ის არ ყოფილა საბჭოთა ლიბერალი - მას უნდოდა ხატვა და არა საბჭოთა კავშირის გადაკეთება ევროპის და აზიის საბჭოთა რესპუბლიკების კავშირად.
საბჭოთა ნორმიდან ამომხტარი თავისუფალი კაცი ბოლშევიკური ნომენკლატურის ხელში ჩავარდნილ სამყაროში.
ანატოლი ტიმოფეევიჩ ზვერევი //1931-1986//
სახელგანთქმული მოსკოველი ნონკონფორმისტი ანუ საბჭოთა წყობასთან და იდეოლოგიასთან შეურიგებელი ადამიანი, 1960-80-ანი წლების არაოფიციალური ხელოვნების წარმომადგენელი. ბრალად დასდეს ფორმალიზმი და გააგდეს 1905 წლის ხსოვნის სამხატვრო სასწავლებლიდან.
ძირითადად ეფინებოდა 1959-62 წლებში კერძო ბინებში მოწყობილ გამოფენებზე. პირველი გამოფენა საზღვარგარეთ მოეწყო 1965 წელს პარიზულ გალერეაში "მოტ". ზვერევის ნამუშევრები არის ტრეტიაკოვის გალერეაში,თანამედროვე ხელოვნების მუეუმში, კერძო კოლექციებში.
"კაცობრიობა სულ ამაოდ ფაციფუცობს,მაგრამ როდესაც რომელიმე ჩვენგანი მოახერხებს უაზრო ფაციფუცით გაუმაძღარი ყურადღების გაჩერებას ჩვენ აღმოვჩნდებით ხელოვნების ხელში" //ანატოლი ზვერევი//.
«Человечество вечно суетится. Но когда кому-то из нас удается остановить наше
неугомонное и ненасытное в делах суеты внимание, мы оказываемся во власти живописи.»
Анатолий Зверев
თაობის პორტრეტისტი:
"ყველა შენი უბედურება,ბერიკაცო,-საზოგადოებისგანაა. ეს საზოგადოება გჭყლიტავს. ეს საზოგადოება კი გავს კედელს.აი ხედავ შენს წინ კედელს. შენ კი ის სურათებით დაფარე და ის მოგშორდება" //ანატოლი ზვერევი//.
რუსეთის ყოველ სოფელში ძველთაგანვე იყო მცხოვრებთა თავისი არქეტიპები. იყო თავისი გადარეული, თავისი ყოჩი-პირველი ბიჭი, თავისი ლოთი, თავისი დარტყმული და ა.შ.
ასი წლის შემდეგაც ნებისმიერ მეგაპოლისში ძველებურად არიან თავისი ადამიანი-უკიდურესობები.
გენიალურმა კლოშარმა ზვერვევმა თავისი შემოქმედებით და სიგიჟის ზღვარზე ცხოვრებით გადასწია 1960-ანი წლების მთელი თაობის სულის საზღვრები.
სხვა გამზომილება-ის სადაც ქმნიან ცის მკვიდრნი. ისინი როგორც სხვა სამყაროს წარმომადგენლები მოდიან ჩვენთან თავისი მისიით-მოწმედ იმისა რომ არსებობს სხვა განზომილება რომელიც ჩვენთვის, ნორმალური ადამიანებისთვის მიუწვდომელია და ამიტომ გაუგებარია.
ერთ-ერთი ასეთი მოსულია ანატოლი ტიმოფეევიჩ ზვერევი. მხატვარი და არაამქვეყნიური ადამიანი, ადამიანი-მითი, ვიწრო წრეებში ცნობილი თავისი ნაპერწკლებისმფრქვეველი შეუდარებელი სურათებით და თავისუფალი მოხეტიალე ცხოვრებით, სალოსი თუ გენიოსი, თუ ორივე ერთად.
ერთი სიტყვით რუსი ვან გოგი იგივე პრობლემებით და ვნებებით. მას უძახოდნენ გენიოსს,გიჟს,მაწანწალას, მოაზროვნეს,პოეტს.
გარეშე პირებისთვის ის იყო უსაქმური, ოჯახის და სახლის არმქონი მაწანწალა შიზოფრენიკოსი ლოთი,ნონკონფირმისტი და ანდერგრაუნდ-იატაკქვეშეთის მხატვარი.
სულ მცირერიცხოვანი ახლობლებისთვის ის იყო ადამიანი-ლეგენდა,ბოჰემური პოეტი,ფილოსოფოსი და ბრძენი რომელიც თავის სურათებს ცვლიდა საჭმელში,არაყში და ღამის თევაში.
მათ ის ეხსნებოდა სულ სხვა მხრიდან-უბრალო, პარადოქსალური,ხუმარა, თავისუფალი შეფასებებში და გამოთქმებში, სიცოცხლის ყველა გამოვლინების მოყვარული.
მაგრამ ახლობლები ვერ ჩათვლიდნენ თავს მის მეგობრებად, რომც მოენდომებინათ.
ის იყო მეტისმეტად არაამვეყნიური და არააქაური. ეს იგივეა რომ თავი ჩათვალო სხვაპლანეტელის მეგობრად.
ზვერევი იყო გამოწვევა კეთილმოწყობილი და მშვიდი ცხოვრების მსურველი ობივატელებისთვის,ბურჟუაზიული ბედნიერებისთვის და საღი აზრისთვის.
