зависимости от хорошего или плохого поведения. Для ясности: "плохим" мы будем считать поведение, про которое человек со всей несомненностью знает, что оно — плохое. Благие намерения, приведшие в ад, явным и несомненным Злом считать не будем. Если кто-то хотел как лучше, а получился ужас-ужас, объявляем амнистию.
Таковы градации личности, от прекрасной до ужасной, — в зависимости от хорошего или плохого поведения. Для ясности: "плохим" мы будем считать поведение, про которое человек со всей несомненностью знает, что оно — плохое. Благие намерения, приведшие в ад, явным и несомненным Злом считать не будем. Если кто-то хотел как лучше, а получился ужас-ужас, объявляем амнистию.
1. Люди первой, высшей категории — те, кто делает хорошее, даже если это сулит неминуемую немедленную гибель.
Скажем, Иисус, если относиться к нему как к историческому персонажу.
Или, не знаю, Януш Корчак. В общем, подвижники, каких на свете единицы.
2. Затем следуют те, кто делает хорошее, даже если это грозит им тюрьмой и сумой.
Например, лучшие из декабристов и народовольцев, или шестеро
диссидентов, вышедшие в 68-ом на Красную площадь. Таких людей несколько
больше, но все равно мало.
3. Третья группа многочисленней: люди, которые делают хорошее, даже если это создает им неудобства или подвергает их благополучие некоторому риску.
4. Совсем большая категория — четвертая. В ней люди, которые охотно делают хорошее — но при условии, что это совершенно безопасно и не слишком обременительно.
5. Пятая страта по размеру не уступает четвертой. Сюда относятся люди, которые делают хорошее, только если это выгодно.
6. Далее идут люди, которые спокойно делают плохое, если это сулит дивиденды. (Видимо, таковы большинство депутатов нашей Госдумы).
7. Еще ниже — те, кто делает плохое совершенно бескорыстно, для собственного удовольствия, но лишь в том случае, если это не чревато карой. (Урия Гип, Старуха Шапокляк… Хотел опять назвать некоторых современников, но ладно уж, не буду — не про то пост).
8. Наконец, самая скверная и опасная разновидность, по счастью, редкая: выродки, которые делают плохое, даже если при этом сильно рискуют. (Это злокачественные социопаты — Джек Потрошитель, Чикатило, Ганнибал Лектер).
Обратите внимание на то, что линия "воды"
проходит между четвертой и пятой категориями. Это граница, отделяющая
людей, целиком или по преимуществу хороших, от людей, целиком или по
преимуществу плохих. Именно к 4-й и 5-й категориям ("ни рыба, ни мясо",
но одни все-таки скорее "рыба", а другие все-таки скорее "мясо")
относится подавляющее большинство жителей планеты.
Тут важно знать еще вот что. Состав "воды" (социально-политическая и нравственная среда) в разные времена и в разных обществах неодинаков. В гнусные периоды истории "вода" затягивает поплавок вглубь, и тогда его полоски опускаются. Чем хуже времена — тем ниже. (Рыболовы и знатоки физики, не занудствуйте. Мой поплавок — фигуральный).
При этом вторая группа распадается на севших и на замолчавших, третья группа дрожит, четвертая клянчит, пятая стучит, шестая сторожит, седьмая пытает, восьмая правит бал. Все люди становятся хуже, чем их сотворила природа — кроме, разумеется, первой категории, которая без своего креста не останется. От всего "поплавка" только одно это крошечное белое навершие и торчит, оно-то никогда под водой не скроется.
Но бывает, слава богу, и наоборот. Когда состав "воды" улучшается, "поплавок" идет кверху. Если в обществе приличное поведение поощряется, вся пятая категория делается такой славной, что любо-дорого посмотреть. Шестой категории пакостить невыгодно, седьмая — боится. Ну а за восьмой охотится полиция (та, что "служит и защищает", а не "ворует и крышует").
Степень здоровья того или иного общества определяется очень простым показателем: поведением четвертой и пятой групп. Если делать хорошо в данной стране безопасно, страна уже не больна. А если еще и — ух ты! — выгодно, значит, у страны отменное общественное здоровье. Именно в такой России и хотелось бы жить.
Тут важно знать еще вот что. Состав "воды" (социально-политическая и нравственная среда) в разные времена и в разных обществах неодинаков. В гнусные периоды истории "вода" затягивает поплавок вглубь, и тогда его полоски опускаются. Чем хуже времена — тем ниже. (Рыболовы и знатоки физики, не занудствуйте. Мой поплавок — фигуральный).
При этом вторая группа распадается на севших и на замолчавших, третья группа дрожит, четвертая клянчит, пятая стучит, шестая сторожит, седьмая пытает, восьмая правит бал. Все люди становятся хуже, чем их сотворила природа — кроме, разумеется, первой категории, которая без своего креста не останется. От всего "поплавка" только одно это крошечное белое навершие и торчит, оно-то никогда под водой не скроется.
Но бывает, слава богу, и наоборот. Когда состав "воды" улучшается, "поплавок" идет кверху. Если в обществе приличное поведение поощряется, вся пятая категория делается такой славной, что любо-дорого посмотреть. Шестой категории пакостить невыгодно, седьмая — боится. Ну а за восьмой охотится полиция (та, что "служит и защищает", а не "ворует и крышует").
Степень здоровья того или иного общества определяется очень простым показателем: поведением четвертой и пятой групп. Если делать хорошо в данной стране безопасно, страна уже не больна. А если еще и — ух ты! — выгодно, значит, у страны отменное общественное здоровье. Именно в такой России и хотелось бы жить.
Теперь, если позволите, маленький тест (в том числе и на честность перед самими собой):
К какой из вышеназванных категорий вы себя относите?
No comments:
Post a Comment