ის "ამოვარდა" ნორმიდან და ეს ამოვარდნა აქცია დემონსტრაციად წარმატებული ოფიციალური მხატვრების წინაშე.
ზვერევი იყო თავის ნებაზე მოსეირნე კატასავით თავისუფალი ადამიანი. ის იყო თავისუფალი ყველაფრისგან თავისი გენიას გარდა,თავისუფალი ყოფისგან,მომხვეჭებლობისგან,ფულისგან, ცხოვრების საზოგადოდ მიღებული სტანდარტებისგან,საზოგდოებრივი შეზღუდვებისგან და საზოგადოდ მიღებული ხელოვნებისგან.
მან თვითონ აირჩია თავისი ცხოვრების წესი და თავისი მასწავლებლად თვითონ აირჩია აღორძინების ხანის თავისუფალი გენიოსი ლეონარდო და ვინჩი.
მას ჰყავდა თავისი მუზა,ისიც პოეტური სამყაროდან-ოკსანა ასეევა//კსენია მიხაილოვნა სინიაკოვა// ცნობილი პოეტი ნიკოლაი ასეევის ცოლი. მარინა ცვეტაევას ქალიშვილმა თქვა რომ ამ ასეევმა მოკლა დედამისი იმიტომ რომ სწორედ მან არ მისცა მარინა ცვეტაევას თუნდაც ჭურჭლის მრეცხავის სამუშაო.
მხატვარმა ზვერევმა შექმნა თავისი განუმეორებელი სტილი. ხელოვნებათმცოდნეებმა და კოლექციონერებმა მას დაარქვეს რუსული ექსპრესიონიზმი.
პიკასომ ზვერევს უწოდა რუსეთის საუკეთესო მხატველი.
მხატვრის დამოუკიდებლობა, ანარქია, და კრეტინული კომუნიზმის წინააღმდეგ მუდმივი ჯანყის მდგომარეობა ბევრს აღიზიანებდა. მას იცოდებდნენ მისი მიუსაფრობის და ლოთობის გამო. მას ამწყვდევდნენ საგიჟეთში და ასამართლებდნენ უსაქმურობის გამო//მაშინ ხატვა უსაქმურობად ითვლებოდა,საქმედ კი ითვლებოდა ჯერ კომუნიზმის მშენებლობა და შემდეგ უკვე აშენებული სოციალიზმის ნგრევა-პერესტროიკა//.
მაგრამ ზვერევი როგორც ბრეჟნევისტი ისე ანდროპოვისტი კომუნისტების შეხედულებებს არაფრად აგდებდა, მიდიოდა თავის გზაზე და ქმნიდა შედევრებს.
ზვერევმა იცოდა თავისი და თავისი სურათების ფასი,მაგრამ ის იოლად არიგებდა თავის სურათებს, შეიძლება ითქვას რომ ფანტავდა მათ, ის ხატვდა ხელში მოხვედრილი ნებისმიერი საშუალებით,მაგალითად ტომატის სოუსით,მურაბით, ნახშირით და, რა თქმა უნდა, ფანქრით და საღებავებით.
მას შეეძლო რამოდენიმე წამში ან წუთში დაეხატა შესანიშნავი პორტრეტი და ამით გადაეხადა სასმელის თუ საჭმლის ფასი.
ასე, თითქოს გზადაგზა, თავისი თითქმის 40-წლიანი პროფესიული ცხოვრების მანძილზე მან შექმნა 30 ათასზე მეტი შედევრი რომლებიც გაფანტულია მოსკოვის ბინებში სადაც ის ჩერდებოდა ღამის გასათევად.
დღეს მისი სურათები არის პარიზის,ნიუ იორკის, ლონდონის, მოსკოვის საუკეთესო მუზეუმებში და,რა თქმა უნდა, კერძო კოლექციებში. მათ დიდად აფასებენ ფერწერის მცოდნეები საზღვარგარეთ. მას დიდად აფასებდნენ ძველი მოსკოვის კოლექციონერები და ინტელექტუალები.
ისაა თავისი განუმეორებელი სამყაროს შემქმნელი დიდი რუსი მხატვარი. მან ხელახლა აღმოაჩინა ნაცნობი ხერხები და ახლებური ჟღერადობა მიანიჭა მათ.
მან ბოლომდე მიიყვანა ის რისი ბოლომდე მიყვანაც ვერ შესძლეს მეოცე საუკუნის დასწყისის რუმა ავანგარდიტებმა. მან დასვა ის წერტილი რომლის დასმაც მათ ვერ მოასწრეს და გახსნა გზა მომავლისკენ...
მარტოსულ ,მხატვარს, სტიქიური, სწრაფი იმპროვიზაციის ოსტატ ანატოლი ზვერევს არ უნდოდა ბრძოლასაბჭოთა ორთოდოქსების თუ ფსევდოლიბერალების სამყაროში კომფორტული ადგილის დასაკავებლად,მაგრამ შეეძლო ერთ ღამეში ასამდე გრაფიკული ფურცლის შექმნა. ფიქრობენ რომ ზვერევის შემოქმედებითი მემკვიდრეობა შედგება 30 ათასი ნაწარმოებისგან. საბჭოთა დემოკრატებისგან და გობაჩოვის გუნდის მიერ შექმნილი სამყაროსგან ბუნდღა აღარ დარჩება და ეს ლოთი გენიოსი კიდევ მოხიბლავს მრავალ თაობას.
«Все
твои несчастья, старик, — от общества. Это общество на тебя давит. А
общество это как стена. Вот видишь, стена у тебя напротив, а ты
картинками ее завесь. И она будет от тебя отдаляться».
Другое измерение - то, где творят небожители. Они
как посланцы из другого мира приходят к нам со своей миссией -
свидетельствовать, что есть другой мир и другое измерение, которое для нас, нормальных людей, недоступно и потому непонятно.
К числу таких пришельцев относится Анатолий Тимофеевич Зверев. Художник и человек не от мира сего, человек-миф, известный в узких кругах не только своими искрометными и неподражаемыми картинами, но и своим образом жизни свободного бродяги.
То ли юродивый, то ли гений, то ли то и другое вместе. Одним словом, русский Ван Гог с такими же проблемами и страстями. Какими только эпитетами его не наделяли: гений, сумасшедший, скиталец, бомж, мыслитель, поэт.
Для внешних – тунеядец, за что его преследовали власти, бродяга, без дома и семьи, с диагнозом «шизофрения» и алкоголик, нонконформист и художник андеграунда.
Для близких, коих было совсем немного, – человек-легенда, богемный поэт, философ и мудрец, продававший свои картины за еду, водку и ночлег.
С ними он раскрывался совсем с другой стороны: простой, парадоксальный, с чувством юмора, свободный в своих оценках и высказываниях, любивший жизнь во всех ее проявлениях. Но близкие вряд ли назовут себя его друзьями, даже если и хотели бы. Он был слишком неотмирным и слишком нездешним. Это все равно, что считать себя другом инопланетянина.
Зверев был вызовом для благоустроенных или стремящихся к насиженности обывателей, для буржуазного счастья и здравого смысла. Он «выпал» из нормы и сделал выпадение демонстрацией перед преуспевающими официальными художниками.
Самая точная характеристика Зверева, пожалуй, Свободный, как кот, который гуляет сам по себе. Он был свободен от всего, кроме своего гения: от быта, накопительства, денег, общепринятых стандартов жизни, ограничений общества и общепринятого искусства. Он сам выбрал свой образ жизни, и своего учителя тоже выбрал сам - самого свободного гения эпохи Возрождения - Леонардо да Винчи.
Он был свободен для общения с людьми, которые ему нравились; свободен для искусства. В его картинах поразительно много воздуха, легкости, полета, чистоты, радости и сказочности. Здесь много свободы не только в мазке и стиле, на первый взгляд хаотичных.
Здесь много свободы для смотрящего, которого он словно приглашает достроить, домыслить, додумать незавершенное. Здесь все не закончено, не досказано, все в движении и динамике, никаких барьеров и преград, праздник красок, духа, жизнеутверждающей энергии жизни.
Его картины – это карнавал, длящийся вечно: та же раскрепощенность духа, тот же воздух свободы, та же жизнерадостность, безудержная энергия и карнавальный народный дух. Остается поражаться, как из его принципиальной неукоренности в быту и жизни мог возникнуть такой праздник красок и цвета.
Но, с другой стороны, наверное, только из такой бездомности, незашоренности и внешней свободы мог вырасти его удивительный карнавальный мир.
Его мир чем-то похож на народный лубок. В детстве, по его воспоминаниям, над кроватью висела картина-лубок, которую он пытался скопировать. Это детское желание повторить радость в безрадостном и память о ярком лубке, утопленная в подсознании, так необычно преобразились в детском воображении, с возрастом вылившись в карнавальную игру красок.
Художник брезгливо относился к деньгам, которые легко тратил; ненавидел новую одежду и с благодарностью принимал поношенное; не заботился о приличиях и манерах, принятых в обществе. Словом, ходил по земле как очарованный странник из рассказов Лескова, русский самородок и щедрой души человек.
Я узнала о нем довольно давно, лет тридцать назад. С тех самых пор дома висит репродукция его картины «Нина». Если бы не знала, как он жил и творил, никогда бы не подумала, глядя на этот портрет, что такое чудо нежности, хрупкости и чистоты создано из совсем другой жизни и всего за несколько минут из подручного материала.
Молодая девушка с пышными волосами, в дореволюционной шляпке с широкими полями, с темными большими глазами, смотрит куда-то вбок, погруженная в свои мысли. Художник словно на миг высветил ее из темноты и запечатлел в дрожащем пламени свечи. И как свеча она такая же живая, подвижная и воздушно-трепещущая.
Женственность, мягкость, загадочность, поэтичность, созданные свободным полетом кисти художника, завораживают. Я не знаю, кто такая Нина, но такой представляю Беллу Ахмадуллину, Марину Цветаеву, Юнну Мориц, всех женщин не от мира сего. Он знал, что такое поэзия, потому что сам сочинял стихи.
У него была своя Муза, тоже из поэтического мира - Оксана Асеева (Ксения Михайловна Синякова), жена известного поэта Николая Асеева (дочь Марины Цветаевой обвинила поэта в убийстве матери, потому что именно он отказал ей в трудоустройстве даже посудомойкой).
Говорят, что еще до знакомства с Оксаной все его женские портреты уже были похожи на нее. Наверное, создав однажды в своем воображении собственную Музу, он узнал в реальной женщине ту, которую увидел задолго до встречи с ней. И мой портрет Нины – это тоже ее портрет.
Как художник, Зверев создал свой неповторимый стиль: искусствоведы и коллекционеры называют его русским экспрессионизмом, Пикассо - лучшим рисовальщиком России, Роберт Фальк говорил:
Своей живописью он соединил две точки: русский авангард начала века и последние открытия в живописи западного искусства. Он стал мостом между прошлым и будущим, преодолев разрыв между ними. Это был поток страсти, энергии, темперамента, смывающий все на своем пути: нормы, правила приличия, здравый смысл.
Он был поверх барьеров и пределов, говоря словами Марины Цветаевой, «безмерностью в мире мер». Был живым фактом искусства, творя его не только красками, но собственной жизнью, столь же артистичной и карнавальной, как и его живопись.
Независимость, анархия и бунтарство художника некоторых раздражали, его неприкаянность и пристрастие к алкоголю вызывали жалость, его забирали в психбольницу, осуждали за тунеядство, но он шел своим путем, тем, на котором рождались его, зверевские, шедевры.
Он их подписывал «АЗ», своими инициалами, но и первой буквой церковно-славянского алфавита, потому что был действительно первым и неподражаемым первопроходцем-победителем.
Зная себе и своим картинам цену, Зверев легко их отдавал. Можно сказать, он разбрасывался шедеврами, которые создавал из любого оказавшегося под рукой материала – томатного соуса, варенья, угля, не говоря уже о карандаше и красках. Он мог за несколько секунд или минут, не глядя, нарисовать портрет, расплачиваясь им за выпивку или еду.
Так, словно мимоходом, за свою почти сорокалетнюю профессиональную жизнь он создал более тридцати тысяч (!) шедевров, разбросанных по многочисленным московским квартирам, в которых останавливался на ночлег.
Сегодня его картины находятся в лучших музеях Парижа, Нью-Йорка, Лондона, Москвы, не говоря уже о частных коллекциях. Его картины высоко ценят знатоки живописи за границей, его ценили и им восхищались коллекционеры и интеллектуалы старой Москвы.
Гениальный русский художник, создавший свой неповторимый мир, ниспровергатель устоявшихся приемов и всего привычного, он пересоздал и заново открыл знакомые приемы, придав им новое звучание.
Он досказал недосказанное великими русскими авангардистами начала XX века. Он поставил точку, которую они не успели поставить, и открыл путь в будущее.
атолий Зверев
«Человечество вечно суетится. Но когда кому-то из нас удается остановить наше
неугомонное и ненасытное в делах суеты внимание, мы оказываемся во власти живописи.»
Анатолий Зверев
Художник Анатолий Зверев (1931 – 1986 ). "Первый русский экспрессионист"
Анатолий Тимофеевич Зверев родился 3 ноября 1931 в Москве. Отец--инвалид Гражданской войны, мать--рабочая.
В 23 года он поступил в Московское областное художественное училище памяти 1905 года, но получить в нем
полное образование ему не удалось--- был исключен за богемно-анархическое поведение.
Дальнейшее образование он получил и сформировал свой эстетический вкус, самостоятельно изучая полотна
западного европейского искусства в Государственном музее изобразительных искусств имени А.С. Пушкина.
Во время Московского международного фестиваля молодежи и студентов в 1957 знаменитый мексиканец Давид
Сикейрос на художественной выставке вручил молодому художнику Золотую медаль. В 1965 в Париже состоялась
выставка картин Зверева в галерее Мот, организованная дирижером Игорем Маркевичем. Восхищенный Пабло
Пикассо, увидев работы Анатолия Зверева на выставке, назвал его "лучшим русским рисовальщиком".
Автопортрет 1957
Дома. 1950-е
Пейзаж. 1957
Но жизнь Анатолия Зверева была судьбой «неустроенного» гения --- такими были Ван Гог, Модильяни, Пиросмани...
Бесбытие, непристроенность, пристрастие к алкоголю...
Сосны. Николина гора. 1968
Многие свои картины он создавал буквально за минуты. Он импровизировал вне зависимости от того, чем работал,
акварелью, маслом или карандашом. Как отмечают современники, сама импровизация превращалась в акт искусства
своеобразный хэппенинг, который завершался стремительной подписью-росчерком. На протяжении очень долгого
времени Анатолий Зверев отдавал свои рисунки бесплатно любому, кому они понравились.
"Настоящий художник, даже если у него нет и одной краски, должен
уметь рисовать при помощи кусочка земли или глины",
- говорил обычно Зверев.
Женщина с ведром. 1950-е
Розовая обнаженная. 1965
Дон Кихот
Храм
Молодая женщина. 1978
Сидящая девушка
Лангуста и пиво
В 2009 на телеканале Культура был показан фильм об Анатолии Звереве – «Садись, дедуля, я тебя увековечу»
Художник-одиночка, лидер нонконформизма, мастер стихийной, стремительной импровизации. Анатолий Зверев за одну ночь
мог создать до ста графических листов. Предполагают, что творческое наследие Зверева составляет 30 тысяч произведений.
|
ანატოლი ტიმოფეევიჩ ზვერევი //1931-1986//
სახელგანთქმული მოსკოველი ნონკონფორმისტი ანუ საბჭოთა წყობასთან და იდეოლოგიასთან შეურიგებელი ადამიანი, 1960-80-ანი წლების არაოფიციალური ხელოვნების წარმომადგენელი. ბრალად დასდეს ფორმალიზმი და გააგდეს 1905 წლის ხსოვნის სამხატვრო სასწავლებლიდან.
ძირითადად ეფინებოდა 1959-62 წლებში კერძო ბინებში მოწყობილ გამოფენებზე. პირველი გამოფენა საზღვარგარეთ მოეწყო 1965 წელს პარიზულ გალერეაში "მოტ". ზვერევის ნამუშევრები არის ტრეტიაკოვის გალერეაში,თანამედროვე ხელოვნების მუეუმში, კერძო კოლექციებში.
"კაცობრიობა სულ ამაოდ ფაციფუცობს,მაგრამ როდესაც რომელიმე ჩვენგანი მოახერხებს უაზრო ფაციფუცით გაუმაძღარი ყურადღების გაჩერებას ჩვენ აღმოვჩნდებით ხელოვნების ხელში" //ანატოლი ზვერევი//.
«Человечество вечно суетится. Но когда кому-то из нас удается остановить наше
неугомонное и ненасытное в делах суеты внимание, мы оказываемся во власти живописи.»
Анатолий Зверев
თაობის პორტრეტისტი:
"ყველა შენი უბედურება,ბერიკაცო,-საზოგადოებისგანაა. ეს საზოგადოება გჭყლიტავს. ეს საზოგადოება კი გავს კედელს.აი ხედავ შენს წინ კედელს. შენ კი ის სურათებით დაფარე და ის მოგშორდება" //ანატოლი ზვერევი//.
რუსეთის ყოველ სოფელში ძველთაგანვე იყო მცხოვრებთა თავისი არქეტიპები. იყო თავისი გადარეული, თავისი ყოჩი-პირველი ბიჭი, თავისი ლოთი, თავისი დარტყმული და ა.შ.
ასი წლის შემდეგაც ნებისმიერ მეგაპოლისში ძველებურად არიან თავისი ადამიანი-უკიდურესობები.
გენიალურმა კლოშარმა ზვერვევმა თავისი შემოქმედებით და სიგიჟის ზღვარზე ცხოვრებით გადასწია 1960-ანი წლების მთელი თაობის სულის საზღვრები.
სხვა გამზომილება-ის სადაც ქმნიან ცის მკვიდრნი. ისინი როგორც სხვა სამყაროს წარმომადგენლები მოდიან ჩვენთან თავისი მისიით-მოწმედ იმისა რომ არსებობს სხვა განზომილება რომელიც ჩვენთვის, ნორმალური ადამიანებისთვის მიუწვდომელია და ამიტომ გაუგებარია.
ერთ-ერთი ასეთი მოსულია ანატოლი ტიმოფეევიჩ ზვერევი. მხატვარი და არაამქვეყნიური ადამიანი, ადამიანი-მითი, ვიწრო წრეებში ცნობილი თავისი ნაპერწკლებისმფრქვეველი შეუდარებელი სურათებით და თავისუფალი მოხეტიალე ცხოვრებით, სალოსი თუ გენიოსი, თუ ორივე ერთად.
ერთი სიტყვით რუსი ვან გოგი იგივე პრობლემებით და ვნებებით. მას უძახოდნენ გენიოსს,გიჟს,მაწანწალას, მოაზროვნეს,პოეტს.
გარეშე პირებისთვის ის იყო უსაქმური, ოჯახის და სახლის არმქონი მაწანწალა შიზოფრენიკოსი ლოთი,ნონკონფირმისტი და ანდერგრაუნდ-იატაკქვეშეთის მხატვარი.
სულ მცირერიცხოვანი ახლობლებისთვის ის იყო ადამიანი-ლეგენდა,ბოჰემური პოეტი,ფილოსოფოსი და ბრძენი რომელიც თავის სურათებს ცვლიდა საჭმელში,არაყში და ღამის თევაში.
მათ ის ეხსნებოდა სულ სხვა მხრიდან-უბრალო, პარადოქსალური,ხუმარა, თავისუფალი შეფასებებში და გამოთქმებში, სიცოცხლის ყველა გამოვლინების მოყვარული.
მაგრამ ახლობლები ვერ ჩათვლიდნენ თავს მის მეგობრებად, რომც მოენდომებინათ.
ის იყო მეტისმეტად არაამვეყნიური და არააქაური. ეს იგივეა რომ თავი ჩათვალო სხვაპლანეტელის მეგობრად.
ზვერევი იყო გამოწვევა კეთილმოწყობილი და მშვიდი ცხოვრების მსურველი ობივატელებისთვის,ბურჟუაზიული ბედნიერებისთვის და საღი აზრისთვის.
ის "ამოვარდა" ნორმიდან და ეს ამოვარდნა აქცია დემონსტრაციად წარმატებული ოფიციალური მხატვრების წინაშე.
|
| Добавьте подпись |
ზვერევი იყო თავის ნებაზე მოსეირნე კატასავით თავისუფალი ადამიანი. ის იყო თავისუფალი ყველაფრისგან თავისი გენიას გარდა,თავისუფალი ყოფისგან,მომხვეჭებლობისგან,ფულისგან, ცხოვრების საზოგადოდ მიღებული სტანდარტებისგან,საზოგდოებრივი შეზღუდვებისგან და საზოგადოდ მიღებული ხელოვნებისგან.
მან თვითონ აირჩია თავისი ცხოვრების წესი და თავისი მასწავლებლად თვითონ აირჩია აღორძინების ხანის თავისუფალი გენიოსი ლეონარდო და ვინჩი.
მას ჰყავდა თავისი მუზა,ისიც პოეტური სამყაროდან-ოკსანა ასეევა//კსენია მიხაილოვნა სინიაკოვა// ცნობილი პოეტი ნიკოლაი ასეევის ცოლი. მარინა ცვეტაევას ქალიშვილმა თქვა რომ ამ ასეევმა მოკლა დედამისი იმიტომ რომ სწორედ მან არ მისცა მარინა ცვეტაევას თუნდაც ჭურჭლის მრეცხავის სამუშაო.
მხატვარმა ზვერევმა შექმნა თავისი განუმეორებელი სტილი. ხელოვნებათმცოდნეებმა და კოლექციონერებმა მას დაარქვეს რუსული ექსპრესიონიზმი.
პიკასომ ზვერევს უწოდა რუსეთის საუკეთესო მხატველი.
მხატვრის დამოუკიდებლობა, ანარქია, და კრეტინული კომუნიზმის წინააღმდეგ მუდმივი ჯანყის მდგომარეობა ბევრს აღიზიანებდა. მას იცოდებდნენ მისი მიუსაფრობის და ლოთობის გამო. მას ამწყვდევდნენ საგიჟეთში და ასამართლებდნენ უსაქმურობის გამო//მაშინ ხატვა უსაქმურობად ითვლებოდა,საქმედ კი ითვლებოდა ჯერ კომუნიზმის მშენებლობა და შემდეგ უკვე აშენებული სოციალიზმის ნგრევა-პერესტროიკა//.
მაგრამ ზვერევი როგორც ბრეჟნევისტი ისე ანდროპოვისტი კომუნისტების შეხედულებებს არაფრად აგდებდა, მიდიოდა თავის გზაზე და ქმნიდა შედევრებს.
ზვერევმა იცოდა თავისი და თავისი სურათების ფასი,მაგრამ ის იოლად არიგებდა თავის სურათებს, შეიძლება ითქვას რომ ფანტავდა მათ, ის ხატვდა ხელში მოხვედრილი ნებისმიერი საშუალებით,მაგალითად ტომატის სოუსით,მურაბით, ნახშირით და, რა თქმა უნდა, ფანქრით და საღებავებით.
მას შეეძლო რამოდენიმე წამში ან წუთში დაეხატა შესანიშნავი პორტრეტი და ამით გადაეხადა სასმელის თუ საჭმლის ფასი.
|
| ზვერევი, ეკლესია |
დღეს მისი სურათები არის პარიზის,ნიუ იორკის, ლონდონის, მოსკოვის საუკეთესო მუზეუმებში და,რა თქმა უნდა, კერძო კოლექციებში. მათ დიდად აფასებენ ფერწერის მცოდნეები საზღვარგარეთ. მას დიდად აფასებდნენ ძველი მოსკოვის კოლექციონერები და ინტელექტუალები.
ისაა თავისი განუმეორებელი სამყაროს შემქმნელი დიდი რუსი მხატვარი. მან ხელახლა აღმოაჩინა ნაცნობი ხერხები და ახლებური ჟღერადობა მიანიჭა მათ.
მან ბოლომდე მიიყვანა ის რისი ბოლომდე მიყვანაც ვერ შესძლეს მეოცე საუკუნის დასწყისის რუმა ავანგარდიტებმა. მან დასვა ის წერტილი რომლის დასმაც მათ ვერ მოასწრეს და გახსნა გზა მომავლისკენ...
მარტოსულ ,მხატვარს, სტიქიური, სწრაფი იმპროვიზაციის ოსტატ ანატოლი ზვერევს არ უნდოდა ბრძოლასაბჭოთა ორთოდოქსების თუ ფსევდოლიბერალების სამყაროში კომფორტული ადგილის დასაკავებლად,მაგრამ შეეძლო ერთ ღამეში ასამდე გრაფიკული ფურცლის შექმნა. ფიქრობენ რომ ზვერევის შემოქმედებითი მემკვიდრეობა შედგება 30 ათასი ნაწარმოებისგან. საბჭოთა დემოკრატებისგან და გობაჩოვის გუნდის მიერ შექმნილი სამყაროსგან ბუნდღა აღარ დარჩება და ეს ლოთი გენიოსი კიდევ მოხიბლავს მრავალ თაობას.
Анатолий Зверев.
Портретист поколения
«Все
твои несчастья, старик, — от общества. Это общество на тебя давит. А
общество это как стена. Вот видишь, стена у тебя напротив, а ты
картинками ее завесь. И она будет от тебя отдаляться».
Анатолий Зверев
Издревле на Руси в каждой деревне были свои архетипы жителей. Был в
ней свой лихач, свой первый парень, свой пьяница, свой дурачок и так
далее. И через сто лет в любом мегаполисе по прежнему есть свои
«люди-крайности». 3 Ноября 2011 года художнику Анатолию Звереву
исполнилось бы 80 лет. Этот гениальный клошар своим творчеством и жизнью
на грани фола раздвинул границы души целого поколения шестидесятых.Другое измерение Анатолия Зверева
А.Зверев. Автопртрет
Анатолий Зверев. Женский портрет. 1968
Анатолий Зверев. Женский портрет. 1968
К числу таких пришельцев относится Анатолий Тимофеевич Зверев. Художник и человек не от мира сего, человек-миф, известный в узких кругах не только своими искрометными и неподражаемыми картинами, но и своим образом жизни свободного бродяги.
То ли юродивый, то ли гений, то ли то и другое вместе. Одним словом, русский Ван Гог с такими же проблемами и страстями. Какими только эпитетами его не наделяли: гений, сумасшедший, скиталец, бомж, мыслитель, поэт.
Для внешних – тунеядец, за что его преследовали власти, бродяга, без дома и семьи, с диагнозом «шизофрения» и алкоголик, нонконформист и художник андеграунда.
Для близких, коих было совсем немного, – человек-легенда, богемный поэт, философ и мудрец, продававший свои картины за еду, водку и ночлег.
С ними он раскрывался совсем с другой стороны: простой, парадоксальный, с чувством юмора, свободный в своих оценках и высказываниях, любивший жизнь во всех ее проявлениях. Но близкие вряд ли назовут себя его друзьями, даже если и хотели бы. Он был слишком неотмирным и слишком нездешним. Это все равно, что считать себя другом инопланетянина.
Зверев был вызовом для благоустроенных или стремящихся к насиженности обывателей, для буржуазного счастья и здравого смысла. Он «выпал» из нормы и сделал выпадение демонстрацией перед преуспевающими официальными художниками.
А.Зверев. Букет
Самая точная характеристика Зверева, пожалуй, Свободный, как кот, который гуляет сам по себе. Он был свободен от всего, кроме своего гения: от быта, накопительства, денег, общепринятых стандартов жизни, ограничений общества и общепринятого искусства. Он сам выбрал свой образ жизни, и своего учителя тоже выбрал сам - самого свободного гения эпохи Возрождения - Леонардо да Винчи.
Он был свободен для общения с людьми, которые ему нравились; свободен для искусства. В его картинах поразительно много воздуха, легкости, полета, чистоты, радости и сказочности. Здесь много свободы не только в мазке и стиле, на первый взгляд хаотичных.
А.Зверев. Русская борзая
Здесь много свободы для смотрящего, которого он словно приглашает достроить, домыслить, додумать незавершенное. Здесь все не закончено, не досказано, все в движении и динамике, никаких барьеров и преград, праздник красок, духа, жизнеутверждающей энергии жизни.
Его картины – это карнавал, длящийся вечно: та же раскрепощенность духа, тот же воздух свободы, та же жизнерадостность, безудержная энергия и карнавальный народный дух. Остается поражаться, как из его принципиальной неукоренности в быту и жизни мог возникнуть такой праздник красок и цвета.
Но, с другой стороны, наверное, только из такой бездомности, незашоренности и внешней свободы мог вырасти его удивительный карнавальный мир.
А.Зверев. Дон-Кихот
Его мир чем-то похож на народный лубок. В детстве, по его воспоминаниям, над кроватью висела картина-лубок, которую он пытался скопировать. Это детское желание повторить радость в безрадостном и память о ярком лубке, утопленная в подсознании, так необычно преобразились в детском воображении, с возрастом вылившись в карнавальную игру красок.
Художник брезгливо относился к деньгам, которые легко тратил; ненавидел новую одежду и с благодарностью принимал поношенное; не заботился о приличиях и манерах, принятых в обществе. Словом, ходил по земле как очарованный странник из рассказов Лескова, русский самородок и щедрой души человек.
Я узнала о нем довольно давно, лет тридцать назад. С тех самых пор дома висит репродукция его картины «Нина». Если бы не знала, как он жил и творил, никогда бы не подумала, глядя на этот портрет, что такое чудо нежности, хрупкости и чистоты создано из совсем другой жизни и всего за несколько минут из подручного материала.
А.Зверев. Портрет О.М.Асеевой.
Молодая девушка с пышными волосами, в дореволюционной шляпке с широкими полями, с темными большими глазами, смотрит куда-то вбок, погруженная в свои мысли. Художник словно на миг высветил ее из темноты и запечатлел в дрожащем пламени свечи. И как свеча она такая же живая, подвижная и воздушно-трепещущая.
Женственность, мягкость, загадочность, поэтичность, созданные свободным полетом кисти художника, завораживают. Я не знаю, кто такая Нина, но такой представляю Беллу Ахмадуллину, Марину Цветаеву, Юнну Мориц, всех женщин не от мира сего. Он знал, что такое поэзия, потому что сам сочинял стихи.
А.Зверев. Женский портрет
У него была своя Муза, тоже из поэтического мира - Оксана Асеева (Ксения Михайловна Синякова), жена известного поэта Николая Асеева (дочь Марины Цветаевой обвинила поэта в убийстве матери, потому что именно он отказал ей в трудоустройстве даже посудомойкой).
Говорят, что еще до знакомства с Оксаной все его женские портреты уже были похожи на нее. Наверное, создав однажды в своем воображении собственную Музу, он узнал в реальной женщине ту, которую увидел задолго до встречи с ней. И мой портрет Нины – это тоже ее портрет.
Как художник, Зверев создал свой неповторимый стиль: искусствоведы и коллекционеры называют его русским экспрессионизмом, Пикассо - лучшим рисовальщиком России, Роберт Фальк говорил:
"Художники такого масштаба рождаются раз в сто лет".
А.Зверев. Петух
Своей живописью он соединил две точки: русский авангард начала века и последние открытия в живописи западного искусства. Он стал мостом между прошлым и будущим, преодолев разрыв между ними. Это был поток страсти, энергии, темперамента, смывающий все на своем пути: нормы, правила приличия, здравый смысл.
Он был поверх барьеров и пределов, говоря словами Марины Цветаевой, «безмерностью в мире мер». Был живым фактом искусства, творя его не только красками, но собственной жизнью, столь же артистичной и карнавальной, как и его живопись.
Независимость, анархия и бунтарство художника некоторых раздражали, его неприкаянность и пристрастие к алкоголю вызывали жалость, его забирали в психбольницу, осуждали за тунеядство, но он шел своим путем, тем, на котором рождались его, зверевские, шедевры.
Он их подписывал «АЗ», своими инициалами, но и первой буквой церковно-славянского алфавита, потому что был действительно первым и неподражаемым первопроходцем-победителем.
А.Зверев. Березовая роща
Зная себе и своим картинам цену, Зверев легко их отдавал. Можно сказать, он разбрасывался шедеврами, которые создавал из любого оказавшегося под рукой материала – томатного соуса, варенья, угля, не говоря уже о карандаше и красках. Он мог за несколько секунд или минут, не глядя, нарисовать портрет, расплачиваясь им за выпивку или еду.
Так, словно мимоходом, за свою почти сорокалетнюю профессиональную жизнь он создал более тридцати тысяч (!) шедевров, разбросанных по многочисленным московским квартирам, в которых останавливался на ночлег.
Сегодня его картины находятся в лучших музеях Парижа, Нью-Йорка, Лондона, Москвы, не говоря уже о частных коллекциях. Его картины высоко ценят знатоки живописи за границей, его ценили и им восхищались коллекционеры и интеллектуалы старой Москвы.
А.Зверев. Храм
Гениальный русский художник, создавший свой неповторимый мир, ниспровергатель устоявшихся приемов и всего привычного, он пересоздал и заново открыл знакомые приемы, придав им новое звучание.
Он досказал недосказанное великими русскими авангардистами начала XX века. Он поставил точку, которую они не успели поставить, и открыл путь в будущее.
атолий Зверев
ngasanova- July 18th, 20:14
«Человечество вечно суетится. Но когда кому-то из нас удается остановить наше
неугомонное и ненасытное в делах суеты внимание, мы оказываемся во власти живописи.»
Анатолий Зверев
Художник Анатолий Зверев (1931 – 1986 ). "Первый русский экспрессионист"
Анатолий Тимофеевич Зверев родился 3 ноября 1931 в Москве. Отец--инвалид Гражданской войны, мать--рабочая.
В 23 года он поступил в Московское областное художественное училище памяти 1905 года, но получить в нем
полное образование ему не удалось--- был исключен за богемно-анархическое поведение.
Дальнейшее образование он получил и сформировал свой эстетический вкус, самостоятельно изучая полотна
западного европейского искусства в Государственном музее изобразительных искусств имени А.С. Пушкина.
Во время Московского международного фестиваля молодежи и студентов в 1957 знаменитый мексиканец Давид
Сикейрос на художественной выставке вручил молодому художнику Золотую медаль. В 1965 в Париже состоялась
выставка картин Зверева в галерее Мот, организованная дирижером Игорем Маркевичем. Восхищенный Пабло
Пикассо, увидев работы Анатолия Зверева на выставке, назвал его "лучшим русским рисовальщиком".
Автопортрет 1957
Дома. 1950-е
Пейзаж. 1957
Но жизнь Анатолия Зверева была судьбой «неустроенного» гения --- такими были Ван Гог, Модильяни, Пиросмани...
Бесбытие, непристроенность, пристрастие к алкоголю...
Сосны. Николина гора. 1968
Многие свои картины он создавал буквально за минуты. Он импровизировал вне зависимости от того, чем работал,
акварелью, маслом или карандашом. Как отмечают современники, сама импровизация превращалась в акт искусства
своеобразный хэппенинг, который завершался стремительной подписью-росчерком. На протяжении очень долгого
времени Анатолий Зверев отдавал свои рисунки бесплатно любому, кому они понравились.
"Настоящий художник, даже если у него нет и одной краски, должен
уметь рисовать при помощи кусочка земли или глины",
- говорил обычно Зверев.
Женщина с ведром. 1950-е
Розовая обнаженная. 1965
Дон Кихот
Храм
Молодая женщина. 1978
Сидящая девушка
Лангуста и пиво
В 2009 на телеканале Культура был показан фильм об Анатолии Звереве – «Садись, дедуля, я тебя увековечу»
Художник-одиночка, лидер нонконформизма, мастер стихийной, стремительной импровизации. Анатолий Зверев за одну ночь
мог создать до ста графических листов. Предполагают, что творческое наследие Зверева составляет 30 тысяч произведений.
No comments:
Post a Comment